Opdracht verpleegtechnische handelingen
Skills - Sondes en sondevoeding, katheteriseren, blaasspoelen
Naam: Danielle de Groot, Amaal Ali, Denise Eilert
Vak: Skills
Klas: VP2C
Leerjaar: Leerjaar 2/ Periode 2
Datum: 2 Februari 2018
,Voorwoord
Dit verslag is geschreven voor het vak Skills. De bedoeling is om informatie te vinden over
de verpleegtechnische handelingen: blaasspoelen, katheteriseren, sondes en sondevoeding.
Tijdens het maken van dit verslag merkten we dat er heel veel informatie beschikbaar is en
dat er veel verschillende sondes en daarbij behorende complicaties bestaan. Het maken van
dit verslag was interessant.
2
,Inhoudsopgave
Voorwoord 2
Inhoudsopgave 3
Samenvatting 4,5
Inleiding 6
Sondes 7-11
o Soorten sondes 7
o De neusmaagsonde 7
o De PEG-sonde 7,8
o De jejunum sonde 9
o De duodenumsonde 10
o De jejunostomiesonde 10
o Maagheveling 11
o Sondevoeding 15-31
Steriele handschoenen 32
Katheteriseren 33
o Blaaskatheter 33-44
o Continent urinestoma 45
o Mitrofanoff-stoma 46
o Sp-katheter 46
Blaasspoelen 47-51
Conclusie 52
Bronnen 53
3
, Samenvatting
We onderscheiden verschillende soorten sondes: neusmaagsonde, peg, jejunum, duodenum
en jejunostomiesonde. Het verschil is de plek waar ze ingebracht worden en hoelang ze
blijven zitten. Zo is de neusmaagsonde vaak de eerste keuze als er voedsel toegediend
moet worden en wordt er gekozen voor de peg sonde als er een slikstoornis is. Ook kan
deze sonde veel langer blijven zitten. De neusmaagsonde mag ingebracht worden door een
bevoegd verpleegkundige, de pegsonde alleen door een bevoegd arts.
De jejunumsonde wordt gebruikt als er bijvoorbeeld direct medicatie naar de maag moet (bij
parkinson) Er kunnen ook hierbij veel complicaties voorkomen. Veelvoorkomende algemene
complicaties zijn: roodheid, drukplekken en koorts. De duodenumsonde komt net als de
jejunumsonde uit in de darm. Er wordt gekozen voor deze sonde zodat de kans op aspiratie
of maagretentie voorkomen moet worden.
De jejunostomie is een sonde door de buikwand heen, uiteraard alleen door een bevoegd
arts gezet. Door de dunne slang raakt de sonde snel verstopt en er mag daarom ook alleen
maar vloeibare medicatie door. We onderscheiden drie soorten jejunostomie sondes: enkel
lumen, dubbel lumen en driedubbel lumen.
Bij Maagheveling wordt de maag geledigd. Dit kan passief of actief. Indicaties hiervoor zijn
vergiftiging of voor een spoedoperatie om de maag leeg te maken. Contra-indicaties zijn bij
inname van toxische stoffen: deze kunnen de slokdarm ernstig beschadigen.
Maagretentie: wordt bepaald bij mensen die een maagsonde hebben of er een krijgen. Met
behulp van een spuit wordt maagsap opgezogen en gemeten met een stick. Als de ph
waarde 5,5 of lager is neem je aan dat de sonde in de maag ligt. Bij 5,5 en hoger meet je
nog eens na 30-60 minuten. Enkele complicaties die kunnen optreden: benauwdheid, er
loopt bloed terug of de sonde raakt verstopt. Hierbij schakel je een arts in.
Bijwerkingen van sondevoeding kunnen zijn: diarree, braken of obstipatie.
Er zijn meerdere wetten over sondes en bevoegdheid: deze voorbehouden handeling mag
alleen worden uitgevoerd door een bevoegde verpleegkundige. Hiervoor moet een opdracht
van de arts zijn. Er zijn meerdere disciplines betrokken bij sonde/sondevoeding: de
maagdarmleverarts, een arts, dietiste voor de voeding en verpleging.
De meeste hulpmiddelen bij sondes worden vergoed vanuit de basisverzekering. Er moet
wel aantoonbaar zijn dat het gaat om een ernstige slikstoornis, voedselallergie of
stofwisselingsstoornis.
Sondevoeding verdelen we onder in twee groepen: polymere (hele moleculen) en monomere
(monoculen zijn kleiner gemaakt) Vele soorten sondevoeding hebben belangrijke
voedingsstoffen: eiwitten, soja, vezels. Ook is er voeding speciaal voor energie of voor
kinderen. Sondevoeding kun je krijgen als er een gestoorde slikfunctie is, hoofdtrauma,
aandoening in de mond, keel slokdarm of maag of een zeer slechte toestand bij ouderen,
kinderen, verstandelijke beperking of ernstig zieken.
Je mag geen sondevoeding toedienen als iemand retentie heeft, er niet over kan beslissen,
orgaanfalen heeft, obstructies. Bij het toedienen van medicatie ga je na of zowel de
medicatie als de sonde er tegen bestand is: ook mag sondevoeding nooit met medicatie
gemengd worden. Dit kan de werking van medicijnen verminderen. De verzorging van de
mond, neus en het gebit is erg belangrijk. Vooral bij een neusmaagsonde. Er is een grotere
kans op ontsteking van het mondslijmvlies door wegvallen van de kauwfunctie en uitdroging.
Er moet minimaal 3 keer per dag mondverzorging worden toegepast.
4
Skills - Sondes en sondevoeding, katheteriseren, blaasspoelen
Naam: Danielle de Groot, Amaal Ali, Denise Eilert
Vak: Skills
Klas: VP2C
Leerjaar: Leerjaar 2/ Periode 2
Datum: 2 Februari 2018
,Voorwoord
Dit verslag is geschreven voor het vak Skills. De bedoeling is om informatie te vinden over
de verpleegtechnische handelingen: blaasspoelen, katheteriseren, sondes en sondevoeding.
Tijdens het maken van dit verslag merkten we dat er heel veel informatie beschikbaar is en
dat er veel verschillende sondes en daarbij behorende complicaties bestaan. Het maken van
dit verslag was interessant.
2
,Inhoudsopgave
Voorwoord 2
Inhoudsopgave 3
Samenvatting 4,5
Inleiding 6
Sondes 7-11
o Soorten sondes 7
o De neusmaagsonde 7
o De PEG-sonde 7,8
o De jejunum sonde 9
o De duodenumsonde 10
o De jejunostomiesonde 10
o Maagheveling 11
o Sondevoeding 15-31
Steriele handschoenen 32
Katheteriseren 33
o Blaaskatheter 33-44
o Continent urinestoma 45
o Mitrofanoff-stoma 46
o Sp-katheter 46
Blaasspoelen 47-51
Conclusie 52
Bronnen 53
3
, Samenvatting
We onderscheiden verschillende soorten sondes: neusmaagsonde, peg, jejunum, duodenum
en jejunostomiesonde. Het verschil is de plek waar ze ingebracht worden en hoelang ze
blijven zitten. Zo is de neusmaagsonde vaak de eerste keuze als er voedsel toegediend
moet worden en wordt er gekozen voor de peg sonde als er een slikstoornis is. Ook kan
deze sonde veel langer blijven zitten. De neusmaagsonde mag ingebracht worden door een
bevoegd verpleegkundige, de pegsonde alleen door een bevoegd arts.
De jejunumsonde wordt gebruikt als er bijvoorbeeld direct medicatie naar de maag moet (bij
parkinson) Er kunnen ook hierbij veel complicaties voorkomen. Veelvoorkomende algemene
complicaties zijn: roodheid, drukplekken en koorts. De duodenumsonde komt net als de
jejunumsonde uit in de darm. Er wordt gekozen voor deze sonde zodat de kans op aspiratie
of maagretentie voorkomen moet worden.
De jejunostomie is een sonde door de buikwand heen, uiteraard alleen door een bevoegd
arts gezet. Door de dunne slang raakt de sonde snel verstopt en er mag daarom ook alleen
maar vloeibare medicatie door. We onderscheiden drie soorten jejunostomie sondes: enkel
lumen, dubbel lumen en driedubbel lumen.
Bij Maagheveling wordt de maag geledigd. Dit kan passief of actief. Indicaties hiervoor zijn
vergiftiging of voor een spoedoperatie om de maag leeg te maken. Contra-indicaties zijn bij
inname van toxische stoffen: deze kunnen de slokdarm ernstig beschadigen.
Maagretentie: wordt bepaald bij mensen die een maagsonde hebben of er een krijgen. Met
behulp van een spuit wordt maagsap opgezogen en gemeten met een stick. Als de ph
waarde 5,5 of lager is neem je aan dat de sonde in de maag ligt. Bij 5,5 en hoger meet je
nog eens na 30-60 minuten. Enkele complicaties die kunnen optreden: benauwdheid, er
loopt bloed terug of de sonde raakt verstopt. Hierbij schakel je een arts in.
Bijwerkingen van sondevoeding kunnen zijn: diarree, braken of obstipatie.
Er zijn meerdere wetten over sondes en bevoegdheid: deze voorbehouden handeling mag
alleen worden uitgevoerd door een bevoegde verpleegkundige. Hiervoor moet een opdracht
van de arts zijn. Er zijn meerdere disciplines betrokken bij sonde/sondevoeding: de
maagdarmleverarts, een arts, dietiste voor de voeding en verpleging.
De meeste hulpmiddelen bij sondes worden vergoed vanuit de basisverzekering. Er moet
wel aantoonbaar zijn dat het gaat om een ernstige slikstoornis, voedselallergie of
stofwisselingsstoornis.
Sondevoeding verdelen we onder in twee groepen: polymere (hele moleculen) en monomere
(monoculen zijn kleiner gemaakt) Vele soorten sondevoeding hebben belangrijke
voedingsstoffen: eiwitten, soja, vezels. Ook is er voeding speciaal voor energie of voor
kinderen. Sondevoeding kun je krijgen als er een gestoorde slikfunctie is, hoofdtrauma,
aandoening in de mond, keel slokdarm of maag of een zeer slechte toestand bij ouderen,
kinderen, verstandelijke beperking of ernstig zieken.
Je mag geen sondevoeding toedienen als iemand retentie heeft, er niet over kan beslissen,
orgaanfalen heeft, obstructies. Bij het toedienen van medicatie ga je na of zowel de
medicatie als de sonde er tegen bestand is: ook mag sondevoeding nooit met medicatie
gemengd worden. Dit kan de werking van medicijnen verminderen. De verzorging van de
mond, neus en het gebit is erg belangrijk. Vooral bij een neusmaagsonde. Er is een grotere
kans op ontsteking van het mondslijmvlies door wegvallen van de kauwfunctie en uitdroging.
Er moet minimaal 3 keer per dag mondverzorging worden toegepast.
4
