Werkcollege erfrecht
College 8 maandag 13 november
Opgaven voor (werk)college 4 – Erfrecht 2017-2018
Opgave 1 [bestaansvereiste: art. 4:9 BW]
Arjen overlijdt op jonge leeftijd. Hij laat achter zijn vriendin Bea en hun – door Arjen erkende –
dochter Christa. Ten tijde van het overlijden van Arjen was Bea zwanger. Zij noemt het kind na de
geboorte Danny. Arjen heeft Danny tijdens de zwangerschap niet erkend. Wie zijn de
versterferfgenamen van Arjen?
Ervan uitgaande dat van een huwelijk of geregistreerd partnerschap geen sprake is, erft Bea
bijversterf niets. Arjen heeft ook geen testament t.g.v haar gemaakt. Direct na het overlijden is
Christa enig erfgenaam. (groep 1 van het parentele stelsel)
Als Bea het vaderschap van Arjen met behulp van DNA-materiaal gerechtelijk laat vaststellen, leidt
de gecombineerde werking van art. 1:207 lid 5 BW (jo. art. 1:199 sub d) en art. 1:2 BW ertoe dat
Danny alsnog als erfgenaam optreedt en de helft van de nalatenschap opstrijkt(bestaanseis: art. 4:9
BW; erven voor gelijke delen: art. 4:11 BW). Danny zelf is nog te jong om die vordering in te stellen
en dus zal de wettelijke vertegenwoordiger dat moeten doen. Formeel werd het kind door de wet
niet erkend, want het is nog niet geboren maar art. 1:2 BW stelt dat een ongeboren kind wel de
rechten heeft ook al is het nog niet geboren. Het kind moet wel levend geboren worden.
Stel: mevrouw vindt dat C meer moet krijgen en niet hoeft te delen, dus laat kind D adopteren. Dat
mag rechtens, zolang het kind onder de 24 weken is. Dan krijgt kind C de volle portie van het erfrecht.
Boek v Mourik. Vind dat onrechtmatig, maar het recht van abortus gaat hier voor als ze
aan de euthanasie regels doet.
Stel: A en B zijn getrouwd. En A krijgt te horen dat hij kanker heeft en onvruchtbaar wordt door
behandeling. Doneert sperma voor later een kind te nemen, maar hij overlijdt toch ondanks de
behandeling.
Mevrouw vraagt het sperma op om zo alsnog te bevallen van een kind van A, ook de ouders van A
willen dat heel graag. Kan dat? (kan je van een overledenen de sperma opvragen)
Kan alleen als er een contract is tussen A en de spermabank waarin staat dat het sperma
gebruikt mag worden voor een kind bij mevrouw B. Zo niet dan kan de spermabank
beslissen om het niet te geven.
Stel: B gebruikt het sperma 2 jaar na overlijden. Dus B krijgt 1 kind van A. maar het huwelijk is
ontbonden door het overlijden van A. Als het kind geboren wordt, erft het dan van A?
Nee, want ze was nog niet in verwachting ten tijde van het overlijden van A. Het kind is
niet erkend door A, want het is niet erkend tijdens de zwangerschap want ze was nog
niet zwanger toen A nog leefde.
Mevrouw gaat naar de rechtbank en vraagt om erkenning van de biologische en juridische vader ex.
Art. 1:207 BW op grond van DNA en verklaring van de spermabank.
Bijzondere geboorte-akte. Waarin de vader staat vermeld.
, Wat gebeurt er dan met de nalatenschap van A?
Ten tijde van het overlijden van A was alleen B erfgenaam, het kind bestond nog niet.
Dus is ook geen erfgenaam. Het kind erft later wel van mevrouw B, en zo indirect van A
omdat het vermogen van A in de nalatenschap van B is terechtgekomen.
Er is wel een erfrechtelijk belang: Wanneer er gerechtelijk is vastgesteld dat K het kind is van A, kan
K erven van de grootouders van vaderszijde, K treedt dan in de plaats van A.
Opgave 2 [parentele stelsel (art. 4:10 e.v. BW); legitieme portie (art. 4:63 e.v. BW)]
Na een zwaar ziekbed overlijdt op 45-jarige leeftijd de heer Winston Boomgaard. Hij is vader van
Sanne, Nils en Pjotr. Deze twee kinderen zijn gedurende zijn - door echtscheiding (2006) ontbonden -
huwelijk met Rebecca geboren. Pjotr werd destijds door Winston en Rebecca geadopteerd. De drie
kinderen (Sanne, Nils en Pjotr) worden opgevoed door hun moeder Rebecca. Door de vele ruzies over
de niet-lopende omgangsregeling en over de door hem te betalen kinderalimentatie is het contact
met zijn ex en kinderen sinds november 2009 geheel verbroken. Enkele jaren na de echtscheiding is
de heer Boomgaard hertrouwd met een vroeger klasgenootje, Eva de Wild, die hij via het TV-
programma “De schoolklas” heeft leren kennen. In dat huwelijk werd in oktober 2011 een dochter
geboren: Veerle. Overigens heeft Eva een kind uit een eerdere relatie, Lesley (7 jaar oud).
Als Winston overlijdt blijkt de gemeenschap € 60.000 waard te zijn. Verder heeft hij een pakket
aandelen ter waarde van € 30.000, dat hij destijds bij uitsluitingsclausule heeft geërfd van zijn
oudtante Beatrijs.
In zijn testament neemt hij op, dat zijn gehele nalatenschap toevalt aan de door hem aangewezen
erfgenamen: Lesley en aan Veerle.
De kinderen en hun moeder Rebecca zijn razend op Winston en menen dat zij ten onrechte onterfd
zijn door hem. Zij willen het maximale ontvangen van waar zij recht op menen te hebben
Er is een rechtsverhouding tussen Pjoter Winston en Rebecca. Als Winston overlijdt, is hij getrouwd
met Eva.
a. Wat zouden ze hebben geërfd als Winston hen niet had onterfd?
De Nalatenschap van Winston is: 60.000. Want gemeenschap (60.000) door 2 delen. + het privé
vermogen van 30.000
Wat zouden de kinderen hebben geërfd, als Winston hen niet had onterfd?
De versterferfgenamen van Winston zijn Eva, Veerle, Pjotr, Nils en Sanne. Lesly valt er buiten omdat
het een stiefkind is en deze niet als erfgenaam in het testament is opgenomen. Pjotr is een adoptie
kind maar op grond van art. 1: 199 sub e BW kwalificeert hij als eigen kind.
Dus:
E=V=N=S=P
NS = (1/2 x 60.000) + 30.000 = 60.000/5= €12.000 elk.
b. Geef de kinderen van Rebecca en Winston uw mening over de haalbaarheid van hun claim.
College 8 maandag 13 november
Opgaven voor (werk)college 4 – Erfrecht 2017-2018
Opgave 1 [bestaansvereiste: art. 4:9 BW]
Arjen overlijdt op jonge leeftijd. Hij laat achter zijn vriendin Bea en hun – door Arjen erkende –
dochter Christa. Ten tijde van het overlijden van Arjen was Bea zwanger. Zij noemt het kind na de
geboorte Danny. Arjen heeft Danny tijdens de zwangerschap niet erkend. Wie zijn de
versterferfgenamen van Arjen?
Ervan uitgaande dat van een huwelijk of geregistreerd partnerschap geen sprake is, erft Bea
bijversterf niets. Arjen heeft ook geen testament t.g.v haar gemaakt. Direct na het overlijden is
Christa enig erfgenaam. (groep 1 van het parentele stelsel)
Als Bea het vaderschap van Arjen met behulp van DNA-materiaal gerechtelijk laat vaststellen, leidt
de gecombineerde werking van art. 1:207 lid 5 BW (jo. art. 1:199 sub d) en art. 1:2 BW ertoe dat
Danny alsnog als erfgenaam optreedt en de helft van de nalatenschap opstrijkt(bestaanseis: art. 4:9
BW; erven voor gelijke delen: art. 4:11 BW). Danny zelf is nog te jong om die vordering in te stellen
en dus zal de wettelijke vertegenwoordiger dat moeten doen. Formeel werd het kind door de wet
niet erkend, want het is nog niet geboren maar art. 1:2 BW stelt dat een ongeboren kind wel de
rechten heeft ook al is het nog niet geboren. Het kind moet wel levend geboren worden.
Stel: mevrouw vindt dat C meer moet krijgen en niet hoeft te delen, dus laat kind D adopteren. Dat
mag rechtens, zolang het kind onder de 24 weken is. Dan krijgt kind C de volle portie van het erfrecht.
Boek v Mourik. Vind dat onrechtmatig, maar het recht van abortus gaat hier voor als ze
aan de euthanasie regels doet.
Stel: A en B zijn getrouwd. En A krijgt te horen dat hij kanker heeft en onvruchtbaar wordt door
behandeling. Doneert sperma voor later een kind te nemen, maar hij overlijdt toch ondanks de
behandeling.
Mevrouw vraagt het sperma op om zo alsnog te bevallen van een kind van A, ook de ouders van A
willen dat heel graag. Kan dat? (kan je van een overledenen de sperma opvragen)
Kan alleen als er een contract is tussen A en de spermabank waarin staat dat het sperma
gebruikt mag worden voor een kind bij mevrouw B. Zo niet dan kan de spermabank
beslissen om het niet te geven.
Stel: B gebruikt het sperma 2 jaar na overlijden. Dus B krijgt 1 kind van A. maar het huwelijk is
ontbonden door het overlijden van A. Als het kind geboren wordt, erft het dan van A?
Nee, want ze was nog niet in verwachting ten tijde van het overlijden van A. Het kind is
niet erkend door A, want het is niet erkend tijdens de zwangerschap want ze was nog
niet zwanger toen A nog leefde.
Mevrouw gaat naar de rechtbank en vraagt om erkenning van de biologische en juridische vader ex.
Art. 1:207 BW op grond van DNA en verklaring van de spermabank.
Bijzondere geboorte-akte. Waarin de vader staat vermeld.
, Wat gebeurt er dan met de nalatenschap van A?
Ten tijde van het overlijden van A was alleen B erfgenaam, het kind bestond nog niet.
Dus is ook geen erfgenaam. Het kind erft later wel van mevrouw B, en zo indirect van A
omdat het vermogen van A in de nalatenschap van B is terechtgekomen.
Er is wel een erfrechtelijk belang: Wanneer er gerechtelijk is vastgesteld dat K het kind is van A, kan
K erven van de grootouders van vaderszijde, K treedt dan in de plaats van A.
Opgave 2 [parentele stelsel (art. 4:10 e.v. BW); legitieme portie (art. 4:63 e.v. BW)]
Na een zwaar ziekbed overlijdt op 45-jarige leeftijd de heer Winston Boomgaard. Hij is vader van
Sanne, Nils en Pjotr. Deze twee kinderen zijn gedurende zijn - door echtscheiding (2006) ontbonden -
huwelijk met Rebecca geboren. Pjotr werd destijds door Winston en Rebecca geadopteerd. De drie
kinderen (Sanne, Nils en Pjotr) worden opgevoed door hun moeder Rebecca. Door de vele ruzies over
de niet-lopende omgangsregeling en over de door hem te betalen kinderalimentatie is het contact
met zijn ex en kinderen sinds november 2009 geheel verbroken. Enkele jaren na de echtscheiding is
de heer Boomgaard hertrouwd met een vroeger klasgenootje, Eva de Wild, die hij via het TV-
programma “De schoolklas” heeft leren kennen. In dat huwelijk werd in oktober 2011 een dochter
geboren: Veerle. Overigens heeft Eva een kind uit een eerdere relatie, Lesley (7 jaar oud).
Als Winston overlijdt blijkt de gemeenschap € 60.000 waard te zijn. Verder heeft hij een pakket
aandelen ter waarde van € 30.000, dat hij destijds bij uitsluitingsclausule heeft geërfd van zijn
oudtante Beatrijs.
In zijn testament neemt hij op, dat zijn gehele nalatenschap toevalt aan de door hem aangewezen
erfgenamen: Lesley en aan Veerle.
De kinderen en hun moeder Rebecca zijn razend op Winston en menen dat zij ten onrechte onterfd
zijn door hem. Zij willen het maximale ontvangen van waar zij recht op menen te hebben
Er is een rechtsverhouding tussen Pjoter Winston en Rebecca. Als Winston overlijdt, is hij getrouwd
met Eva.
a. Wat zouden ze hebben geërfd als Winston hen niet had onterfd?
De Nalatenschap van Winston is: 60.000. Want gemeenschap (60.000) door 2 delen. + het privé
vermogen van 30.000
Wat zouden de kinderen hebben geërfd, als Winston hen niet had onterfd?
De versterferfgenamen van Winston zijn Eva, Veerle, Pjotr, Nils en Sanne. Lesly valt er buiten omdat
het een stiefkind is en deze niet als erfgenaam in het testament is opgenomen. Pjotr is een adoptie
kind maar op grond van art. 1: 199 sub e BW kwalificeert hij als eigen kind.
Dus:
E=V=N=S=P
NS = (1/2 x 60.000) + 30.000 = 60.000/5= €12.000 elk.
b. Geef de kinderen van Rebecca en Winston uw mening over de haalbaarheid van hun claim.
