Samenvatting van psychodiagnostiek

Psychodiagnostiek – Samenvatting
Michelle van Zwieten
S2549522
College 1 – introductie in psychodiagnostiek en geschiedenis van psychodiagnostiek
Inhoud college
1. Introductie in psychodiagnostiek
2. geschiedenis van psychodiagnostiek

1. Introductie van psychodiagnostiek
Wat is psychodiagnostiek? psychodiagnostiek is de leer van het stellen van een diagnose op het
terrein van psychologie. Net als bij wetenschappelijk onderzoek, maakt psychodiagnostisch testen
gebruik van een empirische cirkel.
Empirische cirkel wetenschappelijk onderzoek :
1. Observatie = verzamelen van data
= ontstaan van een idee voor een onderzoeksvraag (specifieke observatie
)
2. Inductie = formuleren van hypotheses die gebaseerd zijn op observaties
= idee van de observatie uitwerken tot een algemene hypothese/theorie
(algemene theorie )
Theorie = verzameling proposities (=uitspraken) die de relatie beschrijft
tussen een aantal concepten (=begrippen)
3. Deductie = toetsbare voorspellingen afleiden op basis van hypothesen
= algemene hypothese van de inductie uitwerken tot een toetsbare werkhypothese
(onderzoeksvraag opstellen)
 Als de theorie klopt, dan moeten we dit en dit als resultaten zien
4. Toetsing = de validiteit van de voorspellingen bepalen door gegevens te verzamelen, door
onderzoek te doen, de werkhypothese toetsen door onderzoek uit te voeren
 Data verzamelen
 Data analyseren
 Conclusie trekken
5. Evaluatie = accepteren of verwerpen van de hypothesen en conclusies
 Wat zegt het resultaat over de algemene theorie (bevestigen of verwerpen)
 Theorie aanpassen, uitbreiden of verbeteren
 Tekortkomingen aan het uitgevoerde onderzoek
Werkhypothese (deductie)  algemene hypothese)




1

,Empirische cirkel psychodiagnostiek = de diagnostische cirkel
1. Beoordeling van klachten van de cliënt
 intake interview
 anamnese = vraaggesprek of een vragenlijst waarin vragen over de geschiedenis van de
problemen, stoornis of aandoening aan de ‘patiënt zelf’ worden gesteld.
 heteroanamnese = anamnese, maar dan wordt het gesteld aan mensen uit de omgeving
van de patiënt
 cliënts’ verzoek om hulp
2. Beoordeling van problemen van de cliënt
 het verband leggen tussen klachten en problemen
 clusteren van de problemen
 risicobeoordeling van de problemen
 kruisverwijzing van de problemen met wetenschappelijke kennis van (mentale) ziekte
3. Testen en diagnosticeren
 formuleren van hypothese
 testen van hypothese
 testen kiezen
 evalueren van de testresultaten
 integreren van de testresultaten
4. Indicatie =
 het vaststellen van een doel van de interventie
 vaststellen van het type hulp
 aanbeveling


Wat zijn de stappen bij het verkrijgen van informatie bij jeugd psychodiagnostiek?
Belangrijkst : bij jeugddiagnostiek worden de zowel de ouders als het kind beschouwd als cliënt

Intake : Interview met
Interview met het kind
informanten, denk aan :
demografische details
interview
verzoek om hulp ouders
observatie
screenen van gedrag leraren
testen / onderzoek
familie details andere informanten
administratieve details


Wanneer is er sprake van problematisch gedrag?
We gebruiken doorgaans classificatiesystemen als :
 DSM = diagnostische en statistische handleiding voor psychische stoornissen
 ICD-10 = classificatie van mentale en gedragsstoornissen
problemen met / kritiek op diagnostische classificatiesystemen :
 categorisch : je hebt de stoornis of wel of je hebt de stoornis niet (niks ertussenin)
 niet alle stoornissen in de kindertijd passen in homogene categorieën
 Waardevolle informatie gaat verloren bij het verplicht/krachtig (forcefully) diagnosticeren van
een kind
 diagnostische criteria zijn vaak niet goed gedefinieerd (en laten ruimte voor (verschillende)
interpretatie)
 gebrek aan duidelijke procedures om een diagnose te stellen


2

,Wanneer ga je testen?
 zie needs-based assessment = NBA (= op behoefte gebaseerde beoordeling)
 De klinische relevantie van
beoordelingsgegevens vergroten door het vertalen van informatie in aanbevelingen (=
recommendations) voor interventie
 Doelgericht diagnostisch proces = inspelen op de vraag naar hulp
 in beeld brengen van relevante risicofactoren en beschermende
factoren
 wetenschaps-beoefenaar-georiënteerd = het combineren van
wetenschappelijke kennis met de kennis van de clinicus
Diagnosticeren is meer dan labelen : een juiste diagnose geeft namelijk naast een label, informatie
over :
 sterke punten
 zwakke punten
 etiologie
 beste keuzes voor sanering
 beste keuzes voor behandeling
Bovendien : vermijdt het stigmatisering (stigma = brandmerk dat aan een bepaald persoon, groep
personen of zaak wordt gekoppeld. Een stigma kan ook een negatief vooroordeel zijn dat leeft onder
een bevolkingsgroep)
2. Geschiedenis van psychodiagnostiek
De geschiedenis van het psychologische testen
__________________________________________________________________________________

2200 voor Christus : 384 – 322 voor Christus 1741 – 1801
ambtenaren van de Chinese Aristotles : “veranderingen in Johan Lavater : “het karakter /
keizer werden onderzocht op een persoons ziel kunnen de persoonlijkheid van een
hun geschiktheid voor het ambt impact hebben op het uiterlijk individu kan worden
 van het lichaam beoordeeld aan de hand van de
beproefde onderwerpen waren: gezichtsuitdrukking
burgerlijk recht, militaire
zaken, landbouw, inkomsten en psychologische testen waren grotendeels gebaseerd op de
geografie  beoordeling van de uiterlijke verschijning
3% slaagde en werd mandarijn



1810 : 1800’s : Late 1800’s :
frenologie  1 frenologie naar Amerika vroege experimentele
psychologie  2
Franz Joseph Gall : “de Henry C. Lavery : ontwikkling
anatomie en fysiologie van het van psychograph metingen en Pioneerwerk door Wundt,
zenuwstelsel in het algemeen beoordeelt 32 mentale Galton, Cattle en Wissler
en van de hersenen in het vermogens op hun efficiëntie
bijzonder” “blootstelling van de geest aan
wetenschappelijk onderzoek en
meting”



3

, __________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

1822 – 1911 1905 1916
Sir Francis Galton : eerste Een subtest van de Binet & Therman (prof @stanford)
reeks mentale testen  3 Simon intelligentietest  4 heeft de Simon-Binet
= begin van de intelligentietest herzien,
intelligentietesten (door Alfred hierdoor wordt het de
Binet) Stanford-Binet
intelligentietest  5


__________________________________________________________________________________

1900 – heden
ontwikkeling van andere testen
6



1. Fysionomie = idee dat iemands karakter kan worden beoordeeld op basis van uiterlijke kenmerken
van het gezicht
2. Frenologie = lezen van bulten op het hoofd, m.b.v. van de grootte en de locatie van de bulten kan
men mentale functies lokaliseren in/op/rondom het brein
 hersencapaciteiten worden gelokaliseerd
 ontwikkeling van mentale vermogens is geassocieerd met een vergroting van de
corresponderende hersengebieden
 deze vergroting van hersengebieden veroorzaakt een bult op het hoofd
3. vroege experimentele psychologie
 beweging van introspectieve methoden naar objectieve procedures die gerepliceerd konden
worden
 er kwam meer aandacht voor reactietijdgegevens en sensorische informatieverwerking
 sensorische processen werden aangezien als een index van intelligentie
4. Eerste reeks mentale testen door Sir Francis Galton
 Sir Francis Galton werd beschouwd als de ‘vader’ van de mentale testen
 eerste datacollectie methoden voor veel participanten
 Toch waren zijn methoden van reactietijden en sensorische processen te simplistisch om
intelligentie te meten
 begin van een grote testbeweging door demonstreren van objectieve beoordeling van
individuele verschillen
5. begin van de intelligentietesten door Alfred Binet
 voornamelijk ontwikkeld voor onderwijsdoeleinden
 identificeert kinderen die speciaal onderwijs nodig hebben
 30 items die worden gerangschikt in moeilijkheidsgraad
 introductie van het begrip ‘mentale leeftijd’
6. Stanford Binet intelligentietest
 de eerste editie, in 1916, introduceerde het concept van een ‘intelligentie Quotiënt’
 latere versies bieden een basis voor:
i. kwantitatieve analyse van verbaal vs. non-verbale intelligentie
andere subcomponenten van intelligentie, zoals:
ii. vloeiend redeneren, werken en geheugen)


4