Gezondheidsbevordering en zelfmanagement
H1.1 visies op gezondheid
De verschillende visies op gezondheid zijn:
Medische, monocausale visie op gezondheid: gezondheid wordt gezien als de
afwezigheid van ziekte en lichaamsgebrek in deze verklaringswijze heeft ziekte
slechts één oorzaak.
Biologische visie op gezondheid: iemand is gezond als hij in stat is onder wisselde
externe omstandigheden zijn interne milieu constant te houden.
Psychologische visie op gezondheid: het is staat zijn om de door de persoon zelf
gestelde doelen in het leven te behalen. Het gaat om geestelijke gezondheid en het
voldoen aan geestelijke behoeften.
Sociale visie op gezondheid: een persoon is gezond als hij zijn sociale rollen in de
maatschappij kan vervullen.
Humane, multicausale gezondheid: brengt een koppeling aan tussen de biologische,
de psychische en de sociale visie op gezondheid. In deze visie is de mens meer dan
zijn lichaam.
Dynamische visie op gezondheid: het accent ligt op het aanpassingsvermogen van
de mens en het bereiken van een evenwicht tussen de mens en zijn omgeving. Een
mens is gezond als hij in balans is met zichzelf en zijn externe milieu.
H1.7 Gezondheidsverschillend
De gezondheidsverschillen hangen vooral samen met de sociaaleconomische status (SES)
en de daarbij horende leefgewoonten en (on)mogelijkheden van mensen.
Heeft de SES van mensen invloed op gezondheid? Mensen met een hoge SES zijn
gezonder dan mensen met een lage SES. Mensen met een hogere beroepsstatus en een
hoger inkomen rapporteren ook een betere ervaren gezondheid dan mensen met een lagere
beroepsstatus en een lager inkomen. Voor het positief beoordelen van gezondheid is het
inkomen meer bepalend dat het opleidingsniveau.
Lager opgeleide mannen en vrouwen leven gemiddeld korter en verkeren gedurende hun
leven gemiddeld in een minder goede gezondheidstoestand. Hoe hoger de opleiding, hoe
langer de gezonde levensverwachting. Lager opgeleide hebben vaker langdurige
beperkingen dan hoger opgeleiden.
Mensen met een lage SES hebben vaker psychische gezondheidsproblemen. De psychische
ongezondheid van mensen met een lage SES wordt vooral bepaald door hun kwetsbaarheid
voor gebeurtenissen die stress oproepen. Behalve deze kwetsbaarheid voor gebeurtenissen
hebben mensen met een lage SES ook het gevoel dat ze minder controle hebben over hun
omgeving.
Een ongezonde levensstijl komt meer voor bij mensen met een lage dan bij mensen met een
hoge SES. Opleidings- en inkomensniveau en arbeidsomstandigheden spelen een
belangrijke factor die de gezondheid negatief kan beïnvloeden.
Er zijn internationale verschillen in ziekten en aandoeningen, maar er zijn ook regionale
verschillen. Er zijn twee algemene aspecten te onderscheiden ten aanzien van regionale
gezondheidsverschillen:
Ten eerste komen bepaalde gezondheidsproblemen vaker voor in regio’s waar veel
mensen wonen met een lage SES.
Ten tweede komen bepaalde gezondheidsproblemen meer voor in een groep aan
elkaar grenzende gebieden.
1
H1.1 visies op gezondheid
De verschillende visies op gezondheid zijn:
Medische, monocausale visie op gezondheid: gezondheid wordt gezien als de
afwezigheid van ziekte en lichaamsgebrek in deze verklaringswijze heeft ziekte
slechts één oorzaak.
Biologische visie op gezondheid: iemand is gezond als hij in stat is onder wisselde
externe omstandigheden zijn interne milieu constant te houden.
Psychologische visie op gezondheid: het is staat zijn om de door de persoon zelf
gestelde doelen in het leven te behalen. Het gaat om geestelijke gezondheid en het
voldoen aan geestelijke behoeften.
Sociale visie op gezondheid: een persoon is gezond als hij zijn sociale rollen in de
maatschappij kan vervullen.
Humane, multicausale gezondheid: brengt een koppeling aan tussen de biologische,
de psychische en de sociale visie op gezondheid. In deze visie is de mens meer dan
zijn lichaam.
Dynamische visie op gezondheid: het accent ligt op het aanpassingsvermogen van
de mens en het bereiken van een evenwicht tussen de mens en zijn omgeving. Een
mens is gezond als hij in balans is met zichzelf en zijn externe milieu.
H1.7 Gezondheidsverschillend
De gezondheidsverschillen hangen vooral samen met de sociaaleconomische status (SES)
en de daarbij horende leefgewoonten en (on)mogelijkheden van mensen.
Heeft de SES van mensen invloed op gezondheid? Mensen met een hoge SES zijn
gezonder dan mensen met een lage SES. Mensen met een hogere beroepsstatus en een
hoger inkomen rapporteren ook een betere ervaren gezondheid dan mensen met een lagere
beroepsstatus en een lager inkomen. Voor het positief beoordelen van gezondheid is het
inkomen meer bepalend dat het opleidingsniveau.
Lager opgeleide mannen en vrouwen leven gemiddeld korter en verkeren gedurende hun
leven gemiddeld in een minder goede gezondheidstoestand. Hoe hoger de opleiding, hoe
langer de gezonde levensverwachting. Lager opgeleide hebben vaker langdurige
beperkingen dan hoger opgeleiden.
Mensen met een lage SES hebben vaker psychische gezondheidsproblemen. De psychische
ongezondheid van mensen met een lage SES wordt vooral bepaald door hun kwetsbaarheid
voor gebeurtenissen die stress oproepen. Behalve deze kwetsbaarheid voor gebeurtenissen
hebben mensen met een lage SES ook het gevoel dat ze minder controle hebben over hun
omgeving.
Een ongezonde levensstijl komt meer voor bij mensen met een lage dan bij mensen met een
hoge SES. Opleidings- en inkomensniveau en arbeidsomstandigheden spelen een
belangrijke factor die de gezondheid negatief kan beïnvloeden.
Er zijn internationale verschillen in ziekten en aandoeningen, maar er zijn ook regionale
verschillen. Er zijn twee algemene aspecten te onderscheiden ten aanzien van regionale
gezondheidsverschillen:
Ten eerste komen bepaalde gezondheidsproblemen vaker voor in regio’s waar veel
mensen wonen met een lage SES.
Ten tweede komen bepaalde gezondheidsproblemen meer voor in een groep aan
elkaar grenzende gebieden.
1
