KT4 verpleegtechnisch handelen
Week 4
Vitale functies:
- Ademhaling
- Bloeddruk
- Hartslag
- Bewustzijn
- Lichaamstemperatuur
Ademhaling
Twee vormen van ademhaling:
Borstademhaling = tussenribspieren trekken zich samen tijdens inademing. Ribben
wordt omhoog gebracht, inhoud van de borstlas wordt groter
Buikademhaling = de borstholte wordt vergroot door het naar beneden trekken
van het middenrif
In rust is er over het algemeen een buikademhaling
Een stijging van het koolzuurgehalte in het bloed geeft een sterke prikkel aan het
ademhalingscentrum, waardoor de ademhaling sneller en dieper wordt
Soorten ademhalingen:
- Eupneu = normale ademhaling (8-20 keer per minuut)
- Apneu = ademstilstand
- Hyperpneu = diepere ademhaling
- Tachypneu = sterk versnelde ademhaling
- Dyspneu = bemoeilijkte ademhaling of kortademigheid
- Hyperventilatie = versneld en te diep inademen
- Cheyne-Stokes ademhaling = de ademhaling kan afwisselend snel en diep worden
en daarna minder totdat er een pauze (20-60 sec) intreedt, om vervolgens weer
snel en diep te worden (stervensfase)
- Kussmaul-ademhaling = ademhaling is snel en zeer diep, zonder pauzes. Bij
verzuring van het bloed (acidose)
,Benoemen en uitvoeren hoe de ademhaling geobserveerd en geteld moet worden
Kijk naar het op en neer gaan van de borst
Een in- en uitademing is één ademhaling
1. Handhygiëne
2. Start het tellen
3. Observeer:
o Frequentie
o Symmetrie
o Regelmaat
o Diepte
o Geur
o Geluid
o Symptomen van benauwdheid
4. Tel een halve minuut de ademhaling en vermenigvuldig het met twee
5. Noteer de bevindingen
Benoemen wat het doel van het observeren van de ademhaling is
Door te kijken of iemand goed ademhaalt, kun je kijken of het lichaam genoeg zuurstof
binnenkrijgt
Benoemen welke aspecten je van de ademhaling controleert en waarom
Frequentie: het aantal ademhalingen
Regelmaat/ritme: tussen elke twee ademhalingen zit een gelijke pauze
Diepte: als steeds met dezelfde diepte wordt ingeademd, is de ademhaling
gelijkmatig
Symmetrie: de borstkas (thorax) gaat symmetrisch op en neer
Geur: de ademhaling is normaal gesproken geurloos
Geluid: een normale ademhaling hoor je niet of nauwelijks
Aandachtspunten:
- Inspanning, ziekte, emoties, pijn of stress kunnen ademhaling beïnvloeden
- Laat zorgvrager een arm over de borst leggen om de ademhaling beter te kunnen
zien
- Ontbloot bij een afwijkende ademhaling eventueel de buik, zo kun je beter
observeren
- Wanneer de aandacht op de ademhaling wordt gevestigd, kan de ademhaling
veranderen. Probeer geen nadruk te leggen op het tellen van de ademhaling
, Benoemen hoe je ademhaling juist kunt interpreteren
- 0-1 jaar: 30-40 keer per minuut
- 1-3 jaar: 23-35 keer per minuut
- 3-6 jaar: 20-30 keer per minuut
- 6-12 jaar: 18-26 keer per minuut
- 12-17 jaar: 12-20 keer per minuut
- Volwassenen: 12-24 keer per minuut
Tachypnoe = te snelle ademhaling: >24 keer per minuut
bradypnoe = te langzame ademhaling: <8 keer per minuut
Uitvoeren van het meten van de saturatie en benoemen welke waarden voor de
saturatie normaal en welke afwijkend zijn
Saturatie = zuurstofgehalte in het bloed -> effectiviteit van de ademhaling
Desaturatie = zuurstofgehalte in het bloed is minder dan 90%
Je meet het percentage Hb dat volledig verzadigd is met zuurstof. Bij gezonde mensen is
de saturatie meer dan 96% SpO2
- 96-100%: acceptabel bij gezonde mensen
- 92-100%: acceptabel bij mensen met COPD of hartfalen
- <95%: toediening zuurstof overwegen
- <90%: in overleg met arts moet zuurstof worden toegediend
Bloeddruk meten
Meten van de bloeddruk meten volgens de auscultatoire methode (handmatige
bloeddruk met stethoscoop) en automatische bloeddrukmeter
1. Handhygiëne
2. Controleer of de manchet geen lucht bevat
3. Leg de manchet aan
4. Pomp de manchet op en wacht tot de polsslag niet meer voelbaar is, pomp dan
nog 30 mmHg extra
5. Plaats de stethoscoop
6. Laat lucht uit de band lopen
7. De eerst hoorbare hartslag is de bovendruk (systolische druk) (krokotov-tonen)
8. Het punt dat je minder of geen tonen hoort, is de onderdruk (diastolische
bloeddruk)
9. Laat het manchet versneld leeglopen
10. Noteer de waarden
11. Verwijder manchet
Week 4
Vitale functies:
- Ademhaling
- Bloeddruk
- Hartslag
- Bewustzijn
- Lichaamstemperatuur
Ademhaling
Twee vormen van ademhaling:
Borstademhaling = tussenribspieren trekken zich samen tijdens inademing. Ribben
wordt omhoog gebracht, inhoud van de borstlas wordt groter
Buikademhaling = de borstholte wordt vergroot door het naar beneden trekken
van het middenrif
In rust is er over het algemeen een buikademhaling
Een stijging van het koolzuurgehalte in het bloed geeft een sterke prikkel aan het
ademhalingscentrum, waardoor de ademhaling sneller en dieper wordt
Soorten ademhalingen:
- Eupneu = normale ademhaling (8-20 keer per minuut)
- Apneu = ademstilstand
- Hyperpneu = diepere ademhaling
- Tachypneu = sterk versnelde ademhaling
- Dyspneu = bemoeilijkte ademhaling of kortademigheid
- Hyperventilatie = versneld en te diep inademen
- Cheyne-Stokes ademhaling = de ademhaling kan afwisselend snel en diep worden
en daarna minder totdat er een pauze (20-60 sec) intreedt, om vervolgens weer
snel en diep te worden (stervensfase)
- Kussmaul-ademhaling = ademhaling is snel en zeer diep, zonder pauzes. Bij
verzuring van het bloed (acidose)
,Benoemen en uitvoeren hoe de ademhaling geobserveerd en geteld moet worden
Kijk naar het op en neer gaan van de borst
Een in- en uitademing is één ademhaling
1. Handhygiëne
2. Start het tellen
3. Observeer:
o Frequentie
o Symmetrie
o Regelmaat
o Diepte
o Geur
o Geluid
o Symptomen van benauwdheid
4. Tel een halve minuut de ademhaling en vermenigvuldig het met twee
5. Noteer de bevindingen
Benoemen wat het doel van het observeren van de ademhaling is
Door te kijken of iemand goed ademhaalt, kun je kijken of het lichaam genoeg zuurstof
binnenkrijgt
Benoemen welke aspecten je van de ademhaling controleert en waarom
Frequentie: het aantal ademhalingen
Regelmaat/ritme: tussen elke twee ademhalingen zit een gelijke pauze
Diepte: als steeds met dezelfde diepte wordt ingeademd, is de ademhaling
gelijkmatig
Symmetrie: de borstkas (thorax) gaat symmetrisch op en neer
Geur: de ademhaling is normaal gesproken geurloos
Geluid: een normale ademhaling hoor je niet of nauwelijks
Aandachtspunten:
- Inspanning, ziekte, emoties, pijn of stress kunnen ademhaling beïnvloeden
- Laat zorgvrager een arm over de borst leggen om de ademhaling beter te kunnen
zien
- Ontbloot bij een afwijkende ademhaling eventueel de buik, zo kun je beter
observeren
- Wanneer de aandacht op de ademhaling wordt gevestigd, kan de ademhaling
veranderen. Probeer geen nadruk te leggen op het tellen van de ademhaling
, Benoemen hoe je ademhaling juist kunt interpreteren
- 0-1 jaar: 30-40 keer per minuut
- 1-3 jaar: 23-35 keer per minuut
- 3-6 jaar: 20-30 keer per minuut
- 6-12 jaar: 18-26 keer per minuut
- 12-17 jaar: 12-20 keer per minuut
- Volwassenen: 12-24 keer per minuut
Tachypnoe = te snelle ademhaling: >24 keer per minuut
bradypnoe = te langzame ademhaling: <8 keer per minuut
Uitvoeren van het meten van de saturatie en benoemen welke waarden voor de
saturatie normaal en welke afwijkend zijn
Saturatie = zuurstofgehalte in het bloed -> effectiviteit van de ademhaling
Desaturatie = zuurstofgehalte in het bloed is minder dan 90%
Je meet het percentage Hb dat volledig verzadigd is met zuurstof. Bij gezonde mensen is
de saturatie meer dan 96% SpO2
- 96-100%: acceptabel bij gezonde mensen
- 92-100%: acceptabel bij mensen met COPD of hartfalen
- <95%: toediening zuurstof overwegen
- <90%: in overleg met arts moet zuurstof worden toegediend
Bloeddruk meten
Meten van de bloeddruk meten volgens de auscultatoire methode (handmatige
bloeddruk met stethoscoop) en automatische bloeddrukmeter
1. Handhygiëne
2. Controleer of de manchet geen lucht bevat
3. Leg de manchet aan
4. Pomp de manchet op en wacht tot de polsslag niet meer voelbaar is, pomp dan
nog 30 mmHg extra
5. Plaats de stethoscoop
6. Laat lucht uit de band lopen
7. De eerst hoorbare hartslag is de bovendruk (systolische druk) (krokotov-tonen)
8. Het punt dat je minder of geen tonen hoort, is de onderdruk (diastolische
bloeddruk)
9. Laat het manchet versneld leeglopen
10. Noteer de waarden
11. Verwijder manchet
