Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 Opslagmethodieken magazijnlogistiek 2
Hoofdstuk 2 Toepassingscriteria magazijntrucks en bedieningsapparatuur 4
Hoofdstuk 3 Systeemsamenstelling magazijn- en distributielogistiek 10
Hoofdstuk 4 Toepassingscriteria en automatisering orderverzamelsystemen 14
Hoofdstuk 6 Efficiencyverbetering bij gebruik WMS 18
Hoofdstuk 7 Interne transportsystemen in magazijn en productielogistiek 19
Hoofdstuk 8 Expeditie en goederenontvangst 24
Hoofdstuk 9 Interne logistiek en bouwkundige aspecten distributiecentra 27
Hoofdstuk 11 Materials handling en productielogistiek 29
1
,Hoofdstuk 1 Opslagmethodieken magazijnlogistiek
Op basis van de kenmerken kan een selectie op opslagmethodieken worden gemaakt:
- Omslagfrequenties
- Voorraad/opslagvolume
- Aan- en afleverhoeveelheden
- Vormgeving c.q. afmeting van artikelen
Palletstelling
Eén van de meest voorkomende methoden. Is voor opslag gepalletiseerde goederen. De
opgeslagen pallets zijn direct bereikbaar. Bulk- en grijplagen kunnen worden toegepast.
Voordelen zijn: een lage investering, bediening door alle typen hulpwerktuigen, goede
bereikbaarheid, eventuele fifo toepassing.
Nadeel: ongunstige verhouding tussen opslag- en gangpadgedeelte, het een en ander is
mede afhankelijk van de toe te passen magazijntruck.
De lay-out is minder compact waardoor er langere bewerkingstrajecten ontstaan. Komt voor
bij een beperkte voorraadvorming (in pallets) per artikel, en palletiseerbare artikelen.
Inrij-/doorrijstelling
Vooral bedoeld voor de opslag van bulkvoorraden (niet grijpvoorraden). Is alleen zinvol
inzien er meerdere pallets per artikel zijn. Een voordeel is de grote vullingsgraad. Nadelen
zijn smalle inrijkanalen waardoor er behoedzaam ingereden moet worden wat langzaam
gaat. Door een geleiderail in opslagkanalen en geleidewielen op de magazijntruck wordt de
inrijbeweging vereenvoudigd. Indien niet een zorgvuldige analyse wordt gemaakt van
voorraadstructuur, de aan- en afleverhoeveelheden en de verwerkingseigenschappen van de
goederen kan er afbreuk worden gedaan aan de intensieve benutting van de opslagruimte.
Voorraadstructuur
Stel, er zijn 5x4=20 palletplaatsen, kan de maximaal voorkomende opslagbehoefte 15+4=19
pallets zijn, en zal er een gemiddelde bezettingsgraad ontstaan van 75%. (15/0,2)
Stel je hebt 4x4=16 plaatsen, kan een gemiddelde bezettingsgraad van het opslagkanaal
15/0.16=94%. Beide hebben 15 pallets opgeslagen maar de kleinere heeft een grotere
bezettingsgraad. Maar stel de opslagbehoefte is 19 pallets, kan je ze in de eerste wel kwijt
maar bij de tweede moet je de overige 3 in een nieuwe stelling zetten.
Aan- en afleverhoeveelheden
Een slechte benutting kan ook ontstaan bij een toelevering van grote hoeveelheden en
uitlevering van kleinere. Bij volledige vulling van het opslagkanaal en het met tussenpozen
uitnemen van de pallets zal er een gemiddelde bezettingsgraad zijn van 50-60%.
Een goede functie van de doorrijstelling is halflege stellingen aan de ene kant vullen met
artikelen met fluctuaties. Je kan het met twee soorten artikelen vullen en aan twee kanten
eruit halen. Er moet wel in het midden een schoring plaatsvinden zodat doorrijkanalen
worden geblokkeerd.
2
,Verwerkingseigenschappen
Fifo kan tot bezettingsverliezen leiden, bv als er geringe voorraden worden uitgeleverd. Er
kunnen namelijk geen nieuwe pallets voor de oude worden geplaatst.
De stelling komt in aanmerking bij:
- Beperkte tot matige omslagfrequentie
- Grote voorraadvorming (in pallets) per artikel
- Grote aan- en afvoerhoeveelheden per behandeling
- Beperkt belang fifo
- Gepalletiseerde artikelen.
Bediend door kleine contra-gewichttruck of reachtruck in smalspooruitvoering.
Doorrolstelling
Kan volstaan met plaatsing van één artikel per etage. Kan worden uitgevoerd met
zwaartekracht rollenbanen of aangedreven rollenbanen. Een relatief hoge aanschafprijs,
maar wel fifo, korte routing en grote opslagintensiteit. Met korte routing wordt bedoeld dat
bij deze stelling alles vanuit één gangpad kan opgeslagen en opgehaald worden in
tegenstelling tot de palletstelling, waarbij uit verschillende gangpaden producten gehaald en
gebracht moeten worden. Te gebruiken bij een hoge omslagfrequentie, grote
voorraadvorming in pallets per artikel en palletiseerbare artikelen. Kan bediend worden
door alle typen hulpwerktuigen.
Draagarmstelling
Voor langgoederen. Onbegrensde opslagsecties. Bij voorziening van legborden kunnen
verschillende artikelen in combinatie worden opgeslagen. Te behandelen met een vierweg-
reachtruck of een zijlader. Nadeel is relatief lange rijafstanden. Dit kan gedeeltelijk beperkt
worden door meerdere grijpartikelen per draagarmsectie te plaatsen. Te gebruiken bij
matige omslagfrequentie en langere goederen van enig gewicht
Insteekstelling
Langgoederen. Bij deze wordt de orderverzameling gedaan vanuit de voorkant ipv. zijkant.
Kortere orderverzameltrajecten. Te gebruiken in hogere opslaggebieden. Zware artikelen
worden niet direct verwerkt, en het wordt ook niet handmatig gedaan. Te gebruiken bij
langere goederen van beperkt gewicht en matige tot hoge omslagfrequentie.
Legbord-/vakkenstelling
Voor kleine hoeveelheden. Indien de vakken te groot zijn kunnen er tussenschotten
geplaatst worden. Handmatig aangevuld. Toepassingscriteria: kleine onderdelen of beperkte
voorraden, afzonderlijke orderverzamelsector, in combinatie met bulkopslag.
Verrijdbare stelling
Bij deze stelling is het ook mogelijk hoge opslagintensiteit te bereiken zonder grote
voorraden pallets per artikel. Toe te passen bij palletstelling, draagarmstelling en legbord-
/vakkenstelling. Fifo kan ook toegepast worden met een opslagregistratiesysteem. Komt in
aanmerking als er sprake is van:
3
, - Lage omslagfrequentie
- Groot artikelassortiment
- Geringe voorraad per artikel
- Relatief dure opslagruimte
Het ABC-principe kan ook worden ingesteld. (80/20 regel).
Kan bediend worden met een contra-gewichttruck, reachtruck of vierweg-reachtruck.
Terugloopstelling
Geen fifo. De pallets worden door verrolbare profielen erin geschoven. Er moeten meerdere
pallets per artikel zijn. Bij een samengestelde batch kunnen artikelen door elkaar worden
geplaatst. dus bij :
Hoge omslagfrequenties
Een beperkt belang fifo
Enkele pallets voorraad per artikel
Contra-gewichttruck, reachtruck, rota-reachtruck of stapelaar
Blokstapeling
Bulkgoederen worden op elkaar gestapeld indien soort producten dat kunnen verdragen,
anders wordt het op vloerniveau geplaatst. Bij dat eerste wordt een goede vullingsgraad
gebruikt maar er ontstaat een inefficiënte werkwijze door steeds te moeten stapelen. Bij het
tweede is sprake van een goede bereikbaarheid maar een slechte vullingsgraad. Toepasbaar
bij:
- Matige omslagfrequentie
- Grote voorraadvorming in pallets per artikel
- Grote aan- en afvoerhoeveelheden per behandeling
- Stapelbare artikelen
Opslagvarianten
Haspelstelling
Rollen waar touw etc. aanzit
A-stelling
Planken schuin tegen een rechte plank/muur.
Kledingstelling
Soort kledingrek. Voor een groot assortiment met geringe uitleveringsfrequentie.
Kledinghangers worden op draagarmen geplaatst. Ook is een soort kledingrekken in een
palletstelling mogelijk. Volledige rolcontainers kunnen hierbij uit de stelling worden gehaald.
Hoofdstuk 2 Toepassingscriteria magazijntrucks en
bedieningsapparatuur
Hulpwerktuigen worden gekozen op criteria van:
- de hoeveelheid pallets of andere eenheden die verwerkt moet worden per tijdseenheid
- de gewenste opslaghoogte
- de gangpadbreedte
4
, Er kan inzicht worden verkregen in:
- De benodigde inzet van de factor arbeid (snelle of trage trucks)
- De exploitatiekosten v/d trucks (duur of goedkoop)
- Heeft de truck een smal of breed gangpad nodig
- Welke opslagintensiteit wordt bereikt door de opslagmethodiek (gebouwkosten)
Het speelt ook een rol of het een nieuwe of bekende situatie betreft.
Stapelaars
- Handverrijdbare stapelaar (bediener loopt mee)
- Elektrisch-verrijdbare stapelaar (bediener loopt mee)
- Elektrisch-aangedreven stapelaar (bediener staat op stapelaar)
- Elektrisch-aangedreven stapelaar (bediener zit op stapelaar)
Kunnen functioneren in smalle gangpad door het ontbreken van contragewicht. De balans
wordt bereikt door de voorpoten. Hoogte v. 4m, 1 tot 6 dubbelspelen; het op locatie
brengen van de pallet en uit dat gebied weer wat terugnemen, per uur. Stapelaars met
zijsteunen kunnen 6m hoogte bereiken. Diepte van 200-240 cm.
Enkelspel is het op locatie brengen van een pallet en onbeladen terugrijden.
Een stapelaar met opklapbare staanplaats en disselboombesturing heeft weinig ruimte
nodig en kan vanaf een afstand bediend worden voor een volledig zicht. Bij lange afstanden
is het wel ergonomisch onverantwoord.
Een stapelaar met staanplaats en stuurwielbesturing wordt gebruikt voor overzichtelijke
situaties met enige afstand. Hierbij is een rugsteun voor lichamelijke steuning. Voor een
langere afstand zonder een frequente wisseling van bestuurderspositie.
Stapelaar met vaste zitplaats is voor situaties zonder regelmatige wisseling v.
werkzaamheden en (middel)lange trajecten. Iets hogere investering.
Contra-gewichttruck
Breedte van 300-340 cm, met een dwarszit 280cm. Indien er sprake is van een compacte
opslagwijze (waarbij slechts een gangpad voor de aan- en afvoer nodig is) wordt deze truck
ingezet. Is ook toepasbaar in kleinschalige situaties als laden en lossen van vrachtwagens en
er ook palletbehandelingen dienen plaats te vinden bij een matige bezetting. Met andere
woorden, de combinatie van de contra-gewichttruck bij lage omslagfrequenties is zinvol. Tot
6.5m hoog. Hierbij zal er extra contragewicht in de vorm van trucklente moeten komen.
Reachtruck
Breedte 230-260 cm. De reachtruck heeft een dwarszit waardoor een smal gangpadbehoefte
ontstaat. Ook van belang bij achteruit rijden. Hoogtes van 1150cm. Boven de 600cm is het
zinvol om de truck te voorzien van een side-shift en de vorkenborden een camera. Nut in
situaties met 6-12 dubbelspelen per uur.
Vierweg-reachtruck
Goed inzetbaar in situaties met diverse soorten goederen BV gepalletiseerde- en
langgoederen. De wielen kunnen in diverse rijstanden geplaatst worden waardoor er
verschillende rijrichtingen ontstaan. Hoogte van 960 cm breedte van 295 cm
5
Hoofdstuk 1 Opslagmethodieken magazijnlogistiek 2
Hoofdstuk 2 Toepassingscriteria magazijntrucks en bedieningsapparatuur 4
Hoofdstuk 3 Systeemsamenstelling magazijn- en distributielogistiek 10
Hoofdstuk 4 Toepassingscriteria en automatisering orderverzamelsystemen 14
Hoofdstuk 6 Efficiencyverbetering bij gebruik WMS 18
Hoofdstuk 7 Interne transportsystemen in magazijn en productielogistiek 19
Hoofdstuk 8 Expeditie en goederenontvangst 24
Hoofdstuk 9 Interne logistiek en bouwkundige aspecten distributiecentra 27
Hoofdstuk 11 Materials handling en productielogistiek 29
1
,Hoofdstuk 1 Opslagmethodieken magazijnlogistiek
Op basis van de kenmerken kan een selectie op opslagmethodieken worden gemaakt:
- Omslagfrequenties
- Voorraad/opslagvolume
- Aan- en afleverhoeveelheden
- Vormgeving c.q. afmeting van artikelen
Palletstelling
Eén van de meest voorkomende methoden. Is voor opslag gepalletiseerde goederen. De
opgeslagen pallets zijn direct bereikbaar. Bulk- en grijplagen kunnen worden toegepast.
Voordelen zijn: een lage investering, bediening door alle typen hulpwerktuigen, goede
bereikbaarheid, eventuele fifo toepassing.
Nadeel: ongunstige verhouding tussen opslag- en gangpadgedeelte, het een en ander is
mede afhankelijk van de toe te passen magazijntruck.
De lay-out is minder compact waardoor er langere bewerkingstrajecten ontstaan. Komt voor
bij een beperkte voorraadvorming (in pallets) per artikel, en palletiseerbare artikelen.
Inrij-/doorrijstelling
Vooral bedoeld voor de opslag van bulkvoorraden (niet grijpvoorraden). Is alleen zinvol
inzien er meerdere pallets per artikel zijn. Een voordeel is de grote vullingsgraad. Nadelen
zijn smalle inrijkanalen waardoor er behoedzaam ingereden moet worden wat langzaam
gaat. Door een geleiderail in opslagkanalen en geleidewielen op de magazijntruck wordt de
inrijbeweging vereenvoudigd. Indien niet een zorgvuldige analyse wordt gemaakt van
voorraadstructuur, de aan- en afleverhoeveelheden en de verwerkingseigenschappen van de
goederen kan er afbreuk worden gedaan aan de intensieve benutting van de opslagruimte.
Voorraadstructuur
Stel, er zijn 5x4=20 palletplaatsen, kan de maximaal voorkomende opslagbehoefte 15+4=19
pallets zijn, en zal er een gemiddelde bezettingsgraad ontstaan van 75%. (15/0,2)
Stel je hebt 4x4=16 plaatsen, kan een gemiddelde bezettingsgraad van het opslagkanaal
15/0.16=94%. Beide hebben 15 pallets opgeslagen maar de kleinere heeft een grotere
bezettingsgraad. Maar stel de opslagbehoefte is 19 pallets, kan je ze in de eerste wel kwijt
maar bij de tweede moet je de overige 3 in een nieuwe stelling zetten.
Aan- en afleverhoeveelheden
Een slechte benutting kan ook ontstaan bij een toelevering van grote hoeveelheden en
uitlevering van kleinere. Bij volledige vulling van het opslagkanaal en het met tussenpozen
uitnemen van de pallets zal er een gemiddelde bezettingsgraad zijn van 50-60%.
Een goede functie van de doorrijstelling is halflege stellingen aan de ene kant vullen met
artikelen met fluctuaties. Je kan het met twee soorten artikelen vullen en aan twee kanten
eruit halen. Er moet wel in het midden een schoring plaatsvinden zodat doorrijkanalen
worden geblokkeerd.
2
,Verwerkingseigenschappen
Fifo kan tot bezettingsverliezen leiden, bv als er geringe voorraden worden uitgeleverd. Er
kunnen namelijk geen nieuwe pallets voor de oude worden geplaatst.
De stelling komt in aanmerking bij:
- Beperkte tot matige omslagfrequentie
- Grote voorraadvorming (in pallets) per artikel
- Grote aan- en afvoerhoeveelheden per behandeling
- Beperkt belang fifo
- Gepalletiseerde artikelen.
Bediend door kleine contra-gewichttruck of reachtruck in smalspooruitvoering.
Doorrolstelling
Kan volstaan met plaatsing van één artikel per etage. Kan worden uitgevoerd met
zwaartekracht rollenbanen of aangedreven rollenbanen. Een relatief hoge aanschafprijs,
maar wel fifo, korte routing en grote opslagintensiteit. Met korte routing wordt bedoeld dat
bij deze stelling alles vanuit één gangpad kan opgeslagen en opgehaald worden in
tegenstelling tot de palletstelling, waarbij uit verschillende gangpaden producten gehaald en
gebracht moeten worden. Te gebruiken bij een hoge omslagfrequentie, grote
voorraadvorming in pallets per artikel en palletiseerbare artikelen. Kan bediend worden
door alle typen hulpwerktuigen.
Draagarmstelling
Voor langgoederen. Onbegrensde opslagsecties. Bij voorziening van legborden kunnen
verschillende artikelen in combinatie worden opgeslagen. Te behandelen met een vierweg-
reachtruck of een zijlader. Nadeel is relatief lange rijafstanden. Dit kan gedeeltelijk beperkt
worden door meerdere grijpartikelen per draagarmsectie te plaatsen. Te gebruiken bij
matige omslagfrequentie en langere goederen van enig gewicht
Insteekstelling
Langgoederen. Bij deze wordt de orderverzameling gedaan vanuit de voorkant ipv. zijkant.
Kortere orderverzameltrajecten. Te gebruiken in hogere opslaggebieden. Zware artikelen
worden niet direct verwerkt, en het wordt ook niet handmatig gedaan. Te gebruiken bij
langere goederen van beperkt gewicht en matige tot hoge omslagfrequentie.
Legbord-/vakkenstelling
Voor kleine hoeveelheden. Indien de vakken te groot zijn kunnen er tussenschotten
geplaatst worden. Handmatig aangevuld. Toepassingscriteria: kleine onderdelen of beperkte
voorraden, afzonderlijke orderverzamelsector, in combinatie met bulkopslag.
Verrijdbare stelling
Bij deze stelling is het ook mogelijk hoge opslagintensiteit te bereiken zonder grote
voorraden pallets per artikel. Toe te passen bij palletstelling, draagarmstelling en legbord-
/vakkenstelling. Fifo kan ook toegepast worden met een opslagregistratiesysteem. Komt in
aanmerking als er sprake is van:
3
, - Lage omslagfrequentie
- Groot artikelassortiment
- Geringe voorraad per artikel
- Relatief dure opslagruimte
Het ABC-principe kan ook worden ingesteld. (80/20 regel).
Kan bediend worden met een contra-gewichttruck, reachtruck of vierweg-reachtruck.
Terugloopstelling
Geen fifo. De pallets worden door verrolbare profielen erin geschoven. Er moeten meerdere
pallets per artikel zijn. Bij een samengestelde batch kunnen artikelen door elkaar worden
geplaatst. dus bij :
Hoge omslagfrequenties
Een beperkt belang fifo
Enkele pallets voorraad per artikel
Contra-gewichttruck, reachtruck, rota-reachtruck of stapelaar
Blokstapeling
Bulkgoederen worden op elkaar gestapeld indien soort producten dat kunnen verdragen,
anders wordt het op vloerniveau geplaatst. Bij dat eerste wordt een goede vullingsgraad
gebruikt maar er ontstaat een inefficiënte werkwijze door steeds te moeten stapelen. Bij het
tweede is sprake van een goede bereikbaarheid maar een slechte vullingsgraad. Toepasbaar
bij:
- Matige omslagfrequentie
- Grote voorraadvorming in pallets per artikel
- Grote aan- en afvoerhoeveelheden per behandeling
- Stapelbare artikelen
Opslagvarianten
Haspelstelling
Rollen waar touw etc. aanzit
A-stelling
Planken schuin tegen een rechte plank/muur.
Kledingstelling
Soort kledingrek. Voor een groot assortiment met geringe uitleveringsfrequentie.
Kledinghangers worden op draagarmen geplaatst. Ook is een soort kledingrekken in een
palletstelling mogelijk. Volledige rolcontainers kunnen hierbij uit de stelling worden gehaald.
Hoofdstuk 2 Toepassingscriteria magazijntrucks en
bedieningsapparatuur
Hulpwerktuigen worden gekozen op criteria van:
- de hoeveelheid pallets of andere eenheden die verwerkt moet worden per tijdseenheid
- de gewenste opslaghoogte
- de gangpadbreedte
4
, Er kan inzicht worden verkregen in:
- De benodigde inzet van de factor arbeid (snelle of trage trucks)
- De exploitatiekosten v/d trucks (duur of goedkoop)
- Heeft de truck een smal of breed gangpad nodig
- Welke opslagintensiteit wordt bereikt door de opslagmethodiek (gebouwkosten)
Het speelt ook een rol of het een nieuwe of bekende situatie betreft.
Stapelaars
- Handverrijdbare stapelaar (bediener loopt mee)
- Elektrisch-verrijdbare stapelaar (bediener loopt mee)
- Elektrisch-aangedreven stapelaar (bediener staat op stapelaar)
- Elektrisch-aangedreven stapelaar (bediener zit op stapelaar)
Kunnen functioneren in smalle gangpad door het ontbreken van contragewicht. De balans
wordt bereikt door de voorpoten. Hoogte v. 4m, 1 tot 6 dubbelspelen; het op locatie
brengen van de pallet en uit dat gebied weer wat terugnemen, per uur. Stapelaars met
zijsteunen kunnen 6m hoogte bereiken. Diepte van 200-240 cm.
Enkelspel is het op locatie brengen van een pallet en onbeladen terugrijden.
Een stapelaar met opklapbare staanplaats en disselboombesturing heeft weinig ruimte
nodig en kan vanaf een afstand bediend worden voor een volledig zicht. Bij lange afstanden
is het wel ergonomisch onverantwoord.
Een stapelaar met staanplaats en stuurwielbesturing wordt gebruikt voor overzichtelijke
situaties met enige afstand. Hierbij is een rugsteun voor lichamelijke steuning. Voor een
langere afstand zonder een frequente wisseling van bestuurderspositie.
Stapelaar met vaste zitplaats is voor situaties zonder regelmatige wisseling v.
werkzaamheden en (middel)lange trajecten. Iets hogere investering.
Contra-gewichttruck
Breedte van 300-340 cm, met een dwarszit 280cm. Indien er sprake is van een compacte
opslagwijze (waarbij slechts een gangpad voor de aan- en afvoer nodig is) wordt deze truck
ingezet. Is ook toepasbaar in kleinschalige situaties als laden en lossen van vrachtwagens en
er ook palletbehandelingen dienen plaats te vinden bij een matige bezetting. Met andere
woorden, de combinatie van de contra-gewichttruck bij lage omslagfrequenties is zinvol. Tot
6.5m hoog. Hierbij zal er extra contragewicht in de vorm van trucklente moeten komen.
Reachtruck
Breedte 230-260 cm. De reachtruck heeft een dwarszit waardoor een smal gangpadbehoefte
ontstaat. Ook van belang bij achteruit rijden. Hoogtes van 1150cm. Boven de 600cm is het
zinvol om de truck te voorzien van een side-shift en de vorkenborden een camera. Nut in
situaties met 6-12 dubbelspelen per uur.
Vierweg-reachtruck
Goed inzetbaar in situaties met diverse soorten goederen BV gepalletiseerde- en
langgoederen. De wielen kunnen in diverse rijstanden geplaatst worden waardoor er
verschillende rijrichtingen ontstaan. Hoogte van 960 cm breedte van 295 cm
5
