Samenvatting minor voeding en ziektepreventie deel 1

Toets 1 Kennistoets

 Je kent de totstandkoming van de Richtlijnen Goede Voeding 2015 en de
Schijf van Vijf.
 Je kent de inhoud van de samenvatting van de Richtlijnen Goede Voeding
2015.
 Je kent de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden binnen de Schijf van Vijf
voor volwassenen (19-50 jaar).
 Je kan beredeneren waarom voedingsmiddelen buiten de Schijf van Vijf
vallen.
 Je kent de functie van de macronutriënten, vocht en alcohol.
 Je kent de aanbevelingen (en% en grammen) van de Voedingsnormen van
de macronutriënten en vocht en kan hiermee rekenen.
 Je kent de functie van de volgende vitamines en mineralen: calcium, kalium,
natrium, ijzer, vitamine A, vitamine B6, vitamine B12, vitamine C, vitamine
D.
 Je weet welke voedingsmiddelen een belangrijke bijdrage leveren aan de
inname van de macronutriënten en de bovengenoemde micronutriënten.
 Je beschrijft hoe de spijsvertering functioneert van inname tot uitscheiding
en benoemt de hoofdfuncties van de spijsverteringsorganen en -enzymen.
 Je beschrijft welke factoren van invloed zijn op de energiebehoefte.
 Je beschrijft welke invloed eetlust en verzadiging hebben op het eetgedrag.
 Je beschrijft welke invloed de omgeving heeft op het eetgedrag en het
ontstaan van overgewicht en obesitas.
 Je interpreteert de volgende informatie op de verpakking van
voedingsmiddelen: ingrediëntendeclaratie, voedingswaarde informatie,
houdbaarheid en allergeneninformatie.

Werkcollege 2 voedingsrichtlijnen
Richtlijnen goede voeding:
- Eet volgens een meer plantaardig en minder dierlijk voedingspatroon conform de
onderstaande richtlijnen
- Eet dagelijks ten minste 200 gram groente en 200 gram fruit
- Eet dagelijks 90 gram bruin brood, volkoren brood of andere volkorenproducten
- Eet wekelijks peulvruchten
- Eet ten minste 15 gram ongezouten noten per dag
- Neem enkele porties zuivel per dag, waaronder melk of yoghurt
- Eet een keer per week vis, bij voorkeur vette vis
- Drink dagelijks drie koppen thee
- Vervang geraffineerde graanproducten voor volkorenproducten
- Vervang boter, harde margarine en bak- en braadvetten door zachte margarine,
vloeibaar bak- en braadvet en plantaardige oliën
- Vervang ongefilterde koffie voor gefilterde koffie
- Beperk consumptie van rood vlees en met name bewerkt vlees
- Drink zo min mogelijk suikerhoudende dranken
- Drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan 1 glas per dag

, - Beperk de inname van keukenzout tot maximaal 6 gram per dag
- Het gebruik van voedingsstofsupplementen is niet nodig, behalve voor mensen die
tot een specifieke groep behoren waarvoor een suppletieadvies geldt

Doel richtlijnen goede voeding = voorkomen van ziektes/ preventie

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van een voedingsstof is gebaseerd op het minimale
van wat iemand nodig heeft = onjuist




Werkcollege 3 koolhydraten
Spijsvertering

Functies spijsverteringsstelsel per orgaan:

Zintuigen
- Mond/tong
- Neus

,Maag
- Opslag
- Maagsap
- Zuurgraad

Alvleesklier
- Spijsverteringsenzymen
- Insuline

Lever
- Productie eiwitten
- Productie en opslag brandstoffen
- Verwerking en afvoer afvalstoffen

Galblaas
- Opslag gal

Dunne en dikke darm
- Opname voedingsstoffen
- Resorptie vocht en voedingsstoffen
- Uitscheiding afvalstoffen

Van inname tot uitscheiding duurt 24-48 uur en gaat via de volgende weg:

1. Mond > fijnmalen voedsel, mengsel met speeksel (enzymen)
2. Maag > kneden, verblijf 2-3 uur
3. Dunne darm > darmwand neemt voedingsstoffen op in bloed
4. Dikke darm > opname water en zouten, indikken ontlasting

Fabels over de spijsvertering
- Ik heb een snelle verbranding
- Ik heb een snelle stoelgang
- Ik heb een snelle vertering

Feiten over de spijsvertering
- Ontbijt geeft een seintje aan de darmen om te legen
- Wat je ’s ochtends poept is je eten van 24-48 uur eerder
- Koffie werkt prikkelend op de dikke darm, daarom moet je meestal poepen na koffie
- Vette en eiwitrijke maaltijden blijven langer in de maag dan 2-3 uur
- Opname van voedingsstoffen gebeurt vooral in de dunne darm
- In onze dikke darm wonen biljoenen bacteriën die ons gezond houden

Metabolisme

Het vrijmaken van energie kan op twee manieren, namelijk aëroob en anaëroob.

, Aëroob:
1. Afbraak pyrodruivenzuur in citroenzuurcyclus > levert energie uit ATP
2. Restproducten > water en CO2 > uitscheiding nieren
3. 30-38 ATP

Anaëroob:
- Pyrodruivenzuur > melkzuur
- Levert weinig energie
- Verzuring met spiervermoeidheid
- 2 ATP

Koolhydraten

Wat gebeurt er met de kcal tijdens het koken. Neem als voorbeeld pasta. Tijdens het koken
neemt het een grote hoeveelheid vocht op.

Soorten koolhydraten
- Zetmeel
- Lactose?
- Monosacharide
- Disacharide
- Fructose
- Glucose
- Galactose

Vertering en resorptie:

Mond
- Afbraak van zetmeel (gedeeltelijk) met behulp van het enzym amylase in maltose
(disacharide)
Maag
- Splitsing zetmeel stopt
Twaalfvingerige darm
- Pancreassappen bevat amylase, maltase en sacharase
Dunne darm
- Disacheriden worden gesplitst in monosacheriden
Dunne darmwand
- Resorptie monosacheriden
- Fructose en galactose worden in de lever omgezet in glucose

ADH en energieprocenten

Energieprocent = het aandeel kcal dat het eten levert

Volwassenen > 40 En% koolhydraten
 Dit betekent dat meer dan 40% van de kcal afkomstig moet zijn uit koolhydraten