Les 3: Psoriasis
DEFINITIE VAN PSORIASIS
Chronische huidaandoening die niet-infectieus is
Komt vaak familiaal voor
Typische kliniek van psoriasis vulgaris en-plaque
o Scherp begrensde plaques
o Zalmrode tot dieprode kleur
o Dikke witte schilferlaag
o Predilectie-plaatsen
o Meestal niet jeukend
EPIDEMIOLOGIE
Meest frequent in Noord-Europa en Noord-Amerika (blanken): 1,5-3 %
Minder frequent in Afrika, Zuid-Afrika en Azië
Incidentie bij de man= vrouw
Startleeftijd: 2 pieken: 16-22 jaar en 50-60 jaar
o Degene van de jongvolwassen-leeftijd heeft agressiever verloop en is meer genetisch
bepaald
Zeldzaam bij kinderen < 8 jaar hier vooral psoriasis guttata
GENETISCHE FACTOREN
Positieve familiale voor geschiedenis bij 30 % van de patiënten
Kans op psoriasis :
o Ongeveer 2% indien ouders normaal zijn
o 50% indien twee ouders psoriasis en broer of zus
Afhankelijk van het klinisch subtype van psoriasis associatie met HLA-B27, HLA-Cw6,
HLA-B13, HLA-B17
o Meest frequente subtype : psoriasis vulgaris en-plaque
Genetici hebben ten minste 9 chromosomale loci geïdentificeerd die gelinkt zijn aan psoriasis
(psor 1-9)
UITLOKKENDE FACTOREN
Interactie tussen genetische voorbeschiktheid en externe factoren
maken dat psoriasis ontwikkelt
Irritatie, wrijving, trauma, UV ( = Koebner-fenomeen =
psoriasis uitgelokt waar de huid geïrriteerd is)
Infecties (vooral streptokokken) geeft psoriasis guttata
Geneesmiddelen
o Minstens 3 klassen die het kunnen uitlokken/verergeren
1. Bèta-blokkers
2. Lithiumcarbonaat
3. Antimalariamiddelen
steeds goede medicatieanamnese doen!
Psychische stress
Pagina 1 van 10
, PATHOFYSIOLOGIE
Factoren die een belangrijke rol spelen in het bestaansmechanisme van psoriasis:
Abnormale proliferatie en differentiatie van de keratinocyten: pool aan delende
keratinocyten is toegenomen, er liggen ook delende keratinocyten net boven de basale laag
o Turn-over is zeer sterk ingekort, keratinocyt zal veel sneller migreren van stratum
basale naar stratum corneum
o Uit zich als kernhoudende keratinocyten in het stratum corneum
o Parakeratose = verdikking van strateum corneum + kernhoudende keratinocyten
Angiogenetische factoren toename van capillairen in de dermale papillen
Inflammatoire factoren (infiltratie polymorfe nucleairen in acute fase)
o Micro-abcesjes (pustels) die steriel zijn
Immunologische factoren (Psoriasis = Th1-respons-aandoening)
KLINIEK
Psoriasis vulgaris
o ‘En plaques’
o Guttata
o Nagels
o Slijmvliezen
Afwijkende vormen ( ‘psoriasis non-vulgaris’ ) minder frequent
o Psoriasis pustulosa
Gelokaliseerde en gegeneraliseerde vormen te onderscheiden
Geen bacteriën te vinden bij kweek, maar wel uitgesproken inflammatie te
zien!
o Psoriasis erythrodermie: kan wijzen op een psoriasis die ontspoord is
o Psoriasis arthropathica: gewrichten aangetast! enige vorm die systemisch is
Men weet nog niet of deze 2 verschillende aandoeningen zijn, of andere uitingsvorm van
hetzelfde fenomeen, maar ze kunnen alvast samen voorkomen
Ernst kan zeer sterk variëren: van matig tot levensbedreigend
PSORIASIS EN PLAQUES
Eerder chronisch verloop
Meest voorkomende vorm
Scherp omgrensd tov omgevende huid, dieprode plaques van wisselende grootte
Bedekt met dikke witte schilferlaag
o Soms minder duidelijk, maar door met je nagel (of scherp voorwerp) erover te
wrijven/krabben, zal de schilfering toenemen = kaarsvetfenomeen
Min of meer symmetrisch
Voorkeursplaatsen zijn de ellebogen, de knieën en het sacrum
Pagina 2 van 10
DEFINITIE VAN PSORIASIS
Chronische huidaandoening die niet-infectieus is
Komt vaak familiaal voor
Typische kliniek van psoriasis vulgaris en-plaque
o Scherp begrensde plaques
o Zalmrode tot dieprode kleur
o Dikke witte schilferlaag
o Predilectie-plaatsen
o Meestal niet jeukend
EPIDEMIOLOGIE
Meest frequent in Noord-Europa en Noord-Amerika (blanken): 1,5-3 %
Minder frequent in Afrika, Zuid-Afrika en Azië
Incidentie bij de man= vrouw
Startleeftijd: 2 pieken: 16-22 jaar en 50-60 jaar
o Degene van de jongvolwassen-leeftijd heeft agressiever verloop en is meer genetisch
bepaald
Zeldzaam bij kinderen < 8 jaar hier vooral psoriasis guttata
GENETISCHE FACTOREN
Positieve familiale voor geschiedenis bij 30 % van de patiënten
Kans op psoriasis :
o Ongeveer 2% indien ouders normaal zijn
o 50% indien twee ouders psoriasis en broer of zus
Afhankelijk van het klinisch subtype van psoriasis associatie met HLA-B27, HLA-Cw6,
HLA-B13, HLA-B17
o Meest frequente subtype : psoriasis vulgaris en-plaque
Genetici hebben ten minste 9 chromosomale loci geïdentificeerd die gelinkt zijn aan psoriasis
(psor 1-9)
UITLOKKENDE FACTOREN
Interactie tussen genetische voorbeschiktheid en externe factoren
maken dat psoriasis ontwikkelt
Irritatie, wrijving, trauma, UV ( = Koebner-fenomeen =
psoriasis uitgelokt waar de huid geïrriteerd is)
Infecties (vooral streptokokken) geeft psoriasis guttata
Geneesmiddelen
o Minstens 3 klassen die het kunnen uitlokken/verergeren
1. Bèta-blokkers
2. Lithiumcarbonaat
3. Antimalariamiddelen
steeds goede medicatieanamnese doen!
Psychische stress
Pagina 1 van 10
, PATHOFYSIOLOGIE
Factoren die een belangrijke rol spelen in het bestaansmechanisme van psoriasis:
Abnormale proliferatie en differentiatie van de keratinocyten: pool aan delende
keratinocyten is toegenomen, er liggen ook delende keratinocyten net boven de basale laag
o Turn-over is zeer sterk ingekort, keratinocyt zal veel sneller migreren van stratum
basale naar stratum corneum
o Uit zich als kernhoudende keratinocyten in het stratum corneum
o Parakeratose = verdikking van strateum corneum + kernhoudende keratinocyten
Angiogenetische factoren toename van capillairen in de dermale papillen
Inflammatoire factoren (infiltratie polymorfe nucleairen in acute fase)
o Micro-abcesjes (pustels) die steriel zijn
Immunologische factoren (Psoriasis = Th1-respons-aandoening)
KLINIEK
Psoriasis vulgaris
o ‘En plaques’
o Guttata
o Nagels
o Slijmvliezen
Afwijkende vormen ( ‘psoriasis non-vulgaris’ ) minder frequent
o Psoriasis pustulosa
Gelokaliseerde en gegeneraliseerde vormen te onderscheiden
Geen bacteriën te vinden bij kweek, maar wel uitgesproken inflammatie te
zien!
o Psoriasis erythrodermie: kan wijzen op een psoriasis die ontspoord is
o Psoriasis arthropathica: gewrichten aangetast! enige vorm die systemisch is
Men weet nog niet of deze 2 verschillende aandoeningen zijn, of andere uitingsvorm van
hetzelfde fenomeen, maar ze kunnen alvast samen voorkomen
Ernst kan zeer sterk variëren: van matig tot levensbedreigend
PSORIASIS EN PLAQUES
Eerder chronisch verloop
Meest voorkomende vorm
Scherp omgrensd tov omgevende huid, dieprode plaques van wisselende grootte
Bedekt met dikke witte schilferlaag
o Soms minder duidelijk, maar door met je nagel (of scherp voorwerp) erover te
wrijven/krabben, zal de schilfering toenemen = kaarsvetfenomeen
Min of meer symmetrisch
Voorkeursplaatsen zijn de ellebogen, de knieën en het sacrum
Pagina 2 van 10