Samenvatting - Galenische farmacie en biofarmacie I

Galenische farmacie
& biofarmacie I
Hoofdstuk 1: Biologische beschikbaarheid
1. Biologische beschikbaarheid
Definitie  komt sowieso op examen (2 punten)
 Maat voor de hoeveelheid onveranderd geneesmiddel die de algemene systemische
circulatie bereikt en de snelheid waarmee dit proces plaatsvindt

Effect van geneesmiddel
 Evenredig met de plasmaspiegels van het geneesmiddel (GM)
 Galenica focust zich op:
- Toediening van GM
- Na toediening wordt het GM geabsorbeerd
- GM komt in bloedplasma terecht (gebonden & ongebonden toestand zijn in evenwicht)
= algemene systemische circulatie




Functies hulpstoffen
 Stabiliteit van API (= active pharmaceutical ingredient)
 Technologische aspecten
 Uitzicht/aanvaardbaarheid
 Gewenst biofarmaceutisch profiel




Pagina 1 van 205

,Vrijstelling GM uit vorm
 Kan direct gebeuren
 Kan traag gebeuren = gereguleerde afgifte  regulatie mbv hulpstoffen
 Na vrijstelling wordt GM geabsorbeerd en komt het in het plasma terecht
 De plasmaconcentratie is afhankelijk van:
- Tijd  wordt standaard weergegeven in uren – bij gereguleerde afgifte kan het ook in
weken/maanden uitgedrukt worden
- Hulpstoffen  vormen met dezelfde hoeveelheid GM zijn niet noodzakelijk
therapeutisch equivalent => bepalen van biologische beschikbaarheid

Vrijstelling GM Plasmaconcentratie




Algemeen biologische beschikbaarheid
 Fractie van dosis van API die onveranderd de algemene circulatie bereikt
 Het is afhankelijk van snelheid en mate van GM-absorptie uit een toedieningsvorm
- Dit kan afgeleid worden uit concentratie/tijdsprofiel van GM in de algemene circulatie
 Farmacokinetische parameters:
- Cmax
- Tmax
- AUC = maat voor therapeutische doeltreffendheid
 Absorptiesnelheid + hoeveelheid GM in algemene circulatie afhankelijk van:
- Doseringsvorm (vb. oplossing vs. tablet vs. injectie) (vb. 1st pass)
- Hulpstoffen (vb. tablet + lubrifieermiddel: effect van ‘inerte’ hulpstoffen)
- Bereidingswijze (vb. compressiedruk tabletten  verlengen desintegratie)
 BB  farmaceutische beschikbaarheid:
- Fractie van het GM die in een voor absorptie geschikte toestand vrijkomt uit de
toedieningsvorm
- Vermogen van een toedieningsvorm om GM (in-vitro) af te geven




Pagina 2 van 205

,Farmacokinetische parameters
Cmax
 Maximale concentratie in heel traject

tmax
 Tijdstip waarop Cmax wordt bereikt

AUC
 Oppervlakte onder de curve  kan berekend worden als integraal of als de som van
deeloppervlaktes




Minimale toxische concentratie – MTC
 Concentratie die nodig is om de eerste toxische effecten te veroorzaken
 Wanneer de concentratie van een GM >MTC  toxische nevenwerkingen

Minimale effectieve concentratie – MEC
 Concentratie v/e GM die nodig is zodat zijn farmacologische werking zichtbaar is
 Wanneer de concentratie van een GM <MEC  geen farmacologisch effect

Therapeutische breedte
 Interval van concentraties die we willen
 >MEC + <MTC + tijd onder de curve moet zo lang mogelijk zijn




Toxische
nevenwerkingen

Therapeutische
breedte


Geen effect
Pagina 3 van 205

, Toedieningswegen  GM komt terecht in algemene systemische circulatie
 Oraal
- Komt na GI-absorptie in portale circulatie terecht
- Hier passeert het de lever, waar veel enzymen aanwezig zijn  GM kan hier afgebroken
of gemetaboliseerd worden = first pass effect
 Mucosaal
- Oculair (via ogen)
- Nasaal (via neus)
- Pulmonair (via longen)
- Buccaal (in mond, niet doorslikken)
- Sublinguaal (onder de tong)
- Gingivaal ( op tandvlees = goed doorbloedt)
- Rectaal (via rectus)
- Vaginaal (via vagina)

Invloed van GM-dosis op plasmaspiegels
 Wanneer de dosis wordt verhoogd
(toedieningsvorm blijft gelijk):
- Stijging van Cmax
- tmax blijft gelijk
- Stijging van AUC
  GM is langer actief, maar niet sneller
 Er moet opgelet worden dat de toxische dosis niet
wordt bereikt time

Invloed van absorptiesnelheid op plasmaspiegels
 Hoeveelheid GM die per tijdseenheid in de algemene circulatie verschijnt
- Normaal wordt de absorptiesnelheid niet beïnvloedt, behalve in de 2 uiterste gevallen:
o Wanneer men heel snel effect wil  hoge absorptiesnelheid = acute toestand
Vb. subliguaal, Epi-pen
o Wanneer men heel traag effect wil  lage absorptiesnelheid = chronische
toestand
 Wanneer de absorptiesnelheid wordt verhoogd:
- Stijging van Cmax
- Daling van tmax

(Te) lage absorptiesnelheid door
 Slechte oplosbaarheid GM  de 1e stap van elk GM is in oplossing gaan, want enkel
opgeloste stoffen in opgenomen worden
 Trage desintegratie van doseringsvorm = oplossen van tablet
 Interacties met voedsel ( correct advies verstrekken)
 Instabiliteit GM in GI-kanaal (pH, enzymen)
 1e pass effect in lever




Pagina 4 van 205