Chronische nierinsufficiëntie & Elektrolytstoornissen.
● De risicofactoren, etiologie, symptomen, diagnostiek, behandeling,
complicaties, prognose en preventie van chronische
nierinsufficiëntie beschrijven.
proces waarbij de nierfunctie door beschadiging van nierweefsel langzaam achteruit
gaat, in periode van maanden tot jaren. verhoogt risico op hart- en vaatziekte, acute
nierinsufficiëntie en terminaal nierfalen,--> vervroegd overlijden.
risicofactoren:
- hogere leeftijd
- chronische aandoeningen
- positieve familieanamnsen voor eflijke nierziekten/insufficientie
- acute nierinsufficiëntie
- langdurige gebruik van NSAIDS
etiologie:
meest voorkomende oorzaken zijn diabetes mellitus en hypertensie veroorzaken
beide schade aan de kleine bloedvaatjes in de nieren. bij diabetes heet= diabetische
nefropathie. ook door atherosclerose en auto immuunaandoeningen, zoals
glomerulonefritis raken bloedvaatje in de nieren beschadigd. andere oorzaken van
nierweefsel zijn pyelonefritis (nierbekkenontsteking), nefrotoxische medicatie zoals
NSAIDS en erfelijke nieraandoeningen zoals cystenieren. acute nierinsufficiëntie die
onvoldoende hersteld kan overgaan in chronische nierinsufficiëntie
symptomen:
begin geen duidelijke klachten, 60-70% uitval treedt ophoping van afvalstoffen op en
kunnen er klachten ontstaan. symptomen variëren met de mate van functieverlies
- tekenen van minder goed concentreren van de urine: vaker plassen en
nycturie
- tekenen van ophoping van afvalstoffen (uremie): vermoeidheid, slaperigheid
verminderde eetlust, misselijkheid jeuk en een vaalgele huid
- tekenen van vochtretentie(overvulling) oedeem kortademigheid hypertensie
- tekenen van elektrolytstoornissen en acidose: spierpijn, tintelingen en
gevoelsverlies
- tekenen van anemie: vermoeidheid en bleek zien
- tekenen van een verstoorde bot stofwissling (osteoporose): botpijn
, diagnostiek:
in het beginstadium is meestal nog geen sprake van klachten en/of afwijkingen bij
lichamelijk onderzoek. Een jaarlijkse screening op chronische nierschade middels
bloed- en urineonderzoek wordt daarom aanbevolen bij zorgvragers in
risicogroepen.
Laboratoriumonderzoek: bloed wordt onderzocht op creatinine, ureum, natrium,
kalium, calcium, fosfaat, pH, bloedbeeld en albumine. Bij een verhoogd creatinine
wordt de eGFR berekend. Glucose en het lipidenspectrum worden bepaald om
overige cardiovasculaire risicofactoren in kaart te brengen. Urine kan screenend met
een dipstick onderzocht worden op albumine. Bij een afwijkende screening of bij de
eerder genoemde jaarlijkse controle wordt gekeken naar de ernst van de
albuminurie. Bij albuminurie wordt microscopisch onderzoek van het urinesediment
verricht naar erytrocyten en epitheelcellen die wijzen op nierschade.
Beeldvorming: Echografie, CT-scan en eventueel een nierbiopt worden ingezet
indien de oorzaak van de nierschade niet duidelijk is.
stadiëring:
volgens de Nederlandse richtlijn is sprake van chronisch nierschade als er langer
dan 3 maanden sprake is van afwijkingen in de nierstructuur of in de nierfunctie, zich
uitend in:
Een eGFR van minder dan 60ml/min en/of een of meer markers van nierschade:
- Verhoogde albuminurie
- Afwijkingen in het urinesediment, zoals erytrocyten en cel cilinders
- Elektrolytenstoornissen en acidose
- Histologische afwijkingen bij een biopsie
- Structurele afwijkingen bij beeldvorming
De ernst van nierschade wordt onderverdeeld in 5 stadia aan de hand van de eGFR:
1. >90 = normale nierfunctie bij albuminurie en structurele afwijkingen
2. 60-89 = mild afgenomen
3a. 45-59 mild tot matig afgenomen
3b 30-44 matig tot ernstig afgenomen
4. 15-29 ernstig afgenomen
5. <15 nierfalen
behandeling:
is complex en heeft veel verschillende doelen
- beperken van de progressie van de nierschade en preventie van late
complicaties
● De risicofactoren, etiologie, symptomen, diagnostiek, behandeling,
complicaties, prognose en preventie van chronische
nierinsufficiëntie beschrijven.
proces waarbij de nierfunctie door beschadiging van nierweefsel langzaam achteruit
gaat, in periode van maanden tot jaren. verhoogt risico op hart- en vaatziekte, acute
nierinsufficiëntie en terminaal nierfalen,--> vervroegd overlijden.
risicofactoren:
- hogere leeftijd
- chronische aandoeningen
- positieve familieanamnsen voor eflijke nierziekten/insufficientie
- acute nierinsufficiëntie
- langdurige gebruik van NSAIDS
etiologie:
meest voorkomende oorzaken zijn diabetes mellitus en hypertensie veroorzaken
beide schade aan de kleine bloedvaatjes in de nieren. bij diabetes heet= diabetische
nefropathie. ook door atherosclerose en auto immuunaandoeningen, zoals
glomerulonefritis raken bloedvaatje in de nieren beschadigd. andere oorzaken van
nierweefsel zijn pyelonefritis (nierbekkenontsteking), nefrotoxische medicatie zoals
NSAIDS en erfelijke nieraandoeningen zoals cystenieren. acute nierinsufficiëntie die
onvoldoende hersteld kan overgaan in chronische nierinsufficiëntie
symptomen:
begin geen duidelijke klachten, 60-70% uitval treedt ophoping van afvalstoffen op en
kunnen er klachten ontstaan. symptomen variëren met de mate van functieverlies
- tekenen van minder goed concentreren van de urine: vaker plassen en
nycturie
- tekenen van ophoping van afvalstoffen (uremie): vermoeidheid, slaperigheid
verminderde eetlust, misselijkheid jeuk en een vaalgele huid
- tekenen van vochtretentie(overvulling) oedeem kortademigheid hypertensie
- tekenen van elektrolytstoornissen en acidose: spierpijn, tintelingen en
gevoelsverlies
- tekenen van anemie: vermoeidheid en bleek zien
- tekenen van een verstoorde bot stofwissling (osteoporose): botpijn
, diagnostiek:
in het beginstadium is meestal nog geen sprake van klachten en/of afwijkingen bij
lichamelijk onderzoek. Een jaarlijkse screening op chronische nierschade middels
bloed- en urineonderzoek wordt daarom aanbevolen bij zorgvragers in
risicogroepen.
Laboratoriumonderzoek: bloed wordt onderzocht op creatinine, ureum, natrium,
kalium, calcium, fosfaat, pH, bloedbeeld en albumine. Bij een verhoogd creatinine
wordt de eGFR berekend. Glucose en het lipidenspectrum worden bepaald om
overige cardiovasculaire risicofactoren in kaart te brengen. Urine kan screenend met
een dipstick onderzocht worden op albumine. Bij een afwijkende screening of bij de
eerder genoemde jaarlijkse controle wordt gekeken naar de ernst van de
albuminurie. Bij albuminurie wordt microscopisch onderzoek van het urinesediment
verricht naar erytrocyten en epitheelcellen die wijzen op nierschade.
Beeldvorming: Echografie, CT-scan en eventueel een nierbiopt worden ingezet
indien de oorzaak van de nierschade niet duidelijk is.
stadiëring:
volgens de Nederlandse richtlijn is sprake van chronisch nierschade als er langer
dan 3 maanden sprake is van afwijkingen in de nierstructuur of in de nierfunctie, zich
uitend in:
Een eGFR van minder dan 60ml/min en/of een of meer markers van nierschade:
- Verhoogde albuminurie
- Afwijkingen in het urinesediment, zoals erytrocyten en cel cilinders
- Elektrolytenstoornissen en acidose
- Histologische afwijkingen bij een biopsie
- Structurele afwijkingen bij beeldvorming
De ernst van nierschade wordt onderverdeeld in 5 stadia aan de hand van de eGFR:
1. >90 = normale nierfunctie bij albuminurie en structurele afwijkingen
2. 60-89 = mild afgenomen
3a. 45-59 mild tot matig afgenomen
3b 30-44 matig tot ernstig afgenomen
4. 15-29 ernstig afgenomen
5. <15 nierfalen
behandeling:
is complex en heeft veel verschillende doelen
- beperken van de progressie van de nierschade en preventie van late
complicaties
