1C. ANA.CO.1 - Osteologie van de wervelkolom
Leerdoelen ANA.CO.1;
1. De student kan het algemene bouwplan van een wervel (vertebra) en van de wervelkolom,
inclusief de fysiologische curvaturen van de wervelkolom beschrijven.
2. De student kan een lendenwervel (vertebra lumbalis) onderscheiden van de overige wervels
(cervicaal en thoracaal) op basis van morfologische (=vorm) kenmerken.
3. De student kent de functionele betekenis van de typische morfologische (=vorm) kenmerken van
een lumbale, thoracale of cervicale wervel.
4. De student kent de bouw van de intervertebrale facetgewrichten, in het bijzonder die tussen de
lumbale wervels, de kenmerken waarin deze gewrichten zich onderscheiden van hun cervicale en
thoracale tegenhangers en de functionele betekenis van deze kenmerken ten aanzien van
bewegingsmogelijkheden in deze gewrichten.
5. De student kent de functionele anatomie van het sacrum en diens verbinding met het os coxae
(SI - gewricht) en de bewegingsmogelijkheden in dit gewricht.
SAMENVATTING HOORCOLLEGE;
Onderdelen van de wervelkolom;
- CWK (nekwervels) = Cervicaal >
- TWK (borstwervels) = Thorocaal >
- LWK (lendewervels) = Lumbaal >
- Sacrum (heiligbeen)
- Os coccygis (staart- / stuitbeen)
De wervelkolom = Columna vertebralis
33 benige vertebrea;
└> 7 cervikaal
└> 12 thorocaal
└> 5 lumbaal
└> 5 sacraal (vergroeid), heet het sacrum / heiligbeen
└> 4 (3-6) (vergroeid), heet het os coccygis (stuitje)
27 kraakbenige disci intervertebrales;
└> 4 sacraal en 23 presacraal (vanaf C3)
De wervel = Vertebra;
Corpus; Wervellichaam
Arcus; Wervelboog
└> Hiertussen ligt het foramen vertebrale en
hier is ruimte voor het ruggenmerg.
1
,Aan die wervelboog zitten;
Processus transversus (2x); Dwarsuitsteeksels arcus
Processus spinosus; Doornuitsteeksel
Processus articularis; Superior en Inferior
└> Die ‘articularis’ scheidt de wervelboog in de
pediculus (= voetboog) en de lamina (= boogplaat).
Vormgeving van sommige delen;
Het corpus; Neemt van craniaal naar caudaal in grootte toe.
Het foramen vertebrale; - Cervikaal is het driehoekig,
- Thorocaal is het rond,
- Lumbaal is het driehoekig,
Neemt van craniaal en caudaal in grootte af.
Het processus transversus; C1 is groot, Overige CWK zijn klein, TWK zijn groot, LWK zijn klein.
Het processus spinosus; - CWK; Horizontaal naar achteren
- TWK; Dakpansgewijs
- LWK; Smal (met verdikte uiteinden) en horizontaal naar achteren.
Wervels per regio;
Cervikaal; HoogCWK, geheel afwijkend ivm bewegingen van de schedel.
└> C1 (atlas) en C2 (axis) zijn o.a. verbonden met een tand, de dens.
De Arterie Vertebralis loopt door processus transversus.
Bevat uncun (= een opstaande rand van het corpus)
Thorocaal; Ribben hechten hier op aan.
Lumbaal; Groot corpus.
Sacrum; 5 vergroeide wervels.
Verbinding met bekken (ilium).
Curvaturen wervelkolom:
Stabiliteit – Mobiliteit:
> Is een gewricht heel stabiel, dan is er moeite met mobiliteit.
> Als het gewicht juist mobiel is, is er weinig stabiliteit.
Kyfose – Lordose:
Onze wervelkolom heeft 2 soorten krommingen (hoe meer krommingen, hoe sterker).
> Kyfose: Relatief stabiel, bolling naar achter. (Sacrum, thoracale regio en hoofd)
> Lordose: Relatief mobiel, bolling naar voren. (Lumbale regio en cervicale regio)
2
, Anatomie en bouw van de sacrale/lumbale regio;
• Processus articularis superior (groene puntjes)
└> De verbinding / gewrichtsvlakken met de onderste lendewervel = L5.
• Facies auricularis (rode puntjes)
└> Aan zijkanten van je sacrum zit het oorvormige gewrichtsoppervlak,
deze maken contact met iliumdelen.
• Foramen sacralis dorsalis (paarse puntjes)
└> Gaten in je sacrum aan de achterzijde.
└> Vanuit hier kunnen zenuwen naar buiten treden.
• Crista sacralis mediana (witte streep)
└> Dorsale/mediale deel van sacrum is als richel te zien.
└> De lijn die vormt door alle vergroeide processus spinosus.
• Crista sacralis lateralis (gele streep)
└> Dorsale/laterale deel van sacrum nog 2 richels.
└> De combinaCe van de processus transversus aan beide zijde, die zijn vergroeid met ‘t sacrum.
3 pilaren in de wervelkolom:
Hoofdpilaar; De blokjes van de corpora, met daartussen de disci.
Zorgt voor; Gewrichtsdragend / Stabiliserend.
2 kleinere pilaren; De Processi articularis.
Zorgt voor; Beweegsegment / Mobiliteit.
Artt. Zygapophysiales; De facetgewichten / verbindingen die aan de achterzijde zitten.
└> Deze hebben een verschil in posiCe, wat belangrijk is voor de beweegelijkheid.
• Cervicaal; Is de gewrichtsvlakrichting, transversaal en frontaal.
• Thoracaal; De gewrichtsvlakrichting schuift het steeds mee naar het frontale vlak.
• Lumbaal; De gewrichtsvlakrichting hooglumbaal is vooral sagitaal en laag wat meer frontaal.
Verschillende bewegingsuitslagen;
Flexie – Extensie (sagittale vlak) > Flexie 100 o & Extensie 140 o
Lateroflexie (frontale vlak) > Zo’n 75 - 85 o
Rotaties (sagittale vlak) > Zo’n 90 o
Positie lumbaal → Pelvis en sacrum:
De wervelkolom is gepositioneerd op het bekken.
Het bekken is naar voren gekanteld in ongeveer 60o (groen).
Het sacrum staat anders gehoekt dan het bekken, dit is
namelijk ongeveer 30o (blauw).
3
Leerdoelen ANA.CO.1;
1. De student kan het algemene bouwplan van een wervel (vertebra) en van de wervelkolom,
inclusief de fysiologische curvaturen van de wervelkolom beschrijven.
2. De student kan een lendenwervel (vertebra lumbalis) onderscheiden van de overige wervels
(cervicaal en thoracaal) op basis van morfologische (=vorm) kenmerken.
3. De student kent de functionele betekenis van de typische morfologische (=vorm) kenmerken van
een lumbale, thoracale of cervicale wervel.
4. De student kent de bouw van de intervertebrale facetgewrichten, in het bijzonder die tussen de
lumbale wervels, de kenmerken waarin deze gewrichten zich onderscheiden van hun cervicale en
thoracale tegenhangers en de functionele betekenis van deze kenmerken ten aanzien van
bewegingsmogelijkheden in deze gewrichten.
5. De student kent de functionele anatomie van het sacrum en diens verbinding met het os coxae
(SI - gewricht) en de bewegingsmogelijkheden in dit gewricht.
SAMENVATTING HOORCOLLEGE;
Onderdelen van de wervelkolom;
- CWK (nekwervels) = Cervicaal >
- TWK (borstwervels) = Thorocaal >
- LWK (lendewervels) = Lumbaal >
- Sacrum (heiligbeen)
- Os coccygis (staart- / stuitbeen)
De wervelkolom = Columna vertebralis
33 benige vertebrea;
└> 7 cervikaal
└> 12 thorocaal
└> 5 lumbaal
└> 5 sacraal (vergroeid), heet het sacrum / heiligbeen
└> 4 (3-6) (vergroeid), heet het os coccygis (stuitje)
27 kraakbenige disci intervertebrales;
└> 4 sacraal en 23 presacraal (vanaf C3)
De wervel = Vertebra;
Corpus; Wervellichaam
Arcus; Wervelboog
└> Hiertussen ligt het foramen vertebrale en
hier is ruimte voor het ruggenmerg.
1
,Aan die wervelboog zitten;
Processus transversus (2x); Dwarsuitsteeksels arcus
Processus spinosus; Doornuitsteeksel
Processus articularis; Superior en Inferior
└> Die ‘articularis’ scheidt de wervelboog in de
pediculus (= voetboog) en de lamina (= boogplaat).
Vormgeving van sommige delen;
Het corpus; Neemt van craniaal naar caudaal in grootte toe.
Het foramen vertebrale; - Cervikaal is het driehoekig,
- Thorocaal is het rond,
- Lumbaal is het driehoekig,
Neemt van craniaal en caudaal in grootte af.
Het processus transversus; C1 is groot, Overige CWK zijn klein, TWK zijn groot, LWK zijn klein.
Het processus spinosus; - CWK; Horizontaal naar achteren
- TWK; Dakpansgewijs
- LWK; Smal (met verdikte uiteinden) en horizontaal naar achteren.
Wervels per regio;
Cervikaal; HoogCWK, geheel afwijkend ivm bewegingen van de schedel.
└> C1 (atlas) en C2 (axis) zijn o.a. verbonden met een tand, de dens.
De Arterie Vertebralis loopt door processus transversus.
Bevat uncun (= een opstaande rand van het corpus)
Thorocaal; Ribben hechten hier op aan.
Lumbaal; Groot corpus.
Sacrum; 5 vergroeide wervels.
Verbinding met bekken (ilium).
Curvaturen wervelkolom:
Stabiliteit – Mobiliteit:
> Is een gewricht heel stabiel, dan is er moeite met mobiliteit.
> Als het gewicht juist mobiel is, is er weinig stabiliteit.
Kyfose – Lordose:
Onze wervelkolom heeft 2 soorten krommingen (hoe meer krommingen, hoe sterker).
> Kyfose: Relatief stabiel, bolling naar achter. (Sacrum, thoracale regio en hoofd)
> Lordose: Relatief mobiel, bolling naar voren. (Lumbale regio en cervicale regio)
2
, Anatomie en bouw van de sacrale/lumbale regio;
• Processus articularis superior (groene puntjes)
└> De verbinding / gewrichtsvlakken met de onderste lendewervel = L5.
• Facies auricularis (rode puntjes)
└> Aan zijkanten van je sacrum zit het oorvormige gewrichtsoppervlak,
deze maken contact met iliumdelen.
• Foramen sacralis dorsalis (paarse puntjes)
└> Gaten in je sacrum aan de achterzijde.
└> Vanuit hier kunnen zenuwen naar buiten treden.
• Crista sacralis mediana (witte streep)
└> Dorsale/mediale deel van sacrum is als richel te zien.
└> De lijn die vormt door alle vergroeide processus spinosus.
• Crista sacralis lateralis (gele streep)
└> Dorsale/laterale deel van sacrum nog 2 richels.
└> De combinaCe van de processus transversus aan beide zijde, die zijn vergroeid met ‘t sacrum.
3 pilaren in de wervelkolom:
Hoofdpilaar; De blokjes van de corpora, met daartussen de disci.
Zorgt voor; Gewrichtsdragend / Stabiliserend.
2 kleinere pilaren; De Processi articularis.
Zorgt voor; Beweegsegment / Mobiliteit.
Artt. Zygapophysiales; De facetgewichten / verbindingen die aan de achterzijde zitten.
└> Deze hebben een verschil in posiCe, wat belangrijk is voor de beweegelijkheid.
• Cervicaal; Is de gewrichtsvlakrichting, transversaal en frontaal.
• Thoracaal; De gewrichtsvlakrichting schuift het steeds mee naar het frontale vlak.
• Lumbaal; De gewrichtsvlakrichting hooglumbaal is vooral sagitaal en laag wat meer frontaal.
Verschillende bewegingsuitslagen;
Flexie – Extensie (sagittale vlak) > Flexie 100 o & Extensie 140 o
Lateroflexie (frontale vlak) > Zo’n 75 - 85 o
Rotaties (sagittale vlak) > Zo’n 90 o
Positie lumbaal → Pelvis en sacrum:
De wervelkolom is gepositioneerd op het bekken.
Het bekken is naar voren gekanteld in ongeveer 60o (groen).
Het sacrum staat anders gehoekt dan het bekken, dit is
namelijk ongeveer 30o (blauw).
3
