1
,Partim Bocxlaer
Inleiding
Wanneer we over drugs spreken, denken we direct aan illegale drugs. Deze gedachte klopt
niet. Vanuit farmaceutische invalshoek is dit zinloos. Er zijn twee grote groepen ‘drugs’.
Sommige ‘drugs’ zijn belangrijk gebleken in de geneeskunde dankzij hun
therapeutische kwaliteiten
Andere stoffen worden meer voor het genot gebruikt
o Deze stoffen hebben tot allerlei vormen van misbruik geleid bij grote groepen
mensen.
Betere benaming voor ‘drugs’ is ‘psychofarmaca'. Dit zijn stoffen, geneesmiddelen,
chemische stoffen die iets doen met ons brein
Middelen die op de psyche ingrijpen, stoffen die de geest beïnvloeden
Drugs(gebruik), psychofarmaca, illegale drugs,…
We worden er allemaal mee geconfronteerd, of met de maatschappelijke gevolgen
ervan
Psychofarmaca bestaat uit illegale stoffen!
Fenomeen van drugs is niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Er zit bovendien een
stijgende lijn in drugsgebruik.
Focus ligt op illegale drugs
Zorgt voor veel debatten in de maatschappij, maar neiging om te bepalen of we wel
moeten spreken over illegale drugs
Het Jaarlijks Europees Waarnemingscentrum houdt zich bezig met de cijfers
Langzaam maar zeker komt het tot een plateau, het gebruik begint op vlak niveau te
geraken (of zelfs een kleine daling)
o Let op! De stijging en plateau gelden voor de gebruiksfrequentie. Deze geldt
zeker niet voor het aantal soorten drugs. De snelheid en frequentie waarmee
nieuwe, synthetische drugs hun opwachting maken is exponentieel
toegenomen!
Er is nog steeds veel van de ‘klassieke drugs’
The big five
1. Cocaïne
2. Cannabis
3. Amfetamine
4. XTC
5. Heroïne
Explosie van nieuwe drugs en chemicaliën
Professionalisering syntheselabs (labo’s nemen toe en dat leidt tot nieuwe activiteit)
Vroeger werden vooral natuurproducten ontwikkeld
o Nu: chemici gaan nu expres nieuwe stoffen maken (NPS)
Veel dumpsites
Internet zorgt voor hele explosie van deze stoffen
o Ook ‘the dark web’ voor verkoop & aankoop
2
, Internet wordt gezien als een nieuwe markt waar steeds meer vraag is
naar drugs
Onderzoek
Het blijkt dat de legale genotsmiddelen, die we niet als ‘drugs’ percipiëren, zoals alcohol en
tabak een heel groot aandeel hebben in het middelengebruik. Illegale drugs moeten dus in
een juiste dimensie gezien worden. In vergelijking met alcohol en tabak zijn zij niet het
grootste probleem.
Tabak: alle regelmatige gebruikers beantwoorden ook aan de definiëring van het
aantal afhankelijken/verslaafden
o Alle gebruikers zijn verslaafd door die verslavende nicotine
Niet alle gebruikers van alcohol zijn verslaafd
Alcoholgebruikers zijn hele hoge cijfers in vergelijking met de anders substanties
Een heel groot aantal gebruikers van tabak en alcohol
o De focus ligt in onze maatschappij dus niet op de illegale drugs
70% van de heroïnegebruikers zijn in behandeling! Veel meer dan bij andere
middelen
o Dit komt doordat men tegenwoordig zeer goed weet hoe het
heroïneprobleem moet behandeld worden. Wat dit cijfer betreft zijn we beter
af met heroïne dan met alcohol/tabak
Cannabis: veel meer gebruikers dan verslaafden!
Men kan niet rond de epidemiologische vaststelling heen dat het middelengebruik hoog is
en dat de gevolgen van middelengebruik massaal is. Nochtans, het aantal effectief
verslaafden is opvallend minder dan het aantal gebruikers.
Maatschappelijk: primaire focus?
Alcohol
Alcohol is een kleine molecule die enorm toxisch is
14% dagelijkse gebruikers
Overconsumptie
o Nu: max. 10 eenheden per week
o 15-24-jarigen: 6 glazen en binge drinken
o 55-65-jarigen: 15.6% mannen drinken 21 eenheden terwijl 9.2% vrouwen 14
eenheden drinkt
Tabak
Tabak is in vergelijking met vroeger niet sterk verminderd
Producenten doen er zeker 2à trucjes in om u meer nicotine te laten opnemen zodat
je sneller verslaafd wordt
We zouden vooral moeten inzetten op alcohol, maar dit is moeilijk omdat het niet illegaal is.
Epidemiologie: algemene vaststellingen
Er worden heel veel middelen gebruikt en de gevolgen van dat middelengebruik zijn
massaal. Zowel voor individu als voor de maatschappij.
Dogma: eenmaal verslaafd, altijd verslaafd → NIET WAAR
Dogma 2: alle gebruikers zijn verslaafd → NIET WAAR
o Aantal echt verslaafden ligt een stuk lager dan aantal gebruikers
3
, o Ongeveer 6% van de gebruikers is verslaafd, overigen kunnen dus perfect
functioneren in de maatschappij zonder echt zware problemen te krijgen door
het gebruik van een drug.
o Kwetsbarheid en/of protectieve factoren
Verschil tussen mannen en vrouwen → kan verschillend zijn
Sommige mensen zijn kwetsbaarder voor drugs dan anderen
Hoe het komt dat de ene er beter tegen kan dan de andere
heeft te maken met het individu zelf
o Soms is er sprake van protectieve factoren zoals een
betere genetische bescherming
Middelengebruik is niet gelijk aan middelenafhankelijkheid
Middelenafhankelijkheid
Eigenlijk is het slechts een deel van het probleem!
Meer dan enkel het middel/de drugs
o De verslavingsdeskundigen stellen vandaag zelfs dat ‘verslaving’ niets met het
middel te maken heeft
3M model/Model Zinberg
Drugs → Middel
Set (factoren in het individu) → Mens
Setting (factoren in fysieke en sociale omgeving) → Milieu
Het is de interactie tussen de intrinsieke factoren, omgevingsfactoren en andere elementen,
waaronder het product of de producten die bepalend zullen zijn.
Definitie
Drugs ↔ geneesmiddel?
Eigenlijk 1 grote groep (= de psychofarmaca). De grens tussen beide bestaat niet. Wij
hebben zelf die grens getrokken.
o Het verschil tussen beide is kunstmatig.
Vele drugs maken de transfer van geneesmiddel naar illegale drugs, maar ook soms
omgekeerd
Bijvoorbeeld opium: dit was in vroegere jaren typisch een geneesmiddel maar
vandaag de dag situeert opiumgebruik zich quasi volledig in de illegale drugssferen
Bijvoorbeeld cannabinoïden: ze worden reeds lange tijd als roesmiddel beschouwd
maar vandaag komt het steeds meer in de belangstelling als geneesmiddel
Definitie
Drugs = producten die men zonder ernstige redenen inneemt om zijn gevoelens, bewustzijn
te veranderen en waardoor men aan zijn persoon en/of aan de gemeenschap schade
berokkent.
Bedenkingen:
o Zonder ernstige redenen: wanneer mensen drugs gebruiken omwille van
ontwenningsverschijnselen als zij proberen te stoppen met het gebruik, kan
dit om zeer ernstige redenen zijn.
o Schade: het berokkent in zekere zin schade, maar er is een zeer grote
gradatie. Sommige kunnen perfect drugs gebruiken zonder enig effect op
4
,Partim Bocxlaer
Inleiding
Wanneer we over drugs spreken, denken we direct aan illegale drugs. Deze gedachte klopt
niet. Vanuit farmaceutische invalshoek is dit zinloos. Er zijn twee grote groepen ‘drugs’.
Sommige ‘drugs’ zijn belangrijk gebleken in de geneeskunde dankzij hun
therapeutische kwaliteiten
Andere stoffen worden meer voor het genot gebruikt
o Deze stoffen hebben tot allerlei vormen van misbruik geleid bij grote groepen
mensen.
Betere benaming voor ‘drugs’ is ‘psychofarmaca'. Dit zijn stoffen, geneesmiddelen,
chemische stoffen die iets doen met ons brein
Middelen die op de psyche ingrijpen, stoffen die de geest beïnvloeden
Drugs(gebruik), psychofarmaca, illegale drugs,…
We worden er allemaal mee geconfronteerd, of met de maatschappelijke gevolgen
ervan
Psychofarmaca bestaat uit illegale stoffen!
Fenomeen van drugs is niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Er zit bovendien een
stijgende lijn in drugsgebruik.
Focus ligt op illegale drugs
Zorgt voor veel debatten in de maatschappij, maar neiging om te bepalen of we wel
moeten spreken over illegale drugs
Het Jaarlijks Europees Waarnemingscentrum houdt zich bezig met de cijfers
Langzaam maar zeker komt het tot een plateau, het gebruik begint op vlak niveau te
geraken (of zelfs een kleine daling)
o Let op! De stijging en plateau gelden voor de gebruiksfrequentie. Deze geldt
zeker niet voor het aantal soorten drugs. De snelheid en frequentie waarmee
nieuwe, synthetische drugs hun opwachting maken is exponentieel
toegenomen!
Er is nog steeds veel van de ‘klassieke drugs’
The big five
1. Cocaïne
2. Cannabis
3. Amfetamine
4. XTC
5. Heroïne
Explosie van nieuwe drugs en chemicaliën
Professionalisering syntheselabs (labo’s nemen toe en dat leidt tot nieuwe activiteit)
Vroeger werden vooral natuurproducten ontwikkeld
o Nu: chemici gaan nu expres nieuwe stoffen maken (NPS)
Veel dumpsites
Internet zorgt voor hele explosie van deze stoffen
o Ook ‘the dark web’ voor verkoop & aankoop
2
, Internet wordt gezien als een nieuwe markt waar steeds meer vraag is
naar drugs
Onderzoek
Het blijkt dat de legale genotsmiddelen, die we niet als ‘drugs’ percipiëren, zoals alcohol en
tabak een heel groot aandeel hebben in het middelengebruik. Illegale drugs moeten dus in
een juiste dimensie gezien worden. In vergelijking met alcohol en tabak zijn zij niet het
grootste probleem.
Tabak: alle regelmatige gebruikers beantwoorden ook aan de definiëring van het
aantal afhankelijken/verslaafden
o Alle gebruikers zijn verslaafd door die verslavende nicotine
Niet alle gebruikers van alcohol zijn verslaafd
Alcoholgebruikers zijn hele hoge cijfers in vergelijking met de anders substanties
Een heel groot aantal gebruikers van tabak en alcohol
o De focus ligt in onze maatschappij dus niet op de illegale drugs
70% van de heroïnegebruikers zijn in behandeling! Veel meer dan bij andere
middelen
o Dit komt doordat men tegenwoordig zeer goed weet hoe het
heroïneprobleem moet behandeld worden. Wat dit cijfer betreft zijn we beter
af met heroïne dan met alcohol/tabak
Cannabis: veel meer gebruikers dan verslaafden!
Men kan niet rond de epidemiologische vaststelling heen dat het middelengebruik hoog is
en dat de gevolgen van middelengebruik massaal is. Nochtans, het aantal effectief
verslaafden is opvallend minder dan het aantal gebruikers.
Maatschappelijk: primaire focus?
Alcohol
Alcohol is een kleine molecule die enorm toxisch is
14% dagelijkse gebruikers
Overconsumptie
o Nu: max. 10 eenheden per week
o 15-24-jarigen: 6 glazen en binge drinken
o 55-65-jarigen: 15.6% mannen drinken 21 eenheden terwijl 9.2% vrouwen 14
eenheden drinkt
Tabak
Tabak is in vergelijking met vroeger niet sterk verminderd
Producenten doen er zeker 2à trucjes in om u meer nicotine te laten opnemen zodat
je sneller verslaafd wordt
We zouden vooral moeten inzetten op alcohol, maar dit is moeilijk omdat het niet illegaal is.
Epidemiologie: algemene vaststellingen
Er worden heel veel middelen gebruikt en de gevolgen van dat middelengebruik zijn
massaal. Zowel voor individu als voor de maatschappij.
Dogma: eenmaal verslaafd, altijd verslaafd → NIET WAAR
Dogma 2: alle gebruikers zijn verslaafd → NIET WAAR
o Aantal echt verslaafden ligt een stuk lager dan aantal gebruikers
3
, o Ongeveer 6% van de gebruikers is verslaafd, overigen kunnen dus perfect
functioneren in de maatschappij zonder echt zware problemen te krijgen door
het gebruik van een drug.
o Kwetsbarheid en/of protectieve factoren
Verschil tussen mannen en vrouwen → kan verschillend zijn
Sommige mensen zijn kwetsbaarder voor drugs dan anderen
Hoe het komt dat de ene er beter tegen kan dan de andere
heeft te maken met het individu zelf
o Soms is er sprake van protectieve factoren zoals een
betere genetische bescherming
Middelengebruik is niet gelijk aan middelenafhankelijkheid
Middelenafhankelijkheid
Eigenlijk is het slechts een deel van het probleem!
Meer dan enkel het middel/de drugs
o De verslavingsdeskundigen stellen vandaag zelfs dat ‘verslaving’ niets met het
middel te maken heeft
3M model/Model Zinberg
Drugs → Middel
Set (factoren in het individu) → Mens
Setting (factoren in fysieke en sociale omgeving) → Milieu
Het is de interactie tussen de intrinsieke factoren, omgevingsfactoren en andere elementen,
waaronder het product of de producten die bepalend zullen zijn.
Definitie
Drugs ↔ geneesmiddel?
Eigenlijk 1 grote groep (= de psychofarmaca). De grens tussen beide bestaat niet. Wij
hebben zelf die grens getrokken.
o Het verschil tussen beide is kunstmatig.
Vele drugs maken de transfer van geneesmiddel naar illegale drugs, maar ook soms
omgekeerd
Bijvoorbeeld opium: dit was in vroegere jaren typisch een geneesmiddel maar
vandaag de dag situeert opiumgebruik zich quasi volledig in de illegale drugssferen
Bijvoorbeeld cannabinoïden: ze worden reeds lange tijd als roesmiddel beschouwd
maar vandaag komt het steeds meer in de belangstelling als geneesmiddel
Definitie
Drugs = producten die men zonder ernstige redenen inneemt om zijn gevoelens, bewustzijn
te veranderen en waardoor men aan zijn persoon en/of aan de gemeenschap schade
berokkent.
Bedenkingen:
o Zonder ernstige redenen: wanneer mensen drugs gebruiken omwille van
ontwenningsverschijnselen als zij proberen te stoppen met het gebruik, kan
dit om zeer ernstige redenen zijn.
o Schade: het berokkent in zekere zin schade, maar er is een zeer grote
gradatie. Sommige kunnen perfect drugs gebruiken zonder enig effect op
4
