Anatomie
Anatomie - Studie bouw menselijk lichaam
Fysiologie - Studie die lichaamsfuncties onderzoekt
Terminologia Atatomica - Iedereen spreekt dezelfde taal
- Vakjargon
➔ Geen/ weinig verwarring zorgverleners
Orgaanstelsels - 11 stelsels
- Onderling afhankelijk van elkaar
- Werken samen
Homeostase - Streven naar een veilige stabiele werking
- = evenwichtssituatie in lichaam
➔ Wordt verstoord door te warm, te koud, honger …
➔ Meting - Receptoren/ sensoren
• Sturen prikkels naar sturende mechanismes
▪ Hersenen
▪ Zenuwstelsel
o Gevolg: reactie zodat het evenwicht terug hersteld kan
worden = effector
1) Weefsels
Weefsel - Verzameling van cellen met dezelfde specialisatie
Orgaan - Verzameling van weefsels met dezelfde specialisatie
Differentiatie - Uitschakeling gen
➔ Gevolg= specialisatie cel
Histologie - Leer van weefsels
4 soorten basisweefsels 1) Dekweefsel
2) Bindweefsel
3) Spierweefsel
4) Zenuwweefsel
Epitheel =dekweefsel
- Bekleden structuren
• Inwendige oppervlakken
• Uitwendige oppervlakken
,Klieren - Scheiden producten af
• Binnenwereld
o Hormonen
• Buitenwereld
o Zweet
o Talg
Kenmerken epitheel 1) Structuur - Cellen dicht opeen/ compact
tegen elkaar
2) Oppervlak - Apicaal oppervlak
- Inwendig compartiment
- Vrij oppervlak blootgesteld aan
omgeving
- Inwendige transportbuis
3) Basaalmembraan - Verbind weefsels met
onderliggende structuren
4) Avasculair - Geen bloedbaten
Nadeel: geen aanvoer van
voedingsstoffen= cellen sterven af
5) Regeneratie - Constante vervanging van
cellen
- Zorgt voor constante aanvoer +
vervanging cellen
Functies epitheel 1) Fysieke - Tegen externe invloeden+
bescherming schadelijke stoffen
- Vb: MO’s, schaven, chemische
stoffen …
2) Doorlaatbaarheid - Toezicht houden over wat
reguleren binnen en buiten lichaam gaat
- Sommige weefsels zijn
doorlaatbaar andere niet
3) Zintuigfunctie - Meten van temperatuur, pijn,
druk, spanning
- Huid: tastreceptoren
- Nemen veranderingen waar in
omgeving
- Geven info door aan
zenuwstelsel: tastzintuig huid vb
4) Vorming - Exocriene klieren
gespecialiseerde a. Afgeven klierproduct aan
klierproducten oppervlak dekweefsel
o Vb: zweet, melk…
- Endocriene klieren
b. Hormonaal van aard
c. Afgeven klierproduct aan
omringend weefselvocht
of bloed
o Vb: hormonen
,Kliercellen - Dekweefselcellen die klierproducten vormen
➔ Soorten 1) Exocriene klieren
2) Endocriene klieren
Epitheeloppervlak - Apicaal oppervlak
o Blootgesteld aan:
▪ Interne omgeving
• Cellen die maagsappen aanmaken en
die vrijkomen in de maag
▪ Externe omgeving
• Buitenwereld
o Gespecialiseerde structuren
o Vb:
▪ Trilharen: maken gecoördineerde bewegingen
om stoffen te kunnen verplaatsen
▪ Microvilli: buitenwaartse uitstulpingen van een
celmembraan
→Deze hebben kleine borsteltjes en kunnen
vergroten
Basaalmembraan - Stevige binding tussen dekweefsels + onderliggende
bindweefsels
- Netwerk van eiwitvezels
- Bevat geen cellen
➔ Functies 1) Stevigheid + weerstand tegen vervorming
- Zorgt ervoor dat alles op zijn plaats blijft
2) Barrière tegen verplaatsing van eiwitten + andere
moleculen vanuit bindweefsels richting dekweefsels
Vernieuwing + herstel dekweefsel - Permanente regeneratie nodig
o Sommige cellen leven maar 1 dag=
▪ Blootstelling mechanische belasting
▪ Micro-organismes
▪ Chemische stoffen (maagsappen)
▪ …
o Voortdurende deling van ongedifferentieerde cellen/
stamcellen in diepste lagen dekweefsel
➔ Cellen zonder specialisatie
, Soorten dekweefsel 1) Gelaagdheid
➔ Indelen volgens = # cellagen
▪ Eenlagig
• 1 laag boven het basaalmembraan
• Dun
• Weinig bescherming
• Kwetsbaar
▪ Meerlagig
• Betere bescherming
• Plaatsen met mechanische of chemische
belasting
2) Uitzicht
=vorm buitenste cellaag
• Plaveiselepitheel
o Dunne afgevlakte cellen
o Celkern = dikste deel cel
• Kubisch epitheel
o Vierkante cellen
• Cilindrisch epitheel
o Grotere/ smallere cellen
Eenlagig plaveiselepitheel - Dekweefsel die ventrale(buik) lichaamsholen bekleden
➔ Functie - Vermindert wrijving
- Reguleert doorlaatbaarheid vaten
- Opname en afscheiding
Eenlagig kubisch ephiteel - Klieren
➔ Plaatsen - Afvoerbuizen
- Delen nierbuisjes
- Thyroïd (schildklier)
➔ Functies - Beperkte bescherming
- Afscheiding
- Opname
Eenlagig clindrisch weefsel - Bekleding van
➔ Plaatsen o Maag
o Darmen
o Galblaas
o oviducten/ eileider
- Verzamelbuizen van nieren
➔ Functies - Bescherming
- Afscheiding
Anatomie - Studie bouw menselijk lichaam
Fysiologie - Studie die lichaamsfuncties onderzoekt
Terminologia Atatomica - Iedereen spreekt dezelfde taal
- Vakjargon
➔ Geen/ weinig verwarring zorgverleners
Orgaanstelsels - 11 stelsels
- Onderling afhankelijk van elkaar
- Werken samen
Homeostase - Streven naar een veilige stabiele werking
- = evenwichtssituatie in lichaam
➔ Wordt verstoord door te warm, te koud, honger …
➔ Meting - Receptoren/ sensoren
• Sturen prikkels naar sturende mechanismes
▪ Hersenen
▪ Zenuwstelsel
o Gevolg: reactie zodat het evenwicht terug hersteld kan
worden = effector
1) Weefsels
Weefsel - Verzameling van cellen met dezelfde specialisatie
Orgaan - Verzameling van weefsels met dezelfde specialisatie
Differentiatie - Uitschakeling gen
➔ Gevolg= specialisatie cel
Histologie - Leer van weefsels
4 soorten basisweefsels 1) Dekweefsel
2) Bindweefsel
3) Spierweefsel
4) Zenuwweefsel
Epitheel =dekweefsel
- Bekleden structuren
• Inwendige oppervlakken
• Uitwendige oppervlakken
,Klieren - Scheiden producten af
• Binnenwereld
o Hormonen
• Buitenwereld
o Zweet
o Talg
Kenmerken epitheel 1) Structuur - Cellen dicht opeen/ compact
tegen elkaar
2) Oppervlak - Apicaal oppervlak
- Inwendig compartiment
- Vrij oppervlak blootgesteld aan
omgeving
- Inwendige transportbuis
3) Basaalmembraan - Verbind weefsels met
onderliggende structuren
4) Avasculair - Geen bloedbaten
Nadeel: geen aanvoer van
voedingsstoffen= cellen sterven af
5) Regeneratie - Constante vervanging van
cellen
- Zorgt voor constante aanvoer +
vervanging cellen
Functies epitheel 1) Fysieke - Tegen externe invloeden+
bescherming schadelijke stoffen
- Vb: MO’s, schaven, chemische
stoffen …
2) Doorlaatbaarheid - Toezicht houden over wat
reguleren binnen en buiten lichaam gaat
- Sommige weefsels zijn
doorlaatbaar andere niet
3) Zintuigfunctie - Meten van temperatuur, pijn,
druk, spanning
- Huid: tastreceptoren
- Nemen veranderingen waar in
omgeving
- Geven info door aan
zenuwstelsel: tastzintuig huid vb
4) Vorming - Exocriene klieren
gespecialiseerde a. Afgeven klierproduct aan
klierproducten oppervlak dekweefsel
o Vb: zweet, melk…
- Endocriene klieren
b. Hormonaal van aard
c. Afgeven klierproduct aan
omringend weefselvocht
of bloed
o Vb: hormonen
,Kliercellen - Dekweefselcellen die klierproducten vormen
➔ Soorten 1) Exocriene klieren
2) Endocriene klieren
Epitheeloppervlak - Apicaal oppervlak
o Blootgesteld aan:
▪ Interne omgeving
• Cellen die maagsappen aanmaken en
die vrijkomen in de maag
▪ Externe omgeving
• Buitenwereld
o Gespecialiseerde structuren
o Vb:
▪ Trilharen: maken gecoördineerde bewegingen
om stoffen te kunnen verplaatsen
▪ Microvilli: buitenwaartse uitstulpingen van een
celmembraan
→Deze hebben kleine borsteltjes en kunnen
vergroten
Basaalmembraan - Stevige binding tussen dekweefsels + onderliggende
bindweefsels
- Netwerk van eiwitvezels
- Bevat geen cellen
➔ Functies 1) Stevigheid + weerstand tegen vervorming
- Zorgt ervoor dat alles op zijn plaats blijft
2) Barrière tegen verplaatsing van eiwitten + andere
moleculen vanuit bindweefsels richting dekweefsels
Vernieuwing + herstel dekweefsel - Permanente regeneratie nodig
o Sommige cellen leven maar 1 dag=
▪ Blootstelling mechanische belasting
▪ Micro-organismes
▪ Chemische stoffen (maagsappen)
▪ …
o Voortdurende deling van ongedifferentieerde cellen/
stamcellen in diepste lagen dekweefsel
➔ Cellen zonder specialisatie
, Soorten dekweefsel 1) Gelaagdheid
➔ Indelen volgens = # cellagen
▪ Eenlagig
• 1 laag boven het basaalmembraan
• Dun
• Weinig bescherming
• Kwetsbaar
▪ Meerlagig
• Betere bescherming
• Plaatsen met mechanische of chemische
belasting
2) Uitzicht
=vorm buitenste cellaag
• Plaveiselepitheel
o Dunne afgevlakte cellen
o Celkern = dikste deel cel
• Kubisch epitheel
o Vierkante cellen
• Cilindrisch epitheel
o Grotere/ smallere cellen
Eenlagig plaveiselepitheel - Dekweefsel die ventrale(buik) lichaamsholen bekleden
➔ Functie - Vermindert wrijving
- Reguleert doorlaatbaarheid vaten
- Opname en afscheiding
Eenlagig kubisch ephiteel - Klieren
➔ Plaatsen - Afvoerbuizen
- Delen nierbuisjes
- Thyroïd (schildklier)
➔ Functies - Beperkte bescherming
- Afscheiding
- Opname
Eenlagig clindrisch weefsel - Bekleding van
➔ Plaatsen o Maag
o Darmen
o Galblaas
o oviducten/ eileider
- Verzamelbuizen van nieren
➔ Functies - Bescherming
- Afscheiding
