EUROPEES RECHT
HOOFDSTUK 1: EUROPESE UNIE
1.1 INTERNATIONAAL RECHT
STAATSSOEVEREINITEIT
• Afspraken vastleggen
o Tussen natuurlijke personen en rechtspersonen: contracten
o Tussen staten: verdragen (beheerst door internationaal recht)
• Staatssoevereiniteit: de overheid heeft de ultieme beslissingsbevoegdheid op het
grondgebied van een staat en is de enige die regelgeving kan opstellen
• Staatssoevereiniteit kan worden beperkt:
o Vrijwillig: door overdracht aan een internationale organisatie (maar niet bij
alle vormen van vrijwillige samenwerking wordt soevereiniteit overgedragen)
o Gedwongen: bv. Rusland valt binnen
INTERNATIONALE ORGANISATIES
• Internationale samenwerking van personen: NGO’s
• Internationale samenwerking van staten: gouvernementele organisaties
A. ENKELE INTERNATIONALE ORGANISATIES
1) VN
• Opgericht in 1945
• Voornaamste doelstellingen
o Mondiale veiligheid
o Mensenrechten
o Ontwikkeling wereldeconomie
• Opgericht door 51 landen
• 6 bestuursorganen waaronder: Algemene Vergadering, Veiligheidsraad, Secretaris-
Generaal en het Internationaal Gerechtshof
• Suborganisaties (WHO)
Margaux Foré 1
,2) OESO
• Opgericht in 1948 als Organisatie voor Europese Economische Samenwerking
• Nadien in 1961 werden ook niet-Europese landen lid
• Bestuurscentrum in Parijs
3) NAVO (OF NATO)
• Opgericht in 1949 met hoofdzetel in Brussel
• Militaire alliantie tussen de leden
• Vs. Communistische Oostblok
• Belang weer vergroot sinds Russische inval in Oekraïne
4) BENELUX
• Opgericht in 1944 in Londen
• Was oorspronkelijk douane-unie, maar evolueerde naar een economische
samenwerking met een interne markt
• Ook op andere domeinen actief
B. ENKELE EUROPESE ORGANISATIES
1) EVA (EFTA) = EUROPESE VRIJHANDELSASSOCIATIE
• Opgericht in 1960 door Conventie van Stockholm
• Begonnen als alternatief voor de EEG, maar enkele leden traden toe tot de EU
• Economisch samenwerken maar wouden geen macht afstaan
• Zwitserland, Noorwegen, Liechtenstein en IJsland (deze landen zitten in de EVA)
2) EER = EUROPESE ECONOMISCHE RUIMTE
• Opgericht in 1994
• Overeenkomst tussen EU en EFTA-landen (uitzondering: Zwitserland), zodat deze
laatste kunnen genieten van interne markt zonder EU-lidmaatschap
Margaux Foré 2
,3) RAAD VAN EUROPA
• = conseil de l’Europe, council of Europe
• Opgericht door 10 stichtende leden in 1949 door Verdrag van Londen, met zetel in
Frans Straatsburg
• Belangrijkste verwezenlijking EVRM en EHRM
• Twee soorten samenwerking bij gouvernementele organisaties
o Intergouvernementele organisaties: geen overdracht van staatssoevereiniteit
o Supranationale organisaties: wel overdracht van staatssoevereiniteit
SUPRANATIONALITEIT INTERGOUVERNEMENTEEL
Onafhankelijke organen Organen met vertegenwoordigers van
lidstaten
Beslissingen worden genomen op basis van Beslissingen worden genomen op basis van
meerderheid van stemmen unanimiteit (veto’s!)
Verschillende ordehandhaving/Binding Geen bindende jurisdictie tenzij
jurisdictie aanvaarding van gerechtelijke autoriteit
De akkoorden zijn bindend en hebben De internationale akkoorden maken niet
voorrang. Het recht zorgt voor een automatisch deel uit van onze nationale
onafhankelijke rechtsorde. De regels zijn rechtsorde (rechtssysteem). Deze
bindend voor de lidstaten en ze hebben in akkoorden moeten eerst geratificeerd
vele gevallen voorrang op onze wetgeving. worden door lokale regering.
Europese Unie Raad van
Europa
#lidstaten+populatie 27 lidstaten 46 lidstaten
Ong. 500 miljoen mensen Ong. 800
miljoen
mensen
Datum van oprichting 1951 1949
De Europese Raad Het Comité van
Ministers
Margaux Foré 3
, De Raad van de Europese De
Instellingen/organen Unie Parlementaire
Vergadering
De Europese Commissie Het Congres
van Lokale en
Regionale
Overheden
Het Europees Parlement
Het Hof van Justitie
1.2 DE EU EN HAAR DOELSTELLINGEN
TERRITORIALE UITBREIDING
• Oprichting via Verdrag van Parijs: EGKS-verdrag
• Initieel 6 landen (Benelux, Italië, Duitsland en Frankrijk)
• Momenteel 27 landen
• Economische grootmacht
• Gemeenschap van normen en waarden
VOORWAARDEN EN PROCEDURE VOOR TOETREDING
A. VOORWAARDEN
• Criteria van Kopenhagen
o Politiek: stabiele instellingen met garantie voor democratie, rechtstaat,
mensenrechten en bescherming van minderheden
o Economisch: functionerende markteconomie en omgaan met
concurrentiedruk binnen EU
o Juridisch: vermogen om verplichtingen van lidmaatschap te dragen
▪ Acquis communautaire: alles wat tot nu toe in de EU aan wetgeving is
gemaakt
Margaux Foré 4
HOOFDSTUK 1: EUROPESE UNIE
1.1 INTERNATIONAAL RECHT
STAATSSOEVEREINITEIT
• Afspraken vastleggen
o Tussen natuurlijke personen en rechtspersonen: contracten
o Tussen staten: verdragen (beheerst door internationaal recht)
• Staatssoevereiniteit: de overheid heeft de ultieme beslissingsbevoegdheid op het
grondgebied van een staat en is de enige die regelgeving kan opstellen
• Staatssoevereiniteit kan worden beperkt:
o Vrijwillig: door overdracht aan een internationale organisatie (maar niet bij
alle vormen van vrijwillige samenwerking wordt soevereiniteit overgedragen)
o Gedwongen: bv. Rusland valt binnen
INTERNATIONALE ORGANISATIES
• Internationale samenwerking van personen: NGO’s
• Internationale samenwerking van staten: gouvernementele organisaties
A. ENKELE INTERNATIONALE ORGANISATIES
1) VN
• Opgericht in 1945
• Voornaamste doelstellingen
o Mondiale veiligheid
o Mensenrechten
o Ontwikkeling wereldeconomie
• Opgericht door 51 landen
• 6 bestuursorganen waaronder: Algemene Vergadering, Veiligheidsraad, Secretaris-
Generaal en het Internationaal Gerechtshof
• Suborganisaties (WHO)
Margaux Foré 1
,2) OESO
• Opgericht in 1948 als Organisatie voor Europese Economische Samenwerking
• Nadien in 1961 werden ook niet-Europese landen lid
• Bestuurscentrum in Parijs
3) NAVO (OF NATO)
• Opgericht in 1949 met hoofdzetel in Brussel
• Militaire alliantie tussen de leden
• Vs. Communistische Oostblok
• Belang weer vergroot sinds Russische inval in Oekraïne
4) BENELUX
• Opgericht in 1944 in Londen
• Was oorspronkelijk douane-unie, maar evolueerde naar een economische
samenwerking met een interne markt
• Ook op andere domeinen actief
B. ENKELE EUROPESE ORGANISATIES
1) EVA (EFTA) = EUROPESE VRIJHANDELSASSOCIATIE
• Opgericht in 1960 door Conventie van Stockholm
• Begonnen als alternatief voor de EEG, maar enkele leden traden toe tot de EU
• Economisch samenwerken maar wouden geen macht afstaan
• Zwitserland, Noorwegen, Liechtenstein en IJsland (deze landen zitten in de EVA)
2) EER = EUROPESE ECONOMISCHE RUIMTE
• Opgericht in 1994
• Overeenkomst tussen EU en EFTA-landen (uitzondering: Zwitserland), zodat deze
laatste kunnen genieten van interne markt zonder EU-lidmaatschap
Margaux Foré 2
,3) RAAD VAN EUROPA
• = conseil de l’Europe, council of Europe
• Opgericht door 10 stichtende leden in 1949 door Verdrag van Londen, met zetel in
Frans Straatsburg
• Belangrijkste verwezenlijking EVRM en EHRM
• Twee soorten samenwerking bij gouvernementele organisaties
o Intergouvernementele organisaties: geen overdracht van staatssoevereiniteit
o Supranationale organisaties: wel overdracht van staatssoevereiniteit
SUPRANATIONALITEIT INTERGOUVERNEMENTEEL
Onafhankelijke organen Organen met vertegenwoordigers van
lidstaten
Beslissingen worden genomen op basis van Beslissingen worden genomen op basis van
meerderheid van stemmen unanimiteit (veto’s!)
Verschillende ordehandhaving/Binding Geen bindende jurisdictie tenzij
jurisdictie aanvaarding van gerechtelijke autoriteit
De akkoorden zijn bindend en hebben De internationale akkoorden maken niet
voorrang. Het recht zorgt voor een automatisch deel uit van onze nationale
onafhankelijke rechtsorde. De regels zijn rechtsorde (rechtssysteem). Deze
bindend voor de lidstaten en ze hebben in akkoorden moeten eerst geratificeerd
vele gevallen voorrang op onze wetgeving. worden door lokale regering.
Europese Unie Raad van
Europa
#lidstaten+populatie 27 lidstaten 46 lidstaten
Ong. 500 miljoen mensen Ong. 800
miljoen
mensen
Datum van oprichting 1951 1949
De Europese Raad Het Comité van
Ministers
Margaux Foré 3
, De Raad van de Europese De
Instellingen/organen Unie Parlementaire
Vergadering
De Europese Commissie Het Congres
van Lokale en
Regionale
Overheden
Het Europees Parlement
Het Hof van Justitie
1.2 DE EU EN HAAR DOELSTELLINGEN
TERRITORIALE UITBREIDING
• Oprichting via Verdrag van Parijs: EGKS-verdrag
• Initieel 6 landen (Benelux, Italië, Duitsland en Frankrijk)
• Momenteel 27 landen
• Economische grootmacht
• Gemeenschap van normen en waarden
VOORWAARDEN EN PROCEDURE VOOR TOETREDING
A. VOORWAARDEN
• Criteria van Kopenhagen
o Politiek: stabiele instellingen met garantie voor democratie, rechtstaat,
mensenrechten en bescherming van minderheden
o Economisch: functionerende markteconomie en omgaan met
concurrentiedruk binnen EU
o Juridisch: vermogen om verplichtingen van lidmaatschap te dragen
▪ Acquis communautaire: alles wat tot nu toe in de EU aan wetgeving is
gemaakt
Margaux Foré 4
