Samenvatting Communicatie Handboek
Hoofstuk 1: Communicatie
1.1: Communicatie als vak
Alles is communicatie, ook als je soms geen reactie wilt geven.
Communiceren betekent gemeenschappelijk maken.
Het vak communicatie richt zich op het communiceren met, door en in organisaties
(zowel online als offline & in en tussen organisaties). Communicatie is voor iedereen,
communicatie als vak is voor professionals. Communicatie is een vak voor doeners
die verder denken. > verbinding, voorkeur en vertrouwen.
De rol van communicatiemedewerker is meer strategisch dan operationeel.
In de tijd waarin wij leven (sociale tijd) gaat het niet meer om zenden maar om
verbindingen leggen en het aangaan van de dialoog.
1.2: Trends en ontwikkelingen
1. Digitalisering en online
- Communicatie gaat sneller door social media.
- Iedereen is producent in plaats van consument.
2. Data driven en real time
- Communicatie wordt persoonlijker, doordat bedrijven veel data hebben.
- Algoritmes
3. Emotie en de sociale omgeving
- Communicatie moet emotie raken, anders komen we niet in beweging.
- We letten op wat anderen doen.
4. Van tekst naar beeld
- Beeld staat centraal (vlogs ipv blogs; films ipv foto’s)
5. Transparantie en open communiceren
- Mensen kunnen makkelijk hun mening geven.
- Bedrijf moet zeggen wat ze doet en doen wat ze zegt.
6. Duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen
- MVO kan onderscheidend werken.
7. Accountability en meetbaar maken
- Verantwoordelijkheid nemen en verantwoording afleggen.
- Accountability is het meetbaar maken van het rendement van de
communicatie.
8. Leven in netwerken
- Verbindingen tussen individuen en organisaties.
- Gevaar: netwerken worden bubbles, waar geen oog is voor wat daar buiten
gebeurt.
, 1.3: Taken van een team Communicatie
De taak van team Communicatie is om de regie over de communicatie te voeren en
medewerkers in staat te stellen optimaal te communiceren met de belangrijkste
stakeholders. Medewerkers worden belangrijker in het uitdragen en ondersteunen
van de reputatie van de organisatie.
Elke organisatie is een mediabedrijf. Team Communicatie krijgt meer een
coördinerende rol in het verzamelen, redigeren en publiceren van heldere informatie.
1.4: Activiteiten van een communicatiemedewerker
Communicatieprofessionals moeten strategisch kunnen adviseren over de
communicatie, kunnen faciliteren en coachen zodat de hele organisatie beter kan
communiceren.
Drie hoofdtaken voor communicatie: > Ron van der Jagt
1. Reputatie > bouwen en beschermen, vertrouwen
2. Regie > juiste toon en timing, helder verhaal
3. Realisatie > uitvoering
Zes kerntaken die het werkterrein en verantwoordelijkheden van
communicatieprofessionals beschrijven: > Logeion.
1. Analyseren
2. Adviseren
3. Integreren
4. Creëren
5. Begeleiden
6. Organiseren
Communicatie gaat ook om de verbinding tussen andere disciplines: marketing en
human resources.
Het is belangrijk dat team Communicatie en Marketing duidelijk afspreken wie welke
taken op zich neemt. Communicatie en marketing werken vooral samen op het
gebied van positionering en profilering.
Een goede samenwerking met HR is van belang om interne communicatie goed te
laten verlopen en het engagement van de medewerkers te versterken. Ook bij de
werving van nieuwe medewerkers wordt veel samengewerkt.
, Hoofdstuk 2: Basics over communicatie
2.1: Basisbegrippen
Het centrale concept in communicatie is interactie. Interactie is geen voorwaarde
maar wel essentieel voor communicatie.
Communicatie is een proces van tweerichtingsverkeer waarbij zowel de zender als
de ontvanger actief zijn. Beiden kunnen van positie wisselen. Communicatie gaat
vaak over het beïnvloeden van gedrag.
Communicatie is een proces dat begint bij de een zender (Z). De zender wil iets
overdragen. Hij heeft een boodschap (B) die hij via een medium (M), een kanaal,
naar een ontvanger (O) stuurt. > ZBMO-model.
Door feedback van de ontvanger en terugkoppeling van de zender ontstaat er
interactie.
Boodschap:
- Zakelijk aspect > beschrijving, informatie in B
- Expressief aspect > gevoel die Z via B uit.
- Relationeel aspect > verhouding van Z en O tot elkaar.
- Appellerend aspect > beroep op O om iets te doen.
Het omzetten van gedachten in woorden en beelden door de zender noemen we
encoderen.
Het omzetten van een boodschap in gedachten noemen we decoderen.
Factoren die het communicatieproces verstoren, noemen we ruis.
- Interne ruis > veroorzaakt door factoren binnen het communicatieproces
- Externe ruis > veroorzaakt door factoren buiten het proces
Factoren als ruis, redundantie, referentiekader en relatie met de ontvanger
beïnvloeden het communicatieproces.
- Redundantie is overtollige informatie.
- Referentiekader is het geheel van gewoonten, regels, ervaringen, normen en
waarden waarop de ontvanger zijn denken en handelen baseert.
Metacommunicatie is communicatie over de communicatie.
In het ZBMO-model heeft de ontvanger een passieve rol. Dat klopt niet met de
praktijk. Tegenwoordig ligt de macht van communicatie bij de ontvanger, hij bepaalt
waar hij naar kijkt. Het gaat niet om de intentie van de zender, maar om het effect bij
de ontvanger.
Empathie is de kunde om jezelf te verplaatsen in de gedachtegangen en de
gevoelens van een ander.
Communicatie gaat niet over zenden en ontvangen, maar om begrijpen en
verbinden. Communicatie is een proces van tweerichtingsverkeer waarbij de
interactie essentieel is.
Hoofstuk 1: Communicatie
1.1: Communicatie als vak
Alles is communicatie, ook als je soms geen reactie wilt geven.
Communiceren betekent gemeenschappelijk maken.
Het vak communicatie richt zich op het communiceren met, door en in organisaties
(zowel online als offline & in en tussen organisaties). Communicatie is voor iedereen,
communicatie als vak is voor professionals. Communicatie is een vak voor doeners
die verder denken. > verbinding, voorkeur en vertrouwen.
De rol van communicatiemedewerker is meer strategisch dan operationeel.
In de tijd waarin wij leven (sociale tijd) gaat het niet meer om zenden maar om
verbindingen leggen en het aangaan van de dialoog.
1.2: Trends en ontwikkelingen
1. Digitalisering en online
- Communicatie gaat sneller door social media.
- Iedereen is producent in plaats van consument.
2. Data driven en real time
- Communicatie wordt persoonlijker, doordat bedrijven veel data hebben.
- Algoritmes
3. Emotie en de sociale omgeving
- Communicatie moet emotie raken, anders komen we niet in beweging.
- We letten op wat anderen doen.
4. Van tekst naar beeld
- Beeld staat centraal (vlogs ipv blogs; films ipv foto’s)
5. Transparantie en open communiceren
- Mensen kunnen makkelijk hun mening geven.
- Bedrijf moet zeggen wat ze doet en doen wat ze zegt.
6. Duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen
- MVO kan onderscheidend werken.
7. Accountability en meetbaar maken
- Verantwoordelijkheid nemen en verantwoording afleggen.
- Accountability is het meetbaar maken van het rendement van de
communicatie.
8. Leven in netwerken
- Verbindingen tussen individuen en organisaties.
- Gevaar: netwerken worden bubbles, waar geen oog is voor wat daar buiten
gebeurt.
, 1.3: Taken van een team Communicatie
De taak van team Communicatie is om de regie over de communicatie te voeren en
medewerkers in staat te stellen optimaal te communiceren met de belangrijkste
stakeholders. Medewerkers worden belangrijker in het uitdragen en ondersteunen
van de reputatie van de organisatie.
Elke organisatie is een mediabedrijf. Team Communicatie krijgt meer een
coördinerende rol in het verzamelen, redigeren en publiceren van heldere informatie.
1.4: Activiteiten van een communicatiemedewerker
Communicatieprofessionals moeten strategisch kunnen adviseren over de
communicatie, kunnen faciliteren en coachen zodat de hele organisatie beter kan
communiceren.
Drie hoofdtaken voor communicatie: > Ron van der Jagt
1. Reputatie > bouwen en beschermen, vertrouwen
2. Regie > juiste toon en timing, helder verhaal
3. Realisatie > uitvoering
Zes kerntaken die het werkterrein en verantwoordelijkheden van
communicatieprofessionals beschrijven: > Logeion.
1. Analyseren
2. Adviseren
3. Integreren
4. Creëren
5. Begeleiden
6. Organiseren
Communicatie gaat ook om de verbinding tussen andere disciplines: marketing en
human resources.
Het is belangrijk dat team Communicatie en Marketing duidelijk afspreken wie welke
taken op zich neemt. Communicatie en marketing werken vooral samen op het
gebied van positionering en profilering.
Een goede samenwerking met HR is van belang om interne communicatie goed te
laten verlopen en het engagement van de medewerkers te versterken. Ook bij de
werving van nieuwe medewerkers wordt veel samengewerkt.
, Hoofdstuk 2: Basics over communicatie
2.1: Basisbegrippen
Het centrale concept in communicatie is interactie. Interactie is geen voorwaarde
maar wel essentieel voor communicatie.
Communicatie is een proces van tweerichtingsverkeer waarbij zowel de zender als
de ontvanger actief zijn. Beiden kunnen van positie wisselen. Communicatie gaat
vaak over het beïnvloeden van gedrag.
Communicatie is een proces dat begint bij de een zender (Z). De zender wil iets
overdragen. Hij heeft een boodschap (B) die hij via een medium (M), een kanaal,
naar een ontvanger (O) stuurt. > ZBMO-model.
Door feedback van de ontvanger en terugkoppeling van de zender ontstaat er
interactie.
Boodschap:
- Zakelijk aspect > beschrijving, informatie in B
- Expressief aspect > gevoel die Z via B uit.
- Relationeel aspect > verhouding van Z en O tot elkaar.
- Appellerend aspect > beroep op O om iets te doen.
Het omzetten van gedachten in woorden en beelden door de zender noemen we
encoderen.
Het omzetten van een boodschap in gedachten noemen we decoderen.
Factoren die het communicatieproces verstoren, noemen we ruis.
- Interne ruis > veroorzaakt door factoren binnen het communicatieproces
- Externe ruis > veroorzaakt door factoren buiten het proces
Factoren als ruis, redundantie, referentiekader en relatie met de ontvanger
beïnvloeden het communicatieproces.
- Redundantie is overtollige informatie.
- Referentiekader is het geheel van gewoonten, regels, ervaringen, normen en
waarden waarop de ontvanger zijn denken en handelen baseert.
Metacommunicatie is communicatie over de communicatie.
In het ZBMO-model heeft de ontvanger een passieve rol. Dat klopt niet met de
praktijk. Tegenwoordig ligt de macht van communicatie bij de ontvanger, hij bepaalt
waar hij naar kijkt. Het gaat niet om de intentie van de zender, maar om het effect bij
de ontvanger.
Empathie is de kunde om jezelf te verplaatsen in de gedachtegangen en de
gevoelens van een ander.
Communicatie gaat niet over zenden en ontvangen, maar om begrijpen en
verbinden. Communicatie is een proces van tweerichtingsverkeer waarbij de
interactie essentieel is.
