Module 8
,Embryologie nieren:
Het urinestelsel begint zich vóór het genitale systeem te ontwikkelen en bestaat uit de
• Nieren, die urine produceren en uitscheiden
• Ureters, die urine van de nieren naar de urineblaas transporteren
• Urineblaas, die urine tijdelijk opslaat
• Urethra, die urine uit de blaas uitwendig afvoert
Ontwikkeling van nieren en urineleiders
Drie sets opeenvolgende nieren ontwikkelen zich in de embryo's. De eerste set, de
pronephroi is rudimentair. De tweede set, de mesonephroi, functioneert kort tijdens de
vroege foetale periode. De derde set, de metanephroi, vormt de permanente nieren.
Pronephroi
Pronephroi zijn bilaterale tijdelijke structuren die vroeg in de vierde week verschijnen. Ze
worden weergegeven door enkele celclusters en buisvormige structuren in het zich
ontwikkelende nekgebied (Fig. 12.2A). De kanalen naar de buikholte lopen caudaal en
monden uit in de cloaca, de kamer waarin de dikke darm en de allantois uitmondden (Fig.
12.2B). De pronephroi degenereren snel; de meeste delen van de kanalen blijven echter
bestaan en worden gebruikt door de tweede set nieren.
Mesonefroi
Mesonephroi, grote, langwerpige uitscheidingsorganen, verschijnen laat in de vierde week,
caudaal van de pronephroi (zie figuur 12.2). De mesonefroi functioneren ongeveer 4 weken
als tussennieren, totdat de permanente nieren zich ontwikkelen en functioneren (fig. 12.3).
De mesonefric nieren bestaan uit glomeruli (10 tot 50 per nier) en mesonefric tubuli). De
tubuli monden uit in bilaterale mesonephric ducts, die oorspronkelijk de ductus Propephric
waren. De mesonefrische kanalen monden uit in de cloaca (zie Fig. 12.2B en Hoofdstuk 11,
Fig. 11.25A). De mesonefroi degenereren tegen het einde van week 12; de metanefrische
tubuli worden echter de efferente kanalen van de teelballen. De mesonefrische kanalen
hebben verschillende volwassen derivaten bij mannen (tabel 12.1).
,
, Metanefroi
Metanephroi, of de primordia van de permanente nieren, beginnen zich in de vijfde week te
ontwikkelen en worden ongeveer 4 weken later functioneel. Urinevorming gaat door
gedurende het hele foetale leven; de urine wordt uitgescheiden in het vruchtwater en vormt
een bestanddeel van het vruchtwater.
De nieren ontwikkelen zich vanuit twee bronnen (zie Fig. 12.6):
• De ureterknop (metanefros divertikel)
• Het metanefrogene blastema (metanefrische massa van mesenchym)
De ureterknop is een divertikel (uitgroei) van de ductus mesonefricus nabij de ingang in de
cloaca. Het metanefrogene blastema is afgeleid van het caudale deel van het nefrogene
koord. Naarmate de ureterknop langer wordt, dringt deze door in het blastema.
De steel van de ureterknop wordt de ureter (zie Fig. 12.6B). Het craniale deel van de knop
ondergaat herhaaldelijke vertakkingen, waardoor de knop zich differentieert in de
verzamelbuisjes (Fig. 12.7A en B, en zie ook Fig. 12.6E). De eerste vier generaties tubuli
worden groter en gaan samenvloeien om de belangrijkste calices te vormen (zie Fig. 12.6C
en D). De tweede vier generaties komen samen om de kleine calices te vormen. Het uiteinde
van elke gewelfde verzamelbuis induceert clusters van mesenchymale cellen in het
metanefrogene blastema om kleine metanefrische blaasjes te vormen (zie Fig. 12.7A en B).
Deze blaasjes worden langer en worden metanefrische tubuli (zie Fig. 12.7B en C).
,Embryologie nieren:
Het urinestelsel begint zich vóór het genitale systeem te ontwikkelen en bestaat uit de
• Nieren, die urine produceren en uitscheiden
• Ureters, die urine van de nieren naar de urineblaas transporteren
• Urineblaas, die urine tijdelijk opslaat
• Urethra, die urine uit de blaas uitwendig afvoert
Ontwikkeling van nieren en urineleiders
Drie sets opeenvolgende nieren ontwikkelen zich in de embryo's. De eerste set, de
pronephroi is rudimentair. De tweede set, de mesonephroi, functioneert kort tijdens de
vroege foetale periode. De derde set, de metanephroi, vormt de permanente nieren.
Pronephroi
Pronephroi zijn bilaterale tijdelijke structuren die vroeg in de vierde week verschijnen. Ze
worden weergegeven door enkele celclusters en buisvormige structuren in het zich
ontwikkelende nekgebied (Fig. 12.2A). De kanalen naar de buikholte lopen caudaal en
monden uit in de cloaca, de kamer waarin de dikke darm en de allantois uitmondden (Fig.
12.2B). De pronephroi degenereren snel; de meeste delen van de kanalen blijven echter
bestaan en worden gebruikt door de tweede set nieren.
Mesonefroi
Mesonephroi, grote, langwerpige uitscheidingsorganen, verschijnen laat in de vierde week,
caudaal van de pronephroi (zie figuur 12.2). De mesonefroi functioneren ongeveer 4 weken
als tussennieren, totdat de permanente nieren zich ontwikkelen en functioneren (fig. 12.3).
De mesonefric nieren bestaan uit glomeruli (10 tot 50 per nier) en mesonefric tubuli). De
tubuli monden uit in bilaterale mesonephric ducts, die oorspronkelijk de ductus Propephric
waren. De mesonefrische kanalen monden uit in de cloaca (zie Fig. 12.2B en Hoofdstuk 11,
Fig. 11.25A). De mesonefroi degenereren tegen het einde van week 12; de metanefrische
tubuli worden echter de efferente kanalen van de teelballen. De mesonefrische kanalen
hebben verschillende volwassen derivaten bij mannen (tabel 12.1).
,
, Metanefroi
Metanephroi, of de primordia van de permanente nieren, beginnen zich in de vijfde week te
ontwikkelen en worden ongeveer 4 weken later functioneel. Urinevorming gaat door
gedurende het hele foetale leven; de urine wordt uitgescheiden in het vruchtwater en vormt
een bestanddeel van het vruchtwater.
De nieren ontwikkelen zich vanuit twee bronnen (zie Fig. 12.6):
• De ureterknop (metanefros divertikel)
• Het metanefrogene blastema (metanefrische massa van mesenchym)
De ureterknop is een divertikel (uitgroei) van de ductus mesonefricus nabij de ingang in de
cloaca. Het metanefrogene blastema is afgeleid van het caudale deel van het nefrogene
koord. Naarmate de ureterknop langer wordt, dringt deze door in het blastema.
De steel van de ureterknop wordt de ureter (zie Fig. 12.6B). Het craniale deel van de knop
ondergaat herhaaldelijke vertakkingen, waardoor de knop zich differentieert in de
verzamelbuisjes (Fig. 12.7A en B, en zie ook Fig. 12.6E). De eerste vier generaties tubuli
worden groter en gaan samenvloeien om de belangrijkste calices te vormen (zie Fig. 12.6C
en D). De tweede vier generaties komen samen om de kleine calices te vormen. Het uiteinde
van elke gewelfde verzamelbuis induceert clusters van mesenchymale cellen in het
metanefrogene blastema om kleine metanefrische blaasjes te vormen (zie Fig. 12.7A en B).
Deze blaasjes worden langer en worden metanefrische tubuli (zie Fig. 12.7B en C).
