Portfolio burgerschap
Dimensie: politiek-juridisch
Versie : 1v0
Datum : 1 augustus 2022
Capabel Onderwijs
Postbus 24066
3502 MB Utrecht
www.capabel.nl
,3 Dimensie: politiek-juridisch
Dit portfolio bevat de volgende paragrafen:
3.1 Hoe laat ik mijn stem horen?
3.2 Wie vertegenwoordigen het volk?
3.3 Welke partij past bij mij?
3.4 Hoe is de macht verdeeld?
3.5 Wat staat er in de Grondwet?
3.6 Hoe rechtvaardig is de rechtsstaat?
3.7 Waar haal ik mijn recht?
3.8 Welke straf is rechtvaardig?
In elke paragraaf lees je de theorie en maak je opdrachten. Alle opdrachten samen vormen je
portfolio. Je hebt de theorie nodig om je opdrachten te maken.
Let op: bij elke opdracht is aangegeven of deze voor mbo-niveau 2 en/of 3/4 is. Maak alle
opdrachten die horen bij jouw opleidingsniveau
Het portfolio wordt in zijn geheel beoordeeld. Zie hiervoor de beoordelingscriteria in paragraaf 3.9.
Als je elke week werkt aan burgerschap, kom je uit met 1 paragraaf per week. Je hebt dan nog
week 9 van het blok voor de afronding en in week 10 lever je je portfolio in. Meer informatie over
het vak burgerschap, de dimensies en de planning vind je in het document ‘Burgerschap 4v0’
bovenaan het lesprogramma op MijnCapabel.
Blok 3: politiek-juridische dimensie
Hoe laat ik mijn stem horen? lesweek 1
Wie vertegenwoordigen het volk? lesweek 2
Welke partij past bij mij? lesweek 3
Hoe is de macht verdeeld? lesweek 4
Wat staat er in de Grondwet? lesweek 5
Hoe rechtvaardig is de rechtsstaat? lesweek 6
Waar haal ik mijn recht? lesweek 7
Welke straf is rechtvaardig? lesweek 8
Afronden portfolio politiek-juridische dimensie lesweek 9
Portfolio politiek-juridisch inleveren lesweek 10
© Capabel Onderwijs
Burgerschap_portfolio_politiek-juridisch_1v0 2 van 42
,3.1 Hoe laat ik mijn stem horen?
Hoe oefen ik invloed uit?
Welke manieren zijn er om de wereld om me heen te veranderen? Hoe laat ik mijn stem horen en
kan ik invloed uitoefenen?
In de Nederlandse democratie heeft de burger invloed door verkiezingen. Alle Nederlanders van 18
jaar en ouder hebben actief kiesrecht. Dat betekent dat een kiesgerechtigde eenmaal in de vier
jaar een stem mag uitbrengen bij de volgende verkiezingen:
● gemeenteraadsverkiezingen
● provinciale verkiezingen
● Tweede Kamerverkiezingen (ook wel landelijke verkiezingen genoemd)
Eénmaal in de vijf jaar kan een Nederlander ook deelnemen
aan de Europese verkiezingen, waarbij de leden van het
Europese Parlement worden gekozen.
Een kiezer heeft geen directe invloed, maar kiest iemand die
hem vertegenwoordigt. Dit wordt indirecte
vertegenwoordiging genoemd.
Iedere kiezer heeft dus invloed door te stemmen, maar na
de verkiezing is een kiezer afhankelijk van wat zijn
vertegenwoordigers of politieke partij met zijn stem doen.
Democratie beperkt zich niet tot het meedoen aan verkiezingen. Elke dag en op elke plek kan
iedere Nederlander meepraten en meedenken over besluiten. Dat kan dankzij de vrijheid van
meningsuiting. Dankzij deze grondwettelijke vrijheid mogen burgers zeggen wat ze vinden. Ze
mogen zich organiseren in groepen, demonstreren en protesteren.
Ook dichtbij huis kan iedere burger invloed uitoefenen. Een mbo-student kan bijvoorbeeld op de
volgende manieren zijn stem laten horen:
Studentenraad Iedere mbo-school is sinds 2011 verplicht een studentenraad te hebben. De
studentenraad praat mee over wat er speelt op school en heeft contact met het
College van Bestuur, de directie van de school.
JOB JOB is de landelijke jongerenorganisatie die mbo-studenten vertegenwoordigt en
een stem geeft in het onderwijs. Ook helpt JOB studenten om invloed uit te
oefenen op hun opleiding en stage. Meer info vind je op jobmbo.nl.
Vrijheid van Volgens de Grondwet heeft iedere burger vrijheid van meningsuiting. Dat betekent
meningsuiting dat iedere mbo-student het recht heeft om te zeggen wat hij vindt en te
demonstreren. Studenten kunnen een vuist maken door bijvoorbeeld een
gezamenlijke protestactie, door een klacht in te dienen of door een artikel te
schrijven voor een (school)krant of -site.
© Capabel Onderwijs
Burgerschap_portfolio_politiek-juridisch_1v0 3 van 42
, Democratie
Democratie is een bestuursvorm waarbij het volk zelf stemt over de wetten, of de
vertegenwoordigers kiest die de wetten maken. Hierbij is het volk dus baas in eigen gebied, en
kunnen er geen maatregelen en wetten opgelegd worden als de meerderheid van de bevolking het
er niet mee eens is. Het woord democratie komt van de Griekse woorden demos (volk) en krateo
(regeren, heersen).
Opdracht (mbo 2, 3 en 4)
Gabriel Gomes Barros (18 jaar), oprichter Jong Rotterdam
'Waarom zouden we moeten wachten tot 2030, als we 30
zijn, om te kunnen meebeslissen? Ik ben 18 jaar en laat in
de gemeenteraad graag nu al de stem horen van
kinderen, jongeren en jongvolwassenen. Samen met
Akhilesh Bansidhar, ook 18 jaar, ben ik daarom Jong
Rotterdam begonnen. Het opzetten van een partij kost
veel tijd, moeite en geld, hebben we gemerkt. Dat was
best lastig voor ons, als leerlingen in het examenjaar van
de middelbare school. Maar we hebben het er graag voor over.'
Naar: nos.nl, 24 februari 2018
Vraag Antwoord
Voor welke doelgroep willen de oprichters van De mensen die de politieke partij "Jong Rotterdam"
deze politieke partij vooral iets betekenen? hebben opgericht, willen vooral iets betekenen voor
jonge mensen zoals zijzelf. Ze vinden dat jongeren
ook een stem moeten hebben in de
gemeentepolitiek, zelfs als ze pas 18 jaar oud zijn.
Daarom zijn ze begonnen met deze partij, zodat
jongeren kunnen meedenken en meebeslissen over
belangrijke zaken in Rotterdam. Ze willen ervoor
zorgen dat de ideeën en belangen van jongeren
serieus worden genomen in de gemeenteraad.
© Capabel Onderwijs
Burgerschap_portfolio_politiek-juridisch_1v0 4 van 42
Dimensie: politiek-juridisch
Versie : 1v0
Datum : 1 augustus 2022
Capabel Onderwijs
Postbus 24066
3502 MB Utrecht
www.capabel.nl
,3 Dimensie: politiek-juridisch
Dit portfolio bevat de volgende paragrafen:
3.1 Hoe laat ik mijn stem horen?
3.2 Wie vertegenwoordigen het volk?
3.3 Welke partij past bij mij?
3.4 Hoe is de macht verdeeld?
3.5 Wat staat er in de Grondwet?
3.6 Hoe rechtvaardig is de rechtsstaat?
3.7 Waar haal ik mijn recht?
3.8 Welke straf is rechtvaardig?
In elke paragraaf lees je de theorie en maak je opdrachten. Alle opdrachten samen vormen je
portfolio. Je hebt de theorie nodig om je opdrachten te maken.
Let op: bij elke opdracht is aangegeven of deze voor mbo-niveau 2 en/of 3/4 is. Maak alle
opdrachten die horen bij jouw opleidingsniveau
Het portfolio wordt in zijn geheel beoordeeld. Zie hiervoor de beoordelingscriteria in paragraaf 3.9.
Als je elke week werkt aan burgerschap, kom je uit met 1 paragraaf per week. Je hebt dan nog
week 9 van het blok voor de afronding en in week 10 lever je je portfolio in. Meer informatie over
het vak burgerschap, de dimensies en de planning vind je in het document ‘Burgerschap 4v0’
bovenaan het lesprogramma op MijnCapabel.
Blok 3: politiek-juridische dimensie
Hoe laat ik mijn stem horen? lesweek 1
Wie vertegenwoordigen het volk? lesweek 2
Welke partij past bij mij? lesweek 3
Hoe is de macht verdeeld? lesweek 4
Wat staat er in de Grondwet? lesweek 5
Hoe rechtvaardig is de rechtsstaat? lesweek 6
Waar haal ik mijn recht? lesweek 7
Welke straf is rechtvaardig? lesweek 8
Afronden portfolio politiek-juridische dimensie lesweek 9
Portfolio politiek-juridisch inleveren lesweek 10
© Capabel Onderwijs
Burgerschap_portfolio_politiek-juridisch_1v0 2 van 42
,3.1 Hoe laat ik mijn stem horen?
Hoe oefen ik invloed uit?
Welke manieren zijn er om de wereld om me heen te veranderen? Hoe laat ik mijn stem horen en
kan ik invloed uitoefenen?
In de Nederlandse democratie heeft de burger invloed door verkiezingen. Alle Nederlanders van 18
jaar en ouder hebben actief kiesrecht. Dat betekent dat een kiesgerechtigde eenmaal in de vier
jaar een stem mag uitbrengen bij de volgende verkiezingen:
● gemeenteraadsverkiezingen
● provinciale verkiezingen
● Tweede Kamerverkiezingen (ook wel landelijke verkiezingen genoemd)
Eénmaal in de vijf jaar kan een Nederlander ook deelnemen
aan de Europese verkiezingen, waarbij de leden van het
Europese Parlement worden gekozen.
Een kiezer heeft geen directe invloed, maar kiest iemand die
hem vertegenwoordigt. Dit wordt indirecte
vertegenwoordiging genoemd.
Iedere kiezer heeft dus invloed door te stemmen, maar na
de verkiezing is een kiezer afhankelijk van wat zijn
vertegenwoordigers of politieke partij met zijn stem doen.
Democratie beperkt zich niet tot het meedoen aan verkiezingen. Elke dag en op elke plek kan
iedere Nederlander meepraten en meedenken over besluiten. Dat kan dankzij de vrijheid van
meningsuiting. Dankzij deze grondwettelijke vrijheid mogen burgers zeggen wat ze vinden. Ze
mogen zich organiseren in groepen, demonstreren en protesteren.
Ook dichtbij huis kan iedere burger invloed uitoefenen. Een mbo-student kan bijvoorbeeld op de
volgende manieren zijn stem laten horen:
Studentenraad Iedere mbo-school is sinds 2011 verplicht een studentenraad te hebben. De
studentenraad praat mee over wat er speelt op school en heeft contact met het
College van Bestuur, de directie van de school.
JOB JOB is de landelijke jongerenorganisatie die mbo-studenten vertegenwoordigt en
een stem geeft in het onderwijs. Ook helpt JOB studenten om invloed uit te
oefenen op hun opleiding en stage. Meer info vind je op jobmbo.nl.
Vrijheid van Volgens de Grondwet heeft iedere burger vrijheid van meningsuiting. Dat betekent
meningsuiting dat iedere mbo-student het recht heeft om te zeggen wat hij vindt en te
demonstreren. Studenten kunnen een vuist maken door bijvoorbeeld een
gezamenlijke protestactie, door een klacht in te dienen of door een artikel te
schrijven voor een (school)krant of -site.
© Capabel Onderwijs
Burgerschap_portfolio_politiek-juridisch_1v0 3 van 42
, Democratie
Democratie is een bestuursvorm waarbij het volk zelf stemt over de wetten, of de
vertegenwoordigers kiest die de wetten maken. Hierbij is het volk dus baas in eigen gebied, en
kunnen er geen maatregelen en wetten opgelegd worden als de meerderheid van de bevolking het
er niet mee eens is. Het woord democratie komt van de Griekse woorden demos (volk) en krateo
(regeren, heersen).
Opdracht (mbo 2, 3 en 4)
Gabriel Gomes Barros (18 jaar), oprichter Jong Rotterdam
'Waarom zouden we moeten wachten tot 2030, als we 30
zijn, om te kunnen meebeslissen? Ik ben 18 jaar en laat in
de gemeenteraad graag nu al de stem horen van
kinderen, jongeren en jongvolwassenen. Samen met
Akhilesh Bansidhar, ook 18 jaar, ben ik daarom Jong
Rotterdam begonnen. Het opzetten van een partij kost
veel tijd, moeite en geld, hebben we gemerkt. Dat was
best lastig voor ons, als leerlingen in het examenjaar van
de middelbare school. Maar we hebben het er graag voor over.'
Naar: nos.nl, 24 februari 2018
Vraag Antwoord
Voor welke doelgroep willen de oprichters van De mensen die de politieke partij "Jong Rotterdam"
deze politieke partij vooral iets betekenen? hebben opgericht, willen vooral iets betekenen voor
jonge mensen zoals zijzelf. Ze vinden dat jongeren
ook een stem moeten hebben in de
gemeentepolitiek, zelfs als ze pas 18 jaar oud zijn.
Daarom zijn ze begonnen met deze partij, zodat
jongeren kunnen meedenken en meebeslissen over
belangrijke zaken in Rotterdam. Ze willen ervoor
zorgen dat de ideeën en belangen van jongeren
serieus worden genomen in de gemeenteraad.
© Capabel Onderwijs
Burgerschap_portfolio_politiek-juridisch_1v0 4 van 42
