Samenstelling met tussenletter -n- ³ ⁴
Wat is een samenstelling?
We spreken van een samenstelling als met twee bestaande woorden, waarvan er tenminste één een
zelfstandig naamwoord is, een nieuw zelfstandig naamwoord gevormd wordt,
bijvoorbeeld slaapkamer (znw. + znw.) of vierkant (telw. + znw.). Soms treedt in zo'n samenstelling
een tussenklank op: woord + boek = woordenboek en verjaardag + kaart = verjaardagskaart. De
toonloze tussenklank /e/ schrijf je soms als -en- en bij andere woorden als -e-.
rugzak sportschool sportschooleigenaar eenpersoonsbed
golflengte slaaptekort houdbaarheidsdatum
Hoofdregel
In een samenstelling wordt een tussenklank /e/ met -en- geschreven als het linkerdeel van de
samenstelling een zelfstandig naamwoord is dat een meervoud heeft op -en, maar geen meervoud
op -s.
bloementuin: bloem - bloemen gebarentaal: gebaar - gebaren
kippensoep: kip - kippen notendop: noot - noten
vrouwengevangenis: vrouw - vrouwen gevarendriehoek gevaar: - gevaren
Ezelsbruggetje
We voegen hier nog een ezelsbruggetje toe, waarmee je bijna alle woorden goed kunt schrijven: het
eerste deel van een samenstelling krijgt een vorm die het ook krijgt als los woord.
hond + hok groente + boer
honde bestaat niet, dus: hondenhok groente bestaat wel, dus: groenteboer
taal + cursus geboorte + golf
tale bestaat niet, dus: talencursus geboorte bestaat wel, dus: geboortegolf
Let op!
In onderstaande gevallen gaat het ezelsbruggetje niet op. Hier geldt de hoofdregel. Er zijn twee
categorieën woorden die toch een -n- krijgen, hoewel het eerste deel met een -e wel bestaat.
1. Zelfstandige naamwoorden die een persoon aanduiden en afgeleid zijn van een bijvoeglijk
naamwoord.
ziekenhuis
zieke bestaat; het is een persoon en het is afgeleid van een bijvoeglijk naamwoord: ziek - zieke
2. Woorden die eindigen op -e en die geen meervoud op -s hebben.
Wat is een samenstelling?
We spreken van een samenstelling als met twee bestaande woorden, waarvan er tenminste één een
zelfstandig naamwoord is, een nieuw zelfstandig naamwoord gevormd wordt,
bijvoorbeeld slaapkamer (znw. + znw.) of vierkant (telw. + znw.). Soms treedt in zo'n samenstelling
een tussenklank op: woord + boek = woordenboek en verjaardag + kaart = verjaardagskaart. De
toonloze tussenklank /e/ schrijf je soms als -en- en bij andere woorden als -e-.
rugzak sportschool sportschooleigenaar eenpersoonsbed
golflengte slaaptekort houdbaarheidsdatum
Hoofdregel
In een samenstelling wordt een tussenklank /e/ met -en- geschreven als het linkerdeel van de
samenstelling een zelfstandig naamwoord is dat een meervoud heeft op -en, maar geen meervoud
op -s.
bloementuin: bloem - bloemen gebarentaal: gebaar - gebaren
kippensoep: kip - kippen notendop: noot - noten
vrouwengevangenis: vrouw - vrouwen gevarendriehoek gevaar: - gevaren
Ezelsbruggetje
We voegen hier nog een ezelsbruggetje toe, waarmee je bijna alle woorden goed kunt schrijven: het
eerste deel van een samenstelling krijgt een vorm die het ook krijgt als los woord.
hond + hok groente + boer
honde bestaat niet, dus: hondenhok groente bestaat wel, dus: groenteboer
taal + cursus geboorte + golf
tale bestaat niet, dus: talencursus geboorte bestaat wel, dus: geboortegolf
Let op!
In onderstaande gevallen gaat het ezelsbruggetje niet op. Hier geldt de hoofdregel. Er zijn twee
categorieën woorden die toch een -n- krijgen, hoewel het eerste deel met een -e wel bestaat.
1. Zelfstandige naamwoorden die een persoon aanduiden en afgeleid zijn van een bijvoeglijk
naamwoord.
ziekenhuis
zieke bestaat; het is een persoon en het is afgeleid van een bijvoeglijk naamwoord: ziek - zieke
2. Woorden die eindigen op -e en die geen meervoud op -s hebben.
