Samenvatting kennistoets extramurale zorg
Inhoud
Fysiologie en pathologie....................................................................................................................3
Centraal zenuwstelsel.........................................................................................................................3
Neurofysiologie van bewegen........................................................................................................3
Klinische beelden CVA....................................................................................................................4
Neurologische functiestoornissen..................................................................................................7
Houdingsregulatie..........................................................................................................................8
Neurorevalidatie...........................................................................................................................10
Neuroanatomie en pathologie......................................................................................................13
Perifeer arterieel vaatlijden (PAV) en longen...................................................................................15
Perifere circulatie.........................................................................................................................15
Vaataandoeningen........................................................................................................................17
Respiratoir: fysiologie-ventilatie- perfusie en anatomie...............................................................20
Respiratoire pathologie................................................................................................................21
Oncologie..........................................................................................................................................24
Lymfestelsel en lymfoedeem........................................................................................................24
Tumoren.......................................................................................................................................26
Onderzoek en behandeling..............................................................................................................27
CNA...................................................................................................................................................27
Algemene onderzoek systematiek................................................................................................27
Toepassing onderzoek..................................................................................................................29
Klinisch redeneren m.b.t. behandelen: zorg aan huis...................................................................33
Klinisch redeneren m.b.t. behandelen: zelfredzaamheid.............................................................35
RCA...................................................................................................................................................36
Diagnostiek sPAV..........................................................................................................................36
Fysiotherapeutische diagnostiek long...........................................................................................37
Oncologie..........................................................................................................................................41
Onderzoek bij oncologische patiënten.........................................................................................41
Behandelen van oncologische patiënten......................................................................................44
Wetenschap....................................................................................................................................46
Onderzoeksmethoden..................................................................................................................46
Statische analyse..........................................................................................................................47
Extramurale zorg algemeen.............................................................................................................48
Hulpmiddelen...............................................................................................................................48
DTF................................................................................................................................................49
1
, Medicatie en bewegen.................................................................................................................50
Uitwerking artikelen........................................................................................................................56
Belang externe focus (zie vt12).........................................................................................................59
Techniektraining (zie vt12)...............................................................................................................59
Clinical rehabillitation (zie vt12).......................................................................................................59
Physical therapy journal (zie vt12)....................................................................................................59
2
,Fysiologie en pathologie
Centraal zenuwstelsel
Neurofysiologie van bewegen
Cortex cerebri
- Hogere functies van mens
- Keuzes maken (vooraan in je hersenen- frontale cortex)
- Bewegen (licht wat verder naar achteren
- Voelen (achteraan)
- Spreken/taal/horen (midden
- Zien (achteraan)
Motorische schors = actie voorkant
Sensorische schors = waarnemen achterkant
Primaire motorische schors uitvoerende gedeelte
Homunculus
- Grote van de lichaamsdelen geeft aan hoeveel
zenuwcellen verantwoordelijk zijn voor dat
lichaamsdeel
Sensomotorische kring (hersenschors) = samenwerking
tussen sensoriek en motoriek
- M3 keuze = prefrontale cortex, hoogste functie van
mens. tertiaire motorische cortex
- M2 programmeren = komt de informatie aan.
Secundaire motorische schors
- M1 uitvoeren = hier wordt de beweging uitgevoerd.
Primaire motorische schors.
Op moment dat beweging wordt uitgevoerd komt er sensoriek.
- S1 informatie = tast informatie komt binnen in
sensorische kan. Primaire sensorisch schors (cortex)
- S2 analyse = gevoel wordt geanalyseerd. Secundaire
sensorische schors.
- S3 koppeling = hier wordt gekoppeld aan andere sensoriek, zoals gezicht of gehoor. Tertiaire
sensorische schors.
Dit zorgt er dan weer voor dat je een keuze moet gaan maken welke motoriek je wilt gebruiken. Zo is
de cirkel rond.
Reactie op sensorische prikkel:
Het kan zijn dat er tast signaal (S1 info) binnen komt (bv. een kriebel op je hand) dit is een bekend
iets dus dan kan je lichaam gelijk overschakelen naar actie om te kriebelen op je hand. Dit is een
verkorte route en dan sla je het analyse gedeelte over en ga je van informatie naar uitvoeren gelijk.
Gaat de prikkel niet weg, denkt je lichaam ow dan moet ik nu toch even kijken en ga je dus terug naar
analyse/koppeling (S2/S3) om te kijken waarom het kriebelt. Stel je ziet een spin zitten en je bent er
bang voor kiest je limbische systeem (emotionele systeem) ervoor om in de stress te gaan (gillen,
opstaan, slaan…) als je hier niet bang voor bent maak je een hele andere keuze (spin pakken en
wegleggen). Deze acties worden dan geprogrammeerd die vaak al redelijk automatisch gaan. (die
gaan naar de basale kern anders gaat het naar de secundaire motorische schors) en dan wordt de
3
, primaire secundaire schors verteld welke beweging er gemaakt moet worden en dat gaat dan naar je
ruggenmerg. Het cerebellum (kleine hersenen) zorgen ervoor dat deze actie vloeiend verloopt.
Tussen deze neuronen loopt een baan om die signalen door te geven. De CMN geven de boodschap
door, door te faciliteren (aanzetten) en te inhiberen (remmen). Dat gaat door de alpha- en
gammaneureonen in het ruggenmerg.
De baan loopt tussen het centrale en perifere deel en heet tractus corticospinalis (piramidebaan).
(Tractus = baan, cortico = cortex, spinalis = medula spinales ruggenmerg). Er wordt tussendoor
niet geschakeld tussen andere neuronen
Er zijn nog overige banen die wel indirect lopen naar je ruggenmerg
Tractus corticospinalis
- Direct naar ruggenmerg (interneuronen)
- Lateralis: 85% gekruist, naar heup, schouder en extremiteiten (10% direct
naar hand)
- Anterior: 15% ongekruist naar axiale spieren (nek en romp)
- Overige banen uit hersenstam/basale kernen ongekruist en indirect naar
axiale spieren (hoef je niet verder te kennen)
Terugkoppeling:
- Bijsturing via somatosensorische cortex (S1)
o Feedback (spin zit nog steeds op je hand)
- Bijsturing via cerebellum
o Feedback: vergelijkt instructies met effect (langzaam)
o Feedforward: onderschept instructies en stelt bij op basis van verwachting (snel):
spin loopt naar je onderarm
Klinische beelden CVA
Cortex cerebri
- Afhankelijk van de grote en plek van de schade zijn er verschillende soorten uitvallen
Hier zie je schade boven op de cortex. Dit komt
overeen met het been en de arm. Het zit in de linker
cortex dus er is uitval in de rechterkant van het
lichaam.
Het algemene beeld bij een cortex laesie is een halfzijdig beeld = hemibeeld (helft is aangedaan
andere kant niet) er kunnen motorisch, sensorisch en cognitieve stoornissen voorkomen met alle 4
de s’en.
4
Inhoud
Fysiologie en pathologie....................................................................................................................3
Centraal zenuwstelsel.........................................................................................................................3
Neurofysiologie van bewegen........................................................................................................3
Klinische beelden CVA....................................................................................................................4
Neurologische functiestoornissen..................................................................................................7
Houdingsregulatie..........................................................................................................................8
Neurorevalidatie...........................................................................................................................10
Neuroanatomie en pathologie......................................................................................................13
Perifeer arterieel vaatlijden (PAV) en longen...................................................................................15
Perifere circulatie.........................................................................................................................15
Vaataandoeningen........................................................................................................................17
Respiratoir: fysiologie-ventilatie- perfusie en anatomie...............................................................20
Respiratoire pathologie................................................................................................................21
Oncologie..........................................................................................................................................24
Lymfestelsel en lymfoedeem........................................................................................................24
Tumoren.......................................................................................................................................26
Onderzoek en behandeling..............................................................................................................27
CNA...................................................................................................................................................27
Algemene onderzoek systematiek................................................................................................27
Toepassing onderzoek..................................................................................................................29
Klinisch redeneren m.b.t. behandelen: zorg aan huis...................................................................33
Klinisch redeneren m.b.t. behandelen: zelfredzaamheid.............................................................35
RCA...................................................................................................................................................36
Diagnostiek sPAV..........................................................................................................................36
Fysiotherapeutische diagnostiek long...........................................................................................37
Oncologie..........................................................................................................................................41
Onderzoek bij oncologische patiënten.........................................................................................41
Behandelen van oncologische patiënten......................................................................................44
Wetenschap....................................................................................................................................46
Onderzoeksmethoden..................................................................................................................46
Statische analyse..........................................................................................................................47
Extramurale zorg algemeen.............................................................................................................48
Hulpmiddelen...............................................................................................................................48
DTF................................................................................................................................................49
1
, Medicatie en bewegen.................................................................................................................50
Uitwerking artikelen........................................................................................................................56
Belang externe focus (zie vt12).........................................................................................................59
Techniektraining (zie vt12)...............................................................................................................59
Clinical rehabillitation (zie vt12).......................................................................................................59
Physical therapy journal (zie vt12)....................................................................................................59
2
,Fysiologie en pathologie
Centraal zenuwstelsel
Neurofysiologie van bewegen
Cortex cerebri
- Hogere functies van mens
- Keuzes maken (vooraan in je hersenen- frontale cortex)
- Bewegen (licht wat verder naar achteren
- Voelen (achteraan)
- Spreken/taal/horen (midden
- Zien (achteraan)
Motorische schors = actie voorkant
Sensorische schors = waarnemen achterkant
Primaire motorische schors uitvoerende gedeelte
Homunculus
- Grote van de lichaamsdelen geeft aan hoeveel
zenuwcellen verantwoordelijk zijn voor dat
lichaamsdeel
Sensomotorische kring (hersenschors) = samenwerking
tussen sensoriek en motoriek
- M3 keuze = prefrontale cortex, hoogste functie van
mens. tertiaire motorische cortex
- M2 programmeren = komt de informatie aan.
Secundaire motorische schors
- M1 uitvoeren = hier wordt de beweging uitgevoerd.
Primaire motorische schors.
Op moment dat beweging wordt uitgevoerd komt er sensoriek.
- S1 informatie = tast informatie komt binnen in
sensorische kan. Primaire sensorisch schors (cortex)
- S2 analyse = gevoel wordt geanalyseerd. Secundaire
sensorische schors.
- S3 koppeling = hier wordt gekoppeld aan andere sensoriek, zoals gezicht of gehoor. Tertiaire
sensorische schors.
Dit zorgt er dan weer voor dat je een keuze moet gaan maken welke motoriek je wilt gebruiken. Zo is
de cirkel rond.
Reactie op sensorische prikkel:
Het kan zijn dat er tast signaal (S1 info) binnen komt (bv. een kriebel op je hand) dit is een bekend
iets dus dan kan je lichaam gelijk overschakelen naar actie om te kriebelen op je hand. Dit is een
verkorte route en dan sla je het analyse gedeelte over en ga je van informatie naar uitvoeren gelijk.
Gaat de prikkel niet weg, denkt je lichaam ow dan moet ik nu toch even kijken en ga je dus terug naar
analyse/koppeling (S2/S3) om te kijken waarom het kriebelt. Stel je ziet een spin zitten en je bent er
bang voor kiest je limbische systeem (emotionele systeem) ervoor om in de stress te gaan (gillen,
opstaan, slaan…) als je hier niet bang voor bent maak je een hele andere keuze (spin pakken en
wegleggen). Deze acties worden dan geprogrammeerd die vaak al redelijk automatisch gaan. (die
gaan naar de basale kern anders gaat het naar de secundaire motorische schors) en dan wordt de
3
, primaire secundaire schors verteld welke beweging er gemaakt moet worden en dat gaat dan naar je
ruggenmerg. Het cerebellum (kleine hersenen) zorgen ervoor dat deze actie vloeiend verloopt.
Tussen deze neuronen loopt een baan om die signalen door te geven. De CMN geven de boodschap
door, door te faciliteren (aanzetten) en te inhiberen (remmen). Dat gaat door de alpha- en
gammaneureonen in het ruggenmerg.
De baan loopt tussen het centrale en perifere deel en heet tractus corticospinalis (piramidebaan).
(Tractus = baan, cortico = cortex, spinalis = medula spinales ruggenmerg). Er wordt tussendoor
niet geschakeld tussen andere neuronen
Er zijn nog overige banen die wel indirect lopen naar je ruggenmerg
Tractus corticospinalis
- Direct naar ruggenmerg (interneuronen)
- Lateralis: 85% gekruist, naar heup, schouder en extremiteiten (10% direct
naar hand)
- Anterior: 15% ongekruist naar axiale spieren (nek en romp)
- Overige banen uit hersenstam/basale kernen ongekruist en indirect naar
axiale spieren (hoef je niet verder te kennen)
Terugkoppeling:
- Bijsturing via somatosensorische cortex (S1)
o Feedback (spin zit nog steeds op je hand)
- Bijsturing via cerebellum
o Feedback: vergelijkt instructies met effect (langzaam)
o Feedforward: onderschept instructies en stelt bij op basis van verwachting (snel):
spin loopt naar je onderarm
Klinische beelden CVA
Cortex cerebri
- Afhankelijk van de grote en plek van de schade zijn er verschillende soorten uitvallen
Hier zie je schade boven op de cortex. Dit komt
overeen met het been en de arm. Het zit in de linker
cortex dus er is uitval in de rechterkant van het
lichaam.
Het algemene beeld bij een cortex laesie is een halfzijdig beeld = hemibeeld (helft is aangedaan
andere kant niet) er kunnen motorisch, sensorisch en cognitieve stoornissen voorkomen met alle 4
de s’en.
4
