Samenvatting Inkoopmanagement
Hoofdstuk 1 Inkoop als schakel in de voortbrengingsketen
1.2 De plaats van de inkoopfunctie in de waardeketen
Om de plaats van de inkoopfunctie in
een organisatie weer te geven wordt
het Waardeketen model van Porter
(1958) als uitgangspunt gebruikt, zie
hiernaast.
Porter ziet het voortbrengingsproces
van ondernemingen als het geheel
van activiteiten gericht op het
ontwerpen, produceren, verkopen,
leveren en onderhouden van het
product ten dienste van haar
afnemers.
De waardeketen bestaat uit waarde toevoegende activiteiten en de marge die met deze activiteiten
wordt behaald. In het model wordt onderscheidt gemaakt tussen primaire en ondersteunende
activiteiten. Primaire activiteiten zijn activiteiten die zich richten op de fysieke transformatie en
handeling van (eind)producten. Ondersteunende activiteiten de uitvoering van de primaire
activiteiten mogelijk. Zij zijn dus ondersteunend aan het primaire proces/ de primaire activiteiten.
In het model worden vijf soorten primaire activiteiten onderscheiden:
1. Inkomende logistiek
Hieronder vallen onder andere de ingangscontrole, kwaliteitscontrole, opslag en
voorraadbeheer
2. Operationeel management
Dit zijn alle activiteiten gericht op de fysieke transformatie van startmaterialen tot
eindproduct
3. Uitgaande logistiek
Deze activiteit is gericht op het ter beschikking stellen van het eindproduct aan de afnemers
4. Marketing en verkoop
Alle activiteiten gericht op het uitvoeren van verkooptransacties met afnemers en de
voorbereiding hierop (marketing)
5. Service
Alle activiteiten met betrekking tot de instandhouding van het product na de verkoop,
bijvoorbeeld installatie en reparatie
Daarnaast worden er vier soorten ondersteunende activiteiten onderscheiden in het model:
1. Inkoop en bevoorrading (ook wel procurement genoemd)
Het beschikbaar stellen van alle goederen en diensten die noodzakelijk zijn voor de
instandhouding van de organisatie. Onder andere grondstoffen voor de transformatie, maar
ook apparatuur
2. Technologie en ontwikkeling
Alle activiteiten die betrekking hebben op de verbetering van producten en processen in de
organisatie
1
, 3. Personeelsmanagement
Alle activiteiten die gericht zijn op het werven, selecteren, aannemen, betalen, trainen en
opleiden van medewerkers
4. Infrastructuur organisatie
Activiteiten die zich richten op de ondersteuning van de gehele bedrijfsvoering. Denk hierbij
aan administratie, boekhouding, kwaliteitsmanagement en juridische zaken
Het gaat erom dat alle activiteiten zodanig worden uitgevoerd dat e totale waarde die door de
onderneming wordt gegenereerd groter is dan het totaal aantal kosten. De totale waarde van de
onderneming (in Porters visie) wordt bepaald door het geheel van de verkoopopbrengsten. De
marge vormt de beloning voor het ondernemersrisico. Naast kostenbeheersing moet het
management dus vooral aandacht geven aan het verbeteren van het opbrengstenpotentieel van de
onderneming en het bieden van maximale waarde aan de klant.
Porter plaatst de inkoop functie binnen de ondersteunende activiteiten. Echter kunnen in een
productiebedrijf op verschillende wijze naar de inkoop functie worden gekeken. Hieronder het
onderscheid tussen het primaire en ondersteunde proces:
Primair Ondersteunend
De inkoopfunctie dient te voorzien in de De inkoopfunctie voorziet in de materiële
materiële behoeften noodzakelijk voor de behoeften verband houdend met de
continuïteit van de productie- en ondersteunende activiteiten
transformatieprocessen.
Vormen: Voorbeelden:
Procesproductie Analyseapparatuur voor research en
development
Serieproductie Lease auto’s voor de verkoopbuitendienst en de
directie
Klein-serieproductie Voedingsmiddelen voor de afdeling catering
Stuks productie/project gebonden productie Schoonmaakmiddelen voor de interne dienst
Kantoorartikelen voor de medewerkers
De inkoop ten behoeve van het primaire proces is te koppelen aan de manier van produceren. Indien
men stuk productie hanteert ziet de inkoop er anders uit dan bij productie op voorraad. Bij de
ondersteunende inkoop kan men ook drie vormen onderscheiden, namelijk:
Projectmatige aanschaffingen
(investeringsgoederen)
Routinematige aanschaffingen
(schoonmaak- en
kantoorartikelen)
Diensten
2
Hoofdstuk 1 Inkoop als schakel in de voortbrengingsketen
1.2 De plaats van de inkoopfunctie in de waardeketen
Om de plaats van de inkoopfunctie in
een organisatie weer te geven wordt
het Waardeketen model van Porter
(1958) als uitgangspunt gebruikt, zie
hiernaast.
Porter ziet het voortbrengingsproces
van ondernemingen als het geheel
van activiteiten gericht op het
ontwerpen, produceren, verkopen,
leveren en onderhouden van het
product ten dienste van haar
afnemers.
De waardeketen bestaat uit waarde toevoegende activiteiten en de marge die met deze activiteiten
wordt behaald. In het model wordt onderscheidt gemaakt tussen primaire en ondersteunende
activiteiten. Primaire activiteiten zijn activiteiten die zich richten op de fysieke transformatie en
handeling van (eind)producten. Ondersteunende activiteiten de uitvoering van de primaire
activiteiten mogelijk. Zij zijn dus ondersteunend aan het primaire proces/ de primaire activiteiten.
In het model worden vijf soorten primaire activiteiten onderscheiden:
1. Inkomende logistiek
Hieronder vallen onder andere de ingangscontrole, kwaliteitscontrole, opslag en
voorraadbeheer
2. Operationeel management
Dit zijn alle activiteiten gericht op de fysieke transformatie van startmaterialen tot
eindproduct
3. Uitgaande logistiek
Deze activiteit is gericht op het ter beschikking stellen van het eindproduct aan de afnemers
4. Marketing en verkoop
Alle activiteiten gericht op het uitvoeren van verkooptransacties met afnemers en de
voorbereiding hierop (marketing)
5. Service
Alle activiteiten met betrekking tot de instandhouding van het product na de verkoop,
bijvoorbeeld installatie en reparatie
Daarnaast worden er vier soorten ondersteunende activiteiten onderscheiden in het model:
1. Inkoop en bevoorrading (ook wel procurement genoemd)
Het beschikbaar stellen van alle goederen en diensten die noodzakelijk zijn voor de
instandhouding van de organisatie. Onder andere grondstoffen voor de transformatie, maar
ook apparatuur
2. Technologie en ontwikkeling
Alle activiteiten die betrekking hebben op de verbetering van producten en processen in de
organisatie
1
, 3. Personeelsmanagement
Alle activiteiten die gericht zijn op het werven, selecteren, aannemen, betalen, trainen en
opleiden van medewerkers
4. Infrastructuur organisatie
Activiteiten die zich richten op de ondersteuning van de gehele bedrijfsvoering. Denk hierbij
aan administratie, boekhouding, kwaliteitsmanagement en juridische zaken
Het gaat erom dat alle activiteiten zodanig worden uitgevoerd dat e totale waarde die door de
onderneming wordt gegenereerd groter is dan het totaal aantal kosten. De totale waarde van de
onderneming (in Porters visie) wordt bepaald door het geheel van de verkoopopbrengsten. De
marge vormt de beloning voor het ondernemersrisico. Naast kostenbeheersing moet het
management dus vooral aandacht geven aan het verbeteren van het opbrengstenpotentieel van de
onderneming en het bieden van maximale waarde aan de klant.
Porter plaatst de inkoop functie binnen de ondersteunende activiteiten. Echter kunnen in een
productiebedrijf op verschillende wijze naar de inkoop functie worden gekeken. Hieronder het
onderscheid tussen het primaire en ondersteunde proces:
Primair Ondersteunend
De inkoopfunctie dient te voorzien in de De inkoopfunctie voorziet in de materiële
materiële behoeften noodzakelijk voor de behoeften verband houdend met de
continuïteit van de productie- en ondersteunende activiteiten
transformatieprocessen.
Vormen: Voorbeelden:
Procesproductie Analyseapparatuur voor research en
development
Serieproductie Lease auto’s voor de verkoopbuitendienst en de
directie
Klein-serieproductie Voedingsmiddelen voor de afdeling catering
Stuks productie/project gebonden productie Schoonmaakmiddelen voor de interne dienst
Kantoorartikelen voor de medewerkers
De inkoop ten behoeve van het primaire proces is te koppelen aan de manier van produceren. Indien
men stuk productie hanteert ziet de inkoop er anders uit dan bij productie op voorraad. Bij de
ondersteunende inkoop kan men ook drie vormen onderscheiden, namelijk:
Projectmatige aanschaffingen
(investeringsgoederen)
Routinematige aanschaffingen
(schoonmaak- en
kantoorartikelen)
Diensten
2
