GC Hoorcollege, week 1
Klinisch redeneren en cognitieve psychologie
Denkproces
- Vooraf, tijdens en na therapeutisch handelen
- Doelgericht en individueel
- Onderdeel van methodisch handelen
4 benaderingen
1. Hypothetico-deductieve benadering
- In vroege fase hypothesen vormen op basis van weinig informatie
- Deductief de hypothesen toetsen door gerichte informatie te verzamelen, eliminatie
- Gebruikt door ervaren hulpverleners, analytisch
2. Patroonherkenning (bijvoorbeeld normaal beloop). Als je vanuit een anamnese iets hoort, dan pas
je je behandelplan daarop aan.
3. Beslisboom (als...dan) knieletsel trauma ja of nee trauma ja: zwelling ja of nee zwelling ja:
meer dan een uur of minder dan een uur minder dan een uur haematros
4. Verzamelmethode
- Hulpverlener begint met verzamelen van zoveel mogelijk informatie
- Niet afgestemd op individuele probleem en patiënt
- Meestal vast schema
Vormen van klinisch redeneren
Procedureel redeneren
Narratief redeneren
o Verplaatsen in het levensverhaal van de patiënt
o Verschillende ervaringen en beperkingen terwijl je op stoornisniveau misschien wel
dezelfde klachten tegenkomt.
Interactief redeneren
o Patiënt is de ervaringsdeskundige, TP is de inhoudsdeskundige. Beiden zijn specialist
en daar zoek je de samenwerking uit.
Pragmatisch redeneren
Conditioneel redeneren
o Alle factoren komen samen. Je houdt rekening met de persoon, de omgeving,
procedures, etc.
Cognitieve psychologische uitgangspunten
Inhoud van de black box om menselijk gedrag te verklaren
Begrijpen hoe gedrag tot stand komt
Informatieverwerking staat centraal
Mensen geven zelfstandig richting aan hun leven
Verschil met dieren is de taal
Onderwerpen: attributie, interpretaties, schema’s, stereotypering, geheugen, kennis
Praktische toepassing binnen de fysiotherapie
o Albert Ellis
o Gedachten, gevoelens en gedrag omtrent situatie
o Verantwoordelijkheid van gevoelens ligt bij jezelf
o Centraal staat: irrationele gedachtes!!
, Uitgangspunt RET
Emotionele of gedragsmatige problemen ontstaan of worden ins tand gehouden door de gedachten,
opvattingen en zelfspraak van de patiënt.
Schema RET
A=activating event (aanleiding)
- Situatie
B=belief system (bril)
- Gedachte
C=consequences
- Emoties
- Gedrag
Irrationele denkpatronen
Ongezond perfectionisme (geen fouten mogen maken)
o Je kunt ook denken: ik doe mijn best, niemand is zonder fouten
Rampdenken
o ‘Dit wordt helemaal niets’
Lage frustratie tolerantie (LFT)
o ‘Ik kan hier niet tegen’
o ‘Dit is veel te moeilijk voor mij’
De liefdesjunk (het is verschrikkelijk als mensen mij afwijzen)
o Veel sociaal-wenselijk gedrag gaan vertonen
Eisen aan anderen en de wereld
o De wereld moet mooi zijn
Gedachten van patiënten
Moetens – ipv wensen (mijn rug moet het altijd doen)
Catastroferen – doemdenken (rugklachten hebben is het ergste wat je kan overkomen)
Zwartwit denken – alles of niets (mijn rug is kapot, ik kan nu niets meer)
Selectieve abstractie – een aspect uit de context halen (het leven is waardeloos omdat ik
slijtage in mijn rug heb)
Negatieve etikettering – je koppelt jezelf eraan (ik heb rugklachten dus ik ben een slappeling)
Behoefteverklaring – gemak en comfort eisen (ik kan niet leven met deze zeurende pijn)
Thema’s
- Presteren
- Ergens bij willen horen
- Comfort
- Rechtvaardigheid
- Controle
Voorbeelden
Het werk is pas af als het af is
Elke patiënt moet met succes geholpen worden
Als ik niet slaag moet ik beter mijn best doen
Zelfrespect is alleen mogelijk via voortdurende prestaties
Het lichaam moet het gewoon altijd doen
Het lichaam is ondergeschikt aan mijn willen en kunnen
Als het lichaam klachten vertoont is dat falen
Klinisch redeneren en cognitieve psychologie
Denkproces
- Vooraf, tijdens en na therapeutisch handelen
- Doelgericht en individueel
- Onderdeel van methodisch handelen
4 benaderingen
1. Hypothetico-deductieve benadering
- In vroege fase hypothesen vormen op basis van weinig informatie
- Deductief de hypothesen toetsen door gerichte informatie te verzamelen, eliminatie
- Gebruikt door ervaren hulpverleners, analytisch
2. Patroonherkenning (bijvoorbeeld normaal beloop). Als je vanuit een anamnese iets hoort, dan pas
je je behandelplan daarop aan.
3. Beslisboom (als...dan) knieletsel trauma ja of nee trauma ja: zwelling ja of nee zwelling ja:
meer dan een uur of minder dan een uur minder dan een uur haematros
4. Verzamelmethode
- Hulpverlener begint met verzamelen van zoveel mogelijk informatie
- Niet afgestemd op individuele probleem en patiënt
- Meestal vast schema
Vormen van klinisch redeneren
Procedureel redeneren
Narratief redeneren
o Verplaatsen in het levensverhaal van de patiënt
o Verschillende ervaringen en beperkingen terwijl je op stoornisniveau misschien wel
dezelfde klachten tegenkomt.
Interactief redeneren
o Patiënt is de ervaringsdeskundige, TP is de inhoudsdeskundige. Beiden zijn specialist
en daar zoek je de samenwerking uit.
Pragmatisch redeneren
Conditioneel redeneren
o Alle factoren komen samen. Je houdt rekening met de persoon, de omgeving,
procedures, etc.
Cognitieve psychologische uitgangspunten
Inhoud van de black box om menselijk gedrag te verklaren
Begrijpen hoe gedrag tot stand komt
Informatieverwerking staat centraal
Mensen geven zelfstandig richting aan hun leven
Verschil met dieren is de taal
Onderwerpen: attributie, interpretaties, schema’s, stereotypering, geheugen, kennis
Praktische toepassing binnen de fysiotherapie
o Albert Ellis
o Gedachten, gevoelens en gedrag omtrent situatie
o Verantwoordelijkheid van gevoelens ligt bij jezelf
o Centraal staat: irrationele gedachtes!!
, Uitgangspunt RET
Emotionele of gedragsmatige problemen ontstaan of worden ins tand gehouden door de gedachten,
opvattingen en zelfspraak van de patiënt.
Schema RET
A=activating event (aanleiding)
- Situatie
B=belief system (bril)
- Gedachte
C=consequences
- Emoties
- Gedrag
Irrationele denkpatronen
Ongezond perfectionisme (geen fouten mogen maken)
o Je kunt ook denken: ik doe mijn best, niemand is zonder fouten
Rampdenken
o ‘Dit wordt helemaal niets’
Lage frustratie tolerantie (LFT)
o ‘Ik kan hier niet tegen’
o ‘Dit is veel te moeilijk voor mij’
De liefdesjunk (het is verschrikkelijk als mensen mij afwijzen)
o Veel sociaal-wenselijk gedrag gaan vertonen
Eisen aan anderen en de wereld
o De wereld moet mooi zijn
Gedachten van patiënten
Moetens – ipv wensen (mijn rug moet het altijd doen)
Catastroferen – doemdenken (rugklachten hebben is het ergste wat je kan overkomen)
Zwartwit denken – alles of niets (mijn rug is kapot, ik kan nu niets meer)
Selectieve abstractie – een aspect uit de context halen (het leven is waardeloos omdat ik
slijtage in mijn rug heb)
Negatieve etikettering – je koppelt jezelf eraan (ik heb rugklachten dus ik ben een slappeling)
Behoefteverklaring – gemak en comfort eisen (ik kan niet leven met deze zeurende pijn)
Thema’s
- Presteren
- Ergens bij willen horen
- Comfort
- Rechtvaardigheid
- Controle
Voorbeelden
Het werk is pas af als het af is
Elke patiënt moet met succes geholpen worden
Als ik niet slaag moet ik beter mijn best doen
Zelfrespect is alleen mogelijk via voortdurende prestaties
Het lichaam moet het gewoon altijd doen
Het lichaam is ondergeschikt aan mijn willen en kunnen
Als het lichaam klachten vertoont is dat falen
