Hoofdstuk 1: Het Menselijk Lichaam
Om als hulpverlener ambulancier de ernst van de toestand te kunnen beoordelen en de passende
hulp te kunnen bieden, moet je enige kennis bezitten over de anatomie1 en de fysiologie2 van het
lichaam.
Wat is de anatomische houding?
- patiënt staat recht
- gezicht naar jou toe
- armen naast het lichaam
- handpalmen naar jou toe gericht
Craniaal3 → Meer naar het hoofd toe
Caudaal4 → Meer naar de voeten toe
Anterieur5 → Voorkant van de patiënt
Posterieur6 → Achterkant van de patiënt
ROMP IS REFERENTIEPUNT
Proximaal → dichter bij het referentiepunt
Distaal → verder van het referentiepunt
LICHAAM DOOR 2 MET EEN LIJN
Mediaal → dicht bij de lijn
Lateraal → verder van de lijn
Dorsale decubitus → rugligging
Ventrale decubitus → buikligging
Laterale decubitus → zijligging
Wat rechts is voor jou is links voor de patiënt.
Wat links is voor jou is rechts voor de patiënt.
1
de bouw
2
de werking
3
boven
4
onder
5
vooraan
6
achteraan
,Wat zijn de verschillende lichaamsstreken?
- de hoofdstreek:
- facies7
- cranium8
- kaken
- occiput9
- temporaalstreek10
- de hals- en nekstreek:
- hals
- larynx11
- cervicaal12
- de rompstreek:
- thorax13
- abdomen14
- navel
- lenden15
- lies
- sacrum16
- schaamstreek
- heiligbeen
- bil
- de bovenste ledematen:
- schouders
- bovenarmen
- ellenbogen
- onderarmen (ellepijp en spaakbeen)
- polsen
- handen
- handpalm en handrug
7
het aangezicht
8
de schedel
9
het achterhoofd
10
de slapen
11
het strottenhoofd
12
de nek
13
de borst
14
de buik
15
de heupen
16
het bekken
, - de onderste ledematen:
- femur17
- knieën
- kuiten (scheenbeen en kuitbeen)
- enkels
- voeten
- hiel
- voetzool en voetrug
Welke lichaamsholte zijn er?
De thorax18 ligt beschermd in de beenderige kooi van de ribbenkast, het borstbeen en de
wervelzuil; zij bevat onder andere de longen, het hart, de slokdarm en de luchtpijp. Borst- en
buikholte worden gescheiden door een krachtige spier, het diafragma19.
De abdomen20 is een holte die zich uitstrekt tot in de bekkenholte. De abdomen bevat onder
andere de maag, lever, gal, milt, pancreas, dikke en dunne darm, en de blinde darm met appendix.
Deze holte zijn niet helemaal omgeven door beenderige structuren en deze organen zijn dan ook
erg kwetsbaar. De buikholte wordt onderverdeeld in 4 delen, die men ‘kwadranten’ noemt.
Men trekt een denkbeeldig kruis over de buik waarbij de horizontale en de verticale lijn elkaar
kruisen in de navel. Zo ontstaan 2 kwadranten bovenaan en 2 kwadranten onderaan. Op deze
manier krijg je een verdeling waarin je de plaats makkelijker kan aanduiden.
De schedelholte bevat de hersenen die worden beschermd door de schedel. In de schedel zitten
de grote hersenen, de kleine hersenen en de hersenstam.
De ruggenmergholte wordt gevormd door het holle kanaal dat door de ruggenwervelkolom loopt
en bevat het ruggenmerg. Op basis van uitwendige richtpunten moet je ook de wervelzuil kunnen
aanwijzen. Deze bestaat uit 5 delen: cervicaal21, dorsaal22, lumbaal23, sacraal24 en coccyx25.
17
dijbeen
18
borstholte
19
middenrif
20
buikholte
21
de halswervelzuil
22
de rugwervelzuil
23
de lendewervelzuil
24
het heiligbeen
25
het staartbeen
Om als hulpverlener ambulancier de ernst van de toestand te kunnen beoordelen en de passende
hulp te kunnen bieden, moet je enige kennis bezitten over de anatomie1 en de fysiologie2 van het
lichaam.
Wat is de anatomische houding?
- patiënt staat recht
- gezicht naar jou toe
- armen naast het lichaam
- handpalmen naar jou toe gericht
Craniaal3 → Meer naar het hoofd toe
Caudaal4 → Meer naar de voeten toe
Anterieur5 → Voorkant van de patiënt
Posterieur6 → Achterkant van de patiënt
ROMP IS REFERENTIEPUNT
Proximaal → dichter bij het referentiepunt
Distaal → verder van het referentiepunt
LICHAAM DOOR 2 MET EEN LIJN
Mediaal → dicht bij de lijn
Lateraal → verder van de lijn
Dorsale decubitus → rugligging
Ventrale decubitus → buikligging
Laterale decubitus → zijligging
Wat rechts is voor jou is links voor de patiënt.
Wat links is voor jou is rechts voor de patiënt.
1
de bouw
2
de werking
3
boven
4
onder
5
vooraan
6
achteraan
,Wat zijn de verschillende lichaamsstreken?
- de hoofdstreek:
- facies7
- cranium8
- kaken
- occiput9
- temporaalstreek10
- de hals- en nekstreek:
- hals
- larynx11
- cervicaal12
- de rompstreek:
- thorax13
- abdomen14
- navel
- lenden15
- lies
- sacrum16
- schaamstreek
- heiligbeen
- bil
- de bovenste ledematen:
- schouders
- bovenarmen
- ellenbogen
- onderarmen (ellepijp en spaakbeen)
- polsen
- handen
- handpalm en handrug
7
het aangezicht
8
de schedel
9
het achterhoofd
10
de slapen
11
het strottenhoofd
12
de nek
13
de borst
14
de buik
15
de heupen
16
het bekken
, - de onderste ledematen:
- femur17
- knieën
- kuiten (scheenbeen en kuitbeen)
- enkels
- voeten
- hiel
- voetzool en voetrug
Welke lichaamsholte zijn er?
De thorax18 ligt beschermd in de beenderige kooi van de ribbenkast, het borstbeen en de
wervelzuil; zij bevat onder andere de longen, het hart, de slokdarm en de luchtpijp. Borst- en
buikholte worden gescheiden door een krachtige spier, het diafragma19.
De abdomen20 is een holte die zich uitstrekt tot in de bekkenholte. De abdomen bevat onder
andere de maag, lever, gal, milt, pancreas, dikke en dunne darm, en de blinde darm met appendix.
Deze holte zijn niet helemaal omgeven door beenderige structuren en deze organen zijn dan ook
erg kwetsbaar. De buikholte wordt onderverdeeld in 4 delen, die men ‘kwadranten’ noemt.
Men trekt een denkbeeldig kruis over de buik waarbij de horizontale en de verticale lijn elkaar
kruisen in de navel. Zo ontstaan 2 kwadranten bovenaan en 2 kwadranten onderaan. Op deze
manier krijg je een verdeling waarin je de plaats makkelijker kan aanduiden.
De schedelholte bevat de hersenen die worden beschermd door de schedel. In de schedel zitten
de grote hersenen, de kleine hersenen en de hersenstam.
De ruggenmergholte wordt gevormd door het holle kanaal dat door de ruggenwervelkolom loopt
en bevat het ruggenmerg. Op basis van uitwendige richtpunten moet je ook de wervelzuil kunnen
aanwijzen. Deze bestaat uit 5 delen: cervicaal21, dorsaal22, lumbaal23, sacraal24 en coccyx25.
17
dijbeen
18
borstholte
19
middenrif
20
buikholte
21
de halswervelzuil
22
de rugwervelzuil
23
de lendewervelzuil
24
het heiligbeen
25
het staartbeen
