SAMENVATTING MEDISCHE KENNIS - E.A.F. WENTINK
Basiswerk AG - Tweede druk 2017
Hoofdstuk 1 & 2
HOOFDSTUK 1
Inleiding
Samenhang:
! Anatomie = bouw van het lichaam.
! Fysiologie = hoe het lichaam werkt.
! Pathologie = ziekte en afwijkingen in lichaam, inclusief hersenen.
! Mentaal/psychisch = wat we denken en voelen.
! Sociale omstandigheden = wonen, werken, financiën.
! Zingeving = betekenis aan het leven: godsdienst, spiritualiteit, levensbeschouwing.
! Overeenkomsten mensen: iedereen wil dat het leven zin heeft, iedereen heeft liefde nodig.
Weerpijn
Diffuse pijn, niet scherp, die niet precies kan worden aangewezen. Diep in het lichaam, pijn van de
ingewanden.
Oorzaak:
! Pijn wordt waargenomen door zenuwvezels die elektrische signalen naar ruggenmerg
sturen.
! In ruggenmerg meerdere informatie uit één gebied waardoor hersenen geen onderscheid
maken = pijn in de ingewanden kan op andere plaats gevoeld worden.
! Na aanleg organen in eerste maanden zwangerschap veranderen organen van plaats. Band
met orgaan waar ze in de buurt lagen blijft aanwezig.
Voorbeelden:
! Angina pectoris of hartinfarct: diffuse pijn midden op borst in combinatie met uitstralende pijn
linkerarm.
! Galblaas of galwegen: pijn in de schouder.
! Miltruptuur of buitenbaarmoederlijke zwangerschap: Pijn in de schouder - bloed uit buikholte
prikkelt buikvlies, via middenrif nervus phrenicus naar schouder.
! Appendicitis: vaag gevoel rond navel.
! Keelpijn: pijn in het oor.
, HOOFDSTUK 2
Anemie - bloedarmoede
Tekort aan hemoglobine of erytrocyten waardoor de Hb-concentratie in het bloed is gedaald
Hb beneden: 8,5 mannen, 7,5 vrouwen, 6,8 zwangere = anemie. Beneden 5 = ernstige bloedarmoede.
Anemie is een symptoom, geen ziekte.
Symptomen:
Licht gedaald, Hb geeft geen klachten. Als erger vermoeidheid vooral bij lichamelijke inspanning,
bleekheid, verhoogde hartslag, duizeligheid.
Oorzaken:
Bloedverlies
• Menstruatie: Bij jonge vrouwen vaak bloedverlies door menstrueren.
• Chronisch bloedverlies: maagzweer, poliep, NSAID-gebruik. Kleine hoeveelheden onzichtbaar bloed=
occult bloed. Lichaam verliest te veel ijzer waardoor aanmaak Hb niet goed mogelijk is. Onderzoek
naar oorzaak. Oorzaak behandelen.
• Acuut bloedverlies: ongeval, operatie, bevalling. Mens kan niet meer dan 1/3 van hun bloed verliezen.
Bloedtransfusie noodzakelijk.
Onvoldoende aanmaak
1. IJzertekort:
Kinderen (peuters) en zwangeren hebben een grotere behoefte aan ijzer dan via voeding binnenkomt.
Daardoor verstoorde aanmaak hemoglobine met kleine, lichte erytrocyten. Laag Hb en laag MCV.
Microcytair.
Voeding met ijzer: vlees, vis, brood, bonen, soja. Vitamine C bevordert opname ijzer.
Drankjes of tabletten om aan te vullen. Kan maanden duren voor weer op peil is.
2. Onvoldoende B12/cobalamine:
Oorzaak darmziekte zoals ziekte van Crohn, streng vegetarische voeding.
Door te weinig opname via de voeding of storing in opname door gebrek aan intrinsic factor ontstaat een
tekort erytrocyten. Intussen gaat de hemoglobine aanmaak wel door = erytrocyten vol met te veel
hemoglobine. Laag Hb, hoog MCV. Macrocytair/megaloblastair.
• Intrinsic factor: stof die gemaakt wordt in de maag en zorgt voor opname van B12
• Precieuze anemie: tekort aan B12 door storing intrinsic factor maag.
• Symptomen: problemen zenuwstelsel: concentratie, geheugen, tintelingen, doof gevoel.
• Grote voorraad B12 in lichaam, tekort ontstaat pas na langere tijd.
Behandeling: Voeding met B12: dierlijke producten, eieren, melk. Oraal B12, injecties B12
3. Gebrek aan foliumzuur:
Te weinig opname via voeding. Laag Hb, MCV hoog.
Oorzaak onvolwaardige voeding: treft vooral oude mensen, alcoholisten.
Zwanger aanvulling nodig in eerste deel zwangerschap.
Symptomen: rode, gladde, pijnlijke tong.
Behandeling: gezond eten, voeding met foliumzuur (groente, fruit, volkorenproducten), aanvullen met
tabletten.
Basiswerk AG - Tweede druk 2017
Hoofdstuk 1 & 2
HOOFDSTUK 1
Inleiding
Samenhang:
! Anatomie = bouw van het lichaam.
! Fysiologie = hoe het lichaam werkt.
! Pathologie = ziekte en afwijkingen in lichaam, inclusief hersenen.
! Mentaal/psychisch = wat we denken en voelen.
! Sociale omstandigheden = wonen, werken, financiën.
! Zingeving = betekenis aan het leven: godsdienst, spiritualiteit, levensbeschouwing.
! Overeenkomsten mensen: iedereen wil dat het leven zin heeft, iedereen heeft liefde nodig.
Weerpijn
Diffuse pijn, niet scherp, die niet precies kan worden aangewezen. Diep in het lichaam, pijn van de
ingewanden.
Oorzaak:
! Pijn wordt waargenomen door zenuwvezels die elektrische signalen naar ruggenmerg
sturen.
! In ruggenmerg meerdere informatie uit één gebied waardoor hersenen geen onderscheid
maken = pijn in de ingewanden kan op andere plaats gevoeld worden.
! Na aanleg organen in eerste maanden zwangerschap veranderen organen van plaats. Band
met orgaan waar ze in de buurt lagen blijft aanwezig.
Voorbeelden:
! Angina pectoris of hartinfarct: diffuse pijn midden op borst in combinatie met uitstralende pijn
linkerarm.
! Galblaas of galwegen: pijn in de schouder.
! Miltruptuur of buitenbaarmoederlijke zwangerschap: Pijn in de schouder - bloed uit buikholte
prikkelt buikvlies, via middenrif nervus phrenicus naar schouder.
! Appendicitis: vaag gevoel rond navel.
! Keelpijn: pijn in het oor.
, HOOFDSTUK 2
Anemie - bloedarmoede
Tekort aan hemoglobine of erytrocyten waardoor de Hb-concentratie in het bloed is gedaald
Hb beneden: 8,5 mannen, 7,5 vrouwen, 6,8 zwangere = anemie. Beneden 5 = ernstige bloedarmoede.
Anemie is een symptoom, geen ziekte.
Symptomen:
Licht gedaald, Hb geeft geen klachten. Als erger vermoeidheid vooral bij lichamelijke inspanning,
bleekheid, verhoogde hartslag, duizeligheid.
Oorzaken:
Bloedverlies
• Menstruatie: Bij jonge vrouwen vaak bloedverlies door menstrueren.
• Chronisch bloedverlies: maagzweer, poliep, NSAID-gebruik. Kleine hoeveelheden onzichtbaar bloed=
occult bloed. Lichaam verliest te veel ijzer waardoor aanmaak Hb niet goed mogelijk is. Onderzoek
naar oorzaak. Oorzaak behandelen.
• Acuut bloedverlies: ongeval, operatie, bevalling. Mens kan niet meer dan 1/3 van hun bloed verliezen.
Bloedtransfusie noodzakelijk.
Onvoldoende aanmaak
1. IJzertekort:
Kinderen (peuters) en zwangeren hebben een grotere behoefte aan ijzer dan via voeding binnenkomt.
Daardoor verstoorde aanmaak hemoglobine met kleine, lichte erytrocyten. Laag Hb en laag MCV.
Microcytair.
Voeding met ijzer: vlees, vis, brood, bonen, soja. Vitamine C bevordert opname ijzer.
Drankjes of tabletten om aan te vullen. Kan maanden duren voor weer op peil is.
2. Onvoldoende B12/cobalamine:
Oorzaak darmziekte zoals ziekte van Crohn, streng vegetarische voeding.
Door te weinig opname via de voeding of storing in opname door gebrek aan intrinsic factor ontstaat een
tekort erytrocyten. Intussen gaat de hemoglobine aanmaak wel door = erytrocyten vol met te veel
hemoglobine. Laag Hb, hoog MCV. Macrocytair/megaloblastair.
• Intrinsic factor: stof die gemaakt wordt in de maag en zorgt voor opname van B12
• Precieuze anemie: tekort aan B12 door storing intrinsic factor maag.
• Symptomen: problemen zenuwstelsel: concentratie, geheugen, tintelingen, doof gevoel.
• Grote voorraad B12 in lichaam, tekort ontstaat pas na langere tijd.
Behandeling: Voeding met B12: dierlijke producten, eieren, melk. Oraal B12, injecties B12
3. Gebrek aan foliumzuur:
Te weinig opname via voeding. Laag Hb, MCV hoog.
Oorzaak onvolwaardige voeding: treft vooral oude mensen, alcoholisten.
Zwanger aanvulling nodig in eerste deel zwangerschap.
Symptomen: rode, gladde, pijnlijke tong.
Behandeling: gezond eten, voeding met foliumzuur (groente, fruit, volkorenproducten), aanvullen met
tabletten.
