Hoofdstuk 1 - Thuis
Hoe herken je een organisatie?
● Er is sprake van een samenwerking door mensen (Synergie-effect)
● Ze hebben een bepaalt gemeenschappelijk doel
● De bedoeling om blijven voort te laten bestaan (=Hoofddoelstelling)
Organisatie → bedrijf → onderneming
Organisatie: een menselijke samenwerking die doelgericht en blijvend is.
Bedrijf: levert een product of dienst op en verkoopt deze op de afzetmarkt, deze bedrijven
kun je weer onderverdelen in bedrijven met en zonder winstoogmerk.
Onderneming: een bedrijf dat winst oplevert.
Bedrijf:
● Productiefactoren (kano)
● Transformatieproces → output
Betekenis organisatie:
● Functioneel (activiteiten opsommen van de organisatie)
● Institutioneel (over het instituut, niet over de activiteiten maar over het plaatje, met
een naam en locatie; Philips met haar hoofdkantoor in Amsterdam)
● Instrumenteel (de organen, functies en verhoudingen en hoe alles is geregeld)
Natuurlijke personen:
● Eenmanszaak (De eigenaar is met zijn gehele privé vermogen aansprakelijk voor de
schulden van de zaak)
● Maatschap (Wordt veelal gebruikt door beoefenaren van een vrij beroep die willen
samenwerken; de maten zijn voor een gelijk deel van de schulden aansprakelijk)
● Vennootschap onder firma (Is een samenwerkingsverband tussen twee of meer
personen, de firmanten zijn allemaal aansprakelijk voor de schuld met vermogen)
● Commanditaire vennootschap (Vergelijkbaar met firma, maar bij cv is er sprake
van actieve en stille vennoten; brengen alleen geld in als financier maar werken niet
mee aan de organisatie. Je kunt niet meer verliezen dan inleg, niet aansprakelijk)
Rechtspersonen:
● Naamloze vennootschap (Beursgenoteerde ondernemin je kunt aandelen kopen;
algemene vergadering van aandeelhouders; raad van bestuur en toezichthouders)
● Besloten vennootschap (Aandelen staan op naam, niemand kan eraan komen,
niet aansprakelijk voor schulden met privé kapitaal)
● Coöperatieve vereniging (Is een vereniging van leden die hetzelfde doel nastreven,
gemeenschappelijke aankoop/ inkoop; Rabobank en Boerenbondwinkels)
Transformatieproces, om doelstellingen te realiseren zal input moeten veranderen in output.
Voorbeeld van een productieorganisatie: een boerderij voor landbouwgewassen als
aardappels.
Input, aan de inputzijde onderscheiden we:
● Materialen (zaden, kunstmest, water)
● Middelen (menselijke arbeid door boer en personeel, geld, inversteringen)
● Overige factoren (wetgeving, klimaat)
Gemaakt door Sophia Vernooij - Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
,Output, in de organisatie wordt deze input getransformeerd tot:
● Gewenste output (verkoopbare producten in de vorm van gewassen en daarmee
omzet)
● Ongewenste output (afval, milieuvervuiling, onverkoopbare producten)
Efficiëntie is zo goedkoop mogelijk en met zo weinig mogelijk moeite (handigst)
Effectiviteit is dat je op zodanige wijze handelt dat het resultaat behaalt wordt
Efficiënt is de methode waarmee je komt, effectief betreft het eindresultaat
Omgevingsinvloeden, waarom is locatie belangrijk?
● Loon (Als het loonpeil hoog is heeft dat effect op de verkoopprijs)
● Praktische locatie (Als je zeeschepen bouwt, handig om bij het water te zitten)
● Cultuur (Cultuurverschillen per regio)
● Beschikbaarheid arbeid (Verschillende soorten arbeiders)
Drie verschillen in de omgeving van de organisatie:
1. Interne belanghebbenden: de partijen die een direct belang bij de organisatie
hebben, bijvoorbeeld werknemers, aandeelhouders en de raad van bestuur.
2. Externe belanghebbenden: partijen die geen onderdeel van de organisatie zijn,
maar er wel een duidelijk belang bij hebben: concurrenten, klanten, leveranciers,
media, overheden, pressiegroepen, vakbonden en banken
3. Indirecte omgeving: de algemene omgevingsvariabelen die van invloed zijn op de
organisatie, de zogeheten DESTEMP-variabelen.
DESTEMP (kan je gebruiken voor een externe analyse)
Demografische factoren (Bevolkingsgroei, individualisering, etnische samenstelling,
urbanisatie en leeftijdsopbouw)
Economische factoren (Besteedbare inkomen, concurrentiepositie, conjunctuur, koopkracht,
export/import en werkloosheid)
Sociaal-maatschappelijke factoren (Vrijetijdsbesteding, levensstijl, percentage
tweeverdieners, kinderopvang, sociale zorg staat, opleidingsniveau en nationalisme)
Technologische factoren (Technologische ontwikkeling, adaptatie en informatievoorziening)
Ecologische factoren (Hoe het land met het milieu omgaat; duurzaamheid, milieu en zorg
voor landschap)
Markt- en bedrijfstak factoren (Omvang van de markt waarop de organisatie actief is;
betreden veel organisaties de markt of vertrekken ze juist? Bedrijfstak en concurrenten)
Politieke factoren (Liberalisering, wetgeving en invloed van overheid op economie)
Voor een organisatie betekenen de omgevingsinvloeden het volgende:
De organisatie moet zich bewust zijn van de omgeving en deze omgeving kennen
De organisatie moet keuzes maken t.o.v. de omgeving (hier of in lagelonenland)
De organisatie moet proberen de omgeving te beïnvloeden
Micro= eigen makelaardij
Meso= alle makelaardijen in Nederland
Macro= ontwikkelingen → DESTEP, situaties buiten bedrijf waar je geen invloed op hebt.
Hiërarchie en arbeidsverdeling in organisaties:
● Horizontaal organiseren: Arbeid wordt in delen van hetzelfde niveau gesplitst.
Aparte afdelingen/ functies (even belangrijk)
● Verticaal organiseren: Hier gaan we niveauverschillen aanbrengen: leiding/
hiërarchie → piramide vormige organisatie, er is een leidinggevende van de ander
Gemaakt door Sophia Vernooij - Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
,De hiërarchisch hoger geplaatsten zullen doorgaans:
Meer macht hebben, beter betaald worden, meer invloed hebben op de organisatie, meer
vrijheid hebben, grotere verantwoordelijkheid dragen en zich meer op lange termijn van de
organisatie richten.
Management is het richten op de planning, organisatie, leiding en beheersing van een
organisatie.
Verschillende managementlagen in een organisatie (Piramide)
1. Topmanagement (Formuleren de strategische/ overall- doelen, bepaalt de koers,
stuurt middenmanagement aan, heeft eindverantwoordelijkheid)
2. Middenmanagement (Vertaalt de strategische doelen in tactische doelen voor
middellange termijn, is specifieker, breder terrein dan operationeel)
3. Operationeel management (Plant en verdeelt werk, geeft orders aan uitvoerend
personeel, werkt plannen uit van middenmanagement)
4. Uitvoerend personeelsleden
Managementvaardigheden:
● Conceptuele vaardigheden: vaardigheden om op creatieve wijze zelfstandig ideeën
te kunnen ontwikkelen die oplossingen moeten bieden voor gerezen problemen en
kansen.
● Communicatieve vaardigheden: vaardigheden om op de juiste wijze informatie,
gedachten en gevoelens te kunnen overbrengen en ontvangen.
● Interpersoonlijke vaardigheden: vaardigheden om te kunnen leiden, motiveren,
conflicten op te lossen en samen te werken.
● Technische vaardigheden: vaardigheden om specifieke, voor een bepaald
werkterrein benodigde methoden, procedures en technieken toe te kunnen passen,
bijvoorbeeld planningstechnieken.
Managementrollen van Mintzberg. Deze zijn gebaseerd op activiteiten, situatie en
persoonlijkheid:
● Interpersoonlijke rollen: de manager is boegbeeld van de organisatie naar buiten
toe en is intern de leider en verbindingspersoon van de organisatie met de omgeving.
● Informationele rollen: de manager neemt als waarnemer de ontwikkeling in de
omgeving en de positie van zijn organisatie daarin waar, verspreidt informatie en is
als woordvoerder de persoon die de informatie van binnen naar buiten brengt.
● Besluitvormende rollen: de manager zit in de besluitvormende rol als ondernemer,
als oplossen van storingen, als de persoon die besluiten moet nemen over de
verdeler van middelen en als onderhandelaar.
Plannen, organiseren, leidinggeven en beheersen zijn hoofdtaken van een manager.
1. Plannen
- Doelen voor de toekomst vaststellen en daarbij welke acties op welke tijdstippen
nodig zijn om de gestelde doelen te bereiken. (Voordelen plannen: het coördineert de
activiteiten, levert een stimulans, je hebt een plan als n
orm nodig)
2. Organiseren
- Structuur aanbrengen (relaties tussen het personeel creëren→doel bereiken)
- Coördineren
- Personeelsbestand opbouwen en onderhouden
Gemaakt door Sophia Vernooij - Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
, 3. Leidinggeven
- Coachen, aanvuren, corrigeren, begeleiden en motiveren van ondergeschikten,
zodat ze de taken uitvoeren om doelen te bereiken
4. Beheersen
- Verifiëren van de gestelde doelen en planning, of deze gehaald kunnen worden
- Anders moeten deze doelen worden bijgestuurd
Hoofdstuk 2 - Thuis
Criteria voor effectieve plannen, wanneer is een planning zinvol en effectief?
● Specifiek en meetbaar (exact aangeven wat er bereikt moet worden)
● Kerngebieden (Keuzes maken en concentreren op een paar aandachtsgebieden)
● Uitdagend maar realistisch (Onrealistische plannen demotiveren en vervelen)
● Specifieke periode in de tijd (Bij een langere tijdsperiode opdelen in deelplannen)
● Prestatiebeloning (dat motiveert)
Planniveaus en- termijnen
● Strategisch (5 tot 10 jaar) door het topmanagement; directie/ raad van bestuur
● Tactisch (1 tot 5 jaar) op middellange termijn door middenkader
● Operationeel (tot 1 jaar) op korte termijn
Missie:
● Het ambitieuze hoofddoel van de organisatie, de basis van de onderneming.
● Beeld van de plaats en positie van je eigen organisatie nu en in de verre toekomst
● Doet uitspraak over het brede doel van de organisatie; haar waarden en plaats in de
wereld. Het zijn van de onderneming.
● Waarin is de organisatie onderscheidend? Basis van waaruit strategie wordt afgeleid.
● Missie is heel algemeen, wat het bedrijf is NU
● Google: informatie wereldwijd toegankelijk en bruikbaar maken
Visie: (wat wil je worden over 10 jaar)
● Organisaties hebben vaak ook een visie
● De voorstelling van het toekomstbeeld van de organisatie
● Waar wil een organisatie naar toe? Waar gelooft een organisatie/ visie in?
● Het worden van de onderneming
● Wat het bedrijf wil worden is de visie. TOEKOMST
● Mcdonalds; wilt het snelste service restaurant worden van de wereld
Planning en omgeving:
● Omgeving beïnvloedt het plan van de organisatie
● Omgeving kan kansen bieden, maar ook bedreigingen vormen
Het Strategisch Planningsproces in organisaties:
● Analyse van de strategische situatie: hoe staat de onderneming er voor: kansen
en bedreigingen vanuit de omgeving, sterke en zwakke kanten binnen de
onderneming. Als je dit weet, moet je aan de slag met het maken van strategisch
plan om de huidige situatie te verbeteren of vast te houden
● Strategie ontwikkeling: welke strategisch plan moet de onderneming ontwikkelen;
moet passen bij uitgangspositie van de organisatie. Boek wordt speelfilm.
● Strategie-implementatie: hoe worden de plannen uitgevoerd?
Gemaakt door Sophia Vernooij - Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
Hoe herken je een organisatie?
● Er is sprake van een samenwerking door mensen (Synergie-effect)
● Ze hebben een bepaalt gemeenschappelijk doel
● De bedoeling om blijven voort te laten bestaan (=Hoofddoelstelling)
Organisatie → bedrijf → onderneming
Organisatie: een menselijke samenwerking die doelgericht en blijvend is.
Bedrijf: levert een product of dienst op en verkoopt deze op de afzetmarkt, deze bedrijven
kun je weer onderverdelen in bedrijven met en zonder winstoogmerk.
Onderneming: een bedrijf dat winst oplevert.
Bedrijf:
● Productiefactoren (kano)
● Transformatieproces → output
Betekenis organisatie:
● Functioneel (activiteiten opsommen van de organisatie)
● Institutioneel (over het instituut, niet over de activiteiten maar over het plaatje, met
een naam en locatie; Philips met haar hoofdkantoor in Amsterdam)
● Instrumenteel (de organen, functies en verhoudingen en hoe alles is geregeld)
Natuurlijke personen:
● Eenmanszaak (De eigenaar is met zijn gehele privé vermogen aansprakelijk voor de
schulden van de zaak)
● Maatschap (Wordt veelal gebruikt door beoefenaren van een vrij beroep die willen
samenwerken; de maten zijn voor een gelijk deel van de schulden aansprakelijk)
● Vennootschap onder firma (Is een samenwerkingsverband tussen twee of meer
personen, de firmanten zijn allemaal aansprakelijk voor de schuld met vermogen)
● Commanditaire vennootschap (Vergelijkbaar met firma, maar bij cv is er sprake
van actieve en stille vennoten; brengen alleen geld in als financier maar werken niet
mee aan de organisatie. Je kunt niet meer verliezen dan inleg, niet aansprakelijk)
Rechtspersonen:
● Naamloze vennootschap (Beursgenoteerde ondernemin je kunt aandelen kopen;
algemene vergadering van aandeelhouders; raad van bestuur en toezichthouders)
● Besloten vennootschap (Aandelen staan op naam, niemand kan eraan komen,
niet aansprakelijk voor schulden met privé kapitaal)
● Coöperatieve vereniging (Is een vereniging van leden die hetzelfde doel nastreven,
gemeenschappelijke aankoop/ inkoop; Rabobank en Boerenbondwinkels)
Transformatieproces, om doelstellingen te realiseren zal input moeten veranderen in output.
Voorbeeld van een productieorganisatie: een boerderij voor landbouwgewassen als
aardappels.
Input, aan de inputzijde onderscheiden we:
● Materialen (zaden, kunstmest, water)
● Middelen (menselijke arbeid door boer en personeel, geld, inversteringen)
● Overige factoren (wetgeving, klimaat)
Gemaakt door Sophia Vernooij - Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
,Output, in de organisatie wordt deze input getransformeerd tot:
● Gewenste output (verkoopbare producten in de vorm van gewassen en daarmee
omzet)
● Ongewenste output (afval, milieuvervuiling, onverkoopbare producten)
Efficiëntie is zo goedkoop mogelijk en met zo weinig mogelijk moeite (handigst)
Effectiviteit is dat je op zodanige wijze handelt dat het resultaat behaalt wordt
Efficiënt is de methode waarmee je komt, effectief betreft het eindresultaat
Omgevingsinvloeden, waarom is locatie belangrijk?
● Loon (Als het loonpeil hoog is heeft dat effect op de verkoopprijs)
● Praktische locatie (Als je zeeschepen bouwt, handig om bij het water te zitten)
● Cultuur (Cultuurverschillen per regio)
● Beschikbaarheid arbeid (Verschillende soorten arbeiders)
Drie verschillen in de omgeving van de organisatie:
1. Interne belanghebbenden: de partijen die een direct belang bij de organisatie
hebben, bijvoorbeeld werknemers, aandeelhouders en de raad van bestuur.
2. Externe belanghebbenden: partijen die geen onderdeel van de organisatie zijn,
maar er wel een duidelijk belang bij hebben: concurrenten, klanten, leveranciers,
media, overheden, pressiegroepen, vakbonden en banken
3. Indirecte omgeving: de algemene omgevingsvariabelen die van invloed zijn op de
organisatie, de zogeheten DESTEMP-variabelen.
DESTEMP (kan je gebruiken voor een externe analyse)
Demografische factoren (Bevolkingsgroei, individualisering, etnische samenstelling,
urbanisatie en leeftijdsopbouw)
Economische factoren (Besteedbare inkomen, concurrentiepositie, conjunctuur, koopkracht,
export/import en werkloosheid)
Sociaal-maatschappelijke factoren (Vrijetijdsbesteding, levensstijl, percentage
tweeverdieners, kinderopvang, sociale zorg staat, opleidingsniveau en nationalisme)
Technologische factoren (Technologische ontwikkeling, adaptatie en informatievoorziening)
Ecologische factoren (Hoe het land met het milieu omgaat; duurzaamheid, milieu en zorg
voor landschap)
Markt- en bedrijfstak factoren (Omvang van de markt waarop de organisatie actief is;
betreden veel organisaties de markt of vertrekken ze juist? Bedrijfstak en concurrenten)
Politieke factoren (Liberalisering, wetgeving en invloed van overheid op economie)
Voor een organisatie betekenen de omgevingsinvloeden het volgende:
De organisatie moet zich bewust zijn van de omgeving en deze omgeving kennen
De organisatie moet keuzes maken t.o.v. de omgeving (hier of in lagelonenland)
De organisatie moet proberen de omgeving te beïnvloeden
Micro= eigen makelaardij
Meso= alle makelaardijen in Nederland
Macro= ontwikkelingen → DESTEP, situaties buiten bedrijf waar je geen invloed op hebt.
Hiërarchie en arbeidsverdeling in organisaties:
● Horizontaal organiseren: Arbeid wordt in delen van hetzelfde niveau gesplitst.
Aparte afdelingen/ functies (even belangrijk)
● Verticaal organiseren: Hier gaan we niveauverschillen aanbrengen: leiding/
hiërarchie → piramide vormige organisatie, er is een leidinggevende van de ander
Gemaakt door Sophia Vernooij - Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
,De hiërarchisch hoger geplaatsten zullen doorgaans:
Meer macht hebben, beter betaald worden, meer invloed hebben op de organisatie, meer
vrijheid hebben, grotere verantwoordelijkheid dragen en zich meer op lange termijn van de
organisatie richten.
Management is het richten op de planning, organisatie, leiding en beheersing van een
organisatie.
Verschillende managementlagen in een organisatie (Piramide)
1. Topmanagement (Formuleren de strategische/ overall- doelen, bepaalt de koers,
stuurt middenmanagement aan, heeft eindverantwoordelijkheid)
2. Middenmanagement (Vertaalt de strategische doelen in tactische doelen voor
middellange termijn, is specifieker, breder terrein dan operationeel)
3. Operationeel management (Plant en verdeelt werk, geeft orders aan uitvoerend
personeel, werkt plannen uit van middenmanagement)
4. Uitvoerend personeelsleden
Managementvaardigheden:
● Conceptuele vaardigheden: vaardigheden om op creatieve wijze zelfstandig ideeën
te kunnen ontwikkelen die oplossingen moeten bieden voor gerezen problemen en
kansen.
● Communicatieve vaardigheden: vaardigheden om op de juiste wijze informatie,
gedachten en gevoelens te kunnen overbrengen en ontvangen.
● Interpersoonlijke vaardigheden: vaardigheden om te kunnen leiden, motiveren,
conflicten op te lossen en samen te werken.
● Technische vaardigheden: vaardigheden om specifieke, voor een bepaald
werkterrein benodigde methoden, procedures en technieken toe te kunnen passen,
bijvoorbeeld planningstechnieken.
Managementrollen van Mintzberg. Deze zijn gebaseerd op activiteiten, situatie en
persoonlijkheid:
● Interpersoonlijke rollen: de manager is boegbeeld van de organisatie naar buiten
toe en is intern de leider en verbindingspersoon van de organisatie met de omgeving.
● Informationele rollen: de manager neemt als waarnemer de ontwikkeling in de
omgeving en de positie van zijn organisatie daarin waar, verspreidt informatie en is
als woordvoerder de persoon die de informatie van binnen naar buiten brengt.
● Besluitvormende rollen: de manager zit in de besluitvormende rol als ondernemer,
als oplossen van storingen, als de persoon die besluiten moet nemen over de
verdeler van middelen en als onderhandelaar.
Plannen, organiseren, leidinggeven en beheersen zijn hoofdtaken van een manager.
1. Plannen
- Doelen voor de toekomst vaststellen en daarbij welke acties op welke tijdstippen
nodig zijn om de gestelde doelen te bereiken. (Voordelen plannen: het coördineert de
activiteiten, levert een stimulans, je hebt een plan als n
orm nodig)
2. Organiseren
- Structuur aanbrengen (relaties tussen het personeel creëren→doel bereiken)
- Coördineren
- Personeelsbestand opbouwen en onderhouden
Gemaakt door Sophia Vernooij - Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
, 3. Leidinggeven
- Coachen, aanvuren, corrigeren, begeleiden en motiveren van ondergeschikten,
zodat ze de taken uitvoeren om doelen te bereiken
4. Beheersen
- Verifiëren van de gestelde doelen en planning, of deze gehaald kunnen worden
- Anders moeten deze doelen worden bijgestuurd
Hoofdstuk 2 - Thuis
Criteria voor effectieve plannen, wanneer is een planning zinvol en effectief?
● Specifiek en meetbaar (exact aangeven wat er bereikt moet worden)
● Kerngebieden (Keuzes maken en concentreren op een paar aandachtsgebieden)
● Uitdagend maar realistisch (Onrealistische plannen demotiveren en vervelen)
● Specifieke periode in de tijd (Bij een langere tijdsperiode opdelen in deelplannen)
● Prestatiebeloning (dat motiveert)
Planniveaus en- termijnen
● Strategisch (5 tot 10 jaar) door het topmanagement; directie/ raad van bestuur
● Tactisch (1 tot 5 jaar) op middellange termijn door middenkader
● Operationeel (tot 1 jaar) op korte termijn
Missie:
● Het ambitieuze hoofddoel van de organisatie, de basis van de onderneming.
● Beeld van de plaats en positie van je eigen organisatie nu en in de verre toekomst
● Doet uitspraak over het brede doel van de organisatie; haar waarden en plaats in de
wereld. Het zijn van de onderneming.
● Waarin is de organisatie onderscheidend? Basis van waaruit strategie wordt afgeleid.
● Missie is heel algemeen, wat het bedrijf is NU
● Google: informatie wereldwijd toegankelijk en bruikbaar maken
Visie: (wat wil je worden over 10 jaar)
● Organisaties hebben vaak ook een visie
● De voorstelling van het toekomstbeeld van de organisatie
● Waar wil een organisatie naar toe? Waar gelooft een organisatie/ visie in?
● Het worden van de onderneming
● Wat het bedrijf wil worden is de visie. TOEKOMST
● Mcdonalds; wilt het snelste service restaurant worden van de wereld
Planning en omgeving:
● Omgeving beïnvloedt het plan van de organisatie
● Omgeving kan kansen bieden, maar ook bedreigingen vormen
Het Strategisch Planningsproces in organisaties:
● Analyse van de strategische situatie: hoe staat de onderneming er voor: kansen
en bedreigingen vanuit de omgeving, sterke en zwakke kanten binnen de
onderneming. Als je dit weet, moet je aan de slag met het maken van strategisch
plan om de huidige situatie te verbeteren of vast te houden
● Strategie ontwikkeling: welke strategisch plan moet de onderneming ontwikkelen;
moet passen bij uitgangspositie van de organisatie. Boek wordt speelfilm.
● Strategie-implementatie: hoe worden de plannen uitgevoerd?
Gemaakt door Sophia Vernooij - Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
