Samenvatting Colleges en proeftentamen Sociale Psychologie

College 1 06-09-2016
 H2, H3, H7, H8, H9, H10; H5,3 en H5,5
 Sociale psychologie Roos Vonk )2013 3e herziende druk
 Sheets, artikelen, filmpjes, www.socialepsychologie.noordhoff.nl


Definitie sociale psychologie

 Sociale psychologie
- de wetenschappelijke studie van de manier waarop de gedachten, gevoelens en
gedragingen van mensen worden beïnvloed door de werkelijke of voorgestelde
aanwezigheid van andere mensen (Allport, 1985).
 Sociale psychologie houdt zich bezig met menselijke interactie en de invloed van de sociale
omgeving op het menselijke denken en handelen (Vonk, 2013)




Sociale identiteit (het sociale zelf)

 Zelf-concept
- Hoe zie je jezelf, welke eigenschappen ken je jezelf toe?

Subjectief zelfbewustwzijn Fysiek onderscheid kunnen maken Meeste dieren kunnen dit.
tussen zelf en omgeving.
Aangeboren/vroeg aangeleerde
associatieve kennis
Objectief zelfbewustzijn Bewust zijn van het eigen individu, Mensen en apen (Gallup,
eigen gedachten 1994): onderzoek bij apen.
Extensief zelfbewustzijn Abstract cognitief beeld over Alleen mensen kunnen dit.
onszelf. Mogelijkheid tot zelf-
evaluatie. Historisch besef van je
eigen ik, bescherming identiteit,
zelfbepaling.

 Zelfwaardering
- Hoe voel je je over jezelf, positief of negatief?


Ojbectieve zelfkennis: observeren van het eigen gedrag

 Informatie op objectief niveau kunnen we niet altijd even accuraat bewust maken
 Zelf-perceptie-theorie van Daryl Bem (1972)
- We weten niet precies wat we weten, voelen of vinden. Pas als we het zien (of
herinneren wat we deden).
- Eigenlijk hetzelfde als hoe we andere mensen observeren.
- Is de situatie bepalend voor ons gedrag?
 Ja? Dan komt gedrag voort uit externe factoren
 Nee? Dan komt gedrag vort uit interne factoren (mening, persoonskenmerken
etc.)



1

, Opvoedingsondersteuning d.m.v. videohometraining

 Videohometrainer maakt met behulp van een videocamera opnamen van momenten uit het
dagelijks leven. Met behulp van de video’s van de dagelijkse bezigheden binnen een gezin
kunnen ouders leren op een goede manier om te gaan met het probleemgedrag van hun
kind.


Extensieve zelfkennis ( je autobiografische) geheugen

 Je vergelijkt het zelfbeeld van een tijdje terug met het beeld van nu.
 Inschatting zelf verleder lager, maar in het heden hoger dan de inschatting over een kennis
(die blijft constant).


Zelf-concept

 Geheel aan zelfschema’s
 De ene persoon heeft meer zelfschema’s dan de andere persoon.
 Een zelfschema is een kapstok om informatie over jezelf aan op te hangen



Verschillend zelf-concept in verschillende situaties

 Zelfcomplexiteit
- Mensen met een lage zelf-complexiteit kennen zichzelf in de meeste situaties dezelfde
eigenschappen toe.
- Mensen met een hoge zelf-complexiteit kennen zichzelf in verschillende situaties
verschillende eigenschappen toe.
 Bv. ambitieus in het sportveld, lui op school, toegeeflijk in de liefde.
o Vanaf 5 à 6 jaar heeft een kind een gedifferentieerd zelfbeeld met een
daaraan gekoppelde zelfwaardering: schools, sociaal en lichamelijk.
o Wanneer het schoolse zelfbeeld een deuk krijgt door leerstoornissen dan
moeten de andere elementen van het zelfbeeld zoveel mogelijk gevoed
worden ter compensatie.



Conclusie

 Mensen hebben in principe een ‘hoog’ bewustzijnsniveau
- Subjectief, objectief en extensief
 Toch hebben we nog wel moeite om vooral op objectief en extensief niveau tot een accuraat
zelfbeeld te komen.
- Verklaart mogelijk dat er de nodige therapieën & methoden zijn om mensen daarbij te
helpen
 Ons zelfbeeld kan enigszins verschillen in mate van ‘zelf-complexiteit’




2