voortplanting
celdeling
Cellen planten zich voort door celdeling. Hierbij ontstaat uit een moedercel twee identieke
dochtercellen. De dochtercellen bevatten dezelfde genetische eigenschappen als de
moedercel.Tijdens de voortplanting gaat de cel op in de dochtercellen. Celdeling is van bij de
voortplanting en groei van een organisme. Ook kunnen cellen worden vervangen door
celdeling. Bijvoorbeeld cellen die oud/beschadigd zijn geraakt bij een verwonding.
op natuurlijke wijze
Bij ongeslachtelijke voortplanting ontstaan nakomelingen die genetisch gezien een exacte
kopie zijn van de ouder. Dit gebeurt vaak door celdeling, waarbij een enkele cel zich splitst
en beide resulterende cellen uitgroeien tot een volwaardig organisme. Bacteriën, eencellige
organismen, schimmels, planten en bepaalde dieren volgen dit proces om zich ongeslachtelijk
voort te planten.
Zaadplanten, zoals aardappel- en bolgewassen, tonen verschillende manieren van
ongeslachtelijke voortplanting. Aardappelplanten vormen bijvoorbeeld knollen met knoppen.
Wanneer een knop uitloopt, ontstaat er een nieuwe aardappelplant. Deze plant kan op zijn
beurt weer nieuwe knollen vormen, wat leidt tot de voortzetting van de reproductie.
Bolgewassen, zoals tulpen, gebruiken bollen als middel voor ongeslachtelijke voortplanting.
Binnen de bollen bevinden zich knoppen die, wanneer de bol in het voorjaar uitloopt,
uitgroeien tot nieuwe tulpenbollen. Het proces betrekt het verbruik van reservevoedsel uit de
omliggende rokken van de bol, waarbij verschrompelde rokken achterblijven en de
overgebleven knoppen zich ontwikkelen tot nieuwe bollen.
op kunstmatige wijze
Ongeslachtelijke voortplanting kan ook kunstmatig worden gedaan, bijvoorbeeld door middel
van stekken. Bij stekken snijd je een deel van een stengel of blad af, en op het gesneden deel
voortplanting 1
, groeien wortels, waardoor een nieuwe plant ontstaat.
Een specifieke vorm van stekken is weefselkweek. Hierbij worden kleine stukjes weefsel van
een gezonde plant op een voedingsbodem met groeistoffen geplaatst. Na enkele weken delen
de cellen zich, wat resulteert in een hoeveelheid weefsel. Dit weefsel wordt verdeeld en op
een andere voedingsbodem geplaatst, waaruit kleine plantjes groeien. Deze plantjes kunnen
opnieuw worden verdeeld, waardoor steeds meer planten met dezelfde genetische
eigenschappen ontstaan.
Een organisme dat via ongeslachtelijke voortplanting ontstaat, wordt een kloon genoemd. Het
kweken van deze identieke individuen staat bekend als klonen. De weefselkweektechniek
wordt veel gebruikt in de kweek van sierbloemen en in de voedingsindustrie.
celcyclus
Bij celdeling ontstaat uit een cel twee cellen met dezelfde erfelijke eigenschappen. De
erfelijke eigenschappen van een organisme liggen op het DNA. Chromosomen zijn dragers
van het DNA, ze kopiëren DNA. Elke nieuwe cel krijgt zo een complete set chromosmen, een
helft van oorspronkelijk matteriaal en een exacte kopie van de cel. Bij planten, dieren en
schimmels begint de deling met de deling van de celkern. De kerndeling heet mitose. Na de
mitose snoert de cel de kernen in en onstaan er 2 nieuwe cellen. De cellen vormen na de
deling nieuw celplasma en het aantal celorganellen neemt dan toe.
De celcyclus:
M-fase: deelt de cel.
interfase: periode tussen 2 celdelingen. Deze is achtereenvolgens uit de G1, S-fase en de
G2 fase.
S-fase: van elk DNA molecuul wordt een kopie gemaakt, ook wel DNA-replicatie of
DNA- synthese genoemd. De kopie blijft tijdelijk vastzitten aan het DNA waarvan een
kopie is gemaakt. Als DNA moleculen nog aan elkaar vastzitten worden ze chromatiden
genoemd. Nu bestaat een chromosoom uit 2 chromatiden.
G1 fase: periode tussen de m en de s fase.
G2 fase: periode tussen de S en M fase.
G0 fase: er vinden geen delingen plaats.
voortplanting 2
, Het controlesysteem kijkt op verschillende momenten of de cel de stappen goed doorloopt.
Als het goed gaat dan gaat de cel weer veder. Een celcyclus eindigt als de cel veroudert en
afsterft. BINAS 75B
mitose
De mitose vindt plaats in fases:
interfase: er vindt verdubbeling van de chromosomenn plaats de chromosomen zijn niet
zichtbaar.
mitose fase 1: de chromosomen zijn verdubbels en zijn zichtbaar onder de microscoop
elk chromosoom bestaat uit 2 chromatiden.
mitose fase 2: vanuit twee kanten van de cel ontstaan draden die een soort koepel vormen
om de chromosomen. Het kernmembraan verdwijnt.
mitose fase 3: de draden hechten aan de plaats waar de chromatiden aan elkaar vast
zitten.
mitose fase 4: de chromatiden worden uit elkaar getrokken door het krimpen van de
draden. van elk chromosoom wordt een chromatide naar een kant van de cel getrokken.
mitose fase 5: om de chromosomen ontstaat een niet kernmembraan de cel snoert zich
tussen beide kernen in. Doordat de chromosomen zijn verdubbeld en daarna weer
splitsen bevat elke kern hetzelfde aantal chromosomen als de moedercel. BINAS 75B
Biologie met joost mitose
klonen
Klonen wordt vaak toegepast in de plantenteelt om gunstige genetische eigenschappen te
behouden. Op kleinere schaal gebeurt ook het klonen van dieren. In de EU doen ze
onderzoeken van menselijke ziekten en het testen van medicijnen op dieren. Voor dieren
wordt embryosplitsing gebruikt, waarbij een klompje cellen na bevruchting in 2 of 4 delen
wordt gesplitst. Deze cellen worden vervolgens in de baarmoeder van een koe geplaatst en
groeien uit tot een kalf. Er zijn ook tegenstanders op het gebruik van klonen:
ethische argumenten: De mens mag niet ingrijpen in de natuur. of dat dieren niet mogen
worden gebruikt voor onderzoeken.
biologische argumenten: De nakomelingen soms afwijkingen hebben of jong overlijden.
voortplanting 3
celdeling
Cellen planten zich voort door celdeling. Hierbij ontstaat uit een moedercel twee identieke
dochtercellen. De dochtercellen bevatten dezelfde genetische eigenschappen als de
moedercel.Tijdens de voortplanting gaat de cel op in de dochtercellen. Celdeling is van bij de
voortplanting en groei van een organisme. Ook kunnen cellen worden vervangen door
celdeling. Bijvoorbeeld cellen die oud/beschadigd zijn geraakt bij een verwonding.
op natuurlijke wijze
Bij ongeslachtelijke voortplanting ontstaan nakomelingen die genetisch gezien een exacte
kopie zijn van de ouder. Dit gebeurt vaak door celdeling, waarbij een enkele cel zich splitst
en beide resulterende cellen uitgroeien tot een volwaardig organisme. Bacteriën, eencellige
organismen, schimmels, planten en bepaalde dieren volgen dit proces om zich ongeslachtelijk
voort te planten.
Zaadplanten, zoals aardappel- en bolgewassen, tonen verschillende manieren van
ongeslachtelijke voortplanting. Aardappelplanten vormen bijvoorbeeld knollen met knoppen.
Wanneer een knop uitloopt, ontstaat er een nieuwe aardappelplant. Deze plant kan op zijn
beurt weer nieuwe knollen vormen, wat leidt tot de voortzetting van de reproductie.
Bolgewassen, zoals tulpen, gebruiken bollen als middel voor ongeslachtelijke voortplanting.
Binnen de bollen bevinden zich knoppen die, wanneer de bol in het voorjaar uitloopt,
uitgroeien tot nieuwe tulpenbollen. Het proces betrekt het verbruik van reservevoedsel uit de
omliggende rokken van de bol, waarbij verschrompelde rokken achterblijven en de
overgebleven knoppen zich ontwikkelen tot nieuwe bollen.
op kunstmatige wijze
Ongeslachtelijke voortplanting kan ook kunstmatig worden gedaan, bijvoorbeeld door middel
van stekken. Bij stekken snijd je een deel van een stengel of blad af, en op het gesneden deel
voortplanting 1
, groeien wortels, waardoor een nieuwe plant ontstaat.
Een specifieke vorm van stekken is weefselkweek. Hierbij worden kleine stukjes weefsel van
een gezonde plant op een voedingsbodem met groeistoffen geplaatst. Na enkele weken delen
de cellen zich, wat resulteert in een hoeveelheid weefsel. Dit weefsel wordt verdeeld en op
een andere voedingsbodem geplaatst, waaruit kleine plantjes groeien. Deze plantjes kunnen
opnieuw worden verdeeld, waardoor steeds meer planten met dezelfde genetische
eigenschappen ontstaan.
Een organisme dat via ongeslachtelijke voortplanting ontstaat, wordt een kloon genoemd. Het
kweken van deze identieke individuen staat bekend als klonen. De weefselkweektechniek
wordt veel gebruikt in de kweek van sierbloemen en in de voedingsindustrie.
celcyclus
Bij celdeling ontstaat uit een cel twee cellen met dezelfde erfelijke eigenschappen. De
erfelijke eigenschappen van een organisme liggen op het DNA. Chromosomen zijn dragers
van het DNA, ze kopiëren DNA. Elke nieuwe cel krijgt zo een complete set chromosmen, een
helft van oorspronkelijk matteriaal en een exacte kopie van de cel. Bij planten, dieren en
schimmels begint de deling met de deling van de celkern. De kerndeling heet mitose. Na de
mitose snoert de cel de kernen in en onstaan er 2 nieuwe cellen. De cellen vormen na de
deling nieuw celplasma en het aantal celorganellen neemt dan toe.
De celcyclus:
M-fase: deelt de cel.
interfase: periode tussen 2 celdelingen. Deze is achtereenvolgens uit de G1, S-fase en de
G2 fase.
S-fase: van elk DNA molecuul wordt een kopie gemaakt, ook wel DNA-replicatie of
DNA- synthese genoemd. De kopie blijft tijdelijk vastzitten aan het DNA waarvan een
kopie is gemaakt. Als DNA moleculen nog aan elkaar vastzitten worden ze chromatiden
genoemd. Nu bestaat een chromosoom uit 2 chromatiden.
G1 fase: periode tussen de m en de s fase.
G2 fase: periode tussen de S en M fase.
G0 fase: er vinden geen delingen plaats.
voortplanting 2
, Het controlesysteem kijkt op verschillende momenten of de cel de stappen goed doorloopt.
Als het goed gaat dan gaat de cel weer veder. Een celcyclus eindigt als de cel veroudert en
afsterft. BINAS 75B
mitose
De mitose vindt plaats in fases:
interfase: er vindt verdubbeling van de chromosomenn plaats de chromosomen zijn niet
zichtbaar.
mitose fase 1: de chromosomen zijn verdubbels en zijn zichtbaar onder de microscoop
elk chromosoom bestaat uit 2 chromatiden.
mitose fase 2: vanuit twee kanten van de cel ontstaan draden die een soort koepel vormen
om de chromosomen. Het kernmembraan verdwijnt.
mitose fase 3: de draden hechten aan de plaats waar de chromatiden aan elkaar vast
zitten.
mitose fase 4: de chromatiden worden uit elkaar getrokken door het krimpen van de
draden. van elk chromosoom wordt een chromatide naar een kant van de cel getrokken.
mitose fase 5: om de chromosomen ontstaat een niet kernmembraan de cel snoert zich
tussen beide kernen in. Doordat de chromosomen zijn verdubbeld en daarna weer
splitsen bevat elke kern hetzelfde aantal chromosomen als de moedercel. BINAS 75B
Biologie met joost mitose
klonen
Klonen wordt vaak toegepast in de plantenteelt om gunstige genetische eigenschappen te
behouden. Op kleinere schaal gebeurt ook het klonen van dieren. In de EU doen ze
onderzoeken van menselijke ziekten en het testen van medicijnen op dieren. Voor dieren
wordt embryosplitsing gebruikt, waarbij een klompje cellen na bevruchting in 2 of 4 delen
wordt gesplitst. Deze cellen worden vervolgens in de baarmoeder van een koe geplaatst en
groeien uit tot een kalf. Er zijn ook tegenstanders op het gebruik van klonen:
ethische argumenten: De mens mag niet ingrijpen in de natuur. of dat dieren niet mogen
worden gebruikt voor onderzoeken.
biologische argumenten: De nakomelingen soms afwijkingen hebben of jong overlijden.
voortplanting 3
