HOOFDSTUK 2: SOCIALE ZEKERHEID
1. ORGANISATIE VAN DE SOCIALE ZEKERHEID
Sociale zekerheid = ‘geheel van maatregelen en instellingen dat tot doel heeft aan elke burger
voldoende bestaandsmiddelen te waarborgen, op momenten dat zijn bestaanszekerheid door
bepaalde sociale risico’s wordt bedreigt’ (definitie uit boek gewoon begrijpen)
Systeem van solidariteit dat - op momenten dat zijn bestaanszekerheid bedreigd wordt - voldoende
bestaansmiddelen waarborgt voor elke burger
Werkloosheidsuitkering
Pensioen
Ziekte-, Invaliditeits-, en arbeidsongevallenuitkering
Groeipakket
Leefloon
à Belangrijkste instelling voor het innen, beheren en verdelen van de bijdragen: RSZ (Federaal
niveau).
Sociale bescherming
er wordt duidelijke onderscheid gemaakt tussen sociale verzekering en sociale bijstand
1.1. SOCIALE VERZEKERINGEN
Doel: Financiële gevolgen van enkele risico’s voor werkenden ondervangen
Voorwaarde: premie betaald (=sociale bijdrage)
2 soorten uitkeringen:
Vervangingsinkomens:
o Vervangen het inkomen (bij ziekte, pensioen, werkloosheid, …)
Loongekoppeld (bv. pensioen 60% van laatste loon)
Min. en max. grenzen vastgelegd
, Inkomensaanvullende uitkeringen:
o Vergoeden van moeilijk te dragen kosten
Compenseren kosten (bv. voor geneeskundige zorg)
Of vast bedrag (groeipakket)
Uitkering staat los van inkomen
CONCREET
Vervangingsinkomens:
o Ziekte & invaliditeitsverzekering
o Pensioen
o Werkloosheidsuitkering
o Uitkering Arbeidsongevallen & Beroepsziekte
Inkomensaanvullende uitkeringen:
o Gezinsbijslagen (= “kinderbijslag” of groeipakket)
o Medische zorgen
DRIE STELSELS (afzonderlijke regelingen):
Werknemers (privé)
bijdrage van werknemers én werkgevers
Zelfstandigen
enkel ziekteverzekering, pensioenen
Overheidspersoneel of ambtenaren
1.2. SOCIALE BIJSTAND
Ultiem vangnet
voor wie geen recht heeft op uitkering en niet kan werken (bv door niet lang genoeg of niet te
hebben gewerkt)
Voorwaarde:
o Onderzoek naar bestaansmiddelen
o Geen inkomen via arbeid mogelijk
o Bestaan van behoefte
wanneer je aan deze voorwaarden voldoet dan heb je recht op bijstand
Gefinancierd door schatkist (belastingen)
CONCREET
Gewaarborgde bijslag:
o Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO) (65+)
o Inkomensvervangende tegemoetkoming / integratietegemoetkoming voor personen
met een handicap (21-65)
o Gewaarborgde gezinsbijslag deel van Vlaamse Groeipakket
o Leefloon
1. ORGANISATIE VAN DE SOCIALE ZEKERHEID
Sociale zekerheid = ‘geheel van maatregelen en instellingen dat tot doel heeft aan elke burger
voldoende bestaandsmiddelen te waarborgen, op momenten dat zijn bestaanszekerheid door
bepaalde sociale risico’s wordt bedreigt’ (definitie uit boek gewoon begrijpen)
Systeem van solidariteit dat - op momenten dat zijn bestaanszekerheid bedreigd wordt - voldoende
bestaansmiddelen waarborgt voor elke burger
Werkloosheidsuitkering
Pensioen
Ziekte-, Invaliditeits-, en arbeidsongevallenuitkering
Groeipakket
Leefloon
à Belangrijkste instelling voor het innen, beheren en verdelen van de bijdragen: RSZ (Federaal
niveau).
Sociale bescherming
er wordt duidelijke onderscheid gemaakt tussen sociale verzekering en sociale bijstand
1.1. SOCIALE VERZEKERINGEN
Doel: Financiële gevolgen van enkele risico’s voor werkenden ondervangen
Voorwaarde: premie betaald (=sociale bijdrage)
2 soorten uitkeringen:
Vervangingsinkomens:
o Vervangen het inkomen (bij ziekte, pensioen, werkloosheid, …)
Loongekoppeld (bv. pensioen 60% van laatste loon)
Min. en max. grenzen vastgelegd
, Inkomensaanvullende uitkeringen:
o Vergoeden van moeilijk te dragen kosten
Compenseren kosten (bv. voor geneeskundige zorg)
Of vast bedrag (groeipakket)
Uitkering staat los van inkomen
CONCREET
Vervangingsinkomens:
o Ziekte & invaliditeitsverzekering
o Pensioen
o Werkloosheidsuitkering
o Uitkering Arbeidsongevallen & Beroepsziekte
Inkomensaanvullende uitkeringen:
o Gezinsbijslagen (= “kinderbijslag” of groeipakket)
o Medische zorgen
DRIE STELSELS (afzonderlijke regelingen):
Werknemers (privé)
bijdrage van werknemers én werkgevers
Zelfstandigen
enkel ziekteverzekering, pensioenen
Overheidspersoneel of ambtenaren
1.2. SOCIALE BIJSTAND
Ultiem vangnet
voor wie geen recht heeft op uitkering en niet kan werken (bv door niet lang genoeg of niet te
hebben gewerkt)
Voorwaarde:
o Onderzoek naar bestaansmiddelen
o Geen inkomen via arbeid mogelijk
o Bestaan van behoefte
wanneer je aan deze voorwaarden voldoet dan heb je recht op bijstand
Gefinancierd door schatkist (belastingen)
CONCREET
Gewaarborgde bijslag:
o Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO) (65+)
o Inkomensvervangende tegemoetkoming / integratietegemoetkoming voor personen
met een handicap (21-65)
o Gewaarborgde gezinsbijslag deel van Vlaamse Groeipakket
o Leefloon
