Bedrijfsbeheer – deel 2-3-4
Deel 2: Financiële analyse
Inleiding
Financiële analyse = cijfermatige doorlichting van de onderneming met als doel inzicht te verwerven in
de financiële gezondheidstoestand van de onderneming (d.m.v. jaarrekening)
→ legt dus financiële toestand verleden zou nauwkeurig mogelijk vast, om zo goed mogelijk
vooruitzichten af te leiden voor de toekomstige financiële situatie
Voor wie en waarom?
Management, aangesteld door aandeelhouders om de strategische doelstellingen te realiseren, is
verantwoordelijk voor een gezonde financiële structuur en winst van de onderneming
Periodiek zal het management:
• Cijfers onderneming analyseren
• Financiële positie onderneming vergelijken met andere ondernemingen binnen sector (NBB)
Anderen die belang hebben bij deze gegevens:
• leveranciers
o willen zicht krijgen op de financiële draagkracht van potentiële klanten alvorens de
betalingscondities te bepalen
• potentiële klanten
o voorschot betalen, onderzoeken of die wel eerlijk werkt (solvabel is)
• werknemers
o werkzekerheid? Loon eisen stellen?
• financiële instellingen
o geven enkel krediet als ze ervan overtuigd zijn dat de onderneming de capaciteit heeft
om de krediet en stipt af te lossen (solvabel waar toekomst in zit)
• beleggers en financiële analisten
o zien huidige fin. Structuur als een indicatie voor de mate van duurzame gezondheid
• overheid
o algemene econ. Situatie, welke belasting, hoeveel vorderen?
• voor jou, toekomstige bachelor?
o WN, investeerder, zaak starten
Bron en technieken van analyseren
= de jaarrekening
opm: het spreekt voor zich dat het management zich daarnaast ook kan beroepen op interne
informatie (analytisch boekhouden, ↔ statutaire boekhouding, basis jaarrekening)
De jaarrekening omvat:
• Balans, met passiva en activa
• Resultatenrekening en resultaatverwerking
• Toelichting
o Details bepaalde onderdelen van balans/RR, ook rechten en verplichtingen
• Sociale balans
o Staat tewerkgestelde personen (wn en uitzendkrachten)
o Tabel van personeelsbewegingen tijdens boekjaar (in- en uitgetreden)
, • Jaarverslag
o Verslag management: gevoerde beleid: belangrijke ontwikkelingen, commentaar bij
cijfers, voorstel winstverdeling
• Verslag commissaris-revisor
o Verslag van onafhankelijke externe expert die zich moet uitspreken over de
getrouwheid van de jaarrekening en de continuïteit van de onderneming
o Types van verslagen commissaris-revisor
▪ De goedkeurende verklaring
• Zonder voorbehoud
• Met voorbehoud
▪ De niet-goedkeurende verklaring
• Afkeurende verklaring
• Onthoudende verklaring
• Voor een grondige analyse, ook niet boekhoudkundige gegevens bekijken:
o Aandelenprijzen
o Sectorgegevens
o Persartikels
o Interne documenten: contracten, budgetten, standaarden
o Jaaroverzichten
Twee bedenkingen i.v.m. de jaarrekening:
• Bevat historische gegeven + huidige financiële situatie structuur geven goede indicatie
toekomst
• Gepubliceerde cijfers jaarrekening kunnen afwijken bedrijfseconomie realiteit: jaarrekening als
fiscaal instrument: onderscheid boekhoudkundige en fiscale winst
De belangrijkste analysetechnieken zijn:
• Horizontale analyse
o Evolutie doorheen jaren?: balanstotaal dit jaar met basisjaar vergelijken
• Verticale analyse (structuuranalayse)
o Belang elke onderdeel t.o.v. balanstotaal, RR t.o.v. bedrijfsopbrengsten
• Ratioanalyse
o Analyse van verhoudingsgetallen tussen bedragen uit de jaarrekening, die financieel
kengetal weergeven
Helikopterinterview
= alvorens te starten met een volledige analyse is het zinvol de jaarrekening kritisch door te nemen
om zo een algemeen beeld te krijgen van de onderneming en haar toestand
Waar op letten:
• Vast actief/totaal actief
• Schulden/totaal passief
• Toestand eigen vermogen
• Winst of verlies?
• Deelresultaten: fin/bedrijfs
• Belangrijkste kosten/opbrengstengroepen
• Resultaatverwerkingen
Opmerking:
• Deze cursus (prakrijk afhankelijk omvang bedrijf)
• Horizontale- en verticale analyse: 000 EUR = K EUR = duizendtallen
• Ratioanalyse: EUR
,De jaarrekening als uitgangspunt
De balans
= momentopname en geeft vermogenstoestand van onderneming op een bepaald tijdstip vanuit een
dubbel standpunt
• Enerzijds bezittingen en vorderingen, werkmiddelen of activa
• Anderzijds schulden aan eigenaars en de schulden aan derden, financieringsmiddelen of
passiva
De herwerkte balans
Voldoen als uitgangspunt voor een financiële analyse, aantal herwerkingen nodig:
• Activa: ‘vast’ niet binnen het jaar omgezet worden in liquide middelen
o 1. Uitgebreide vaste activa (UVA)= oprichtingskosten
▪ + vaste activa uit wettelijke balans
▪ + vorderingen >1j
o 2. Beperkte vlottende activa (BVlA)= vlottende activa uit de wettelijke balans –
vorderingen >1j
▪ Verdeeld in: realiseerbare vlottende activa en liquide middelen
• Passiva
o 1. Eigen vermogen (EV)= eigen vermogen
o 2. Vreemd vermogen op lange termijn (VVLT)= schulden >1j + voorzieningen en
uitgestelde betalingen
▪ Voorzieningen en uitgestelde betalingen: pensioen, herstellingskosten
o 3. Vreemd vermogen op korte termijn (VVKT)= schulden <1j + overlopende
rekeningen passiva
▪ Overlopende rekeningen: schulden korte termijn?: kosten gemaakt maar nog
geen factuur, <1j verwacht: verzekeringskost
• Eigen vermogen en vreemd vermogen vormen samen het permanent vermogen, waarover de
organisatie meer dan 1 jaar kan beschikken
• Momentopnames, per dag kan een onderneming anders zijn
De resultatenrekening
= overzicht van de kosten en opbrengsten naar hun soort over een bepaalde periode (meestal
boekjaar 12 maanden)
• Voor analysedoeleinden wordt de evolutie van 3 tot 5
jaren bestudeerd
• In overzichten wordt het meest recente jaar, in de
meest linkse kolom geschreven
, EBIT en EBITDA
Sinds 2005: IFRS (INTERNATIONAL FINANCIAL REPORTING STANDARD)
doel: transparantie en vergelijkbaarheid tussen ondernemingen stimuleren
→ verplichte neerlegging bij NBB en IFRS jaarrekening van ondernemingsgroepen waar het
beursgenoteerd bedrijf aan toebehoort
Transparantie ook nuttig voor andere bedrijven:
ondernemingsgroepen met bedrijven in diverse landen worden geconfronteerd met vele
boekhoudstandaarden bv Belgian, Dutch, German, US GAAP (Generally accepted accounting
principles)
IFRS-begrippen worden overgenomen in jaarverslagen, bij publicatie van cijfers op eigen websites,
interne rapporteringen, rapporteringen naar holding, enz:
• EBT: earnings before taxes: nettoresultaat boekjaar voor belasting
• (R)EBIT: (recurring) earnings before intrests and taxes: nettoresultaat boekjaar voor belasting
en voor financiele kosten en opbrengsten
• (R)EBITDA: (recurring) earnings before intrests, taxes, depreciations and amortizations:
nettoresultaat boekjaar voor belasting, voor financiele kosten en opbrengsten en voor niet-
kaskosten en -opbrengsten (afschrijvingen, waardeverminderingen)
• NOPAT: net operating profit after taxes: bedrijfsresultaat na belasting: bedrijfsresultaat na
belasting
EBITDA
• Berekent kasstromen t.g.v. realisatie van winst tot stand gekomen
• Geeft inzicht in zelffinancieringsgraad, mate waarin onderneming zichzelf kan financieren met
de winst
• Door vergelijking met EV, verkopen en activa, kan de rendabiliteit vergelijken worden met de
sector of andere ondernemingen
• EBITDA vaak gebruikt bij berekening brutorendabiliteitsratio’s
Horizontale analyse
= methode om evolutie in tijd van vermogen, financiële positie (balans) en de resultaten (RR) van de
onderneming te bestuderen
Nagaan in welke mate:
• Omzet van jaar tot jaar toeneemt/afneemt en hoe de kostenposten mee evolueren
• Schulden, vorderingen, evolueren van jaar tot jaar
Deel 2: Financiële analyse
Inleiding
Financiële analyse = cijfermatige doorlichting van de onderneming met als doel inzicht te verwerven in
de financiële gezondheidstoestand van de onderneming (d.m.v. jaarrekening)
→ legt dus financiële toestand verleden zou nauwkeurig mogelijk vast, om zo goed mogelijk
vooruitzichten af te leiden voor de toekomstige financiële situatie
Voor wie en waarom?
Management, aangesteld door aandeelhouders om de strategische doelstellingen te realiseren, is
verantwoordelijk voor een gezonde financiële structuur en winst van de onderneming
Periodiek zal het management:
• Cijfers onderneming analyseren
• Financiële positie onderneming vergelijken met andere ondernemingen binnen sector (NBB)
Anderen die belang hebben bij deze gegevens:
• leveranciers
o willen zicht krijgen op de financiële draagkracht van potentiële klanten alvorens de
betalingscondities te bepalen
• potentiële klanten
o voorschot betalen, onderzoeken of die wel eerlijk werkt (solvabel is)
• werknemers
o werkzekerheid? Loon eisen stellen?
• financiële instellingen
o geven enkel krediet als ze ervan overtuigd zijn dat de onderneming de capaciteit heeft
om de krediet en stipt af te lossen (solvabel waar toekomst in zit)
• beleggers en financiële analisten
o zien huidige fin. Structuur als een indicatie voor de mate van duurzame gezondheid
• overheid
o algemene econ. Situatie, welke belasting, hoeveel vorderen?
• voor jou, toekomstige bachelor?
o WN, investeerder, zaak starten
Bron en technieken van analyseren
= de jaarrekening
opm: het spreekt voor zich dat het management zich daarnaast ook kan beroepen op interne
informatie (analytisch boekhouden, ↔ statutaire boekhouding, basis jaarrekening)
De jaarrekening omvat:
• Balans, met passiva en activa
• Resultatenrekening en resultaatverwerking
• Toelichting
o Details bepaalde onderdelen van balans/RR, ook rechten en verplichtingen
• Sociale balans
o Staat tewerkgestelde personen (wn en uitzendkrachten)
o Tabel van personeelsbewegingen tijdens boekjaar (in- en uitgetreden)
, • Jaarverslag
o Verslag management: gevoerde beleid: belangrijke ontwikkelingen, commentaar bij
cijfers, voorstel winstverdeling
• Verslag commissaris-revisor
o Verslag van onafhankelijke externe expert die zich moet uitspreken over de
getrouwheid van de jaarrekening en de continuïteit van de onderneming
o Types van verslagen commissaris-revisor
▪ De goedkeurende verklaring
• Zonder voorbehoud
• Met voorbehoud
▪ De niet-goedkeurende verklaring
• Afkeurende verklaring
• Onthoudende verklaring
• Voor een grondige analyse, ook niet boekhoudkundige gegevens bekijken:
o Aandelenprijzen
o Sectorgegevens
o Persartikels
o Interne documenten: contracten, budgetten, standaarden
o Jaaroverzichten
Twee bedenkingen i.v.m. de jaarrekening:
• Bevat historische gegeven + huidige financiële situatie structuur geven goede indicatie
toekomst
• Gepubliceerde cijfers jaarrekening kunnen afwijken bedrijfseconomie realiteit: jaarrekening als
fiscaal instrument: onderscheid boekhoudkundige en fiscale winst
De belangrijkste analysetechnieken zijn:
• Horizontale analyse
o Evolutie doorheen jaren?: balanstotaal dit jaar met basisjaar vergelijken
• Verticale analyse (structuuranalayse)
o Belang elke onderdeel t.o.v. balanstotaal, RR t.o.v. bedrijfsopbrengsten
• Ratioanalyse
o Analyse van verhoudingsgetallen tussen bedragen uit de jaarrekening, die financieel
kengetal weergeven
Helikopterinterview
= alvorens te starten met een volledige analyse is het zinvol de jaarrekening kritisch door te nemen
om zo een algemeen beeld te krijgen van de onderneming en haar toestand
Waar op letten:
• Vast actief/totaal actief
• Schulden/totaal passief
• Toestand eigen vermogen
• Winst of verlies?
• Deelresultaten: fin/bedrijfs
• Belangrijkste kosten/opbrengstengroepen
• Resultaatverwerkingen
Opmerking:
• Deze cursus (prakrijk afhankelijk omvang bedrijf)
• Horizontale- en verticale analyse: 000 EUR = K EUR = duizendtallen
• Ratioanalyse: EUR
,De jaarrekening als uitgangspunt
De balans
= momentopname en geeft vermogenstoestand van onderneming op een bepaald tijdstip vanuit een
dubbel standpunt
• Enerzijds bezittingen en vorderingen, werkmiddelen of activa
• Anderzijds schulden aan eigenaars en de schulden aan derden, financieringsmiddelen of
passiva
De herwerkte balans
Voldoen als uitgangspunt voor een financiële analyse, aantal herwerkingen nodig:
• Activa: ‘vast’ niet binnen het jaar omgezet worden in liquide middelen
o 1. Uitgebreide vaste activa (UVA)= oprichtingskosten
▪ + vaste activa uit wettelijke balans
▪ + vorderingen >1j
o 2. Beperkte vlottende activa (BVlA)= vlottende activa uit de wettelijke balans –
vorderingen >1j
▪ Verdeeld in: realiseerbare vlottende activa en liquide middelen
• Passiva
o 1. Eigen vermogen (EV)= eigen vermogen
o 2. Vreemd vermogen op lange termijn (VVLT)= schulden >1j + voorzieningen en
uitgestelde betalingen
▪ Voorzieningen en uitgestelde betalingen: pensioen, herstellingskosten
o 3. Vreemd vermogen op korte termijn (VVKT)= schulden <1j + overlopende
rekeningen passiva
▪ Overlopende rekeningen: schulden korte termijn?: kosten gemaakt maar nog
geen factuur, <1j verwacht: verzekeringskost
• Eigen vermogen en vreemd vermogen vormen samen het permanent vermogen, waarover de
organisatie meer dan 1 jaar kan beschikken
• Momentopnames, per dag kan een onderneming anders zijn
De resultatenrekening
= overzicht van de kosten en opbrengsten naar hun soort over een bepaalde periode (meestal
boekjaar 12 maanden)
• Voor analysedoeleinden wordt de evolutie van 3 tot 5
jaren bestudeerd
• In overzichten wordt het meest recente jaar, in de
meest linkse kolom geschreven
, EBIT en EBITDA
Sinds 2005: IFRS (INTERNATIONAL FINANCIAL REPORTING STANDARD)
doel: transparantie en vergelijkbaarheid tussen ondernemingen stimuleren
→ verplichte neerlegging bij NBB en IFRS jaarrekening van ondernemingsgroepen waar het
beursgenoteerd bedrijf aan toebehoort
Transparantie ook nuttig voor andere bedrijven:
ondernemingsgroepen met bedrijven in diverse landen worden geconfronteerd met vele
boekhoudstandaarden bv Belgian, Dutch, German, US GAAP (Generally accepted accounting
principles)
IFRS-begrippen worden overgenomen in jaarverslagen, bij publicatie van cijfers op eigen websites,
interne rapporteringen, rapporteringen naar holding, enz:
• EBT: earnings before taxes: nettoresultaat boekjaar voor belasting
• (R)EBIT: (recurring) earnings before intrests and taxes: nettoresultaat boekjaar voor belasting
en voor financiele kosten en opbrengsten
• (R)EBITDA: (recurring) earnings before intrests, taxes, depreciations and amortizations:
nettoresultaat boekjaar voor belasting, voor financiele kosten en opbrengsten en voor niet-
kaskosten en -opbrengsten (afschrijvingen, waardeverminderingen)
• NOPAT: net operating profit after taxes: bedrijfsresultaat na belasting: bedrijfsresultaat na
belasting
EBITDA
• Berekent kasstromen t.g.v. realisatie van winst tot stand gekomen
• Geeft inzicht in zelffinancieringsgraad, mate waarin onderneming zichzelf kan financieren met
de winst
• Door vergelijking met EV, verkopen en activa, kan de rendabiliteit vergelijken worden met de
sector of andere ondernemingen
• EBITDA vaak gebruikt bij berekening brutorendabiliteitsratio’s
Horizontale analyse
= methode om evolutie in tijd van vermogen, financiële positie (balans) en de resultaten (RR) van de
onderneming te bestuderen
Nagaan in welke mate:
• Omzet van jaar tot jaar toeneemt/afneemt en hoe de kostenposten mee evolueren
• Schulden, vorderingen, evolueren van jaar tot jaar
