Samenvatting methodisch handelen inzichtelijk
Voordelen methodisch werken:
1. Je kunt beter vooruitkijken waardoor je meer controle hebt over wat er
gebeurt en de kans op fouten afneemt;
2. Je maakt voor een ander inzichtelijk welk proces je wilt volgen;
3. Je kunt je eigen handelen beter bespreekbaar maken en evalueren;
4. Je maakt het proces gemakkelijker overdraagbaar;
5. Je werkt efficiënt en effectief.
Methodisch handelen overstijgt het automatisch handelen. Methodisch werken is
een manier om de weg die je aflegt om tot je doel te komen, zo goed mogelijk
controleerbaar te houden. Structuur aanbrengen die voor jezelf overzichtelijk is en
die begrijpelijk is voor anderen.
1.2 Kenmerken van methodisch werken
Jouw handelen dient te voldoen aan de volgende kenmerken:
1. Je handelen is doelgericht
Van tevoren bepalen welk doel je wil bereiken en dit zo goed mogelijk
formuleren. Ook mogelijk om tussendoelen te formuleren, dit zijn haalbare
doelen voor een kortere periode. Einddoel is niet een-twee-drie te bereiken.
2. Je handelen is systematisch
Na het bepalen van het doel een volgorde aanbrengen binnen de
verschillende stappen die je gaat zetten op weg naar het doel.
Prioriteiten stellen en hier een volgorde aan geven. Ook de stappen
verfijnen → context eromheen verfijnen (hoe ga ik het doel
bereiken?).
3. Je handelen is procesmatig
Zorgen voor een doorlopende ontwikkelingslijn. De stappen van het
stappenplan moeten aansluiten op de verschillende fasen van de
systematische aanpak. Dus geen verwarring met andere activiteiten.
4. Je handelen is bewust
Je kunt iedere fase van je ontwerp van je stappenplan onderbouwen. Bewust
zijn met waar je precies mee bezig bent.
1.3 Voordelen van methodisch werken
- Je kunt beter vooruitkijken, waardoor je meer controle hebt over wat er
gebeurt en de kans op fouten afneemt.
Je weet welke stap na de andere komt door de systematische en
procesmatige aanpak. Door de verschillende fasen houd je meer controle
over het ontwikkelingsproces. Door je overzicht zie je snel of er iets fout gaat.
- Je maakt voor een ander inzichtelijk welk proces je wilt volgen.
, Je bent in staat om verschil te maken tussen kwantiteit en kwaliteit; niet de
hoeveelheid werk is maatgevend, maar doelgericht, systematisch,
procesmatig en bewust werken brengt je inspanning op een hoger kwalitatief
plan.
- Je kunt je eigen handelen bespreekbaar maken / evalueren en op grond
daarvan eventueel je proces bijstellen.
Je kunt op tijd inzien dat je een inschattingsfout hebt gemaakt, op tijd
herkennen waar jij je methodisch handelen moet bijstellen maakt je kans op
succes groter.
- Je maakt je proces overdraagbaar aan anderen.
Einddoelen en tussendoelen in kaart gebracht, mogelijk maken door de
onderbouwing dat de omgeving van de cliënt het proces kan volgen. Ook als
je bijvoorbeeld stopt met een cliënt kan het boekje makkelijk overgedragen
worden aan een ander, zodat het proces doorgezet kan worden.
- Je werkt efficiënt en effectief.
Efficiënt werken: meest praktische manier kiezen voor het uitvoeren van een
taak.
Effectief werken: jouw taken als sociaal werker zodanig kiezen dat de
uitvoering je dichterbij je doel brengt.
1.4 Methode en methodiek
Methode: vaste, weldoordachte manier van handelen om een zeker doel te bereiken
(hoe ga je het doel bereiken?)
Methodiek: leer der te volgen methoden → overzicht over meerdere
methoden
Vijf elementen van methodisch werken: vaardigheden, werkprincipes, doelstellingen,
uitgangspunten, vooronderstellingen (figuur 1.2).
1.5 De regulatieve cyclus
Het is de bedoeling dat je als sociaal werker je kennis en kunde inzet om mensen zo
lang mogelijk de kans te geven om zelfstandig te participeren binnen onze
samenleving. Competentiebakens van de sociaal werker om de empowerment van
de cliënt te versterken:
- Versterkt eigen kracht en zelfregie
De sociaal werker helpt iemand om eigen oplossingen van de hulpvragen te
vinden.
- Stuurt aan op betrokkenheid en participatie
De sociaal werker stimuleert het verantwoordelijkheidsgevoel van de cliënt
zodat hij beter in staat is om actief deel te nemen aan zijn sociale omgeving.
- Is zichtbaar en werkt outreachend
De sociaal werker reageert op zorgsignalen, ook als mensen zelf de weg naar
hulpverlening nog niet gevonden hebben.
- Verheldert vragen en behoeften
, Actief luisteren en open houding. Daadwerkelijke hulpvraag verhelderen.
- Helpt cliënten contact te maken
Door gebruik te maken van de sociale kaart
- Inspireert tot ander gedrag
Van afhankelijk gedrag naar eigen verantwoordelijk gedrag
- Werkt samen en versterkt netwerken
Integraal werken met andere collega’s
- Beweegt zich in uiteenlopende leef- en systeemwerelden van de cliënt
- Heeft oog voor verhoudingen en kan inspelen op veranderingen
- Benut professionele ruimte
Gemeenschappelijke visie op het sociaal werk geeft drie duidelijke taakgebieden:
1. We werken met cliënten
2. We werken in en vanuit een organisatie
3. We werken aan professionaliteit
Overzichtelijke driedeling
Eerst een relatie met de cliënt tot stand brengen, vervolgens methodisch te werk
gaan, daarna reflecteer je en leg je verantwoording af en stel je bij.
De regulatieve cyclus is een mooi middel om te kunnen peilen of we professioneel
blijven handelen: je plant, je voert uit, je evalueert en je stelt bij
(Nadenken, plan maken, uitvoering, evaluatie).
1.6 Een lineair model: één werkwijze, één duidelijk doelresultaat
Vanaf de doelformulering brengt iedere actie die je onderneemt je een stapje dichter
bij het eindresultaat.
Lineair model: doelformulering - stap 1 - stap 2 - stap 3 - doelresultaat
1.7 Een circulair model
Hierbij worden de fasen van het stappenplan in een cirkel vorm gegeven. Het
eindpunt, waarin je het doelresultaat hebt geplaatst, wordt onderdeel van de cirkel.
Je kunt makkelijk meerdere rondjes maken voordat je het doel hebt bereikt. Het is
mogelijk om goed bij te sturen. Door de herhaling van een circulair model krijg je dus
een cyclisch model.
1.8 Voordelen van een cyclisch model
Bij mensen ligt het vaak anders dan een lineair model. Die hebben wisselende
handleidingen. Met een cyclisch model kun je aanpassingen maken. Het grote
voordeel is dat je in staat bent om een cliënt veel langer te begeleiden.
Voordelen op een rij:
- Je hebt het psychologische voordeel dat je niet het gevoel hebt te mislukken
als je doelresultaat niet meteen wordt behaald.
Voordelen methodisch werken:
1. Je kunt beter vooruitkijken waardoor je meer controle hebt over wat er
gebeurt en de kans op fouten afneemt;
2. Je maakt voor een ander inzichtelijk welk proces je wilt volgen;
3. Je kunt je eigen handelen beter bespreekbaar maken en evalueren;
4. Je maakt het proces gemakkelijker overdraagbaar;
5. Je werkt efficiënt en effectief.
Methodisch handelen overstijgt het automatisch handelen. Methodisch werken is
een manier om de weg die je aflegt om tot je doel te komen, zo goed mogelijk
controleerbaar te houden. Structuur aanbrengen die voor jezelf overzichtelijk is en
die begrijpelijk is voor anderen.
1.2 Kenmerken van methodisch werken
Jouw handelen dient te voldoen aan de volgende kenmerken:
1. Je handelen is doelgericht
Van tevoren bepalen welk doel je wil bereiken en dit zo goed mogelijk
formuleren. Ook mogelijk om tussendoelen te formuleren, dit zijn haalbare
doelen voor een kortere periode. Einddoel is niet een-twee-drie te bereiken.
2. Je handelen is systematisch
Na het bepalen van het doel een volgorde aanbrengen binnen de
verschillende stappen die je gaat zetten op weg naar het doel.
Prioriteiten stellen en hier een volgorde aan geven. Ook de stappen
verfijnen → context eromheen verfijnen (hoe ga ik het doel
bereiken?).
3. Je handelen is procesmatig
Zorgen voor een doorlopende ontwikkelingslijn. De stappen van het
stappenplan moeten aansluiten op de verschillende fasen van de
systematische aanpak. Dus geen verwarring met andere activiteiten.
4. Je handelen is bewust
Je kunt iedere fase van je ontwerp van je stappenplan onderbouwen. Bewust
zijn met waar je precies mee bezig bent.
1.3 Voordelen van methodisch werken
- Je kunt beter vooruitkijken, waardoor je meer controle hebt over wat er
gebeurt en de kans op fouten afneemt.
Je weet welke stap na de andere komt door de systematische en
procesmatige aanpak. Door de verschillende fasen houd je meer controle
over het ontwikkelingsproces. Door je overzicht zie je snel of er iets fout gaat.
- Je maakt voor een ander inzichtelijk welk proces je wilt volgen.
, Je bent in staat om verschil te maken tussen kwantiteit en kwaliteit; niet de
hoeveelheid werk is maatgevend, maar doelgericht, systematisch,
procesmatig en bewust werken brengt je inspanning op een hoger kwalitatief
plan.
- Je kunt je eigen handelen bespreekbaar maken / evalueren en op grond
daarvan eventueel je proces bijstellen.
Je kunt op tijd inzien dat je een inschattingsfout hebt gemaakt, op tijd
herkennen waar jij je methodisch handelen moet bijstellen maakt je kans op
succes groter.
- Je maakt je proces overdraagbaar aan anderen.
Einddoelen en tussendoelen in kaart gebracht, mogelijk maken door de
onderbouwing dat de omgeving van de cliënt het proces kan volgen. Ook als
je bijvoorbeeld stopt met een cliënt kan het boekje makkelijk overgedragen
worden aan een ander, zodat het proces doorgezet kan worden.
- Je werkt efficiënt en effectief.
Efficiënt werken: meest praktische manier kiezen voor het uitvoeren van een
taak.
Effectief werken: jouw taken als sociaal werker zodanig kiezen dat de
uitvoering je dichterbij je doel brengt.
1.4 Methode en methodiek
Methode: vaste, weldoordachte manier van handelen om een zeker doel te bereiken
(hoe ga je het doel bereiken?)
Methodiek: leer der te volgen methoden → overzicht over meerdere
methoden
Vijf elementen van methodisch werken: vaardigheden, werkprincipes, doelstellingen,
uitgangspunten, vooronderstellingen (figuur 1.2).
1.5 De regulatieve cyclus
Het is de bedoeling dat je als sociaal werker je kennis en kunde inzet om mensen zo
lang mogelijk de kans te geven om zelfstandig te participeren binnen onze
samenleving. Competentiebakens van de sociaal werker om de empowerment van
de cliënt te versterken:
- Versterkt eigen kracht en zelfregie
De sociaal werker helpt iemand om eigen oplossingen van de hulpvragen te
vinden.
- Stuurt aan op betrokkenheid en participatie
De sociaal werker stimuleert het verantwoordelijkheidsgevoel van de cliënt
zodat hij beter in staat is om actief deel te nemen aan zijn sociale omgeving.
- Is zichtbaar en werkt outreachend
De sociaal werker reageert op zorgsignalen, ook als mensen zelf de weg naar
hulpverlening nog niet gevonden hebben.
- Verheldert vragen en behoeften
, Actief luisteren en open houding. Daadwerkelijke hulpvraag verhelderen.
- Helpt cliënten contact te maken
Door gebruik te maken van de sociale kaart
- Inspireert tot ander gedrag
Van afhankelijk gedrag naar eigen verantwoordelijk gedrag
- Werkt samen en versterkt netwerken
Integraal werken met andere collega’s
- Beweegt zich in uiteenlopende leef- en systeemwerelden van de cliënt
- Heeft oog voor verhoudingen en kan inspelen op veranderingen
- Benut professionele ruimte
Gemeenschappelijke visie op het sociaal werk geeft drie duidelijke taakgebieden:
1. We werken met cliënten
2. We werken in en vanuit een organisatie
3. We werken aan professionaliteit
Overzichtelijke driedeling
Eerst een relatie met de cliënt tot stand brengen, vervolgens methodisch te werk
gaan, daarna reflecteer je en leg je verantwoording af en stel je bij.
De regulatieve cyclus is een mooi middel om te kunnen peilen of we professioneel
blijven handelen: je plant, je voert uit, je evalueert en je stelt bij
(Nadenken, plan maken, uitvoering, evaluatie).
1.6 Een lineair model: één werkwijze, één duidelijk doelresultaat
Vanaf de doelformulering brengt iedere actie die je onderneemt je een stapje dichter
bij het eindresultaat.
Lineair model: doelformulering - stap 1 - stap 2 - stap 3 - doelresultaat
1.7 Een circulair model
Hierbij worden de fasen van het stappenplan in een cirkel vorm gegeven. Het
eindpunt, waarin je het doelresultaat hebt geplaatst, wordt onderdeel van de cirkel.
Je kunt makkelijk meerdere rondjes maken voordat je het doel hebt bereikt. Het is
mogelijk om goed bij te sturen. Door de herhaling van een circulair model krijg je dus
een cyclisch model.
1.8 Voordelen van een cyclisch model
Bij mensen ligt het vaak anders dan een lineair model. Die hebben wisselende
handleidingen. Met een cyclisch model kun je aanpassingen maken. Het grote
voordeel is dat je in staat bent om een cliënt veel langer te begeleiden.
Voordelen op een rij:
- Je hebt het psychologische voordeel dat je niet het gevoel hebt te mislukken
als je doelresultaat niet meteen wordt behaald.
