Aantekeningen grondslagen 2: 2023/2024
Week 1:
Inleiding ontwikkelingspsychologie:
Wetenschap die het groei- en leerproces van vanaf de geboorte via de babyjaren,
peuterjaren, kleuterjaren, schoolperiode, adolescentie, volwassenheid tot in de ouderdom
beschrijft en verklaart.
Voor het werken in het sociale werkveld is kennis over ontwikkeling van belang. Je hebt de
taak de normale ontwikkeling te bevorderen en een afwijkende ontwikkeling te signaleren.
Hiervoor moet je achtergronden over ontwikkelingsprocessen weten, Hoe worden mensen
wie ze zijn?
Levensfasen:
- Babytijd
- Peuter- en kleutertijd
- De basisschooltijd
- De adolescentie
- Volwassenheid
- Ouderen
Fysieke ontwikkeling:
- Lichamelijke groei
- Seksueel gedrag
Cognitieve ontwikkeling
- Intellectuele vaardigheden
- Ontwikkeling in het denken
- Taalontwikkeling
Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling
- Eigen identiteit, eigenwaarde
- Rolgedrag
- Omgaan met anderen
- Omgaan met gevoelens
Stelling van de week:
De invloed van alcoholgebruik door de moeder tijdens de zwangerschap op de groei van de
foetus is een voorbeeld van de invloed van nurture op ontwikkeling.
- De stelling is juist
Visies op ontwikkeling:
Verschillende visies bieden ons verschillende inzichten in het gedrag van mensen.
Nature vs Nurture:
Nature: context van eigenschappen, vermogens en capaciteiten die mensen van hun ouders
erven.
Nurture: omgevingsinvloeden die ons gedrag bepalen.
Maturatie: proces van geleidelijk ontvouwen van voorbestemde genetische informatie
(nature).
Psychodynamisch perspectief:
Gestart met Sigmund Freud (1856-1939)
, Freud toonde aan dat een psychiatrische stoornis met lichamelijke symptomen via een
psychologische methode behandeld kan worden.
Uitgangspunten psychodynamisch perspectief- vervolg:
- Subjectieve ervaringen van een persoon zijn essentieel
- Ervaringen uit de eerste levensjaren zijn vaak bepalend voor later gedrag
- Wij zijn geen baas in eigen brein
- Bij onze geboorte hebben we twee – tegengestelde – driften
- Ons leven wordt mede bepaald door onze levensgeschiedenis
- Elk mens heeft zowel normaal als gestoord gedrag
Het Id:
- Psychische structuur van baby bestaat volledig uit het Es
- Gericht op bevrediging van behoeften
Het Ego:
- Ontstaat in het eerste levensjaar en functioneert rationeel
- Realiteitsprincipe: probeert de eisen van het Id en de realiteit op elkaar af te
stemmen.
Het Superego:
- Het ontstaat rond het vierde en vijfde levensjaar
- Bevat waarden en normen: het geweten
Orale fase (0- 1 jaar)
Anale fase (1-3 jaar)
Fallisch of oedipale fase (3-6 jaar)
Latentiefase (6 – 11 jaar)
- Vroegkinderlijke ontwikkeling kent opeenvolgende fasen
- Psychische en seksuele ontwikkeling volgen de lichamelijke ontwikkeling
- Bij normale ontwikkeling doorloopt het kind de achtereenvolgende fasen, in een
vaste volgorde
- Bij een problematische ontwikkeling kan een kind blijven steken in een fase of
terugvallen: Fixatie, Regressie
Erik Erikson (1902-1994):
- Was een navolger, student van Freud
- 8 levensfasen met elk zijn uitdaging, risico en mogelijke uitkomsten
- Itt Freud aandacht voor de hele levensloop en voor de sociale ontwikkeling
Behavioristische perspectief: Objectieve kennisverwerving staat centraal: waarneembaar
gedrag.
- Leerprocessen verklaren het gedrag
- Geen principieel onderscheid tussen mensen en dieren
- Een kind komt onbeschreven ter wereld (tabula rasa)
- Complex gedrag kun je opknippen in kleine stukjes
Leerproces klassiek conditioneren:
Pavlov (1849-1936) en Watson (1878- 1958)
Week 1:
Inleiding ontwikkelingspsychologie:
Wetenschap die het groei- en leerproces van vanaf de geboorte via de babyjaren,
peuterjaren, kleuterjaren, schoolperiode, adolescentie, volwassenheid tot in de ouderdom
beschrijft en verklaart.
Voor het werken in het sociale werkveld is kennis over ontwikkeling van belang. Je hebt de
taak de normale ontwikkeling te bevorderen en een afwijkende ontwikkeling te signaleren.
Hiervoor moet je achtergronden over ontwikkelingsprocessen weten, Hoe worden mensen
wie ze zijn?
Levensfasen:
- Babytijd
- Peuter- en kleutertijd
- De basisschooltijd
- De adolescentie
- Volwassenheid
- Ouderen
Fysieke ontwikkeling:
- Lichamelijke groei
- Seksueel gedrag
Cognitieve ontwikkeling
- Intellectuele vaardigheden
- Ontwikkeling in het denken
- Taalontwikkeling
Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling
- Eigen identiteit, eigenwaarde
- Rolgedrag
- Omgaan met anderen
- Omgaan met gevoelens
Stelling van de week:
De invloed van alcoholgebruik door de moeder tijdens de zwangerschap op de groei van de
foetus is een voorbeeld van de invloed van nurture op ontwikkeling.
- De stelling is juist
Visies op ontwikkeling:
Verschillende visies bieden ons verschillende inzichten in het gedrag van mensen.
Nature vs Nurture:
Nature: context van eigenschappen, vermogens en capaciteiten die mensen van hun ouders
erven.
Nurture: omgevingsinvloeden die ons gedrag bepalen.
Maturatie: proces van geleidelijk ontvouwen van voorbestemde genetische informatie
(nature).
Psychodynamisch perspectief:
Gestart met Sigmund Freud (1856-1939)
, Freud toonde aan dat een psychiatrische stoornis met lichamelijke symptomen via een
psychologische methode behandeld kan worden.
Uitgangspunten psychodynamisch perspectief- vervolg:
- Subjectieve ervaringen van een persoon zijn essentieel
- Ervaringen uit de eerste levensjaren zijn vaak bepalend voor later gedrag
- Wij zijn geen baas in eigen brein
- Bij onze geboorte hebben we twee – tegengestelde – driften
- Ons leven wordt mede bepaald door onze levensgeschiedenis
- Elk mens heeft zowel normaal als gestoord gedrag
Het Id:
- Psychische structuur van baby bestaat volledig uit het Es
- Gericht op bevrediging van behoeften
Het Ego:
- Ontstaat in het eerste levensjaar en functioneert rationeel
- Realiteitsprincipe: probeert de eisen van het Id en de realiteit op elkaar af te
stemmen.
Het Superego:
- Het ontstaat rond het vierde en vijfde levensjaar
- Bevat waarden en normen: het geweten
Orale fase (0- 1 jaar)
Anale fase (1-3 jaar)
Fallisch of oedipale fase (3-6 jaar)
Latentiefase (6 – 11 jaar)
- Vroegkinderlijke ontwikkeling kent opeenvolgende fasen
- Psychische en seksuele ontwikkeling volgen de lichamelijke ontwikkeling
- Bij normale ontwikkeling doorloopt het kind de achtereenvolgende fasen, in een
vaste volgorde
- Bij een problematische ontwikkeling kan een kind blijven steken in een fase of
terugvallen: Fixatie, Regressie
Erik Erikson (1902-1994):
- Was een navolger, student van Freud
- 8 levensfasen met elk zijn uitdaging, risico en mogelijke uitkomsten
- Itt Freud aandacht voor de hele levensloop en voor de sociale ontwikkeling
Behavioristische perspectief: Objectieve kennisverwerving staat centraal: waarneembaar
gedrag.
- Leerprocessen verklaren het gedrag
- Geen principieel onderscheid tussen mensen en dieren
- Een kind komt onbeschreven ter wereld (tabula rasa)
- Complex gedrag kun je opknippen in kleine stukjes
Leerproces klassiek conditioneren:
Pavlov (1849-1936) en Watson (1878- 1958)
