Samenvatting Jellema 4A
Hoofdstuk 2 Dakvormen
Paragraaf 2.1 Functies en opbouw daken
Paragraaf 2.1.1 Functies
De traditionele functies van een dak zijn te onder- scheiden in:
1 afsluiting ruimte; 3 bescherming tegen ongewenste
indringers;
2 bescherming tegen weersinvloeden;
4 afvoer hemelwater.
Naast deze traditionele functies kent vooral het platte dak een aantal bijkomende
gebruiksfuncties, zoals:
• parkeerdak; • opstelplaats voor installaties.
• dakterras;
Paragraaf 2.1.2 Opbouw
Een dakconstructie bestaat uit drie hoofdgedeelten:
1. Waterkerend gedeelte (dakhuid):
a. Dit beschermt tegen hemelwater en moet duurzaam, vorstbestendig en
bestand tegen zonlicht zijn, terwijl het water snel moet afvoeren zonder
scheuren, ijsvorming of opwaaien.
2. Afsluitend gedeelte (dakbeschot):
a. Dit maakt de ruimte onder het dak winddicht, voorkomt stuifsneeuw en
beschermt tegen ongedierte. Het kan ook isolerende en dragende functies
hebben, naast het dragen van materialen en personen tijdens installatie en
onderhoud.
3. Dragend gedeelte (balken, gordingen of sporen):
a. Dit vormt de structurele basis van het dak. Gordingen lopen parallel aan de
goot, terwijl sporen van nok naar goot lopen. Bij grote overspanningen zijn
tussenspanningen nodig. Gordingen kunnen ook sporen ondersteunen.
Paragraaf 2.2 Platte en hellende daken
Platte daken, hoewel in theorie horizontaal, moeten een bepaalde helling hebben om een
gecontroleerde waterafvoer te garanderen, bekend als afschot.
Hellende daken worden gekenmerkt door dakvlakken met een helling van minstens 15°
(27%). Deze helling maakt het mogelijk om schubvormige dakbedekking te gebruiken,
hoewel dit niet voor alle materialen geschikt is. Hellende daken bieden technische
voordelen in vergelijking met platte daken en zorgen voor een efficiëntere afvoer van
regenwater.
Paragraaf 2.2.1 Hellend of plat dak?
De keuze voor een hellend dak kan worden gemotiveerd door verschillende redenen:
- Snelle waterafvoer: Hellende daken zorgen voor een efficiënte afvoer van
water, waardoor de kans op lekkages wordt verminderd en de levensduur van de
dakbedekking wordt verlengd.
- Overlapping voor ventilatie: Bij hellende daken is volledige waterdichtheid van
de dakbedekking niet noodzakelijk. Overlapping van materialen is vaak voldoende,
wat zorgt voor natuurlijke ventilatie en vochtregulatie onder het dak.
- Duurzame materialen: Veel schubvormige dakbedekkingsmaterialen worden
gemaakt van natuurlijke grondstoffen en zijn geschikt voor hergebruik, wat
bijdraagt aan duurzaam bouwen en milieuvriendelijkheid.
, Samenvatting Jellema 4A
Paragraaf 2.3 Dakvormen
Paragraaf 2.3.1 Plat dak
Platte daken, hoewel ogenschijnlijk eenvoudig, zijn in werkelijkheid complex in uitvoering
en onderhoud. Ze worden vaak gebruikt voor grote gebouwen en lagere aanbouwen bij
meerlaagse gebouwen. Platte daken kunnen op verschillende plattegronden worden
toegepast en zijn veelzijdig in hun toepassing.
Paragraaf 2.3.2 Hellend dak met vlakke dakvlakken
Hier zijn verschillende dakvormen en -typen beschreven:
1. Lessenaarsdak:
a. Een eenvoudig hellend dak dat naar één kant helt, vaak gebruikt voor
vegetatiedaken en lagere aanbouwen.
2. Zadeldak:
a. Bestaat uit twee dakvlakken die elkaar ontmoeten in een nok. Een
rechthoekige plattegrond is vereist om een horizontale nok te behouden.
3. Dak met wolfseind:
a. Een zadeldak met trapeziumvormige topgevels en driehoekige hellende
dakvlakken, wat een landelijke uitstraling geeft.
4. Schilddak:
a. Bestaat uit vier dakschilden op een rechthoekige plattegrond, vaak
gebruikt voor grotere gebouwen.
5. Dak met uilenbord:
a. Een variant op het schilddak met een klein verticaal deel waar vroeger een
vlieggat voor uilen zat, vaak versierd met streekgebonden symbolen.
6. Samengesteld dak:
a. Gebouwen met complexe plattegronden kunnen zowel platte als hellende
dakvlakken hebben, soms met kilkepers waar dakvlakken elkaar
ontmoeten.
7. Mansardedak:
a. Op een rechthoekige plattegrond met geknikte dakvlakken, ook wel bekend
als een gebroken kap.
8. Tentdak:
a. Voor rechthoekige of vierkante plattegronden, waarbij alle vier de
dakvlakken samenkomen in één punt.
9. Torendak:
a. Vergelijkbaar met een tentdak, maar met een vier-, zes- of achthoekige
plattegrond en steile dakvlakken.
10.Sheddak:
a. Gebruikt in gebouwen waar veel ventilatie en daglicht nodig is, met
dakvlakken die in een hoek staan om lichtinval te maximaliseren, vaak in
fabriekshallen maar gevoelig voor lekkage.
Elke dakvorm heeft specifieke toepassingen, esthetische kenmerken en technische
eigenschappen die geschikt zijn voor verschillende bouwbehoeften en -stijlen.
, Samenvatting Jellema 4A
Paragraaf 2.3.3 Hellend dak
met gebogen dakvlakken
Hier worden verschillende bijzondere dakvormen beschreven:
1. Koepeldak:
a. Dit type dak wordt al sinds de oudheid gebruikt om grote overspanningen
op een ronde plattegrond te creëren.
2. Kegeldak:
a. Op een ronde plattegrond kan een kegelvormig dak worden gemaakt, wat
een unieke dakvorm oplevert.
3. Schaaldak:
a. Dit type dak wordt op een rechthoekige plattegrond gebogen in de vorm
van een gewelf, met een ronde ronding die zich kan beperken tot een
segment of kan oplopen tot een halve cirkel. Het wordt vaak gebruikt in
grote loodsen of sporthallen vanwege de mogelijkheid om grote
overspanningen te creëren zonder veel extra bouwvolume.
4. Getuid dak en hangdak:
a. Deze constructies worden gebruikt om grote kolomloze ruimten te creëren
in bijvoorbeeld bedrijfs- of evenementenhallen. Bij een getuid dak worden
de dakliggers ondersteund door kabels (tuikabels), terwijl een hangdak
volledig hangt aan kabels. Deze constructies hebben een aanzienlijke
invloed op het uiterlijk van het gebouw.
Elk van deze dakvormen heeft specifieke toepassingen en kan unieke architectonische en
structurele uitdagingen bieden, afhankelijk van het ontwerp en de bouwbehoeften.
Eisen volgens Bouwbesluit 2003
Het Bouwbesluit 2003 stelt belangrijke eisen aan daken in gebouwen. Daken hebben
primair een beschermende functie tegen weersinvloeden zoals regen, wind en sneeuw.
Vooral hellende daken dragen vaak bij aan de esthetische waarde van een gebouw. Het is
essentieel om een dak te ontwerpen dat goed functioneert, voldoet aan de technische
eisen van het Bouwbesluit
en esthetisch aantrekkelijk
is. Het Bouwbesluit bevat
, Samenvatting Jellema 4A
specifieke technische eisen voor daken van nieuw te bouwen woningen en
woongebouwen, waaronder bouwfysische eisen. Deze eisen moeten worden nageleefd
om aan de wettelijke normen te voldoen en de kwaliteit en veiligheid van het gebouw te
waarborgen.
Hoofdstuk 2 Dakvormen
Paragraaf 2.1 Functies en opbouw daken
Paragraaf 2.1.1 Functies
De traditionele functies van een dak zijn te onder- scheiden in:
1 afsluiting ruimte; 3 bescherming tegen ongewenste
indringers;
2 bescherming tegen weersinvloeden;
4 afvoer hemelwater.
Naast deze traditionele functies kent vooral het platte dak een aantal bijkomende
gebruiksfuncties, zoals:
• parkeerdak; • opstelplaats voor installaties.
• dakterras;
Paragraaf 2.1.2 Opbouw
Een dakconstructie bestaat uit drie hoofdgedeelten:
1. Waterkerend gedeelte (dakhuid):
a. Dit beschermt tegen hemelwater en moet duurzaam, vorstbestendig en
bestand tegen zonlicht zijn, terwijl het water snel moet afvoeren zonder
scheuren, ijsvorming of opwaaien.
2. Afsluitend gedeelte (dakbeschot):
a. Dit maakt de ruimte onder het dak winddicht, voorkomt stuifsneeuw en
beschermt tegen ongedierte. Het kan ook isolerende en dragende functies
hebben, naast het dragen van materialen en personen tijdens installatie en
onderhoud.
3. Dragend gedeelte (balken, gordingen of sporen):
a. Dit vormt de structurele basis van het dak. Gordingen lopen parallel aan de
goot, terwijl sporen van nok naar goot lopen. Bij grote overspanningen zijn
tussenspanningen nodig. Gordingen kunnen ook sporen ondersteunen.
Paragraaf 2.2 Platte en hellende daken
Platte daken, hoewel in theorie horizontaal, moeten een bepaalde helling hebben om een
gecontroleerde waterafvoer te garanderen, bekend als afschot.
Hellende daken worden gekenmerkt door dakvlakken met een helling van minstens 15°
(27%). Deze helling maakt het mogelijk om schubvormige dakbedekking te gebruiken,
hoewel dit niet voor alle materialen geschikt is. Hellende daken bieden technische
voordelen in vergelijking met platte daken en zorgen voor een efficiëntere afvoer van
regenwater.
Paragraaf 2.2.1 Hellend of plat dak?
De keuze voor een hellend dak kan worden gemotiveerd door verschillende redenen:
- Snelle waterafvoer: Hellende daken zorgen voor een efficiënte afvoer van
water, waardoor de kans op lekkages wordt verminderd en de levensduur van de
dakbedekking wordt verlengd.
- Overlapping voor ventilatie: Bij hellende daken is volledige waterdichtheid van
de dakbedekking niet noodzakelijk. Overlapping van materialen is vaak voldoende,
wat zorgt voor natuurlijke ventilatie en vochtregulatie onder het dak.
- Duurzame materialen: Veel schubvormige dakbedekkingsmaterialen worden
gemaakt van natuurlijke grondstoffen en zijn geschikt voor hergebruik, wat
bijdraagt aan duurzaam bouwen en milieuvriendelijkheid.
, Samenvatting Jellema 4A
Paragraaf 2.3 Dakvormen
Paragraaf 2.3.1 Plat dak
Platte daken, hoewel ogenschijnlijk eenvoudig, zijn in werkelijkheid complex in uitvoering
en onderhoud. Ze worden vaak gebruikt voor grote gebouwen en lagere aanbouwen bij
meerlaagse gebouwen. Platte daken kunnen op verschillende plattegronden worden
toegepast en zijn veelzijdig in hun toepassing.
Paragraaf 2.3.2 Hellend dak met vlakke dakvlakken
Hier zijn verschillende dakvormen en -typen beschreven:
1. Lessenaarsdak:
a. Een eenvoudig hellend dak dat naar één kant helt, vaak gebruikt voor
vegetatiedaken en lagere aanbouwen.
2. Zadeldak:
a. Bestaat uit twee dakvlakken die elkaar ontmoeten in een nok. Een
rechthoekige plattegrond is vereist om een horizontale nok te behouden.
3. Dak met wolfseind:
a. Een zadeldak met trapeziumvormige topgevels en driehoekige hellende
dakvlakken, wat een landelijke uitstraling geeft.
4. Schilddak:
a. Bestaat uit vier dakschilden op een rechthoekige plattegrond, vaak
gebruikt voor grotere gebouwen.
5. Dak met uilenbord:
a. Een variant op het schilddak met een klein verticaal deel waar vroeger een
vlieggat voor uilen zat, vaak versierd met streekgebonden symbolen.
6. Samengesteld dak:
a. Gebouwen met complexe plattegronden kunnen zowel platte als hellende
dakvlakken hebben, soms met kilkepers waar dakvlakken elkaar
ontmoeten.
7. Mansardedak:
a. Op een rechthoekige plattegrond met geknikte dakvlakken, ook wel bekend
als een gebroken kap.
8. Tentdak:
a. Voor rechthoekige of vierkante plattegronden, waarbij alle vier de
dakvlakken samenkomen in één punt.
9. Torendak:
a. Vergelijkbaar met een tentdak, maar met een vier-, zes- of achthoekige
plattegrond en steile dakvlakken.
10.Sheddak:
a. Gebruikt in gebouwen waar veel ventilatie en daglicht nodig is, met
dakvlakken die in een hoek staan om lichtinval te maximaliseren, vaak in
fabriekshallen maar gevoelig voor lekkage.
Elke dakvorm heeft specifieke toepassingen, esthetische kenmerken en technische
eigenschappen die geschikt zijn voor verschillende bouwbehoeften en -stijlen.
, Samenvatting Jellema 4A
Paragraaf 2.3.3 Hellend dak
met gebogen dakvlakken
Hier worden verschillende bijzondere dakvormen beschreven:
1. Koepeldak:
a. Dit type dak wordt al sinds de oudheid gebruikt om grote overspanningen
op een ronde plattegrond te creëren.
2. Kegeldak:
a. Op een ronde plattegrond kan een kegelvormig dak worden gemaakt, wat
een unieke dakvorm oplevert.
3. Schaaldak:
a. Dit type dak wordt op een rechthoekige plattegrond gebogen in de vorm
van een gewelf, met een ronde ronding die zich kan beperken tot een
segment of kan oplopen tot een halve cirkel. Het wordt vaak gebruikt in
grote loodsen of sporthallen vanwege de mogelijkheid om grote
overspanningen te creëren zonder veel extra bouwvolume.
4. Getuid dak en hangdak:
a. Deze constructies worden gebruikt om grote kolomloze ruimten te creëren
in bijvoorbeeld bedrijfs- of evenementenhallen. Bij een getuid dak worden
de dakliggers ondersteund door kabels (tuikabels), terwijl een hangdak
volledig hangt aan kabels. Deze constructies hebben een aanzienlijke
invloed op het uiterlijk van het gebouw.
Elk van deze dakvormen heeft specifieke toepassingen en kan unieke architectonische en
structurele uitdagingen bieden, afhankelijk van het ontwerp en de bouwbehoeften.
Eisen volgens Bouwbesluit 2003
Het Bouwbesluit 2003 stelt belangrijke eisen aan daken in gebouwen. Daken hebben
primair een beschermende functie tegen weersinvloeden zoals regen, wind en sneeuw.
Vooral hellende daken dragen vaak bij aan de esthetische waarde van een gebouw. Het is
essentieel om een dak te ontwerpen dat goed functioneert, voldoet aan de technische
eisen van het Bouwbesluit
en esthetisch aantrekkelijk
is. Het Bouwbesluit bevat
, Samenvatting Jellema 4A
specifieke technische eisen voor daken van nieuw te bouwen woningen en
woongebouwen, waaronder bouwfysische eisen. Deze eisen moeten worden nageleefd
om aan de wettelijke normen te voldoen en de kwaliteit en veiligheid van het gebouw te
waarborgen.
