REEKS 2 - INZICHT & VERGELIJKING (7 PUNTEN)
BIJ DEZE VRAGEN DIEN JE MEER IN DE DIEPTE OF IN DE BREEDTE VAN DE CURSUS TE GAAN. TOON INZICHT- OF
BEGRIPSVERMOGEN. BENOEM OVEREENKOMSTEN EN VERSCHILLEN, LAAT ZIEN DAT AAN ELK VERHAAL TWEE
KANTEN ZIJN,… WANNEER JE GEVRAAGD WORDT OM TE VERGELIJKEN.
1. Welke (ook niet sociologische) paradigma’s of methodologische stromingen zijn vandaag zoal in de mode?
Wat zegt dat over de samenleving van vandaag?
Mindfulness, pseudowetenschappen, verlichting, etc.
Wetenschap(sbeoefening) is sociaal bepaald: modieus karakter van wetenschap
- Afhankelijk van tijdsgeest en wat normaal wordt geacht in de samenleving
- Dominante wetenschap of stroming wort o.a. bepaald door het ideologisch klimaat, niet (altijd of
uitsluitend) door de juistheid ervan
Wat zegt dit over de samenleving van vandaag? Mensen stoten zich af van de ‘klassieke’ wetenschap en gaan
op zoek naar antwoorden in tegenovergestelde zaken zoals pseudowetenschap. Ze volgen trends van
influencers die zaken zoals minfulness aanraden en gaan sneller een oplossing zoeken voor iets wat niet perse
een probleem hoeft te zijn (bv. ouders die tijdens covid wanhopig op zoek waren naar een logopedist omdat
hun kind ‘achterliep’)
2. Welke 3 sociaal-theoretische vragen, debatten of keuzes zijn belangrijk bij de constructie van onze
basisparadigma’s? Hoezo? Leg uit.
(1) Materialisme versus idealisme (objectivisme versus subjectivisme) : bestaat er een sociale realiteit
onafhankelijk van de menselijke geest?
(2) Determinisme versus maakbaarheid : wordt de mens gedetermineerd door zijn context of beschikt hij
over een vrije wil?
(3) Conflict versus consensus : zijn mensen (samenlevingen) eerde coöperatief / consensueel ingesteld,
dan wel vooral uit op eigenbelang en conflict?
Deze vragen helpen ons om verschillende perspectieven en ideeën te verkennen en te begrijpen, wat kan leiden
tot nieuwe inzichten en innovaties.
3. Binnen welk paradigma vallen de sociologische begrippen Thomas Theorema & self fullfilling prophecy.
Hoezo? Breng begrip en paradigma duidelijk met elkaar in verband.
Deze begrippen vallen onder het symbolisch interactionisme. Het Thomas Theorema houdt in dat als je dingen
als waar gaat aannemen, deze ook vaak waar worden. Self fullfilling prophecy houdt in dat de perceptie van de
situatie de werkelijkheid meer stuurt dan de feitelijke situatie zelf (als je gelooft dat je iets niet gaat kunnen ga
je minder moeite doen waardoor het vaak ook niet gaat lukken).
Ze vallen onder het symbolisch interactionisme omdat ze beiden benadrukken hoe onze interpretaties van de
wereld om ons heen ons gedrag en de uitkomst van situaties beïnvloeden.
Self fulfilling prophecy is gebasseerd op het Thomas Theorema. Ze vertrekken beiden van actor perspectief; ze
creëren hun eigen systeem (bv. je slaagt niet) omdat je betekenis geeft aan de situatie (bv. ik slaag niet want ik
kan het niet) (agency perspectief).
, 4. Binnen welk paradigma valt het sociologische begrip looking glass self. Hoezo? Breng begrip en paradigma
met elkaar in verband.
Dit begrip valt onder het symbolisch interactionisme. Het looking glass self is een concept dat stelt dat ons
zelfbeeld wordt gevormd door hoe we denken dat anderen ons zien en ons beoordelen. Dit betekent dat ons
zelfbeeld afhankelijk is van de sociale interacties die we hebben met anderen, wat een kenmerkend iets is
voor het symbolisch interactionisme.
5. Verklaar het begrip ‘symbolisch interactionisme’ door het te ontleden: hoezo symbolen? welke interacties?
Symbolen: tekens of signalen die een betekenis hebben en worden gebruikt om te communiceren. Mensen
gebruiken symbolen om te communiceren en betekenis te geven aan de wereld om hun heen.
Interacties: interacties tussen mensen zijn belangrijk om het betekenisvolle gebeurtenissen zijn die de manier
waarop mensen zichzelf en de wereld om hen heen zien kunnen beïnvloeden
“De sociale werkelijkheid ontwikkelt zich zo door interacties heen, in een voortdurend proces (...) Ons handelen
wordt niet volkomen bepaald door de toestand waarin we ons bevinden (...); het wordt beslissend
medebepaald door de manier waarop we die situatie, dat handelen, definiëren en interpreteren. Zichtbaar
handelen staat symbool voor achterliggende betekenissen.”
6. In welke zin zijn begrippen ‘prisonatie’ en ‘hospitalisatiesyndroom’ typisch symbolisch interactionistische
begrippen.
Prisonatie = de aanpassing van de gedetineerde aan de verwachtingen en normen van de gevangenis (mensen
verliezen hierdoor hun eigen identiteit; continu rolconform gedrag stellen) / mortificatie binnen de gevangenis
Hospitalisatiesyndroom = het overnemen en aanvaarden van de rol van de hulpeloze; kan gevolg zijn van
mortificatie. Het risico bestaat dat de algemene interesse in de buitenwereld, in anderen, en in zichzelf
afneemt. In de plaats komt een afhankelijke en passieve houding.
Beiden begrippen verwijzen naar de manier waarop mensen zich aanpassen aan bepaalde institutionele
omgevingen en hoe deze omgevingen hun gedrag en identiteit kunnen beïnvloeden. Ze illustreren beiden hoe
institutionele omgevingen symbolen en interacties gebruiken om bepaalde normen en waarden te handhaven
en hoe deze omgevingen de identiteit van individuen kunnen beïnvloeden.
7. In welke zin spoort het symbolisch interactionisme mooi samen met kwalitatief onderzoek?
Ze zijn beiden gericht op betekenisgeving van menselijke ervaring en gedrag. Kwalitatief onderzoek kan helpen
om de betekenissen die mensen aan hun ervaringen en gedrag geven te begrijpen, terwijl het symbolisch
interactionisme kan helpen om de rol van symbolen en interacties in deze betekenissen te begrijpen
8. Hoe verklaart G.H. Mead het ontstaan van de mind, self and society? In welke zin gaat het hier niet om een
zuiver symbolisch interactionisme?
Het denken (‘mind’) en het zelfbewustzijn (‘self’) van mensen zijn géén individuele dingen, net zomin als de
samenleving (‘society’) als geheel. Het ontstaat door interacties tussen mensen. Society beïnvloed self en mind.
Het is niet louter een bottom-up perspectief maar een dubbel actor en structuurperspectief, dus niet zuiver
symbolisch interactionistisch.
BIJ DEZE VRAGEN DIEN JE MEER IN DE DIEPTE OF IN DE BREEDTE VAN DE CURSUS TE GAAN. TOON INZICHT- OF
BEGRIPSVERMOGEN. BENOEM OVEREENKOMSTEN EN VERSCHILLEN, LAAT ZIEN DAT AAN ELK VERHAAL TWEE
KANTEN ZIJN,… WANNEER JE GEVRAAGD WORDT OM TE VERGELIJKEN.
1. Welke (ook niet sociologische) paradigma’s of methodologische stromingen zijn vandaag zoal in de mode?
Wat zegt dat over de samenleving van vandaag?
Mindfulness, pseudowetenschappen, verlichting, etc.
Wetenschap(sbeoefening) is sociaal bepaald: modieus karakter van wetenschap
- Afhankelijk van tijdsgeest en wat normaal wordt geacht in de samenleving
- Dominante wetenschap of stroming wort o.a. bepaald door het ideologisch klimaat, niet (altijd of
uitsluitend) door de juistheid ervan
Wat zegt dit over de samenleving van vandaag? Mensen stoten zich af van de ‘klassieke’ wetenschap en gaan
op zoek naar antwoorden in tegenovergestelde zaken zoals pseudowetenschap. Ze volgen trends van
influencers die zaken zoals minfulness aanraden en gaan sneller een oplossing zoeken voor iets wat niet perse
een probleem hoeft te zijn (bv. ouders die tijdens covid wanhopig op zoek waren naar een logopedist omdat
hun kind ‘achterliep’)
2. Welke 3 sociaal-theoretische vragen, debatten of keuzes zijn belangrijk bij de constructie van onze
basisparadigma’s? Hoezo? Leg uit.
(1) Materialisme versus idealisme (objectivisme versus subjectivisme) : bestaat er een sociale realiteit
onafhankelijk van de menselijke geest?
(2) Determinisme versus maakbaarheid : wordt de mens gedetermineerd door zijn context of beschikt hij
over een vrije wil?
(3) Conflict versus consensus : zijn mensen (samenlevingen) eerde coöperatief / consensueel ingesteld,
dan wel vooral uit op eigenbelang en conflict?
Deze vragen helpen ons om verschillende perspectieven en ideeën te verkennen en te begrijpen, wat kan leiden
tot nieuwe inzichten en innovaties.
3. Binnen welk paradigma vallen de sociologische begrippen Thomas Theorema & self fullfilling prophecy.
Hoezo? Breng begrip en paradigma duidelijk met elkaar in verband.
Deze begrippen vallen onder het symbolisch interactionisme. Het Thomas Theorema houdt in dat als je dingen
als waar gaat aannemen, deze ook vaak waar worden. Self fullfilling prophecy houdt in dat de perceptie van de
situatie de werkelijkheid meer stuurt dan de feitelijke situatie zelf (als je gelooft dat je iets niet gaat kunnen ga
je minder moeite doen waardoor het vaak ook niet gaat lukken).
Ze vallen onder het symbolisch interactionisme omdat ze beiden benadrukken hoe onze interpretaties van de
wereld om ons heen ons gedrag en de uitkomst van situaties beïnvloeden.
Self fulfilling prophecy is gebasseerd op het Thomas Theorema. Ze vertrekken beiden van actor perspectief; ze
creëren hun eigen systeem (bv. je slaagt niet) omdat je betekenis geeft aan de situatie (bv. ik slaag niet want ik
kan het niet) (agency perspectief).
, 4. Binnen welk paradigma valt het sociologische begrip looking glass self. Hoezo? Breng begrip en paradigma
met elkaar in verband.
Dit begrip valt onder het symbolisch interactionisme. Het looking glass self is een concept dat stelt dat ons
zelfbeeld wordt gevormd door hoe we denken dat anderen ons zien en ons beoordelen. Dit betekent dat ons
zelfbeeld afhankelijk is van de sociale interacties die we hebben met anderen, wat een kenmerkend iets is
voor het symbolisch interactionisme.
5. Verklaar het begrip ‘symbolisch interactionisme’ door het te ontleden: hoezo symbolen? welke interacties?
Symbolen: tekens of signalen die een betekenis hebben en worden gebruikt om te communiceren. Mensen
gebruiken symbolen om te communiceren en betekenis te geven aan de wereld om hun heen.
Interacties: interacties tussen mensen zijn belangrijk om het betekenisvolle gebeurtenissen zijn die de manier
waarop mensen zichzelf en de wereld om hen heen zien kunnen beïnvloeden
“De sociale werkelijkheid ontwikkelt zich zo door interacties heen, in een voortdurend proces (...) Ons handelen
wordt niet volkomen bepaald door de toestand waarin we ons bevinden (...); het wordt beslissend
medebepaald door de manier waarop we die situatie, dat handelen, definiëren en interpreteren. Zichtbaar
handelen staat symbool voor achterliggende betekenissen.”
6. In welke zin zijn begrippen ‘prisonatie’ en ‘hospitalisatiesyndroom’ typisch symbolisch interactionistische
begrippen.
Prisonatie = de aanpassing van de gedetineerde aan de verwachtingen en normen van de gevangenis (mensen
verliezen hierdoor hun eigen identiteit; continu rolconform gedrag stellen) / mortificatie binnen de gevangenis
Hospitalisatiesyndroom = het overnemen en aanvaarden van de rol van de hulpeloze; kan gevolg zijn van
mortificatie. Het risico bestaat dat de algemene interesse in de buitenwereld, in anderen, en in zichzelf
afneemt. In de plaats komt een afhankelijke en passieve houding.
Beiden begrippen verwijzen naar de manier waarop mensen zich aanpassen aan bepaalde institutionele
omgevingen en hoe deze omgevingen hun gedrag en identiteit kunnen beïnvloeden. Ze illustreren beiden hoe
institutionele omgevingen symbolen en interacties gebruiken om bepaalde normen en waarden te handhaven
en hoe deze omgevingen de identiteit van individuen kunnen beïnvloeden.
7. In welke zin spoort het symbolisch interactionisme mooi samen met kwalitatief onderzoek?
Ze zijn beiden gericht op betekenisgeving van menselijke ervaring en gedrag. Kwalitatief onderzoek kan helpen
om de betekenissen die mensen aan hun ervaringen en gedrag geven te begrijpen, terwijl het symbolisch
interactionisme kan helpen om de rol van symbolen en interacties in deze betekenissen te begrijpen
8. Hoe verklaart G.H. Mead het ontstaan van de mind, self and society? In welke zin gaat het hier niet om een
zuiver symbolisch interactionisme?
Het denken (‘mind’) en het zelfbewustzijn (‘self’) van mensen zijn géén individuele dingen, net zomin als de
samenleving (‘society’) als geheel. Het ontstaat door interacties tussen mensen. Society beïnvloed self en mind.
Het is niet louter een bottom-up perspectief maar een dubbel actor en structuurperspectief, dus niet zuiver
symbolisch interactionistisch.
