Kennismaken met Onderzoeksmethoden & Statistiek
College 1: Inleiding wetenschappelijk onderzoek
Bronnen van informatie zijn:
1. Intuïtie
2. Ervaring
3. Autoriteit
4. Wetenschappers en wetenschappelijke instituten (belangrijkste bron)
Kenmerken van wetenschappelijk onderzoek:
1. Empirisch (gebaseerd op systematische waarnemingen)
2. Controleerbaar (peer review)
3. Probabilistisch (er is altijd een kans dat uit de specifieke onderzoeksgroep een
andere uitkomst komt dan in de gehele samenleving. Het is altijd op basis van
een kans. Dat het in de ene groep gebeurt bekent niet dat het in de andere
groep ook gebeurt)
Gedragsreactie wordt beïnvloed door omgevingsfactoren en persoonlijke kenmerken.
Theorie/idee onderzoeksvragen onderzoeksontwerp hypothese data
verzameling data analyseren
Na de data analyse 2 opties:
1. Data ondersteunt theorie, leidt tot versterking van de theorie
2. Data ondersteunt theorie niet, leidt tot herziening van de theorie of een
verbeterd onderzoeksontwerp
Bij beide opties willen we publiceren
Stress-theoretisch model van Hosman: positieve en negatieve persoonlijke
omgevingsfactoren worden in verband gebracht met hoe een persoon de situaties
ervaart:
- Aantal sociale contacten
- Inhoud van ontmoetingen
- Frequentie van ontmoetingen
Kenmerken van een goede wetenschappelijke theorie:
1. Ondersteund door data (data uit wetenschappelijk onderzoek)
2. Falsifieerbaar (een theorie moet weerlegd kunnen worden aan de hand van
verzamelde gegevens)
, - Alle zwanen zijn wit, als je een zwarte zwaan vindt dan is de theorie gefalsifieerd
3. Spaarzaam (parsimonious, als een eenvoudige theorie volstaat, is het niet
nodig om deze complexer te maken)
- Wees concreet
In wetenschappelijk onderzoek zijn er verschillende soorten onderzoeksvragen:
1. Fundamenteel (basic), nieuwe kennis vergaren in algemene zin, in plaats van
een specifiek voorbeeld. Deze onderzoeker genereren basiskennis.
2. Toegepast (applied), toetsen van een praktijkvoorbeeld. Toepassen van
fundamenteel onderzoek en kijken of deze stand houdt.
3. Translational, een dynamische brug van fundamenteel onderzoek naar
toegepast onderzoek. Vaak wordt er iets ontwikkeld of getest (bv. nieuw
medicijn)
De onderzoeksvraag leidt tot een onderzoekontwerp:
- Wat voor soort empirische gegevens worden verzameld?
- Zijn gegevens kwalitatief of kwantitatief?
- Hoe worden de gegevens verzameld?
- Bij wie worden empirische gegevens verzameld en op welke manier?
Kwalitatief onderzoek
Je kunt kwalitatieve data op 4 manieren verzamelen:
1. Kwalitatief interview
2. Focusgroep
3. Bestaande gegevens
4. Observatie
Voornaamste doel van kwalitatief onderzoek is:
- Sociale fenomenen begrijpen vanuit hun natuurlijke context (alledaagse
setting)
- Empirische patronen vinden, die een startpunt kunnen zijn voor theorievorming
Patronen in :
- Gesproken (interview) of geschreven (rapporten) teksten
- Observaties van gedrag en interacties
- Beeldmateriaal (tv-programma’s)
Kenmerken kwalitatief onderzoek:
1. Onderzoeker is geïnteresseerd in natuurlijke omgeving van de respondent
2. De onderzoeker heeft een contextuele benadering (houdt in dat men rekening
houdt met de bredere omgeving en factoren die van invloed zijn op een situatie)
3. Het Perspectief van de respondenten staat centraal
4. Via specifieke observaties probeert de onderzoeker
- De sociale werkelijkheid te omschrijven in haar diversiteit
, - Naar algemeenheden te zoeken die nieuwe theorieën vormen of bestaande
theorieën aanpassen
Bij kwalitatief onderzoek ga je van specifieke observaties naar de brede algemeenheid
(inductie).
SPI(C)E:
- Setting waar, in welke context?
- Perspective/ Population wie?
- Interest wat?, specifieke
- (Comparison vergeleken met wie/wat?)
- Evaluation met welk resultaat?, overkoepelende
College 2: Kwal data-verzameling
Kwalitatief interview:
- Als je geïnteresseerd bent in een bredere beleving van mensen
- Kan je doorvragen met vragen die je normaal niet had gedacht
- Gesprek over ideeËn, motieven, ervaringen. Gedragingen met betrekking tot een
sociaal fenomeen
- Geïnterviewde is informant (mensen die informatie kunnen verschaffen met
kennis) of een respondent (overkoepelend)
Focusgroep:
- Onderzoekers zijn geïnteresseerd in de interactie tussen mensen in een groep
- Dit maakt anonimiteit en vertrouwelijkheid lastiger te waarborgen
- Onderwerp is vaak meer specifiek en wordt in detail op ingegaan
- Kan erg geschikt zijn voor wanneer je wil dat mensen elkaar tot andere ideeën
brengen
- Moderator zorgt ervoor dat iedereen zijn mening kan geven, zodat je van alle
perspectieven informatie krijgt (de interviewer)
- Meestal wil je 6-10 personen
De interviewer heeft de taak van moderator:
- Stelt de vragen die de onderzoeker heeft geformuleerd
- Zorgt ervoor dat het gesprek niet teveel afdwaalt van het bedoelde onderwerp
- Zorgt ervoor dat iedereen de kans krijgt om actief deel te nemen aan het
gesprek
De onderzoeker is nadrukkelijk aanwezig bij de dataverzameling. Deze kan 2 rollen
aannemen:
1. Participant, fysiek aanwezig bij dataverzameling. Zit in de groep.
2. Buitenstaander, onbekende. Er is een hiërarchische relatie (machtsrelatie). Dit
heeft invloed op hoe de respondent antwoord geeft.
College 1: Inleiding wetenschappelijk onderzoek
Bronnen van informatie zijn:
1. Intuïtie
2. Ervaring
3. Autoriteit
4. Wetenschappers en wetenschappelijke instituten (belangrijkste bron)
Kenmerken van wetenschappelijk onderzoek:
1. Empirisch (gebaseerd op systematische waarnemingen)
2. Controleerbaar (peer review)
3. Probabilistisch (er is altijd een kans dat uit de specifieke onderzoeksgroep een
andere uitkomst komt dan in de gehele samenleving. Het is altijd op basis van
een kans. Dat het in de ene groep gebeurt bekent niet dat het in de andere
groep ook gebeurt)
Gedragsreactie wordt beïnvloed door omgevingsfactoren en persoonlijke kenmerken.
Theorie/idee onderzoeksvragen onderzoeksontwerp hypothese data
verzameling data analyseren
Na de data analyse 2 opties:
1. Data ondersteunt theorie, leidt tot versterking van de theorie
2. Data ondersteunt theorie niet, leidt tot herziening van de theorie of een
verbeterd onderzoeksontwerp
Bij beide opties willen we publiceren
Stress-theoretisch model van Hosman: positieve en negatieve persoonlijke
omgevingsfactoren worden in verband gebracht met hoe een persoon de situaties
ervaart:
- Aantal sociale contacten
- Inhoud van ontmoetingen
- Frequentie van ontmoetingen
Kenmerken van een goede wetenschappelijke theorie:
1. Ondersteund door data (data uit wetenschappelijk onderzoek)
2. Falsifieerbaar (een theorie moet weerlegd kunnen worden aan de hand van
verzamelde gegevens)
, - Alle zwanen zijn wit, als je een zwarte zwaan vindt dan is de theorie gefalsifieerd
3. Spaarzaam (parsimonious, als een eenvoudige theorie volstaat, is het niet
nodig om deze complexer te maken)
- Wees concreet
In wetenschappelijk onderzoek zijn er verschillende soorten onderzoeksvragen:
1. Fundamenteel (basic), nieuwe kennis vergaren in algemene zin, in plaats van
een specifiek voorbeeld. Deze onderzoeker genereren basiskennis.
2. Toegepast (applied), toetsen van een praktijkvoorbeeld. Toepassen van
fundamenteel onderzoek en kijken of deze stand houdt.
3. Translational, een dynamische brug van fundamenteel onderzoek naar
toegepast onderzoek. Vaak wordt er iets ontwikkeld of getest (bv. nieuw
medicijn)
De onderzoeksvraag leidt tot een onderzoekontwerp:
- Wat voor soort empirische gegevens worden verzameld?
- Zijn gegevens kwalitatief of kwantitatief?
- Hoe worden de gegevens verzameld?
- Bij wie worden empirische gegevens verzameld en op welke manier?
Kwalitatief onderzoek
Je kunt kwalitatieve data op 4 manieren verzamelen:
1. Kwalitatief interview
2. Focusgroep
3. Bestaande gegevens
4. Observatie
Voornaamste doel van kwalitatief onderzoek is:
- Sociale fenomenen begrijpen vanuit hun natuurlijke context (alledaagse
setting)
- Empirische patronen vinden, die een startpunt kunnen zijn voor theorievorming
Patronen in :
- Gesproken (interview) of geschreven (rapporten) teksten
- Observaties van gedrag en interacties
- Beeldmateriaal (tv-programma’s)
Kenmerken kwalitatief onderzoek:
1. Onderzoeker is geïnteresseerd in natuurlijke omgeving van de respondent
2. De onderzoeker heeft een contextuele benadering (houdt in dat men rekening
houdt met de bredere omgeving en factoren die van invloed zijn op een situatie)
3. Het Perspectief van de respondenten staat centraal
4. Via specifieke observaties probeert de onderzoeker
- De sociale werkelijkheid te omschrijven in haar diversiteit
, - Naar algemeenheden te zoeken die nieuwe theorieën vormen of bestaande
theorieën aanpassen
Bij kwalitatief onderzoek ga je van specifieke observaties naar de brede algemeenheid
(inductie).
SPI(C)E:
- Setting waar, in welke context?
- Perspective/ Population wie?
- Interest wat?, specifieke
- (Comparison vergeleken met wie/wat?)
- Evaluation met welk resultaat?, overkoepelende
College 2: Kwal data-verzameling
Kwalitatief interview:
- Als je geïnteresseerd bent in een bredere beleving van mensen
- Kan je doorvragen met vragen die je normaal niet had gedacht
- Gesprek over ideeËn, motieven, ervaringen. Gedragingen met betrekking tot een
sociaal fenomeen
- Geïnterviewde is informant (mensen die informatie kunnen verschaffen met
kennis) of een respondent (overkoepelend)
Focusgroep:
- Onderzoekers zijn geïnteresseerd in de interactie tussen mensen in een groep
- Dit maakt anonimiteit en vertrouwelijkheid lastiger te waarborgen
- Onderwerp is vaak meer specifiek en wordt in detail op ingegaan
- Kan erg geschikt zijn voor wanneer je wil dat mensen elkaar tot andere ideeën
brengen
- Moderator zorgt ervoor dat iedereen zijn mening kan geven, zodat je van alle
perspectieven informatie krijgt (de interviewer)
- Meestal wil je 6-10 personen
De interviewer heeft de taak van moderator:
- Stelt de vragen die de onderzoeker heeft geformuleerd
- Zorgt ervoor dat het gesprek niet teveel afdwaalt van het bedoelde onderwerp
- Zorgt ervoor dat iedereen de kans krijgt om actief deel te nemen aan het
gesprek
De onderzoeker is nadrukkelijk aanwezig bij de dataverzameling. Deze kan 2 rollen
aannemen:
1. Participant, fysiek aanwezig bij dataverzameling. Zit in de groep.
2. Buitenstaander, onbekende. Er is een hiërarchische relatie (machtsrelatie). Dit
heeft invloed op hoe de respondent antwoord geeft.
