Samenvatting Staats- e en Bestuursrsrsret t ԌԌ
Inhoudsopgave
Leereenheid 1 – Handhaving deel I........................................................................................................2
Leereenheid 2 – Handhaving deel II.......................................................................................................5
Leereenheid 3 - Het stelsel van bestuursrechtelijke rechtsbescherming deel I....................................10
Leereenheid 4 – Bezwaar en beroep....................................................................................................18
Leereenheid 5 – Toegangsdrempels in het bestuursprocesrecht.........................................................25
Leereenheid 6 - Het algemeen bestuursprocesrecht deel I..................................................................28
Leereenheid 7 - Het algemeen bestuursprocesrecht deel II.................................................................34
Leereenheid 8 - Rechtsbescherming bij de burgerlijke rechter en klachtrecht....................................37
Leereenheid 9 - Schadevergoeding bij onrechtmatge en rechtmatge overheidsdaad........................46
,Leersreen eid 1 – Hand aving deel Ԍ
Hoofdstuk 20: Bestuursrlijke and aving algemeen
§20.1 Algemeen
Handhaving = het toezien op de naleving van wetelijke voorschriien en het sanctoneren van
handelingen die in strijd zijn met die wetelijke voorschriien.
Bestuurlijke handhaving = de handhaving die geschiedt door bestuursorganen.
§20.2 Bestuursrsrsret telijke and aving
Handhaving kan in twee vormen worden onderverdeeld:
1. De fase waarin actef wordt onderzocht of een norm wordt nageleefd (toezicht op de
naleving);
2. De fase waarin een sancte wordt opgelegd of daarvan wordt afgezien (handhaving of
sanctonering).
Sanctes kunnen worden onderverdeeld in twee vormen:
1. Herstelsanctes= gericht op herstel van de rechtmatge situate;
2. Bestrafende of puniteve sanctes= gericht op leedtoevoeging.
Om adequate handhaving te bewerkstelligen is het in het algemeen nodig dat een overtreding
zowel met een herstelsancte als met een bestrafende sancte wordt bedreigd. Dit is mogelijk.
Er kan een handhavingstekort ontstaan door onwil, onvoldoende capaciteit of gebrekkige
handhaafaarheid. De beginselplicht tot handhaving zou de wetgever moeten dwingen beter na te
denken over handhaafaarheid van regels.
§20.3 Hand aving in de Awb
In hoofdstuk 5 van de Awb is een regeling over toezicht op de naleving als over sanctes opgenomen.
Is beperkt tot de bestuurlijke handhaving.
!Op het terrein van strafvordering vinden verschuivingen in de richtng van het bestuursrecht voor.
(Bijvoorbeeld: Wet administratefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriien).
De meeste sanctebeslissingen kunnen worden aangemerkt als besluiten, en moeten daarom tevens
voldoen aan de normen die de bijzondere wet en de Awb geei.
Hoofdstuk 21: Toezit t op de naleving
§21.1 Algemeen
In het bestuursrecht kan ook zonder het vermoeden van een strafaar feit, toezicht op de naleving
plaatsvinden. De verdenking van een strafaar feit is wel benodigd bij opsporing. Toezicht op de
naleving en opsporing worden dus van elkaar onderscheiden. Art. 1:6 Awb verklaart de wet niet van
toepassing op de opsporing en vervolging van strafare feiten.
Toezicht op de naleving omvat alle vormen van controle, zoals surveillance, waarneming door kijken
en luisteren, het doen van metngen etc. In hoofdstuk 5, ttel 5.2 van de Awb is een algemene
regeling opgenomen over het toezicht op de naleving.
,§21.2 Toezit t oudersrs
Toezichthouder = een persoon die bij of krachtens wetelijk voorschrii is belast met het houden van
toezicht op de naleving van het bepaalde bij of krachtens enig wetelijk voorschrii (art. 5:11 Awb)
De aanwijzing van toezichthouders berust op de bijzondere wet.
Algemene regels voor de uitoefening van het toezicht door toezichthouders:
1. Formele algemene regel: een toezichthouder dient bij de uitoefening van zijn taak een
legitmatebewijs te dragen, dat hij desgevraagd aanstonds dient te tonen (art. 5:12 Awb);
2. Inhoudelijke algemene regel: de toezichthouder mag alleen van zijn bevoegdheden gebruik
maken voor zover dat redelijkerwijs voor de vervulling van zijn taak nodig is
(evenredigheidsbeginsel) (art. 5:13 Awb).
Bij het uitoefenen van de toezichtsbevoegdheden spelen de abbb een belangrijke rol. Op grond van
de schakelbepaling van art. 3:1 lid 2 Awb zijn de abbb ook voor feitelijke handelingen (zoals een
terrein nalopen) van belang.
Toezichthouders hebben op grond van de Awb de bevoegdheid om:
- Elke plaats te betreden met uitzondering van een woning (art. 5:15);
- Inlichtngen te vorderen (art. 5:16);
- Inzage te vorderen van zakelijke gegevens en bescheiden en daarvan kopieën te maken (art. 5:17);
- Zaken te onderzoeken, aan opneming te onderwerpen en daarvan monsters te nemen; daartoe zijn
ze ook bevoegd verpakkingen te openen (art. 5:18);
- Vervoermiddelen en hun lading te onderzoeken, inzage te vorderen van wetelijk voorgeschreven
bescheiden en te vorderen dat de bestuurder van een voertuig of de schipper van een vaartuig hun
vervoermiddel stlhouden en naar een aangewezen plaats overbrengen (art. 5:19)
Kunnen worden uitgebreid bij wet in formele zin, of worden beperkt bij wetelijk voorschrii of bij
besluit van het bestuursorgaan (art. 5:14).
Eenieder is verplicht aan de toezichthouder medewerking te verlenen, tenzij men een beroep kan
doen op een geheimhoudingsplicht (art. 5:20).
Het recht om niet te hoeven meewerken aan de eigen veroordeling (nemo tenetur) en de daaruit
afgeleide verplichtng voor de overheid verdachten hierop te wijzen (de cauteplicht), staan niet aan
het nalevingstoezicht in de weg zolang nog geen sprake is van een redelijk vermoeden van een
strafaar feit.
§21.3 Santtonersring en rsret tsbest ersrming
Op grond van artkel 184 Sr is het strafaar om opzetelijk niet te voldoen aan een bevel of vordering
krachtens wetelijk voorschrii gedaan door een toezichthoudend of opsporingsambtenaar of het
opzetelijk beleten, belemmeren of verijdelen van handelingen van deze ambtenaren ter uitvoering
van een wetelijk voorschrii.
Tegen toezichthandelingen staat geen bestuursrechtelijke rechtsbescherming open. Bescherming
wordt geboden door een bestuursrecht die kan oordelen over het sanctebesluit.
§21.4 Toezit t op de naleving jegens de oversr eid
De toezichthouder kan zijn bevoegdheden ook uitoefenen jegens overheidslichamen.
Hoofdstuk 22: Santtes
(Zie leereenheid 2)
,
Inhoudsopgave
Leereenheid 1 – Handhaving deel I........................................................................................................2
Leereenheid 2 – Handhaving deel II.......................................................................................................5
Leereenheid 3 - Het stelsel van bestuursrechtelijke rechtsbescherming deel I....................................10
Leereenheid 4 – Bezwaar en beroep....................................................................................................18
Leereenheid 5 – Toegangsdrempels in het bestuursprocesrecht.........................................................25
Leereenheid 6 - Het algemeen bestuursprocesrecht deel I..................................................................28
Leereenheid 7 - Het algemeen bestuursprocesrecht deel II.................................................................34
Leereenheid 8 - Rechtsbescherming bij de burgerlijke rechter en klachtrecht....................................37
Leereenheid 9 - Schadevergoeding bij onrechtmatge en rechtmatge overheidsdaad........................46
,Leersreen eid 1 – Hand aving deel Ԍ
Hoofdstuk 20: Bestuursrlijke and aving algemeen
§20.1 Algemeen
Handhaving = het toezien op de naleving van wetelijke voorschriien en het sanctoneren van
handelingen die in strijd zijn met die wetelijke voorschriien.
Bestuurlijke handhaving = de handhaving die geschiedt door bestuursorganen.
§20.2 Bestuursrsrsret telijke and aving
Handhaving kan in twee vormen worden onderverdeeld:
1. De fase waarin actef wordt onderzocht of een norm wordt nageleefd (toezicht op de
naleving);
2. De fase waarin een sancte wordt opgelegd of daarvan wordt afgezien (handhaving of
sanctonering).
Sanctes kunnen worden onderverdeeld in twee vormen:
1. Herstelsanctes= gericht op herstel van de rechtmatge situate;
2. Bestrafende of puniteve sanctes= gericht op leedtoevoeging.
Om adequate handhaving te bewerkstelligen is het in het algemeen nodig dat een overtreding
zowel met een herstelsancte als met een bestrafende sancte wordt bedreigd. Dit is mogelijk.
Er kan een handhavingstekort ontstaan door onwil, onvoldoende capaciteit of gebrekkige
handhaafaarheid. De beginselplicht tot handhaving zou de wetgever moeten dwingen beter na te
denken over handhaafaarheid van regels.
§20.3 Hand aving in de Awb
In hoofdstuk 5 van de Awb is een regeling over toezicht op de naleving als over sanctes opgenomen.
Is beperkt tot de bestuurlijke handhaving.
!Op het terrein van strafvordering vinden verschuivingen in de richtng van het bestuursrecht voor.
(Bijvoorbeeld: Wet administratefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriien).
De meeste sanctebeslissingen kunnen worden aangemerkt als besluiten, en moeten daarom tevens
voldoen aan de normen die de bijzondere wet en de Awb geei.
Hoofdstuk 21: Toezit t op de naleving
§21.1 Algemeen
In het bestuursrecht kan ook zonder het vermoeden van een strafaar feit, toezicht op de naleving
plaatsvinden. De verdenking van een strafaar feit is wel benodigd bij opsporing. Toezicht op de
naleving en opsporing worden dus van elkaar onderscheiden. Art. 1:6 Awb verklaart de wet niet van
toepassing op de opsporing en vervolging van strafare feiten.
Toezicht op de naleving omvat alle vormen van controle, zoals surveillance, waarneming door kijken
en luisteren, het doen van metngen etc. In hoofdstuk 5, ttel 5.2 van de Awb is een algemene
regeling opgenomen over het toezicht op de naleving.
,§21.2 Toezit t oudersrs
Toezichthouder = een persoon die bij of krachtens wetelijk voorschrii is belast met het houden van
toezicht op de naleving van het bepaalde bij of krachtens enig wetelijk voorschrii (art. 5:11 Awb)
De aanwijzing van toezichthouders berust op de bijzondere wet.
Algemene regels voor de uitoefening van het toezicht door toezichthouders:
1. Formele algemene regel: een toezichthouder dient bij de uitoefening van zijn taak een
legitmatebewijs te dragen, dat hij desgevraagd aanstonds dient te tonen (art. 5:12 Awb);
2. Inhoudelijke algemene regel: de toezichthouder mag alleen van zijn bevoegdheden gebruik
maken voor zover dat redelijkerwijs voor de vervulling van zijn taak nodig is
(evenredigheidsbeginsel) (art. 5:13 Awb).
Bij het uitoefenen van de toezichtsbevoegdheden spelen de abbb een belangrijke rol. Op grond van
de schakelbepaling van art. 3:1 lid 2 Awb zijn de abbb ook voor feitelijke handelingen (zoals een
terrein nalopen) van belang.
Toezichthouders hebben op grond van de Awb de bevoegdheid om:
- Elke plaats te betreden met uitzondering van een woning (art. 5:15);
- Inlichtngen te vorderen (art. 5:16);
- Inzage te vorderen van zakelijke gegevens en bescheiden en daarvan kopieën te maken (art. 5:17);
- Zaken te onderzoeken, aan opneming te onderwerpen en daarvan monsters te nemen; daartoe zijn
ze ook bevoegd verpakkingen te openen (art. 5:18);
- Vervoermiddelen en hun lading te onderzoeken, inzage te vorderen van wetelijk voorgeschreven
bescheiden en te vorderen dat de bestuurder van een voertuig of de schipper van een vaartuig hun
vervoermiddel stlhouden en naar een aangewezen plaats overbrengen (art. 5:19)
Kunnen worden uitgebreid bij wet in formele zin, of worden beperkt bij wetelijk voorschrii of bij
besluit van het bestuursorgaan (art. 5:14).
Eenieder is verplicht aan de toezichthouder medewerking te verlenen, tenzij men een beroep kan
doen op een geheimhoudingsplicht (art. 5:20).
Het recht om niet te hoeven meewerken aan de eigen veroordeling (nemo tenetur) en de daaruit
afgeleide verplichtng voor de overheid verdachten hierop te wijzen (de cauteplicht), staan niet aan
het nalevingstoezicht in de weg zolang nog geen sprake is van een redelijk vermoeden van een
strafaar feit.
§21.3 Santtonersring en rsret tsbest ersrming
Op grond van artkel 184 Sr is het strafaar om opzetelijk niet te voldoen aan een bevel of vordering
krachtens wetelijk voorschrii gedaan door een toezichthoudend of opsporingsambtenaar of het
opzetelijk beleten, belemmeren of verijdelen van handelingen van deze ambtenaren ter uitvoering
van een wetelijk voorschrii.
Tegen toezichthandelingen staat geen bestuursrechtelijke rechtsbescherming open. Bescherming
wordt geboden door een bestuursrecht die kan oordelen over het sanctebesluit.
§21.4 Toezit t op de naleving jegens de oversr eid
De toezichthouder kan zijn bevoegdheden ook uitoefenen jegens overheidslichamen.
Hoofdstuk 22: Santtes
(Zie leereenheid 2)
,
