Samenvatting Worlds Together Worlds Apart(Hoofdstuk 10 t/m 22)

Worlds Together Worlds Apart, A History Of The World(Volume II)
Robert Tignor, e.a.


Hoofdstuk 10: Becoming “The World”, 1000 – 1300 CE

Commercial Connections
Vanaf 10e eeuw vaker handelsroutes via zee
 Betere schepen
o Arabische Dhow
 Uitvinding kompas
 Beschermd door karim
o Gewapende konvooien
Door toename langeafstandshandel nam aantal commerciële steden toe
Belangrijkste maritieme handelssteden
 Alexandrië & Caïro
o Belangrijkste centra van Middellandse Zee
o Islamitische instituties en rechtssystemen maakten succes mogelijk
 Quanzhou(China)
o Tolerant
 Melaka(Maleisië)
o Strategische locatie
o Tropische productie
 Quilon(India)
o Strategische ligging tussen China en de Rode Zee

Sub-Saharan Africa Comes Together
West-Afrika kwam in contact met de rest van de wereld
 Vooral via mensen die Mande spraken
o Zochten contacten over de hele Sub-Sahara
Het keizerrijk Mali volgde Mande op in het koninkrijk Ghana
 Hadden sterke cavalerie
 Handel bloeide op
 Twee grootste steden van West-Afrika
o Timboektoe
o Jenne
Ook Oost-Afrika bloeide op
 Veel handel
 Veel grote steden, o.a. Groot Zimbabwe
 Slavernij kwam sterk op
o Vaak na verloren oorlog

Islam In A Time Of Political Fragmentation
Handel verspreidde Islam
 Soefisme belangrijke stroming

, o Veel aanhang onder gewone volk
Islamitische handelaren populair; islamitische rechtssysteem zorgde voor veel zekerheden
Islam was zowel tolerante als expansiegerichte godsdienst
Door de Islamitische expansie trad fragmentatie op
 Ook binnen de sjiitische en soennitische stroming
Vanaf de 14e eeuw was de Islam geen minderheid meer maar de godsdienst van de
meerderheid van het volk

India As A Cultural Mosaic
India was een cultureel mozaïek onder de noemer van het hindoeïsme
 In werkelijkheid waren veel mensen Moslim
o Ook Boeddhisme had veel aanhangers
 Tolerant
 Veel verschillende talen
Voordat de Turken kwamen, was India versplinterd in fracties geleid door Rajas
 Na overwinning van de Turken werden Sultans de baas
o Machtigste regime: Delhi Sultanaat

Song China: Insiders Versus Outsiders
Song dynastie: 960-1127
 Economische bloei
o Geld werd belangrijk
 Zorgde voor inflatie
 Wetenschappers werden de nieuwe elite
 Hoewel hun wapens geavanceerd waren konden ze niet op tegen verenigde
steppenvolken
o Moesten aanvallen afkopen
 Drukte op staatskas
 Inflatie
o Verzwakking China
 Machtsovername door de Jurchen
 Chinese identiteit gebaseerd op geprinte cultuur
Buren China namen veel over
 Worden later ook onderdeel van ‘groter China’

China’s Neighbors Adapt To Change
Japan:
 794-1185: Heian dynastie
 Daarna verplaatst de macht naar de elite in de provincies
o Ontstaan samoerai-samenlevingen
Zuid-Oost Azië:
 Indo-Chinese invloeden

Christian Europe
Tussen 1000-1300: lokalisering macht
 Opkomst feodale stelsel
Migratie vanuit Lage Landen naar Oost-Europa

,Rusland
 Christelijk
 Kiev werd belangrijke (handels)stad
Christendom unificeerde ‘Europa’
Omdat Europese wetenschappers in staat waren zich te organiseren, hadden ze een
voorsprong op hun Islamitische collega’s
 Namen veel over
Vanaf eind 11e eeuw kruistochten naar ‘Heilige Land’
 Moslims leiders maakten zich hier weinig zorgen om, hun belangrijke gebieden lagen
meer landinwaarts

The Americas
Eerste rijk Zuid-Amerika in de Andes: Chimú
 Begin 2e millennium
 Commerciële economie
 Gelegen in vallei
Ook rijk in de hooglanden: Tiahuanaco
Ook noordelijker beschavingen
 Toltecs(Mexico)
 Cahokia(Mississippi)

The Mongol Transformation Of Afro-Eurasia
Mongolen: combinatie van volken uit de bossen en de prairie
 Nomaden
 Vaardige militaire
o Met name de boogschutters
o Goede ruiters
 Confederatie van familiestammen
 Expansie om goede gronden te vinden om hun vee te laten grazen
o Begon onder Ghengis Khan in 1206
 O.l.v. Khubilai Khan werd een groot deel van China veroverd
o Hangzhou in 1276
 Mongolen herschapen het Afro-Eurazische landschap


Hoofdstuk 11: Crisis And Recovery In Afro-Eurasia, 1300-1500

Collapse And Integration
Zwarte Dood maakte heel veel slachtoffers
Werd vanuit Azië via handelsnetwerken verspreid
Vanaf 14e eeuw werden politieke orders en handelsnetwerken weer opgebouwd
Basis van de macht: dynastie
 Drie manieren om zich te legitimeren
o Goddelijke roeping
o Duidelijke regels over opvolging
o Macht wordt door geweld en allianties uitgebreid

,Islamic Dynasties
Na de Mongolen ontstonden nieuwe Islamitische dynastieën
 Ottomaanse Rijk
o Machtigst
o Soennitisch
o Turkije, Arabische Wereld, grote delen van Zuid- en Oost-Europa
 Veel militaire expansie
 1453: Ottomanen veroveren Constantinopel
o Topkapi Paleis in Istanbul centrum van politieke macht
o Veel diversiteit in het rijk
o Tolerant
 Safaviden
o Sjiitisch
o Perzië(Iran)
o Niet tolerant
 Mogolen
o Grootste deel van het gebied dat vandaag de dag uit India, Pakistan en
Bangladesh bestaat
o Bouwden voort op het Delhi Sultanaat
o Nieuwe religie ontstond: Sikh
o Tolerant

Western Christendom
Zwarte Dood had grote gevolgen
 Kerk ging allerlei groepen mensen(ketters, Joden, etc) vervolgen
 Het feodale stelsel kwam onder druk te staan en kon geen stand houden
o Boeren kwamen in opstand
 1358: Jacquerie(Frankrijk)
 Wilde opstand
 1381: Engelse Boerenopstand
 Georganiseerde opstand
Portugal
 Versloegen Noord-Afrikaanse Moren in de 14e eeuw
o Castilië werd nieuwe vijand
 Werd verslagen
 Begonnen met expedities
Spanje
 1469: Door huwelijk tussen Isabella en Ferdinand werden Castilië en Aragon
samengevoegd
 Begonnen in 1481 met de Inquisitie
 Begonnen met expedities
o Columbus vertrok in 1491
Frankrijk & Engeland
 Verzwakt door Honderdjarige Oorlog
 Engeland ook nog door de War of Roses
Kleine staten
 In het voordeel

, o Konden beter handel drijven
Renaissance
 Begon in Italië
o Verspreiding naar het noorden
 Humanisme
o Herontdekken Griekse en Romeinse kunst

Ming China
Zwarte Dood maakte veel slachtoffers
 China gaat zich daarna meer op zichzelf richten
China had last van nomadenvolken
 Hadden echter geen sterk leger
 Afkopen
Rode Tulband Beweging kwam op
 Religieuze beweging die opkwam na Zwarte Dood
 Een van de leden, Zhu Yuanzhang, werd een belangrijke leger leider en stichtte de
Ming dynastie
Ming dynastie
 Bouwde de Verboden Stad
 Bouwde grote bureaucratie op
o Centralisatie
 Gelimiteerd: lokale religie kon niet altijd gecentraliseerd worden
 Handel bloeide
o Chinese goederen waren geliefd
 Keizer Hongwu was bang dat overzeese expansie voor instabiliteit zou zorgen en
verbood privéhandel over zee in 1371
 Militaire leider Zheng He dreef handel met enorme vloot


Hoofdstuk 12: Contact, Commerce and Colonization, 1450-1600

The Old Trade and the New
China hoefde geen producten van Europeanen, behalve zilver
 Haalden Europeanen uit de Nieuwe Wereld
China kende na de Zwarte Dood economische expansie
 Ondertussen herleefde de handel op de Indische Oceaan
o India was het geografische en economische centrum hiervan
 Probleem was dat ze alleen met zilver konden betalen in China
 Melaka belangrijkste stad
Er kwamen nieuwe landroutes

European Exploration and Expansion
Na val van Constantinopel(1453) gingen de Europeanen andere handelswegen zoeken naar
Azië
o Portugal zeilde als eerste naar Azië via de Afrikaanse Westkust
o Verbeterde navigatie en sterker leger door uitvindingen

, o Slaven en suiker belangrijkste Afrikaanse producten
o Vasco da Gama was de eerste Portugees die de Indische Oceaan bereikte


The Atlantic World
1492: Columbus komt aan op het Amerikaanse continent
 2 doelen
o Geloof verspreiden
o Geld verdienen
 Er werd meteen bloed vergoten
In de loop van de tijd worden de verkenners veroveraars(conquistadores)
Na Hispanolia(Haïti en Dominicaanse Republiek) werd ook het vaste land verkent en
veroverd
 De Azteken(Mexico)
o Ontwikkeld
o Offerden mensen
o Hernán Cortés veroverde het Azteekse Rijk van Montezuma
 Slaagde door:
 Allianties met vijanden Montezuma
 Betere wapens
 Mexicanen vochten met het doel gevangen nemen, niet doden
 Ziektes die de Spanjaarden mee hadden genomen en
waartegen de Azteken niet bestand waren
 De Inca’s(Andes)
o Onderling verdeeld
o Francisco Pizarro veroverde het Rijk
Columbiaanse Uitwisseling: uitwisseling van landbouwrassen, ziekten en culturen tussen de
Oude Wereld en de Nieuwe Wereld
 Al kreeg de inheemse bevolking van de Nieuwe Wereld er weinig voor terug
o Vooral ziektes
Vooral mannelijke kolonisten
 Trouwden met inheemse vrouwen
Nieuwe Wereld nuttig doordat er veel goud en zilver te vinden was
 Zilver werd gebruikt als betaalmiddel

Portugal’s New World Colony
Verdrag van Tordesillas(1494) verdeelde de wereld in twee delen
 Westen voor Spanje, oosten voor Portugal
Vanaf 1525 slavenhandel
 Driehoekshandel

The Transformation of Europe
Rivaliteit in Europa
 Koloniën
 Religie
o Reformatie en Contrareformatie
o Religieuze oorlogen

,Prosperity in Asia
Rijk van de Mogolen in India een van de welvarendste ter wereld
 Hadden veel militaire macht
 Welvaart door groeiende commercie in de Indische Oceaan
 Gebruikte een gedecentraliseerd stelsel van zamindars, belastinginners
Ook welvaart in Ming China
 Vooral door grote bevolkingsgroei



Hoofdstuk 13: Worlds Entangled, 1600-1750

Economic and Political Effects of Global Commerce
Meer wereldhandel door zilver
Suiker veranderde het eten van Europeanen, verving honing om gerechten zoeter te maken
Koloniën moesten voor welvaart voor het moederland zorgen
Opkomst handelscompagnieën als de VOC

New Colonies in the Americas
1621: oprichting WIC
Nederlanders vestigden zich bij de Hudson River in 1624
Ook Frankrijk begon met koloniseren Noord-Amerika
 Bonthandel lucratief
o Moesten hiervoor veel met inheemse bevolking samenwerken
 Coöperatie ipv verovering
Engelsen stonden vijandiger tegenover inheemse bevolking
 Een van de redenen dat Fr met de inheemse bevolking samenwerkte
Slechte omstandigheden op plantages zorgde voor weerstand
 Opstanden
 Vluchten
Slavenhandel bracht elite veel rijkdom

The Slave Trade and Africa
Al voor Europeanen kwamen slavenhandel in Afrika
 Mindere mat
Slaven werden verzameld door plaatselijke heren
Veel doden tijdens transport
 Vaak door ziekte
Meer mannelijke slaven, geen goede balans in Afrika en de Nieuwe Wereld
Het leveren van slaven zorgde voor centralisatie van Afrikaanse staten
 Zorgde voor veel onrust en burgeroorlogen

Asia in the Seventeenth and Eighteenth Centuries
Europeanen in Azië minder dominant dan in Nieuwe Wereld
Echt profijt uit Azië voor het eerst door VOC
 Agressieve expansie

, Islamitische rijken hadden weinig last van Europese indringing
 Vooral interne problemen
o Safaviden Rijk gaat ten onder
o Belastinginning moeizaam in Ottomaanse Rijk
o Ottomaanse Rijk had moeite het door Mamelukken geregeerde Egypte te
veroveren
o Door de Koprulu familie werd corruptie uitgebannen in het Ottomaanse Rijk
 Gaf boost aan economie en leger
 Mogolen Rijk bereikte hoogtepunt in de 17e eeuw
o O.a. door toegenomen Europese vraag
o Door deze welvaart werden lokale heersers steeds onafhankelijker
 Hierdoor verzwakte het rijk
China
 Ming dynastie verzwakte en viel(in 1644)
o Lokale machten sterker werden
o Keizers waren ongeschikt
o Economische instabiliteit
o Sociale onrust
 De Mantsjoes namen de macht over
o Begin Qing dynastie
 Minderheid
 Waren flexibel en tolerant
 Zorgde voor stabiele economie en geografische expansie
 Controleerde handel met Europa dmv Kantonsysteem
 Kanton werd enige haven stad waar handel gedreven mocht
worden met Europa
 Net als Ming meer aandacht voor landbouw dan commercie
Japan
 Geregeerd door Tokugawa shogunaat
o Japan geünificeerd
 Reguleerde Europese indringing
o Geen prooi Europese expansie
o Alleen Nederland mocht handelen met Japan
 Probeerde als enige niet te bekeren
 Wel veel handel met Aziatische landen(o.a. China en Korea)

Transformations in Europe
Moskou wordt het Russische Rijk en breidt sterk uit
 3 redenen:
o Veiligheid
o Ambities van particulieren
o Religieuze overtuiging
 Absolutistisch
 Horigheid
 Rusland werd een rijk door:
o Verovering van Siberië
 Veel land en bont