Ondersteuning aan personen met een beperking College 1 & 2 dr. Annette van der Putten
Ondersteuning en opvoeding van mensen met een (zeer ernstige) verstandelijke (en meervoudige)
beperking.
(Geen inhoudelijke vragen aan de hand van de artikelen op het tentamen)
Introductie doelgroep:
Mensen met een verstandelijke beperking
Vroeger: Geïsoleerd van de samenleving nu meer betrokken bij de samenleving
(participatie).
Visie (ontwikkelingen): Hoe je kijkt naar deze mensen is bepalend voor de taal die je gebruikt, idee
over de plek in de maatschappij en idee over ‘wat goede ondersteuning is’. Visie is ook gerelateerd
aan kennis/theorie.
Defectvisie (1e helft 19 Ontwikkelingsvisie (2e helft Ondersteuningsvisie
eeuw) › 19e eeuw) (huidig)
Burgerschapsparadigma,
Medisch model › Ontwikkelingsmodel ›
nadruk op beperkingen in
Status: patiënt/zwakzinnige Status: leerling/ mens met de omgeving
mogelijkheden ›
Status: medemens/burger
Wonen: Speciale
Wonen: Speciale instituten Wonen: gewone voorziening
voorziening in de
in de samenleving
samenleving ›
(deïnstitutionalisatie!)
Maatschappelijk: segregatie Maatschappelijk:
Maatschappelijk: inclusie,
Normalisatie
integratie
Doel: Zelfstandig/normaal
Doel: kwaliteit van bestaan,
leven
zelfbepaling ›
Doel: goed verzorgen Middel: ontwikkelingsplan
Middel: ondersteuningsplan
Middel: verzorgen en
verplegen
Theorie/ visie
A) Zelf determinatietheorie (Ryan & Deci, 2017),
Basisbehoeften → Competentie, autonomie, verbondenheid
B) Capability benadering (Pelleboer-Gunnik et al., 2014)
Individueel welbevinden, eigen invulling van bestaan/ wat vindt iemand waardevol.
, Kijken naar de mogelijkheden, wat zijn de mogelijkheden van een kind met een meervoudige
beperking. Includeren van positief narratief. Stem geven aan de persoon met beperkingen zelf;
zowel binnen de ondersteuning als binnen onderzoek.
Wat is een multimorbiditeit?
Patiënten met multimorbiditeit lijden tegelijkertijd aan twee of meer ziekten. Deze ziekten moeten
chronisch zijn, wat betekent dat ze lang aanhouden, niet spontaan verdwijnen en zelden volledig
genezen worden. Multimorbiditeit neemt toe met de leeftijd
Veel gezondheidsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking.
AAIDD model:
,Kenmerken AAIDD:
➢ Multidimensioneel – bio psycho sociaal ›
➢ Interactioneel › Belang van context ›
➢ Verschillende perspectieven mogelijk (gezondheid, kwaliteit van bestaan, sociaal
maatschappelijk, ontwikkeling…)
➢ Rol van ondersteuning (deze staat centraal in het AAIDD model en wordt hierin verder
uitgewerkt)
, Ontwikkelingen praktijk en ontwikkelingen wetenschap:
• Ontwikkelingen…. (Hermsen et al., 2020) ›
• Kwaliteitskader › van kader naar kompas.
• Technologie ›
• Neurowetenschappen/ fundamentele kennis ›
• Palliatieve zorg ›
• Wetenschappelijk onderzoek ›
• Ervaringsdeskundigheid ›
• Ethiek/ morele dilemma’s ›
• Ouders, ouderverenigingen ›
• Wetten en maatregelen ›
• Bekostiging
Vier bouwstenen
1. Zorgproces rondom de individuele persoon
2. Onderzoek naar ervaringen van de persoon met de zorg
3. Professionele ontwikkeling
4. Inzicht in kwaliteit
Diagnostiek: Beeldvorming
Diagnostiek (assessment): Het proces van verzamelen, ordenen en interpreteren van informatie over
een persoon en zijn of haar situatie, om een adequaat beeld te krijgen van de persoon (Verboom,
2010).
Geeft richting aan ondersteuning ›
Zonder assessment weet je niet hoe en wat ›
Cyclisch proces
Algemene doelstellingen diagnostiek
➢ Onderkenning • Vb. classificatie, sterke/zwakke kanten
➢ Behandeling • Waar gaan ‘we’ aan werken
➢ Toelaatbaarheid • Woonvorm, school, dagbesteding, groep,Financiering
➢ Indicatie • Hoe om te gaan met de persoon (probleemgedrag)?
➢ Voorspelling • Prognose en voorlichting
➢ Evalueren
Problemen met proxies
Zorgprofessionals: bijvoorbeeld oordeel van werk ›
Vanuit ander perspectief (met wie vergelijk je) › Onder of juist overschatting; beide zien we binnen
verschillende studies › Je verwoordt de diagnose vanuit dit perspectief; ouders geven aan dat….
Ouders lijken betere proxies? Maar ook juist weer relatie met bijv life satisfaction (parado
Tactic knowlegde; expliciete kennis van ouders.
Ondersteuning en opvoeding van mensen met een (zeer ernstige) verstandelijke (en meervoudige)
beperking.
(Geen inhoudelijke vragen aan de hand van de artikelen op het tentamen)
Introductie doelgroep:
Mensen met een verstandelijke beperking
Vroeger: Geïsoleerd van de samenleving nu meer betrokken bij de samenleving
(participatie).
Visie (ontwikkelingen): Hoe je kijkt naar deze mensen is bepalend voor de taal die je gebruikt, idee
over de plek in de maatschappij en idee over ‘wat goede ondersteuning is’. Visie is ook gerelateerd
aan kennis/theorie.
Defectvisie (1e helft 19 Ontwikkelingsvisie (2e helft Ondersteuningsvisie
eeuw) › 19e eeuw) (huidig)
Burgerschapsparadigma,
Medisch model › Ontwikkelingsmodel ›
nadruk op beperkingen in
Status: patiënt/zwakzinnige Status: leerling/ mens met de omgeving
mogelijkheden ›
Status: medemens/burger
Wonen: Speciale
Wonen: Speciale instituten Wonen: gewone voorziening
voorziening in de
in de samenleving
samenleving ›
(deïnstitutionalisatie!)
Maatschappelijk: segregatie Maatschappelijk:
Maatschappelijk: inclusie,
Normalisatie
integratie
Doel: Zelfstandig/normaal
Doel: kwaliteit van bestaan,
leven
zelfbepaling ›
Doel: goed verzorgen Middel: ontwikkelingsplan
Middel: ondersteuningsplan
Middel: verzorgen en
verplegen
Theorie/ visie
A) Zelf determinatietheorie (Ryan & Deci, 2017),
Basisbehoeften → Competentie, autonomie, verbondenheid
B) Capability benadering (Pelleboer-Gunnik et al., 2014)
Individueel welbevinden, eigen invulling van bestaan/ wat vindt iemand waardevol.
, Kijken naar de mogelijkheden, wat zijn de mogelijkheden van een kind met een meervoudige
beperking. Includeren van positief narratief. Stem geven aan de persoon met beperkingen zelf;
zowel binnen de ondersteuning als binnen onderzoek.
Wat is een multimorbiditeit?
Patiënten met multimorbiditeit lijden tegelijkertijd aan twee of meer ziekten. Deze ziekten moeten
chronisch zijn, wat betekent dat ze lang aanhouden, niet spontaan verdwijnen en zelden volledig
genezen worden. Multimorbiditeit neemt toe met de leeftijd
Veel gezondheidsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking.
AAIDD model:
,Kenmerken AAIDD:
➢ Multidimensioneel – bio psycho sociaal ›
➢ Interactioneel › Belang van context ›
➢ Verschillende perspectieven mogelijk (gezondheid, kwaliteit van bestaan, sociaal
maatschappelijk, ontwikkeling…)
➢ Rol van ondersteuning (deze staat centraal in het AAIDD model en wordt hierin verder
uitgewerkt)
, Ontwikkelingen praktijk en ontwikkelingen wetenschap:
• Ontwikkelingen…. (Hermsen et al., 2020) ›
• Kwaliteitskader › van kader naar kompas.
• Technologie ›
• Neurowetenschappen/ fundamentele kennis ›
• Palliatieve zorg ›
• Wetenschappelijk onderzoek ›
• Ervaringsdeskundigheid ›
• Ethiek/ morele dilemma’s ›
• Ouders, ouderverenigingen ›
• Wetten en maatregelen ›
• Bekostiging
Vier bouwstenen
1. Zorgproces rondom de individuele persoon
2. Onderzoek naar ervaringen van de persoon met de zorg
3. Professionele ontwikkeling
4. Inzicht in kwaliteit
Diagnostiek: Beeldvorming
Diagnostiek (assessment): Het proces van verzamelen, ordenen en interpreteren van informatie over
een persoon en zijn of haar situatie, om een adequaat beeld te krijgen van de persoon (Verboom,
2010).
Geeft richting aan ondersteuning ›
Zonder assessment weet je niet hoe en wat ›
Cyclisch proces
Algemene doelstellingen diagnostiek
➢ Onderkenning • Vb. classificatie, sterke/zwakke kanten
➢ Behandeling • Waar gaan ‘we’ aan werken
➢ Toelaatbaarheid • Woonvorm, school, dagbesteding, groep,Financiering
➢ Indicatie • Hoe om te gaan met de persoon (probleemgedrag)?
➢ Voorspelling • Prognose en voorlichting
➢ Evalueren
Problemen met proxies
Zorgprofessionals: bijvoorbeeld oordeel van werk ›
Vanuit ander perspectief (met wie vergelijk je) › Onder of juist overschatting; beide zien we binnen
verschillende studies › Je verwoordt de diagnose vanuit dit perspectief; ouders geven aan dat….
Ouders lijken betere proxies? Maar ook juist weer relatie met bijv life satisfaction (parado
Tactic knowlegde; expliciete kennis van ouders.
