Samenvatting Europa
HC1: Wat is Europa?
Waar komt de naam Europa vandaan?
Griekse Mythologie
Europa was een Fenicische prinses, die door de oppergod Zeus naar Kreta werd ontvoerd. Europa
baarde Minos (Koning van Kreta).
Etiologische Verklaring
Oostelijke eilanden in de middellandse zee waren een uitvalbasis voor migrerende volken uit het
midden oosten. Minoïsche cultuur is de oudste bekende beschaving in het werelddeel Europa.
Etymologische Verklaring
Een geografische oorsprong. Afgeleid van een plaats- en riviernaam op het vasteland in Griekenland.
Europa zou een Semitische of Fenicische oorsprong hebben. Het is mogelijk afgeleid van het
Semitische woord erebu wat zonsondergang betekend, of het Fenicische woord ereb wat avond
betekend. Met het Midden-Oosten als gezichtspunt gaat de zon onder in Europa. Het land in het
westen, het avondland.
Waar staat de naam Europa voor?
Geografische realiteit
De naam ‘Europa’ duidt bij benadering het continent Europa aan.
Politieke realiteit
Politieke samenwerking en integratie.
Culturele realiteit
Een Europese cultuur met specifieke karakteristieken, een Europese identiteit, maar ook de diversiteit
van de culturen van inwoners, de Europeanen.
De grenzen van en binnen Europa
Hoogste berg van Europa → Elbroes, 5633m
Langste rivier van Europa → Wolga, 3500km
Meest westelijke staat → IJsland
Meest oostelijke staat → Azerbeidzjan
Europa wordt begrensd door de Noordelijke IJszee en Atlantische Oceaan. Het telde in 2019 ongeveer
746 miljoen inwoners, circa 10% van de gehele wereldbevolking. Daarmee is het qua bevolking het
op drie na grootste continent (na Azië, Amerika en Afrika).
Europese unie: 27 landen + 7 kandidaat landen.
Raad van Europa: 47 landen (Rusland doet even niet mee). De raad van europa werd in 1949
opgericht om de vrede, rechtsstaat, democratie en de mensenrechten in alle landen van Europa te
bevorderen. De organisatie is geen onderdeel van de Europese Unie en telt 47 leden. Het belangrijkste
verdrag van de raad is het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de
fundamentele vrijheden (EVRM).
,Scheidingslijnen binnen Europa
Kapitalistisch Westen en
Communistisch Oosten.
Oostelijk en Westelijk
Christendom.
Protestants noorden en
Katholiek zuiden.
Noord, Oost, Zuid en West.
Rijke Westen en Armere Biogeografische regio’s.
Oosten.
Europese identiteit?
Identiteit is dat wat uniek of eigen is aan iets of iemand. Het kan daarbij gaan om zowel personen als
landen of organisaties.
Sociale identiteit → behoren tot een groep → zelfbeeld.
Culturele identiteit → ‘verbeelde gemeenschap’ → gemeenschappelijke waarden en normen +
gemeenschappelijk verleden.
Europese cultuurgeschiedenis.
Europese cultuurgeschiedenis houdt zich bezig met drie vragen:
- Wat is Europese cultuur?
- Hoe is die cultuur zo geworden?
- Hoe hebben mensen, in het bijzonder leidinggevende figuren, gedacht over cultuur en wat is
hun invloed?
Spiegelpalijs: een zoektocht naar de beeldvorming over Europa in allerlei uitingen van cultuur, of een
onderzoek naar de Europese cultuur. Dat levert een caleidoscopisch boek op waarin Leerssen heel erg
veel overdenkingen over proza, poëzie, mythes, films, kunstwerken, en andere cultuuruitingen
aaneenrijgt die iets over de Europese identiteit door de eeuwen heen vertellen.
, Wat hebben we gemeenschappelijk?
- Religie en culturele oorsprong
- Gemeenschappelijke geschiedenis
- Gemeenschappelijke opvoedingsidealen (humanisme)
- Royalty
- Kruisbevruchting van verschillende culturen
- Grote filosofen
- Grote kunst
Drie hoofdelementen in de voorgeschiedenis van het idee Europa, zijn de identificatie van Europa
met:
- Vrijheid
- Christendom
- Beschaving
‘Als je de eurosceptici aller landen mag geloven, komt er niks goeds uit Europa: geloof, hoop en
goede voorbeelden zouden we moeten putten uit de nationale cultuur en de nationale tradities. Maar
er is genoeg moois uit het continent wat grensoverschrijdend is, genoeg pan-Europees cultuurgoed
waarop alle Europeanen trots kunnen zijn. (…) Denkend aan Europa zie ik de Kathedraal van
Chartres en de Sixtijnse Kapel. Ik zie de toneelstukken van Shakespeare en Le Sacre du printemps van
Strawinsky. Ik hoor het slotkoor uit Bach’s Matthäus Passion en ‘Back In The U.S.S.R.’ van The
Beatles. Ik zie het Kuifjealbum De scepter van Ottokar. Ik zie de Franse keuken, de Griekse tragedie,
de Duitse romantiek, de Hollandse meesters, het Scandinavisch design, de Russische roman.’
HC2: Een Fysisch Geografische Verkenning
Grenzen
Westen: grens met Noord-Amerika
- Mid-Atlantische rug
Oosten: grens met Azië
- Oeral gebergte
- De Oeral/Emba rivier
- Kaspische zee
- Kaukasus gebergte
- Zwarte zee
- Bosporus
- Dardanellen
- Cyprus
Zuiden: grens met Afrika
- Middellandse zee
Indeling naar vorm
Europa bestaat uit verschillende fysische
elementen. Zo heb je de romp van Europa, die
van oost naar west steeds smaller wordt.
Er zijn verschillende schiereilanden:
- Scandinavisch schiereiland
- Iberisch schiereiland
- Apennijns schiereiland
- Balkan schiereiland
Er zijn een aantal eilanden, waarvan de Britse
eilanden veruit de grootste eilandengroep in oppervlakte vormt.
HC1: Wat is Europa?
Waar komt de naam Europa vandaan?
Griekse Mythologie
Europa was een Fenicische prinses, die door de oppergod Zeus naar Kreta werd ontvoerd. Europa
baarde Minos (Koning van Kreta).
Etiologische Verklaring
Oostelijke eilanden in de middellandse zee waren een uitvalbasis voor migrerende volken uit het
midden oosten. Minoïsche cultuur is de oudste bekende beschaving in het werelddeel Europa.
Etymologische Verklaring
Een geografische oorsprong. Afgeleid van een plaats- en riviernaam op het vasteland in Griekenland.
Europa zou een Semitische of Fenicische oorsprong hebben. Het is mogelijk afgeleid van het
Semitische woord erebu wat zonsondergang betekend, of het Fenicische woord ereb wat avond
betekend. Met het Midden-Oosten als gezichtspunt gaat de zon onder in Europa. Het land in het
westen, het avondland.
Waar staat de naam Europa voor?
Geografische realiteit
De naam ‘Europa’ duidt bij benadering het continent Europa aan.
Politieke realiteit
Politieke samenwerking en integratie.
Culturele realiteit
Een Europese cultuur met specifieke karakteristieken, een Europese identiteit, maar ook de diversiteit
van de culturen van inwoners, de Europeanen.
De grenzen van en binnen Europa
Hoogste berg van Europa → Elbroes, 5633m
Langste rivier van Europa → Wolga, 3500km
Meest westelijke staat → IJsland
Meest oostelijke staat → Azerbeidzjan
Europa wordt begrensd door de Noordelijke IJszee en Atlantische Oceaan. Het telde in 2019 ongeveer
746 miljoen inwoners, circa 10% van de gehele wereldbevolking. Daarmee is het qua bevolking het
op drie na grootste continent (na Azië, Amerika en Afrika).
Europese unie: 27 landen + 7 kandidaat landen.
Raad van Europa: 47 landen (Rusland doet even niet mee). De raad van europa werd in 1949
opgericht om de vrede, rechtsstaat, democratie en de mensenrechten in alle landen van Europa te
bevorderen. De organisatie is geen onderdeel van de Europese Unie en telt 47 leden. Het belangrijkste
verdrag van de raad is het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de
fundamentele vrijheden (EVRM).
,Scheidingslijnen binnen Europa
Kapitalistisch Westen en
Communistisch Oosten.
Oostelijk en Westelijk
Christendom.
Protestants noorden en
Katholiek zuiden.
Noord, Oost, Zuid en West.
Rijke Westen en Armere Biogeografische regio’s.
Oosten.
Europese identiteit?
Identiteit is dat wat uniek of eigen is aan iets of iemand. Het kan daarbij gaan om zowel personen als
landen of organisaties.
Sociale identiteit → behoren tot een groep → zelfbeeld.
Culturele identiteit → ‘verbeelde gemeenschap’ → gemeenschappelijke waarden en normen +
gemeenschappelijk verleden.
Europese cultuurgeschiedenis.
Europese cultuurgeschiedenis houdt zich bezig met drie vragen:
- Wat is Europese cultuur?
- Hoe is die cultuur zo geworden?
- Hoe hebben mensen, in het bijzonder leidinggevende figuren, gedacht over cultuur en wat is
hun invloed?
Spiegelpalijs: een zoektocht naar de beeldvorming over Europa in allerlei uitingen van cultuur, of een
onderzoek naar de Europese cultuur. Dat levert een caleidoscopisch boek op waarin Leerssen heel erg
veel overdenkingen over proza, poëzie, mythes, films, kunstwerken, en andere cultuuruitingen
aaneenrijgt die iets over de Europese identiteit door de eeuwen heen vertellen.
, Wat hebben we gemeenschappelijk?
- Religie en culturele oorsprong
- Gemeenschappelijke geschiedenis
- Gemeenschappelijke opvoedingsidealen (humanisme)
- Royalty
- Kruisbevruchting van verschillende culturen
- Grote filosofen
- Grote kunst
Drie hoofdelementen in de voorgeschiedenis van het idee Europa, zijn de identificatie van Europa
met:
- Vrijheid
- Christendom
- Beschaving
‘Als je de eurosceptici aller landen mag geloven, komt er niks goeds uit Europa: geloof, hoop en
goede voorbeelden zouden we moeten putten uit de nationale cultuur en de nationale tradities. Maar
er is genoeg moois uit het continent wat grensoverschrijdend is, genoeg pan-Europees cultuurgoed
waarop alle Europeanen trots kunnen zijn. (…) Denkend aan Europa zie ik de Kathedraal van
Chartres en de Sixtijnse Kapel. Ik zie de toneelstukken van Shakespeare en Le Sacre du printemps van
Strawinsky. Ik hoor het slotkoor uit Bach’s Matthäus Passion en ‘Back In The U.S.S.R.’ van The
Beatles. Ik zie het Kuifjealbum De scepter van Ottokar. Ik zie de Franse keuken, de Griekse tragedie,
de Duitse romantiek, de Hollandse meesters, het Scandinavisch design, de Russische roman.’
HC2: Een Fysisch Geografische Verkenning
Grenzen
Westen: grens met Noord-Amerika
- Mid-Atlantische rug
Oosten: grens met Azië
- Oeral gebergte
- De Oeral/Emba rivier
- Kaspische zee
- Kaukasus gebergte
- Zwarte zee
- Bosporus
- Dardanellen
- Cyprus
Zuiden: grens met Afrika
- Middellandse zee
Indeling naar vorm
Europa bestaat uit verschillende fysische
elementen. Zo heb je de romp van Europa, die
van oost naar west steeds smaller wordt.
Er zijn verschillende schiereilanden:
- Scandinavisch schiereiland
- Iberisch schiereiland
- Apennijns schiereiland
- Balkan schiereiland
Er zijn een aantal eilanden, waarvan de Britse
eilanden veruit de grootste eilandengroep in oppervlakte vormt.
