College 1 Neuro-ontwikkelingsstoornissen
Start neuronale ontwikkeling
Er is een defect in het brein, dit veroorzaakt de stoornis. Hierdoor komt het dat kinderen
autistisch zijn, dat sommige kinderen zich heel slecht concentreren, dat kinderen bepaalde
letterbeelden niet goed kunnen onderscheiden van elkaar. Dit alles heeft te maken met het
functioneren van het brein. Bepaalde kinderen gaan in hun ontwikkeling vastlopen.
• Er wordt vroeg in de ontwikkeling als gestart met verbindingen leggen in de hersenen
o Stoornissen manifesteren zich vroeg in de ontwikkeling → clusterkenmerken
Neuro-ontwikkelingsstoornissen
> Stoornissen die verbonden zijn aan het niet goed functioneren van het brein.
> Psychopathologie is vaak een cluster van symptomen.
o Bij eenzelfde stoornis zien we over het algemeen een vergelijkbaar patroon van
symptomen, hoewel er wel individuele variaties optreden.
DSM-5:
• Stoornissen die zich vroeg in de ontwikkeling manifesteren.
• Gekenmerkt door ontwikkelingsstoornissen die beperkingen veroorzaken in het
persoonlijk, sociaal, academisch en beroepsmatig functioneren.
,Hersenen en cognitieve functies
> In de frontale hersenen vinden de executieve functies plaats
> In de onderste hersenen (basale ganglia en subcorticale structuren – primaire hersenen)
vindt de basale informatieverwerking plaats.
ADHD
De ontwikkeling van het brein van een kind met ADHD is niet heel anders; maar de
verbindingen tussen de cellen komen vertraagd tot stand. Het brein gaat nog rijpen; de
hyperactieve kant wordt minder naarmate men ouder wordt, de aandachtkant is wat stabieler.
,Nature < > nurture
> Bij internaliserende stoornissen is nature van belang, alleen is deze component vele malen
kleiner dan bij neuro-ontwikkelingsstoornissen.
> Nurture speelt wel degelijk ook een rol bij neuro-ontwikkelingsstoornissen, maar nature is
een grotere component. De bijdrage van het erfelijke materiaal is bij de etiologie neuro-
ontwikkelingsstoornissen van groot belang.
> Nature is heel erg belangrijk, maar nurture ook: de manier waarop de omgeving reageert
op het defect. Door hoe de omgeving geconstrueerd is, worden de problemen aan het licht
gebracht.
o Wanneer je een mildere vorm van autisme hebt, hoeft dit in de basisschoolperiode
nog niet aan het licht te komen. In de adolescentie komt een nieuwe ontwikkelingstaak
erbij (plek in peer-groep vinden) en dan beginnen de problemen bij kinderen naar
voren te komen.
Prevalentie
- ADHD → 5-7% - Cerebrale Parese (CP) → 0.2%
- Autisme Spectrum Stoornis → 1% - Developmental Coordination
- Dyslexie → 3% Disorder (DCD) → 3-5%
- Taalstoornissen (SLI) → 3-5% - Tourettes syndroom → 1%
- Mentale retardatie (MR) → 1%
Comorbiditeit
,Comorbiditeit omt vaak voor bij neuro-ontwikkelingsstoornissen.
o Zowel binnen de neuro-ontwikkelingsstoornissen (bijv. autisme en ADHD).
o Ook buiten de ontwikkelingsstoornissen (bijv. autisme en angststoornis).
▪ Internaliserend <> externaliserend <> neuro-ontwikkeling
> Kinderen met ADHD botsen vaak met autoriteit. Als dit niet goed gemanaged wordt is er
grote kans dat het kind een externaliserende stoornis ontwikkelt.
Ontwikkelingsstoornissen blijven bestaan
> De comorbiditeit kan wel behandeld worden.
o Bijv. de naastbestaande depressie bij ASS door problematiek in sociale relaties.
Cognitieve capaciteiten
Eén van de eerste diagnostische stappen bij een kind zou zijn om te kijken naar het IQ.
> Dit kan in verband staan met gedragsproblemen en stoornissen.
Scheve normaalverdeling
> Als wij geen goede gezondheidszorg hadden, zou de
linkergroep niet overleven. Door onze goede zorg ziet
de normaalverdeling wat anders uit.
, Samenvatting van het blok
Dit blok
• Kennis van normale en abnormale ontwikkeling
o We zitten allemaal op het spectrum, maar wanneer is het beperkend?
• Kennis van (neuro)ontwikkelingsstoornissen
• Kennis van diagnostiek en behandeling
• Kennis van onderzoek op het gebied van de (neuro)ontwikkelingsstoornissen
Blok en training
> Blok: 7 casussen; probleemgestuurde aanpak + boxen
o Bij de artikelen is het van belang om ook de methodiek te begrijpen.
> Training: psychodiagnostiek bij kinderen en jeugdigen
Toetsing
• Bloktoets: ook vragen over de colleges
• 10 open vragen (drie vragen over taak 7)
Start neuronale ontwikkeling
Er is een defect in het brein, dit veroorzaakt de stoornis. Hierdoor komt het dat kinderen
autistisch zijn, dat sommige kinderen zich heel slecht concentreren, dat kinderen bepaalde
letterbeelden niet goed kunnen onderscheiden van elkaar. Dit alles heeft te maken met het
functioneren van het brein. Bepaalde kinderen gaan in hun ontwikkeling vastlopen.
• Er wordt vroeg in de ontwikkeling als gestart met verbindingen leggen in de hersenen
o Stoornissen manifesteren zich vroeg in de ontwikkeling → clusterkenmerken
Neuro-ontwikkelingsstoornissen
> Stoornissen die verbonden zijn aan het niet goed functioneren van het brein.
> Psychopathologie is vaak een cluster van symptomen.
o Bij eenzelfde stoornis zien we over het algemeen een vergelijkbaar patroon van
symptomen, hoewel er wel individuele variaties optreden.
DSM-5:
• Stoornissen die zich vroeg in de ontwikkeling manifesteren.
• Gekenmerkt door ontwikkelingsstoornissen die beperkingen veroorzaken in het
persoonlijk, sociaal, academisch en beroepsmatig functioneren.
,Hersenen en cognitieve functies
> In de frontale hersenen vinden de executieve functies plaats
> In de onderste hersenen (basale ganglia en subcorticale structuren – primaire hersenen)
vindt de basale informatieverwerking plaats.
ADHD
De ontwikkeling van het brein van een kind met ADHD is niet heel anders; maar de
verbindingen tussen de cellen komen vertraagd tot stand. Het brein gaat nog rijpen; de
hyperactieve kant wordt minder naarmate men ouder wordt, de aandachtkant is wat stabieler.
,Nature < > nurture
> Bij internaliserende stoornissen is nature van belang, alleen is deze component vele malen
kleiner dan bij neuro-ontwikkelingsstoornissen.
> Nurture speelt wel degelijk ook een rol bij neuro-ontwikkelingsstoornissen, maar nature is
een grotere component. De bijdrage van het erfelijke materiaal is bij de etiologie neuro-
ontwikkelingsstoornissen van groot belang.
> Nature is heel erg belangrijk, maar nurture ook: de manier waarop de omgeving reageert
op het defect. Door hoe de omgeving geconstrueerd is, worden de problemen aan het licht
gebracht.
o Wanneer je een mildere vorm van autisme hebt, hoeft dit in de basisschoolperiode
nog niet aan het licht te komen. In de adolescentie komt een nieuwe ontwikkelingstaak
erbij (plek in peer-groep vinden) en dan beginnen de problemen bij kinderen naar
voren te komen.
Prevalentie
- ADHD → 5-7% - Cerebrale Parese (CP) → 0.2%
- Autisme Spectrum Stoornis → 1% - Developmental Coordination
- Dyslexie → 3% Disorder (DCD) → 3-5%
- Taalstoornissen (SLI) → 3-5% - Tourettes syndroom → 1%
- Mentale retardatie (MR) → 1%
Comorbiditeit
,Comorbiditeit omt vaak voor bij neuro-ontwikkelingsstoornissen.
o Zowel binnen de neuro-ontwikkelingsstoornissen (bijv. autisme en ADHD).
o Ook buiten de ontwikkelingsstoornissen (bijv. autisme en angststoornis).
▪ Internaliserend <> externaliserend <> neuro-ontwikkeling
> Kinderen met ADHD botsen vaak met autoriteit. Als dit niet goed gemanaged wordt is er
grote kans dat het kind een externaliserende stoornis ontwikkelt.
Ontwikkelingsstoornissen blijven bestaan
> De comorbiditeit kan wel behandeld worden.
o Bijv. de naastbestaande depressie bij ASS door problematiek in sociale relaties.
Cognitieve capaciteiten
Eén van de eerste diagnostische stappen bij een kind zou zijn om te kijken naar het IQ.
> Dit kan in verband staan met gedragsproblemen en stoornissen.
Scheve normaalverdeling
> Als wij geen goede gezondheidszorg hadden, zou de
linkergroep niet overleven. Door onze goede zorg ziet
de normaalverdeling wat anders uit.
, Samenvatting van het blok
Dit blok
• Kennis van normale en abnormale ontwikkeling
o We zitten allemaal op het spectrum, maar wanneer is het beperkend?
• Kennis van (neuro)ontwikkelingsstoornissen
• Kennis van diagnostiek en behandeling
• Kennis van onderzoek op het gebied van de (neuro)ontwikkelingsstoornissen
Blok en training
> Blok: 7 casussen; probleemgestuurde aanpak + boxen
o Bij de artikelen is het van belang om ook de methodiek te begrijpen.
> Training: psychodiagnostiek bij kinderen en jeugdigen
Toetsing
• Bloktoets: ook vragen over de colleges
• 10 open vragen (drie vragen over taak 7)
