Dutch History in a globalizing
world
Inhoudsopgave
Lecture 1:...................................................................................................................................................... 3
Opstand en de Nederlandse Republiek................................................................................................................3
Naar de gecentraliseerde Nederlandse staat......................................................................................................5
De Nederlandse staat, 20e en 21e eeuw..............................................................................................................5
Tutorial 1:...................................................................................................................................................... 6
Questions Prak:....................................................................................................................................................6
Nationale geschiedenis........................................................................................................................................7
Krantenartikel Oranje...........................................................................................................................................7
Tutorial 2;.................................................................................................................................................... 11
Questions Kurt Weyland.....................................................................................................................................11
Recap..................................................................................................................................................................13
Van personele unie naar eenheidsstaat.............................................................................................................14
De grondwetten van Nederland.........................................................................................................................15
Tutorial 3:.................................................................................................................................................... 18
Questions Karin van Leeuwen............................................................................................................................18
Recap..................................................................................................................................................................19
Verzuiling............................................................................................................................................................19
Bezetting Nederland...........................................................................................................................................20
Lecture 2...................................................................................................................................................... 21
Dutch empire Beginnings 16th and 17th century.................................................................................................21
Dutch empire: agents, networks and institutions, 17th and 18th century...........................................................22
Dutch empire in the 19th century........................................................................................................................22
Decolonization, the Netherlands and its colonies as postcolonial societies, 20 th and 21st century...................23
Tutorial 4:.................................................................................................................................................... 24
Henk den Heijer..................................................................................................................................................24
Karwan Fatah-Black...........................................................................................................................................24
Recap..................................................................................................................................................................25
Kolonialisme in Wielenga...................................................................................................................................26
Tutorial 6:.................................................................................................................................................... 27
Molukkers...........................................................................................................................................................27
, Suriname............................................................................................................................................................29
Lecture 3:..................................................................................................................................................... 31
Tutorial 7:.................................................................................................................................................... 37
Bas van Bavel, "The Medieval Origins of Capitalism in the Netherlands".........................................................37
Milja van Tielhof, "The Rise and Decline of the Amsterdam Grain Trade"........................................................38
Tutorial 8:.................................................................................................................................................... 40
Questions Klemann en Schenk...........................................................................................................................40
Transnationale regio’s vanaf een historisch perspectief....................................................................................41
Duitsland............................................................................................................................................................42
Questions Keetie Sluyterman.............................................................................................................................42
Tutorial 9:.................................................................................................................................................... 44
Lecture 4:..................................................................................................................................................... 46
A history of sexuality in the Netherlands 16th century – present.......................................................................46
Populaire muziek in Nederland van 1950 – nu...................................................................................................47
Tutorial 10:.................................................................................................................................................. 48
Umar Ryad, "Rather Turkish than Papist"..........................................................................................................48
James C. Kennedy & Jan P. Zwemer, "Religion in the Modern Netherlands and the Problems of Pluralism"...49
Tutorial 11................................................................................................................................................... 50
Questions Willemijn Ruberg...............................................................................................................................50
Questions Andrew Shield....................................................................................................................................52
Tutorial 12:.................................................................................................................................................. 53
Vragen Jaap Kooijman.......................................................................................................................................53
,Lecture 1:
General Focus: overview and critical discussion of the broad outlines of Dutch History from
medieval times to the present in the light of European and Global History.
Thematisch bekijken, niet chronologisch.
Contincengy = gebeurtenissen in de geschiedeis die afhankelijk zijn van andere
gebeurtenissen, daardoor er is geen toeval, maar afhankelijk van dingen ervoor.
Nederlandse geschiedenis Starting point
Bataafse opstand (69/70 CE) mythe in 17e eeuw
Nederlandse opstand 18e en 19e eeuw natiestaat opbouwen.
Starting point 16e/17e eeuw; 14e en 15e eeuw als voorgeschiedenis.
Lagelanden regio als ‘grensgebied’ Benelux.
Veel rivieren, mondingsgebied, strategisch belangrijk punt (economisch en militair)
Interesse van veel grote rijken: Engeland, Frankrijk, Duitsland. Niemand kon het
compleet overnemen. Ze zijn het resultaat van grote machten politiek.
o Romeinse rijk, ‘limes’ (47-350 CE)
o Franken rijk/Karolingische rijk (500-850 CE) Tussen Oost en West
Frankische rijk (wat later Frankrijk en Heilige Roomse Rijk worden.) Rijk valt
uit elkaar door Feodalisme en Vikings.
The dutch state as a historically contingent Phenomenon
1. Opstand en de Nederlandse republiek
2. Naar een democratisch centraliserende Nederlandse staat
3. De Nederlandse staat in de 20e en de 21 eeuw.
Opstand en de Nederlandse Republiek
Feodalisme zorgt voor kleine politieke stukken, Graafschappen, hertogdommen,
bisschopsdommen.
Steden en urbanisatie erg belangrijk: 1000; 1100-1350.
Meest stedelijke plek in de wereld.
Zorgen voor de politiek
Holland, Vlaanderen en Brabant
De bourgondische hertogen (1384-1477)
Filips de Stoute
Jan zonder Vrees
Filips de Goede
Karel de Stoute
Ze zijn belangrijk voor de vorming van de opstand en de Nederlandse staat.
Deze hertogen verkrijgen steeds meer macht en gebied, ze gaan van Bourgondië naar
Vlaanderen en Nederland.
, Het lijkt op de revival van de middle kingdom van het Karolingische rijk. Het lukt gen goed.
Philip de Goede doet het goed, hij is logisch en gebruikt trouwen om gebieden over e
nemen. Daarna komt zijn zoon Charles the Bold. Hij is agressiever en gaat gebieden
veroveren er is veel onvrede over de overname van deze gebieden. Hij gaat dood in de strijd.
Hij heeft alleen een dochter Maria van Bourgondië, moet na zijn dood the “Great Privilege’
tekenen. Hierbij zweren zij loyaliteit aan Maria van Bourgondië. Zij maakt de keuze om een
machtige man te trouwen Maximiliaan (Habsburgse), hierdoor wordt het Bourgondische rijk
onderdeel van het Habsburgse rijk. Zoon Maximiliaan Philip de Schone trouwt met Johanna
de gekke, zo krijgt het Habsburgse rijk Spaanse gebieden.
Zo wordt Karel de 5e: (1515-1555)
Lord of the Netherlands (1515)
Koning van Spanje (1516)
Keizer van Heilig Roomse rijk (1519)
Het rijk waar de zon altijd schijnt koloniën in Amerika’s
Karel wil alles centreren
Hij neemt Friesland (1523) , Utrecht (1528) en Gelderen (1543) over.
Transaction of Augsburg Seperate Kreis within Heilig roomse rijk
Pragmatic Sanction (1549) XVII Provincies als een territorium, zijn zoon erft alle
delen van de lagelanden
Administratieve reformatie, Collateraal Councils, regent en stadhouders. Karel
benoemt stadhouders, omdat hij daar niet heel de tijd kan zijn.
Karel is een leider van een compesent state, alle staatjes blijven individueel met
eigen tradities. Zien zichzelf als onafhankelijk.
De Nederlandse Opstand (1609-1648)
Oorzaken: Politieke centralisatie, reformatie en economische crisis.
Tijdlijn:
o 1555: Karel de 5e neemt troonafstand, opgevolgd door Philip II
o 1566: Groep van adel, gevolg ‘Beeldenstorm.’
o 1567.68: Hertog van Alva, Bloedraad Vervolgen Protestanten.
o 1576: Pacificatie van Gent: Alva terug naar Spanje
o 1579: unie van Atrecht, Unie Utrecht.
o 1581: Plakkaat van Verlathinge, zien Philip niet meer als Koning
o 1588: Onafhankelijkheid Republiek van de zeven verenigde Nederlanden.
o 1609-1621: Twaalfjarig bestand.
o 1648: Vrede van Münster, Vrede van Westfalen: Nederland wordt erkend als
eenheidsstaat.
Republiek der zeven verenigde Nederlanden
7 Provincies: Holland, Zeeland, Utrecht, Gelderen, Overijssel, Groningen, Friesland,
(Drenthe) Brabant en Limburg zijn Gewestelijke staten
Komen samen in de Staten-Generaal, Provinciale staten (Stadhouder en
Raadspensionaris), steden.
Conflicten:
o Johan van Oldenbarnevelt vs. Maurits van Oranje
o Johan de Witt vs. Willem III van Oranje.
world
Inhoudsopgave
Lecture 1:...................................................................................................................................................... 3
Opstand en de Nederlandse Republiek................................................................................................................3
Naar de gecentraliseerde Nederlandse staat......................................................................................................5
De Nederlandse staat, 20e en 21e eeuw..............................................................................................................5
Tutorial 1:...................................................................................................................................................... 6
Questions Prak:....................................................................................................................................................6
Nationale geschiedenis........................................................................................................................................7
Krantenartikel Oranje...........................................................................................................................................7
Tutorial 2;.................................................................................................................................................... 11
Questions Kurt Weyland.....................................................................................................................................11
Recap..................................................................................................................................................................13
Van personele unie naar eenheidsstaat.............................................................................................................14
De grondwetten van Nederland.........................................................................................................................15
Tutorial 3:.................................................................................................................................................... 18
Questions Karin van Leeuwen............................................................................................................................18
Recap..................................................................................................................................................................19
Verzuiling............................................................................................................................................................19
Bezetting Nederland...........................................................................................................................................20
Lecture 2...................................................................................................................................................... 21
Dutch empire Beginnings 16th and 17th century.................................................................................................21
Dutch empire: agents, networks and institutions, 17th and 18th century...........................................................22
Dutch empire in the 19th century........................................................................................................................22
Decolonization, the Netherlands and its colonies as postcolonial societies, 20 th and 21st century...................23
Tutorial 4:.................................................................................................................................................... 24
Henk den Heijer..................................................................................................................................................24
Karwan Fatah-Black...........................................................................................................................................24
Recap..................................................................................................................................................................25
Kolonialisme in Wielenga...................................................................................................................................26
Tutorial 6:.................................................................................................................................................... 27
Molukkers...........................................................................................................................................................27
, Suriname............................................................................................................................................................29
Lecture 3:..................................................................................................................................................... 31
Tutorial 7:.................................................................................................................................................... 37
Bas van Bavel, "The Medieval Origins of Capitalism in the Netherlands".........................................................37
Milja van Tielhof, "The Rise and Decline of the Amsterdam Grain Trade"........................................................38
Tutorial 8:.................................................................................................................................................... 40
Questions Klemann en Schenk...........................................................................................................................40
Transnationale regio’s vanaf een historisch perspectief....................................................................................41
Duitsland............................................................................................................................................................42
Questions Keetie Sluyterman.............................................................................................................................42
Tutorial 9:.................................................................................................................................................... 44
Lecture 4:..................................................................................................................................................... 46
A history of sexuality in the Netherlands 16th century – present.......................................................................46
Populaire muziek in Nederland van 1950 – nu...................................................................................................47
Tutorial 10:.................................................................................................................................................. 48
Umar Ryad, "Rather Turkish than Papist"..........................................................................................................48
James C. Kennedy & Jan P. Zwemer, "Religion in the Modern Netherlands and the Problems of Pluralism"...49
Tutorial 11................................................................................................................................................... 50
Questions Willemijn Ruberg...............................................................................................................................50
Questions Andrew Shield....................................................................................................................................52
Tutorial 12:.................................................................................................................................................. 53
Vragen Jaap Kooijman.......................................................................................................................................53
,Lecture 1:
General Focus: overview and critical discussion of the broad outlines of Dutch History from
medieval times to the present in the light of European and Global History.
Thematisch bekijken, niet chronologisch.
Contincengy = gebeurtenissen in de geschiedeis die afhankelijk zijn van andere
gebeurtenissen, daardoor er is geen toeval, maar afhankelijk van dingen ervoor.
Nederlandse geschiedenis Starting point
Bataafse opstand (69/70 CE) mythe in 17e eeuw
Nederlandse opstand 18e en 19e eeuw natiestaat opbouwen.
Starting point 16e/17e eeuw; 14e en 15e eeuw als voorgeschiedenis.
Lagelanden regio als ‘grensgebied’ Benelux.
Veel rivieren, mondingsgebied, strategisch belangrijk punt (economisch en militair)
Interesse van veel grote rijken: Engeland, Frankrijk, Duitsland. Niemand kon het
compleet overnemen. Ze zijn het resultaat van grote machten politiek.
o Romeinse rijk, ‘limes’ (47-350 CE)
o Franken rijk/Karolingische rijk (500-850 CE) Tussen Oost en West
Frankische rijk (wat later Frankrijk en Heilige Roomse Rijk worden.) Rijk valt
uit elkaar door Feodalisme en Vikings.
The dutch state as a historically contingent Phenomenon
1. Opstand en de Nederlandse republiek
2. Naar een democratisch centraliserende Nederlandse staat
3. De Nederlandse staat in de 20e en de 21 eeuw.
Opstand en de Nederlandse Republiek
Feodalisme zorgt voor kleine politieke stukken, Graafschappen, hertogdommen,
bisschopsdommen.
Steden en urbanisatie erg belangrijk: 1000; 1100-1350.
Meest stedelijke plek in de wereld.
Zorgen voor de politiek
Holland, Vlaanderen en Brabant
De bourgondische hertogen (1384-1477)
Filips de Stoute
Jan zonder Vrees
Filips de Goede
Karel de Stoute
Ze zijn belangrijk voor de vorming van de opstand en de Nederlandse staat.
Deze hertogen verkrijgen steeds meer macht en gebied, ze gaan van Bourgondië naar
Vlaanderen en Nederland.
, Het lijkt op de revival van de middle kingdom van het Karolingische rijk. Het lukt gen goed.
Philip de Goede doet het goed, hij is logisch en gebruikt trouwen om gebieden over e
nemen. Daarna komt zijn zoon Charles the Bold. Hij is agressiever en gaat gebieden
veroveren er is veel onvrede over de overname van deze gebieden. Hij gaat dood in de strijd.
Hij heeft alleen een dochter Maria van Bourgondië, moet na zijn dood the “Great Privilege’
tekenen. Hierbij zweren zij loyaliteit aan Maria van Bourgondië. Zij maakt de keuze om een
machtige man te trouwen Maximiliaan (Habsburgse), hierdoor wordt het Bourgondische rijk
onderdeel van het Habsburgse rijk. Zoon Maximiliaan Philip de Schone trouwt met Johanna
de gekke, zo krijgt het Habsburgse rijk Spaanse gebieden.
Zo wordt Karel de 5e: (1515-1555)
Lord of the Netherlands (1515)
Koning van Spanje (1516)
Keizer van Heilig Roomse rijk (1519)
Het rijk waar de zon altijd schijnt koloniën in Amerika’s
Karel wil alles centreren
Hij neemt Friesland (1523) , Utrecht (1528) en Gelderen (1543) over.
Transaction of Augsburg Seperate Kreis within Heilig roomse rijk
Pragmatic Sanction (1549) XVII Provincies als een territorium, zijn zoon erft alle
delen van de lagelanden
Administratieve reformatie, Collateraal Councils, regent en stadhouders. Karel
benoemt stadhouders, omdat hij daar niet heel de tijd kan zijn.
Karel is een leider van een compesent state, alle staatjes blijven individueel met
eigen tradities. Zien zichzelf als onafhankelijk.
De Nederlandse Opstand (1609-1648)
Oorzaken: Politieke centralisatie, reformatie en economische crisis.
Tijdlijn:
o 1555: Karel de 5e neemt troonafstand, opgevolgd door Philip II
o 1566: Groep van adel, gevolg ‘Beeldenstorm.’
o 1567.68: Hertog van Alva, Bloedraad Vervolgen Protestanten.
o 1576: Pacificatie van Gent: Alva terug naar Spanje
o 1579: unie van Atrecht, Unie Utrecht.
o 1581: Plakkaat van Verlathinge, zien Philip niet meer als Koning
o 1588: Onafhankelijkheid Republiek van de zeven verenigde Nederlanden.
o 1609-1621: Twaalfjarig bestand.
o 1648: Vrede van Münster, Vrede van Westfalen: Nederland wordt erkend als
eenheidsstaat.
Republiek der zeven verenigde Nederlanden
7 Provincies: Holland, Zeeland, Utrecht, Gelderen, Overijssel, Groningen, Friesland,
(Drenthe) Brabant en Limburg zijn Gewestelijke staten
Komen samen in de Staten-Generaal, Provinciale staten (Stadhouder en
Raadspensionaris), steden.
Conflicten:
o Johan van Oldenbarnevelt vs. Maurits van Oranje
o Johan de Witt vs. Willem III van Oranje.
