Samenvatting Recht jaar 1

Recht
Week 1
Recht: belangrijk onderdeel van het dagelijks leven
 Vaak pas duidelijk als er problemen zijn
 Facilitair professional moet voldoende kennis van het recht hebben
 ‘recht hebben’ is niet altijd ‘recht krijgen’
Waarom recht?
De vier functies van recht:
 Normatieve functie
o Gedragsregels waarvan iedereen in de samenleving vindt, dat zij moeten
worden nageleefd en opgevolgd
o Rechtsnormen
 Moord diefstal, verkrachting, terroristische aanvallen en discriminatie
 Geschil oplossende functie
o Een rechterlijke organisatie die bij uitsluiting oordeelt of iemand moet
worden gestraft en zo ja, op welke wijze en met behulp van welke procedure
 Additionele functie
o Rechtsregel als partijen vergeten zijn op een bepaald punt afspraken te
maken.
 Je koopt een dure stoel en spreekt af dat je hem een week later
betaalt, 2 dagen later wordt de stoel gestolen. Moet je deze dan nog
betalen?
 Instrumentele functie (tentamenvraag)
o De wetgever hakt zelf bepaalde knopen door, het is niet toereikend dat
mensen hier zelf afspraken over maken. De gevolgen zijn niet te overzien als
tegenovergestelde afspraken tot stand komen
 Verkeersrecht; iedereen rijdt rechts

Recht: onderverdeling in:
- Nationaal
- Internationaal en Europees recht

Waar vinden we recht?
Vier verschillende rechtsbronnen:
1. De wet (= geschreven rechtsregel)
 Wetten met betrekking tot het privaatrecht (= recht dat geldt tussen burgers
onderling)
o Personen- en familierecht
 Huwelijk, geboorte, geregistreerd partnerschap, echtscheiding,
adoptie
 Boek 1 van Burgerlijk Wetboek
o Vermogensrecht
 Alle geld waarnemende handelingen tussen burgers onderling
waaraan juridische gevolgen verbonden zijn
 Kostbare designstoel voorbeeld
 BW, boek 3, 5 en 6

, o Ondernemingsrecht
 Regelt alles wat ondernemingen en bedrijven betreft. (BV, NV etc.)
 BW, boek 2
 Handelsnaamwet, handelsregisterwet en de faillisementswet behoren
ook tot dit rechtsgebied
o Burgerlijk procesrecht
 Regels die op het voeren van juridische procedures op het terrein van
privaatrecht van toepassing zijn
 Procederen: naar de rechter gaan om een geschil te laten
beslechten
 Wetten met betrekking tot het publiekrecht (=recht dat geldt tussen overheid en
burger)
o Strafrecht
 De staat treedt door middel van het Openbaar Ministerie actief op om
sancties te eisen bij overtreding van de normen
 De staat bezit een monopoliepositie, zij zijn de enige die tot vervolging
van strafbare feiten kunnen overgaan
 Privaatrecht> wanneer een burger geen actie onderneemt om
schadevergoeding te krijgen, zal de staat hier zich ook niet mee
bemoeien
 Wetboek van strafrecht, wetboek van strafvordering
 Losse wetten als: Opiumwet, de wet op economische delicten en de
wet wapens en munitie
 Verbondenheid strafrecht en privaatrecht: wanneer iemand
geen voorrang verleent in het verkeer en een ongeluk
veroorzaak, zal diegene de schade van de andere auto moeten
betalen (vermogensrecht, privaatrecht) en er zal een sanctie
volgen op het niet-verlenen van voorrang omdat dit een
strafrechtelijk delict is.
o Staatsrecht
 Regelt waarop het Nederlandse staatsbestel wordt vormgegeven en
de invloed die de burgers daarop kunnen uitoefenen
 De Eerste en Tweede kamer, de regering, verkiezingen en de
totstandkoming van wetten komen aan de orde
 In de grondwet staan de basisregels van ons staatsbestel (een
democratische rechtsstaat) opgesomd
 Organieke wetten > wetten die op grond van een dergelijke opdracht
tot stand komen
o Bestuursrecht
 Algemene wet bestuursrecht (Awb), ‘aanbouwwetgeving’ de wet
wordt in delen ingevoerd en uitgewerkt
 Het bestuursrecht heeft betrekking op de mogelijkheden die de
overheid heeft om regulerend op te treden ten aanzien van de
maatschappij.
 Toenemende staatsinterventie > ontwikkeling van nachtwakerstaat
naar socialeverzorgingsstaat
 Privatisering en deregulering > de overheid trekt zich meer terug

,  Voorbeelden van wetten: de Onteigeningswet, de Wet ruimtelijke
ordening, de Drank- en Horecawet en de Wet milieubeheer

Wie zijn wetgever?
 Wetgevers op centraal niveau
o Nationale wetgever (Den Haag)
 Samengesteld uit de regering en de Staten-Generaal (eerste en
tweede kamer)
 Weten in formele zin
 Wetgevers op decentraal niveau
o Provinciaal geen wetten maar verordeningen
o Gemeenten geen wetten maar regels
o Nationale wetgever geeft regels voor het hele land
o Wetten in materiele zin = algemeen geldend maar anders tot stand gekomen
 Andere instanties
o Sociaal-Economische Raad (de SER)
 Kan op grond van de Wet op de bedrijfsorganisatie verordeningen tot
stand brengen
 Deze regels dragen de naam ‘Keuren’
Rangorde tussen wetgevende organen
1. Hogere regels gaan boven lagere regels
a. Vb. verordeningen gaan boven regels
2. Bijzondere regels gaan boven algemene regels
3. Jongere regels gaan boven oudere regels

Wat is formele en materiele zin?
 Een wet in ‘formele’ zin is een wet die tot stand is gekomen door regering en Staten-
Generaal gezamenlijk, de nationale wetgever dus. Ieder product van deze wetgever
wordt met uitsluiting van alle andere daden van wetgeving, een wet in formele zin
genoemd.
o Formeel recht = (Procesrecht) de manier waarop die regels gehandhaafd
worden
o Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv)
 Een wet in ‘materiele’ zin is iedere regeling van een wetgever die bestemd is voor
een onbepaald aantal mensen en dus niet bij name genoemde personen te gelden
o Materieel recht = De regels zelf, de materie, de inhoud
o BW dat uit verschillende
onderdelen bestaat
(‘boeken’ met nummers)




2. Het verdrag (=overeenkomst tussen
twee of meer staten)