Hoofdstuk 1:
Informatie-spiegel
Data representatie
Gericht op mensen Visuele weergave van de data, tabellen, word
clouds, …
Gericht op machines Binaire data representaties.
Bits opgeslagen in transistoren.
Gestructureerde data Enkelvoudige datatypes: getallen, strings,
arrays, records
Enkelvoudige datatypes Integer = geheel getal
Real = rationeel getal
Datum = syntax als datum
String = tekenreeks of kort stuk tekst
Tekenset Afspraken over letters en bytes
Tekenset: ASCII
Tekenset: EBCDIC
Tekenset: Unicode
Arrays Lijsten met index die verwijst naar plaats in de
lijst.
Records Gegevens die niet hetzelfde eenvoudige
datatype bevatten opslagen.
Attributen van een tabel Kolommen: geven aan welke gegevens waar
moeten staan
Sleutel van tabel Gebruikt om naar een bepaald record te
verwijzen.
Relationele tabel Homogene data
Horizontale homogeniteit Elk record van bepaald type bevat dezelfde
attributen
Verticale homogeniteit Elk veld heeft dezelfde type informatie
Boomstructuur Hiërarchische opslagmethode met knopen en
bladeren.
Wortel-knoop De knoop zonder ouder.
Bladeren Knopen zonder kinderen.
Ongestructureerde data Afbeeldingen, geluidsfragmenten, …
Bitmap met pixels voor afbeelding
BLOB: binary large object
Semi-gestructureerde data Teksten, documenten, emails, …
XML Een opmaaktaal dei tags toelaat
< element >
Beschrijven van een structuur
Tag (XML) Elementen zoals documenten, webpagina’s, …
Boomstructuur voor de XML-documenten
Key value pairs (XML) Attribuut = ‘waarde’
XSD Datatype toegewezen aan bepaalde elementen
Hoeveelheid structuur Bepaalt de mogelijke verwerking van de data.
Hoe meer structuur, hoe meer
verwerkingsmogelijkheden.
Transacties Elementaire gebeurtenissen binnen een
1
, organisatie.
Tacit knowledge Ontastbare kennis
Moeilijk geëxpliceerd, gecommuniceerd of
overgedragen worden
Verwerking
Vb verwerking Relevante stukken uit document geselecteerd
Selecteren
Aggregeren Samenvoegen of interpreteren van data
Sorteren
Kwaliteit van data en informatie
Correctheid
Accuraatheid
Volledigheid
Relevantie
Beknoptheid Overzichtelijk
Beschikbaarheid Toegang tot de info wnr het nodig is
Up-to-date Op welk moment word de data ingegeven in het
systeem
Frequentie Hoe vaak word de data ingegeven
Vorm
Syntaxis en sematiek
Syntaxis Studie van de opbouw en structuur
De regels en grammatica van een bepaalde taal
Sematiek De betekenis van de informatie
Zelfde tekens kunnen verschillende betekenis
hebben naargelang de taal
Standaardisatie van sematiek Belangrijk voor algemene taal te vormen
Typologieën
Diversiteit Vss informatiesystemen ter beschikking van
bedrijfskundige
Bedrijfskundige middelen Informatiesysteem reikt deze middelen aan om
concrete organisatie en structuur binnen een
bedrijf te creëren
Overlap Soms overal tussen vss informatiesystemen
Definitie informatiesystemen
Enge, technische definitie Input uit de reële wereld opslaan en verwerken
tot output voor een doel van de gebruiker.
3 functies van informatiesystemen Statisch: opslaan gegevens
Dynamisch: verwerken gegevens
Rapporteren gegevens
Ook feedback van toepassing
2
, Brede, socio-technische definitie Houd rekening met organisatorische en
menselijke aspecten.
Zowel geautomatiseerde delen als manuele
delen
Onderdelen informatiesysteem volgens socio- Hardware
technische definitie Software
Data
Processen en procedures
Mensen
Eiland-automatisering Onvoldoende integratie en communicatie
tussen de vss departementen
Activiteiten over departementen heen
Voordelen bedrijfsprocessen Integratie over departementen heen
Informatie beschikbaar en toepasbaar in andere
departementen, doorstroom van informatie.
Meer coördineren en integreren
Typologie op basis van de informatie spiegel
TPS (afkorting) Transaction processing systems
TPS definitie Opslaan verwerken rapporteren van
repetitieve transacties
TPS eigenschappen 1 aggregatieniveau
Verwerkingen: creëren, lezen, updaten,
verwijderen, zoeken
Real-time verwerking Vraagt veel verwerkingscapaciteit
Batch-verwerking Niet onmiddellijk verwerkt, verwerking wnr er
weinig capaciteit nodig is
TPS bedrijfskritisch Staat in voor de elementaire gebeurtenissen
binnen een bedrijf
TPS levert data aan andere informatiesystemen,
met hogere aggregatieniveaus. Deze zijn meer
beslissingsondersteunend.
ECS (afkorting) Enterprise collaboration systems
ECS definitie Staat in voor samenwerking, coördinatie en
communicatie
Vb ECS: Intranet Netwerk binnen een organisatie, gevoelige
informatie gedeeld, waardoor
beveiligingssystemen ingebouwd zijn
Extranet Ook info ingelezen door leveranciers of klanten
MIS (afkorting) Management informatiesystemen
MIS definitie Groot belissingsondersteunend karakter
MIS kenmerken (5) Vooraf gedefinieerde rapporten,
variërend aggregatieniveau,
vereiste verwerkingscapaciteit lager,
timing van verwerking variëert
minder bedrijfskritisch
DSS (afkorting) Business intelligent en decision support system
DSS definitie Ondersteund complexe, niet-routine matige
bedrijfskundige beslissingen
3
, DSS: Ad hoc karakter Minder frequent en meer random verwerkingen
qwa timing en informatie
DSS Kenmerken Meer interactief
Ad hoc
Variërend aggregatieniveau
Gebruikt meest gegevens van TPS en MIS
Portalen Bied gepersonaliseerde en geïntegreerde
toegang tot achterliggende informatiesystemen
van binnen en buiten de organisatie
Portaal: gepersonaliseerd Één of meerdere vormen van authenticatie
Portaal: geïntegreerd Verschillende informatiesystemen voor de
bepaalde gebruiker op één scherm aangeboden
Typologie qua integratie: departementaal tot inter-organisatorisch
Departementale context Data en formatie met betrekking tot één
departement
Bedrijfsbreed Intra-organisatorisch, data over meerdere
departementen
Inter-organisatorsche informatiesystemen Systemen die op de grens werken tussen
meerdere organisaties
Andere soorten informatiesystemen
Embedded systems Ingebed aan een fysiek product, (vb
autosysteem)
Embedded systems: technisch gezien geen De reële wereld die beschreven word is geen
informatiesysteem bedrijfskundige realiteit
Embedded system: problemen Beperkt intern en extern geheugen
Minder performante processor
Process control system Industriële processen aansturen
Process control system: technisch gezien geen De reële wereld die beschreven word is geen
informatiesysteem bedrijfskundige realiteit
Informatiesystemen en strategische impact
Strategische informatiesystemen Competitieve positie van een organisatie
beïnvloeden
Sluit aan bij het innoverend perspectief op de
beleidsinformatica
Five-forces model van Porter Leveranciers, substituten, afnemers, nieuwe
toetreders beïnvloeden de concurrentie
Dmv ICT positie verbeteren door de factoren te
beïnvloeden
4
Informatie-spiegel
Data representatie
Gericht op mensen Visuele weergave van de data, tabellen, word
clouds, …
Gericht op machines Binaire data representaties.
Bits opgeslagen in transistoren.
Gestructureerde data Enkelvoudige datatypes: getallen, strings,
arrays, records
Enkelvoudige datatypes Integer = geheel getal
Real = rationeel getal
Datum = syntax als datum
String = tekenreeks of kort stuk tekst
Tekenset Afspraken over letters en bytes
Tekenset: ASCII
Tekenset: EBCDIC
Tekenset: Unicode
Arrays Lijsten met index die verwijst naar plaats in de
lijst.
Records Gegevens die niet hetzelfde eenvoudige
datatype bevatten opslagen.
Attributen van een tabel Kolommen: geven aan welke gegevens waar
moeten staan
Sleutel van tabel Gebruikt om naar een bepaald record te
verwijzen.
Relationele tabel Homogene data
Horizontale homogeniteit Elk record van bepaald type bevat dezelfde
attributen
Verticale homogeniteit Elk veld heeft dezelfde type informatie
Boomstructuur Hiërarchische opslagmethode met knopen en
bladeren.
Wortel-knoop De knoop zonder ouder.
Bladeren Knopen zonder kinderen.
Ongestructureerde data Afbeeldingen, geluidsfragmenten, …
Bitmap met pixels voor afbeelding
BLOB: binary large object
Semi-gestructureerde data Teksten, documenten, emails, …
XML Een opmaaktaal dei tags toelaat
< element >
Beschrijven van een structuur
Tag (XML) Elementen zoals documenten, webpagina’s, …
Boomstructuur voor de XML-documenten
Key value pairs (XML) Attribuut = ‘waarde’
XSD Datatype toegewezen aan bepaalde elementen
Hoeveelheid structuur Bepaalt de mogelijke verwerking van de data.
Hoe meer structuur, hoe meer
verwerkingsmogelijkheden.
Transacties Elementaire gebeurtenissen binnen een
1
, organisatie.
Tacit knowledge Ontastbare kennis
Moeilijk geëxpliceerd, gecommuniceerd of
overgedragen worden
Verwerking
Vb verwerking Relevante stukken uit document geselecteerd
Selecteren
Aggregeren Samenvoegen of interpreteren van data
Sorteren
Kwaliteit van data en informatie
Correctheid
Accuraatheid
Volledigheid
Relevantie
Beknoptheid Overzichtelijk
Beschikbaarheid Toegang tot de info wnr het nodig is
Up-to-date Op welk moment word de data ingegeven in het
systeem
Frequentie Hoe vaak word de data ingegeven
Vorm
Syntaxis en sematiek
Syntaxis Studie van de opbouw en structuur
De regels en grammatica van een bepaalde taal
Sematiek De betekenis van de informatie
Zelfde tekens kunnen verschillende betekenis
hebben naargelang de taal
Standaardisatie van sematiek Belangrijk voor algemene taal te vormen
Typologieën
Diversiteit Vss informatiesystemen ter beschikking van
bedrijfskundige
Bedrijfskundige middelen Informatiesysteem reikt deze middelen aan om
concrete organisatie en structuur binnen een
bedrijf te creëren
Overlap Soms overal tussen vss informatiesystemen
Definitie informatiesystemen
Enge, technische definitie Input uit de reële wereld opslaan en verwerken
tot output voor een doel van de gebruiker.
3 functies van informatiesystemen Statisch: opslaan gegevens
Dynamisch: verwerken gegevens
Rapporteren gegevens
Ook feedback van toepassing
2
, Brede, socio-technische definitie Houd rekening met organisatorische en
menselijke aspecten.
Zowel geautomatiseerde delen als manuele
delen
Onderdelen informatiesysteem volgens socio- Hardware
technische definitie Software
Data
Processen en procedures
Mensen
Eiland-automatisering Onvoldoende integratie en communicatie
tussen de vss departementen
Activiteiten over departementen heen
Voordelen bedrijfsprocessen Integratie over departementen heen
Informatie beschikbaar en toepasbaar in andere
departementen, doorstroom van informatie.
Meer coördineren en integreren
Typologie op basis van de informatie spiegel
TPS (afkorting) Transaction processing systems
TPS definitie Opslaan verwerken rapporteren van
repetitieve transacties
TPS eigenschappen 1 aggregatieniveau
Verwerkingen: creëren, lezen, updaten,
verwijderen, zoeken
Real-time verwerking Vraagt veel verwerkingscapaciteit
Batch-verwerking Niet onmiddellijk verwerkt, verwerking wnr er
weinig capaciteit nodig is
TPS bedrijfskritisch Staat in voor de elementaire gebeurtenissen
binnen een bedrijf
TPS levert data aan andere informatiesystemen,
met hogere aggregatieniveaus. Deze zijn meer
beslissingsondersteunend.
ECS (afkorting) Enterprise collaboration systems
ECS definitie Staat in voor samenwerking, coördinatie en
communicatie
Vb ECS: Intranet Netwerk binnen een organisatie, gevoelige
informatie gedeeld, waardoor
beveiligingssystemen ingebouwd zijn
Extranet Ook info ingelezen door leveranciers of klanten
MIS (afkorting) Management informatiesystemen
MIS definitie Groot belissingsondersteunend karakter
MIS kenmerken (5) Vooraf gedefinieerde rapporten,
variërend aggregatieniveau,
vereiste verwerkingscapaciteit lager,
timing van verwerking variëert
minder bedrijfskritisch
DSS (afkorting) Business intelligent en decision support system
DSS definitie Ondersteund complexe, niet-routine matige
bedrijfskundige beslissingen
3
, DSS: Ad hoc karakter Minder frequent en meer random verwerkingen
qwa timing en informatie
DSS Kenmerken Meer interactief
Ad hoc
Variërend aggregatieniveau
Gebruikt meest gegevens van TPS en MIS
Portalen Bied gepersonaliseerde en geïntegreerde
toegang tot achterliggende informatiesystemen
van binnen en buiten de organisatie
Portaal: gepersonaliseerd Één of meerdere vormen van authenticatie
Portaal: geïntegreerd Verschillende informatiesystemen voor de
bepaalde gebruiker op één scherm aangeboden
Typologie qua integratie: departementaal tot inter-organisatorisch
Departementale context Data en formatie met betrekking tot één
departement
Bedrijfsbreed Intra-organisatorisch, data over meerdere
departementen
Inter-organisatorsche informatiesystemen Systemen die op de grens werken tussen
meerdere organisaties
Andere soorten informatiesystemen
Embedded systems Ingebed aan een fysiek product, (vb
autosysteem)
Embedded systems: technisch gezien geen De reële wereld die beschreven word is geen
informatiesysteem bedrijfskundige realiteit
Embedded system: problemen Beperkt intern en extern geheugen
Minder performante processor
Process control system Industriële processen aansturen
Process control system: technisch gezien geen De reële wereld die beschreven word is geen
informatiesysteem bedrijfskundige realiteit
Informatiesystemen en strategische impact
Strategische informatiesystemen Competitieve positie van een organisatie
beïnvloeden
Sluit aan bij het innoverend perspectief op de
beleidsinformatica
Five-forces model van Porter Leveranciers, substituten, afnemers, nieuwe
toetreders beïnvloeden de concurrentie
Dmv ICT positie verbeteren door de factoren te
beïnvloeden
4
