College 6 spijsvertering samenvatting leerjaar 1

College 6 spijsvertering
Gespierde buis  (slokdarm, maag en de darmen)

 Speekselklieren
 Galblaas
 Lever
 Pancreas

De spijsverterings functies

 Ingestie (opname van voedsel via de mond)
 Mechanische verwerking
- Fysieke bewerking van vast en vloeibaar voedsel
- Tond , gebitselementen en darmen
 Vertering (chemische afbraak)
 Secretie (afgifte van water, zuren, enzymen en buffers)
 Opname (moleculen, ionen, vitaminen en water)
 Uitsheiding (afvalstoffen)



- Mucosa (binnenbekleding)
 Epitheel en slijmcellen
 Lamina propria (bindweefsel)



- Submucosa
 Bindweefsel, zenuwen, bloedvaten, lymfevaten
 Zenuwweefsel  meissnerplexus  samentrekken van glas spierweefsel en afgifte
klierproducten



- Muscularis externa
 Laag glad spierweefsel
 Kringspieren en lengtespieren
 Zenuwweefsel = plexus myentericus  bewegingen in spijsverteringskanaal



- Serosa (in de buikholte)
 Gaat over in mesenterium
 Bijeenhouden van de darmen tijden de vertering van voedsel

Verplaatsing van de spijsbrij

 Onwillekeurige regulering van de gladde spieren en de muscularis externa


 Twee soorten bewegingen

, - Peristaltiek duwt de spijbrij door het spijsvteringskanaal: verplaatsing van de darminhoud
door het spijsvertingskanaal
- Golven van spiercontracties
- Concentratie van de kringspieren en de lengtespieren
 Segmentatiebewegingen kneden en verkleinen de spijsbrij in de dunne darm
- Vertering in de dunne darm: vermengen van de darminhoud met darmsappen
- Geen verplaatsing in een bepaalde richting



De mondholte (cavitas oris)

 Zintuigelijke analyse van mogelijk voedsel
 Mechanische verwerking met behulp van tanden, tong en gehemelte
 Bevochtinging van voedsel door slijm in speeksel en klierproducten van de speekselklieren
 Begin van vertering door enzymen in speeksel
 Voorbeeld = amylase = enzym die koolhydraten in kleineren stukken knipt
 De tong is de vloer
 Harde gehemelte (palatym durum) en zacht gehemelte (palatum molle)  vormen het dak
 Vestibulum  ruimte tussen de wangen of lippen en de gebitselementen

Fucnties van de tong

 Mechanische verwerking van voedsel
 Manupulatie om bij kauwen en doorslikken te helpen
 Zintuiglijke analyse (snaak)
 Nodig bij spreken

Speekselklieren

 Drie paar speekselklieren
- Oorspeekselklier (glandula parotis)
- Ondertongspeekselklier (glandula sublingalis)
- Onderkaakspeekselklier (glandula submandibularis)

Fucties van het speeksel

 1 tot 1.5 liter speeksel
 Water en slijmstoffen (mucine)
 Elektolyten, buffers, enzymen, immunoglobaline A
 Bevochtigt en reinigt de mondholte
 Lost chemische stoffen op
 Remt de groei van bacterien




Het gebit

 Kauwen van voedsel