Thema 1 - Het geneeskundig proces
Thema 1 – Het geneeskundig proces
Het geneeskundig proces: het proces vanaf de aanmelding van een patiënt tot aan de
oplossing/afsluiting van het probleem.
Het geneeskundig proces bestaat uit de volgende onderdelen;
1. Consultvoering
2. Gegevens verzamelen (opening, anamnese en lichamelijk onderzoek)
3. Analyseren/interpretatie van de gevonden gegevens
4. Diagnose stellen; conclusies trekken en beslissen
5. Behandelplan opstellen; plannen maken
6. Behandelen (uitvoeren van de gemaakte plannen)
7. Evalueren van de behandeling; effect evalueren
1. Consultvoering
Binnen de consultvoering zijn er een aantal doelen die bereikt kunnen worden. Eén van deze doelen
is de beantwoording van de hulpvraag van de patiënt. Ook kan een medisch probleem
oplossen/verduidelijken een doel zijn. Andere doelen kunnen zijn het vormgeven van een
vervolgbeleid en het ontwikkelen van een goede arts-patiënt relatie.
Probeer in een consult altijd concreet te krijgen wat jij en de patiënt bedoelen.
Een consult bestaat daarnaast uit een aantal ‘lagen’.
- Medisch inhoudelijk:
o Informatie verzamelen
o Tot diagnose komen
o Juiste behandeling en vervolg bepalen
- Communicatief-interactief:
o Aansluiting zoeken en consensus met patiënt
Ingrediënten consult, waarmee begint het? Een consult begint eigenlijk altijd met een hulpvraag. Dit
hulpvraag kan zowel vanuit de patiënt, als vanuit de verwijzer komen. Belangrijk om je je af te vragen
bij de hulpvraag is; Wie komt waarom op welk moment (nu)? 3xW. En wat is dan de vraag aan
mij als hulpverlener?
Vraag je zelf altijd af; waarom komt deze patiënt, met dit probleem, op dit moment bij mij? Zijn er
meerdere hulpvragen, bij wie hoort deze klacht en wie is de patiënt precies?
Hoe kom je het beste achter de hulpvraag?
- Ruimte geven aan de patiënt
- Inleven in de patiënt
- Stel open vragen
- Doorvragen, wees nieuwsgierig
Onderdelen die hierbij helpen zijn het verkennen van gedragsmatige aspecten, emoties, cognities en
de sociale aspecten. Benoem vervolgens de hulpvraag expliciet is er consensus met de patiënt?
Het verhelderen van de hulpvraag zorgt voor een betere aansluiting met de patiënt, wat daarnaast
ook leidt tot een goede zelfzorg.
Structuur van het medisch consult
Samenvatting consultvoering: Medisch consult verloopt via
een vast structuur. Ga altijd op zoek naar de hulpvraag.
Check bij de patiënt en zorg voor consensus (ook na het
1
, Thema 1 - Het geneeskundig proces
consult). Interpreteer niet.
2. Gegevens verzamelen (opening, anamnese en lichamelijk onderzoek)
Voor het verzamelen van gegevens tijdens een
anamnese zijn er een aantal vereiste vaardigheden
benodigd;
- Luisteren en waarnemen
- Kennis van patiënt (micro niveau)
Kennis van omgeving (macro niveau)
Kennis van gezondheidszorg (macro niveau)
- Goede communicatieve vaardigheden
- (neem patiënt steeds mee in structuur van
het consult)
In de anamnese is communicatie een essentieel
onderdeel. Het is belangrijk om je te beseffen dat je
informatie zendt (re)actief en dat je informatie ontvangt (receptief).
Welke signalen zend je:
- Verbale signalen; Woordkeus (wat is referentiekader patiënt) en de hoeveelheid woorden
om iets duidelijk te maken.
o Vat samen/ vraag na; hebben jullie elkaar goed begrepen?
- Para-verbale signalen; versterken/verzwakken mededelingen
- Non-verbale signalen; signalen vanuit de lichaamstaal
Belangrijk bij het afgeven van signalen is het gebruik van metacommunicatie; benoem wat je ziet,
hoort en wat er wordt gezegd.
Wees je daarnaast bewust van je eigen impliciete/onbewuste processen. Denk hierbij aan; eigen
ervaringen, haast, blinde vlekken, nauw of open vizier, ander referentiekader en eigen emoties.
Daarnaast zijn er een aantal voorwaarden voor het verzamelen van gegevens tijdens een anamnese:
- Maak tijd / bewustwording
- Bereid je goed voor (snap de pathofysiologie)
- Weet wie er komt
- Beschik over de benodigde hulpmiddelen om doel te bereiken
- Ken je communicatieve valkijken
- Let op eigen zichtbaarheid/hoorbaarheid
Voor het verzamelen van gegevens tijdens lichamelijk onderzoek zijn er ook een aantal specifieke
vaardigheden en voorwaarden nodig;
- Bereid je voor; wat moet je onderzoeken en beheers techniek
o Instrumentarium op orde, aanwezig en schoon
- Zorg dat de patiënt zoveel mogelijk ontspannen is
- Zorg voor faciliteiten m.b.t. onderzoek (onderzoeksruimte/voldoende tijd)
o Onderzoeksruimte patiënt vriendelijk
- Kondig steeds patiënt aan wat je gaat doen
- Geef duidelijke instructies aan patiënt (zowel voor, tijdens als na het lichamelijk onderzoek);
ook met betrekking tot kleding
o Zorg voor voldoende ‘werkruimte’, goede blik zichtbaar op te onderzoeken
lichaamsdelen.
- Hygiëne op orde (sierraden, nagellak, korte nagels) / werkplek schoon
o Warme handen
- Kind; meer-minderjarig? Ouders mee/mantelzorger mee?
2
, Thema 1 - Het geneeskundig proces
Gegevens verzamelen via aanvullend onderzoek;
- Ken de beschikbare testen
- Klinische relevantie m.b.t. diagnose
- Logistiek kennen m.b.t. toegankelijkheid/terugkoppeling
- Proportionaliteit kennen; in relatie tot klacht
- ‘Informed consent’ hebben licht je patiënt goed voor
Laboratoriumdiagnostiek
Laboratoriumonderzoek speelt bij 70% van de diagnoses een sleutelrol.
- Laboratoriumonderzoek draagt bij aan:
Het vaststellen of uitsluiten van een ziekte
Het volgen van het verloop van een ziekte
Het vaststellen van het succes van een behandeling
Het voorkómen van een ziekte
- Daarnaast een belangrijke rol in:
Uitgifte van bloedproducten voor transfusies
Vruchtbaarheidsonderzoek bij een zwangerschapswens en
Klinische chemie
- Chemie & Immunologie
Eiwitten, elektrolyten
Afweerreacties op lichaamseigen en lichaamsvreemde stoffen
- Endocrinologie & metabole ziekten
Hormoonhuishouding
DNA- en enzymafwijkingen
Onderzoek naar semenkwaliteit
- Hematologie
Tellen en karakteriseren van bloedcellen
Hemostase en trombose
- Bloedtransfusie:
Beheer en uitgifte van bloedproducten en hemovigilantie
Let op:
Belangrijk! Juiste …
- Patiëntidentificatie
- Afname
- Buistype
- Buisvolgorde
- Vulling
- Menging
- Verzend/bewaar condities
-
Referentie intervallen
- Referentie-interval is een begrenzing van een range waarden
met een boven- en ondergrens.
- Deze waarden zijn gemeten bij een grote groep willekeurige
gezonde mensen.
- 95% van een groep valt binnen het referentie-interval
- Meer testen → meer kans op een afwijkende uitslag
o 10 testen = 40%
3
Thema 1 – Het geneeskundig proces
Het geneeskundig proces: het proces vanaf de aanmelding van een patiënt tot aan de
oplossing/afsluiting van het probleem.
Het geneeskundig proces bestaat uit de volgende onderdelen;
1. Consultvoering
2. Gegevens verzamelen (opening, anamnese en lichamelijk onderzoek)
3. Analyseren/interpretatie van de gevonden gegevens
4. Diagnose stellen; conclusies trekken en beslissen
5. Behandelplan opstellen; plannen maken
6. Behandelen (uitvoeren van de gemaakte plannen)
7. Evalueren van de behandeling; effect evalueren
1. Consultvoering
Binnen de consultvoering zijn er een aantal doelen die bereikt kunnen worden. Eén van deze doelen
is de beantwoording van de hulpvraag van de patiënt. Ook kan een medisch probleem
oplossen/verduidelijken een doel zijn. Andere doelen kunnen zijn het vormgeven van een
vervolgbeleid en het ontwikkelen van een goede arts-patiënt relatie.
Probeer in een consult altijd concreet te krijgen wat jij en de patiënt bedoelen.
Een consult bestaat daarnaast uit een aantal ‘lagen’.
- Medisch inhoudelijk:
o Informatie verzamelen
o Tot diagnose komen
o Juiste behandeling en vervolg bepalen
- Communicatief-interactief:
o Aansluiting zoeken en consensus met patiënt
Ingrediënten consult, waarmee begint het? Een consult begint eigenlijk altijd met een hulpvraag. Dit
hulpvraag kan zowel vanuit de patiënt, als vanuit de verwijzer komen. Belangrijk om je je af te vragen
bij de hulpvraag is; Wie komt waarom op welk moment (nu)? 3xW. En wat is dan de vraag aan
mij als hulpverlener?
Vraag je zelf altijd af; waarom komt deze patiënt, met dit probleem, op dit moment bij mij? Zijn er
meerdere hulpvragen, bij wie hoort deze klacht en wie is de patiënt precies?
Hoe kom je het beste achter de hulpvraag?
- Ruimte geven aan de patiënt
- Inleven in de patiënt
- Stel open vragen
- Doorvragen, wees nieuwsgierig
Onderdelen die hierbij helpen zijn het verkennen van gedragsmatige aspecten, emoties, cognities en
de sociale aspecten. Benoem vervolgens de hulpvraag expliciet is er consensus met de patiënt?
Het verhelderen van de hulpvraag zorgt voor een betere aansluiting met de patiënt, wat daarnaast
ook leidt tot een goede zelfzorg.
Structuur van het medisch consult
Samenvatting consultvoering: Medisch consult verloopt via
een vast structuur. Ga altijd op zoek naar de hulpvraag.
Check bij de patiënt en zorg voor consensus (ook na het
1
, Thema 1 - Het geneeskundig proces
consult). Interpreteer niet.
2. Gegevens verzamelen (opening, anamnese en lichamelijk onderzoek)
Voor het verzamelen van gegevens tijdens een
anamnese zijn er een aantal vereiste vaardigheden
benodigd;
- Luisteren en waarnemen
- Kennis van patiënt (micro niveau)
Kennis van omgeving (macro niveau)
Kennis van gezondheidszorg (macro niveau)
- Goede communicatieve vaardigheden
- (neem patiënt steeds mee in structuur van
het consult)
In de anamnese is communicatie een essentieel
onderdeel. Het is belangrijk om je te beseffen dat je
informatie zendt (re)actief en dat je informatie ontvangt (receptief).
Welke signalen zend je:
- Verbale signalen; Woordkeus (wat is referentiekader patiënt) en de hoeveelheid woorden
om iets duidelijk te maken.
o Vat samen/ vraag na; hebben jullie elkaar goed begrepen?
- Para-verbale signalen; versterken/verzwakken mededelingen
- Non-verbale signalen; signalen vanuit de lichaamstaal
Belangrijk bij het afgeven van signalen is het gebruik van metacommunicatie; benoem wat je ziet,
hoort en wat er wordt gezegd.
Wees je daarnaast bewust van je eigen impliciete/onbewuste processen. Denk hierbij aan; eigen
ervaringen, haast, blinde vlekken, nauw of open vizier, ander referentiekader en eigen emoties.
Daarnaast zijn er een aantal voorwaarden voor het verzamelen van gegevens tijdens een anamnese:
- Maak tijd / bewustwording
- Bereid je goed voor (snap de pathofysiologie)
- Weet wie er komt
- Beschik over de benodigde hulpmiddelen om doel te bereiken
- Ken je communicatieve valkijken
- Let op eigen zichtbaarheid/hoorbaarheid
Voor het verzamelen van gegevens tijdens lichamelijk onderzoek zijn er ook een aantal specifieke
vaardigheden en voorwaarden nodig;
- Bereid je voor; wat moet je onderzoeken en beheers techniek
o Instrumentarium op orde, aanwezig en schoon
- Zorg dat de patiënt zoveel mogelijk ontspannen is
- Zorg voor faciliteiten m.b.t. onderzoek (onderzoeksruimte/voldoende tijd)
o Onderzoeksruimte patiënt vriendelijk
- Kondig steeds patiënt aan wat je gaat doen
- Geef duidelijke instructies aan patiënt (zowel voor, tijdens als na het lichamelijk onderzoek);
ook met betrekking tot kleding
o Zorg voor voldoende ‘werkruimte’, goede blik zichtbaar op te onderzoeken
lichaamsdelen.
- Hygiëne op orde (sierraden, nagellak, korte nagels) / werkplek schoon
o Warme handen
- Kind; meer-minderjarig? Ouders mee/mantelzorger mee?
2
, Thema 1 - Het geneeskundig proces
Gegevens verzamelen via aanvullend onderzoek;
- Ken de beschikbare testen
- Klinische relevantie m.b.t. diagnose
- Logistiek kennen m.b.t. toegankelijkheid/terugkoppeling
- Proportionaliteit kennen; in relatie tot klacht
- ‘Informed consent’ hebben licht je patiënt goed voor
Laboratoriumdiagnostiek
Laboratoriumonderzoek speelt bij 70% van de diagnoses een sleutelrol.
- Laboratoriumonderzoek draagt bij aan:
Het vaststellen of uitsluiten van een ziekte
Het volgen van het verloop van een ziekte
Het vaststellen van het succes van een behandeling
Het voorkómen van een ziekte
- Daarnaast een belangrijke rol in:
Uitgifte van bloedproducten voor transfusies
Vruchtbaarheidsonderzoek bij een zwangerschapswens en
Klinische chemie
- Chemie & Immunologie
Eiwitten, elektrolyten
Afweerreacties op lichaamseigen en lichaamsvreemde stoffen
- Endocrinologie & metabole ziekten
Hormoonhuishouding
DNA- en enzymafwijkingen
Onderzoek naar semenkwaliteit
- Hematologie
Tellen en karakteriseren van bloedcellen
Hemostase en trombose
- Bloedtransfusie:
Beheer en uitgifte van bloedproducten en hemovigilantie
Let op:
Belangrijk! Juiste …
- Patiëntidentificatie
- Afname
- Buistype
- Buisvolgorde
- Vulling
- Menging
- Verzend/bewaar condities
-
Referentie intervallen
- Referentie-interval is een begrenzing van een range waarden
met een boven- en ondergrens.
- Deze waarden zijn gemeten bij een grote groep willekeurige
gezonde mensen.
- 95% van een groep valt binnen het referentie-interval
- Meer testen → meer kans op een afwijkende uitslag
o 10 testen = 40%
3
