Week 1
Hoofdstuk 1: Het strafbare feit
1.1 Voorwaarden van het strafbare feit
Strafbaar feit:
- In het Nederlandse strafrecht wordt er van een strafbaar feit gesproken indien het om een
menselijke gedraging gaat, die valt binnen een delictsomschrijving en die wederrechtelijk en
aan schuld te wijten is
- Artikel 27 Wetboek van Strafvordering > iemand kan als verdachte worden aangemerkt als er
een redelijk vermoeden van schuld is dat deze persoon een strafbaar feit heeft gepleegd
Voorwaarden:
- Om van een strafbaar feit te kunnen spreken, moet er aan 4 voorwaarden zijn voldaan:
- 1 Het gaat om een menselijke gedraging
- 2 De gedraging valt binnen een delictsomschrijving
- 3 De gedraging is wederrechtelijk
- 4 De gedraging is aan schuld te wijten
1 Een menselijke gedraging
- Persoon heeft een gedraging verricht
- Wetboek van Strafrecht > persoon heeft een gewilde spierbeweging uitgeoefend
- Zowel doen als nalaten (verdachten die een spierbeweging hadden kunnen maken maar dit
niet hebben gedaan)
- Naast natuurlijke personen ook rechtspersonen (bv’s/nv’s)
2 De gedraging valt binnen een delictsomschrijving
- Om van een strafbare gedraging te kunnen spreken, dient de menselijke gedraging binnen
een delictsomschrijving te vallen
- Wetgever schrijft in een delictsomschrijving welke gedragingen strafbaar zijn
- Delictsomschrijving moet altijd wettelijk zijn vastgelegd
- Artikel 1 Wetboek van Strafrecht > een feit is pas strafbaar als er voorafgaand aan de
gedraging een wettelijke strafbepaling is geformuleerd (legaliteitsbeginsel)
- Om te beoordelen of een menselijke gedraging valt onder een delictsomschrijving, moet de
wet geïnterpreteerd worden
3 Een wederrechtelijke gedraging
- Wederrechtelijk = ‘in strijd met het recht’
- Wanneer een verdachte met zijn menselijke gedraging een delictsomschrijving vervult,
handelt hij daardoor automatisch in strijd met het recht
- Gaat niet altijd op, agenten hebben bijv. via de wet toestemming om geweld te gebruiken of
als iemand handelt onder noodweer
4 Aan schuld te wijten
- De menselijke gedraging die onder een delictsomschrijving valt en wederrechtelijk is, moet
aan schuld te wijten zijn
, - Verdacht moet een verwijt kunnen worden gemaakt > gedraging moet hem kunnen worden
toegerekend
- Er is sprake van verwijtbaarheid als de verdachte anders had kunnen handelen, maar dit niet
heeft gedaan
- Wanneer een verdachte een beroep kan doen op een omstandigheid die ertoe moet leiden
dat de verdachte geen verwijt kan worden gemaakt, dan doet de verdachte een beroep op
een schulduitsluitingsgrond
1.2 Bestanddelen en elementen
Elementen: wederrechtelijkheid en schuld
- Ongeschreven voorwaarden om iemand te kunnen straffen
Bestanddelen: onderdelen waar een delictsomschrijving uit bestaat
- Staan altijd in een tenlastelegging opgenomen en moeten door een rechter bewezen worden
verklaard
1.3 Verschillende strafbare feiten
- Elk strafbaar feit is onder te verdelen in een type delict
- Delicten zijn te vinden in allerlei verschillende wet- en regelgeving
Misdrijven en overtredingen:
1 Misdrijven
- Boek 2 Wetboek van Strafrecht
- Zijn delicten waarvan de wetgever vindt dat de overtreder ervan zwaar(der) gestraft moet
worden
- Altijd een gevangenisstraf
- Rechtbank
2 Overtredingen
- Boek 3 Wetboek van Strafrecht
- Zijn delicten waarvan de wetgever heeft gemeend dat de strafbedreiging wat minder mag
zijn
- Geldboete of hechtenis
- Kantonrechter
Formele en materiële delicten:
1 Formele delicten
- Zijn delicten die een bepaald handelen strafbaar stellen
- Gaat om de handeling en niet om het gevolg die de handeling heeft gehad
2 Materiële delicten
- Stellen het intreden van een bepaald gevolg strafbaar
- Bijv. doodslag, het gaat niet om hoe iemand van het leven is beroofd, maar er is enkel
strafbaar gesteld dat het strafbaar is als iemand wordt gedood
, Commissie- en omissiedelicten:
- Delicten kunnen ook worden opgedeeld in ‘handelen’ en ‘nalaten’
- Commissiedelicten > delicten die een bepaald handelen strafbaar stellen
- Omissiedelicten > het nalaten is strafbaar
- Bij omissiedelicten moet in de delictsomschrijving wel altijd goed omschreven staan welk
nalaten aan wie moet worden toegerekend
Gronddelicten, gekwalificeerde delicten en geprivilegieerde delicten:
- Gronddelict > bepaalde gedraging is strafbaar gesteld
- Gekwalificeerd delict > delict ernstiger dan het gronddelict (extra bestanddeel)
- Geprivilegieerd delict > delict lichter dan het gronddelict
Hoofdstuk 14: Sancties
14.1 OM-afdoening
- Niet iedereen die wordt verdacht van een strafbaar feit ontvangt een dagvaarding
- Wanneer er sprake is van een verdenken van een misdrijf waarop maximaal 6 jaar
gevangenisstraf staat of verdenking van een overtreding dan heeft de officier van justitie de
mogelijkheid om zelf een strafbeschikking uit te vaardigen
- Officier van justitie kan zonder tussenkomst van de rechter een misdrijf of overtreding zelf
bestraffen
- Wanneer de verdachte hiertegen verzet instelt, dan zal de zaak alsnog aan de rechter
worden voorgelegd
- Minister van Rechtsbescherming verantwoordelijk voor de tenuitvoerlegging van de
opgelegde straf
- Officier van justitie kan alleen maar onvoorwaardelijke straffen opleggen
- Officier van justitie kan ook een transactie aanbieden aan iemand die hij verdenkt van het
plegen van een overtreding of van een misdrijf waarop maximaal 6 jaar gevangenisstraf staat
> als de verdachte de transactie accepteert en uitvoert, vervalt daarmee het recht tot
strafvervolging van de officier van justitie
14.2 Maatregelen
Vermogensmaatregelen:
- Kunnen naast een straf of andere maatregelen worden opgelegd
1 Onttrekking aan het verkeer
- In beslag genomen voorwerpen kunnen onder bepaalde omstandigheden worden onttrokken
aan het verkeer
- Voorwerpen die in beslag genomen zijn en op de een of andere manier iets met het
gepleegde feit te maken hebben en waarbij het ongecontroleerde bezit ervan in strijd is met
de wet of het algemeen belang
- Bijv. voorwerpen die zijn gebruikt bij het plegen van het strafbare feit en waarvan het bij de
wet verbonden is om ze voorhanden te hebben of waarvan het voorhanden hebben in strijd
is met het algemeen belang
- Maatregel kan ook worden opgelegd als de verdachte wordt vrijgesproken, maar wel vast
komt te staan dat het voorwerp is gebruikt bij het plegen van een strafbaar feit
Hoofdstuk 1: Het strafbare feit
1.1 Voorwaarden van het strafbare feit
Strafbaar feit:
- In het Nederlandse strafrecht wordt er van een strafbaar feit gesproken indien het om een
menselijke gedraging gaat, die valt binnen een delictsomschrijving en die wederrechtelijk en
aan schuld te wijten is
- Artikel 27 Wetboek van Strafvordering > iemand kan als verdachte worden aangemerkt als er
een redelijk vermoeden van schuld is dat deze persoon een strafbaar feit heeft gepleegd
Voorwaarden:
- Om van een strafbaar feit te kunnen spreken, moet er aan 4 voorwaarden zijn voldaan:
- 1 Het gaat om een menselijke gedraging
- 2 De gedraging valt binnen een delictsomschrijving
- 3 De gedraging is wederrechtelijk
- 4 De gedraging is aan schuld te wijten
1 Een menselijke gedraging
- Persoon heeft een gedraging verricht
- Wetboek van Strafrecht > persoon heeft een gewilde spierbeweging uitgeoefend
- Zowel doen als nalaten (verdachten die een spierbeweging hadden kunnen maken maar dit
niet hebben gedaan)
- Naast natuurlijke personen ook rechtspersonen (bv’s/nv’s)
2 De gedraging valt binnen een delictsomschrijving
- Om van een strafbare gedraging te kunnen spreken, dient de menselijke gedraging binnen
een delictsomschrijving te vallen
- Wetgever schrijft in een delictsomschrijving welke gedragingen strafbaar zijn
- Delictsomschrijving moet altijd wettelijk zijn vastgelegd
- Artikel 1 Wetboek van Strafrecht > een feit is pas strafbaar als er voorafgaand aan de
gedraging een wettelijke strafbepaling is geformuleerd (legaliteitsbeginsel)
- Om te beoordelen of een menselijke gedraging valt onder een delictsomschrijving, moet de
wet geïnterpreteerd worden
3 Een wederrechtelijke gedraging
- Wederrechtelijk = ‘in strijd met het recht’
- Wanneer een verdachte met zijn menselijke gedraging een delictsomschrijving vervult,
handelt hij daardoor automatisch in strijd met het recht
- Gaat niet altijd op, agenten hebben bijv. via de wet toestemming om geweld te gebruiken of
als iemand handelt onder noodweer
4 Aan schuld te wijten
- De menselijke gedraging die onder een delictsomschrijving valt en wederrechtelijk is, moet
aan schuld te wijten zijn
, - Verdacht moet een verwijt kunnen worden gemaakt > gedraging moet hem kunnen worden
toegerekend
- Er is sprake van verwijtbaarheid als de verdachte anders had kunnen handelen, maar dit niet
heeft gedaan
- Wanneer een verdachte een beroep kan doen op een omstandigheid die ertoe moet leiden
dat de verdachte geen verwijt kan worden gemaakt, dan doet de verdachte een beroep op
een schulduitsluitingsgrond
1.2 Bestanddelen en elementen
Elementen: wederrechtelijkheid en schuld
- Ongeschreven voorwaarden om iemand te kunnen straffen
Bestanddelen: onderdelen waar een delictsomschrijving uit bestaat
- Staan altijd in een tenlastelegging opgenomen en moeten door een rechter bewezen worden
verklaard
1.3 Verschillende strafbare feiten
- Elk strafbaar feit is onder te verdelen in een type delict
- Delicten zijn te vinden in allerlei verschillende wet- en regelgeving
Misdrijven en overtredingen:
1 Misdrijven
- Boek 2 Wetboek van Strafrecht
- Zijn delicten waarvan de wetgever vindt dat de overtreder ervan zwaar(der) gestraft moet
worden
- Altijd een gevangenisstraf
- Rechtbank
2 Overtredingen
- Boek 3 Wetboek van Strafrecht
- Zijn delicten waarvan de wetgever heeft gemeend dat de strafbedreiging wat minder mag
zijn
- Geldboete of hechtenis
- Kantonrechter
Formele en materiële delicten:
1 Formele delicten
- Zijn delicten die een bepaald handelen strafbaar stellen
- Gaat om de handeling en niet om het gevolg die de handeling heeft gehad
2 Materiële delicten
- Stellen het intreden van een bepaald gevolg strafbaar
- Bijv. doodslag, het gaat niet om hoe iemand van het leven is beroofd, maar er is enkel
strafbaar gesteld dat het strafbaar is als iemand wordt gedood
, Commissie- en omissiedelicten:
- Delicten kunnen ook worden opgedeeld in ‘handelen’ en ‘nalaten’
- Commissiedelicten > delicten die een bepaald handelen strafbaar stellen
- Omissiedelicten > het nalaten is strafbaar
- Bij omissiedelicten moet in de delictsomschrijving wel altijd goed omschreven staan welk
nalaten aan wie moet worden toegerekend
Gronddelicten, gekwalificeerde delicten en geprivilegieerde delicten:
- Gronddelict > bepaalde gedraging is strafbaar gesteld
- Gekwalificeerd delict > delict ernstiger dan het gronddelict (extra bestanddeel)
- Geprivilegieerd delict > delict lichter dan het gronddelict
Hoofdstuk 14: Sancties
14.1 OM-afdoening
- Niet iedereen die wordt verdacht van een strafbaar feit ontvangt een dagvaarding
- Wanneer er sprake is van een verdenken van een misdrijf waarop maximaal 6 jaar
gevangenisstraf staat of verdenking van een overtreding dan heeft de officier van justitie de
mogelijkheid om zelf een strafbeschikking uit te vaardigen
- Officier van justitie kan zonder tussenkomst van de rechter een misdrijf of overtreding zelf
bestraffen
- Wanneer de verdachte hiertegen verzet instelt, dan zal de zaak alsnog aan de rechter
worden voorgelegd
- Minister van Rechtsbescherming verantwoordelijk voor de tenuitvoerlegging van de
opgelegde straf
- Officier van justitie kan alleen maar onvoorwaardelijke straffen opleggen
- Officier van justitie kan ook een transactie aanbieden aan iemand die hij verdenkt van het
plegen van een overtreding of van een misdrijf waarop maximaal 6 jaar gevangenisstraf staat
> als de verdachte de transactie accepteert en uitvoert, vervalt daarmee het recht tot
strafvervolging van de officier van justitie
14.2 Maatregelen
Vermogensmaatregelen:
- Kunnen naast een straf of andere maatregelen worden opgelegd
1 Onttrekking aan het verkeer
- In beslag genomen voorwerpen kunnen onder bepaalde omstandigheden worden onttrokken
aan het verkeer
- Voorwerpen die in beslag genomen zijn en op de een of andere manier iets met het
gepleegde feit te maken hebben en waarbij het ongecontroleerde bezit ervan in strijd is met
de wet of het algemeen belang
- Bijv. voorwerpen die zijn gebruikt bij het plegen van het strafbare feit en waarvan het bij de
wet verbonden is om ze voorhanden te hebben of waarvan het voorhanden hebben in strijd
is met het algemeen belang
- Maatregel kan ook worden opgelegd als de verdachte wordt vrijgesproken, maar wel vast
komt te staan dat het voorwerp is gebruikt bij het plegen van een strafbaar feit
