SAMENVATTING – BANKENRECHT – 2021/22
HOORCOLLEGE 1: INLEIDEND COLLEGE
Onderwerp 2: Het bijzondere van banken
Onderwerp 3: Prudentieel toezicht
Onderwerp 4: Prudentiële regelgeving in vogelvlucht
Onderwerp 5: Markttoegang en doorlopend toezicht
HOORCOLLEGE 2: KAPITAALVEREISTEN (DEEL I)
Onderwerp 1: De drie-pijlerstructuur
Onderwerp 2: Kapitaalvereisten (kwalitatief)
Onderwerp 3: Pillar 1 kapitaalvereisten
Onderwerp 4: Kapitaalbuffers
HOORCOLLEGE 3: EUROPEES BANKENTOEZICHT
Onderwerp 1: Grensoverschrijdend bankieren en het toezicht daarop
Onderwerp 2: Bankenunie (een introductie)
Onderwerp 3: Bankenunie – De eerste pijler: Het SSM
HOORCOLLEGE 4: KAPITAALVEREISTEN (DEEL II)
Onderwerp 1: (Nogmaals) kapitaalbuffers
Onderwerp 2: Pijler 2
Onderwerp 3: Dividenduitkeringen
Onderwerp 4: De leverageratio (hefboomratio)
Onderwerp 5: Liquiditeitseisen
Onderwerp 1(2): Hoe om te gaan met omvallende banken
Onderwerp 2(2): BRRD/SRM
HOORCOLLEGE 5: MREL/TLAC
Onderwerp 1: MREL/TLAC
HOORCOLLEGE 6: KREDIETVERSTREKKING
Onderwerp 1: Kredietverstrekking en NPL’S
Onderwerp 2: Kredietverstrekking en prudentieel toezicht
Onderwerp 3: Coronacrisis en prudentieel toezicht
Onderwerp 4: Klimaat en kapitaal
,HOORCOLLEGE 1 – SLIDES
ONDERWERP 2: HET BIJZONDERE VAN BANKEN
Het bijzondere van banken:
• Banken vervullen een essentiële rol in de economie
• Banken zijn kwetsbaar
• Bankensector is kwetsbaar
Kerntaak banken: het verzorgen van de verdeling van financiële middelen van
(rechts)personen met een overschot aan geld naar (rechts)personen met een tekort
daaraan. Hoe? Geld aantrekken van spaarders en uitzetten bij leningnemers via kredieten.
Het falen van ‘systeembanken’ kan grote gevolgen hebben. Een systeembank is een bank
die en spilfunctie in het bancaire systeem vervult, doordat andere banken en financiële
ondernemingen rekeningen aanhouden bij deze bank of daar op een andere wijze
afhankelijk van zijn.
Punt 1:
• ‘Smeerolie’ van de economie; door banken loopt de economie beter
• Aan de ene kant trekken banken spaargelden aan
• En aan de andere kant verstrekken ze kredieten
o Aan particulieren (consumptief/hypothecair)
o Aan het bedrijfsleven
• Financial intermediation
- Surplus units à financial intermediary (bank) à deficit units
- Surplus units en deficit units hebben verschillende wensen, bank vervult
transformatiefunctie:
o Maturity transformatie (looptijdtransformatie: borrowing short & lending
long). Surplus units hebben voorkeur voor lening met korte looptijd en
deficit units met een lange looptijd. Daarom hebben die twee units andere
wensen. Surplus units zijn bijvoorbeeld spaarders.
o Size transformation: ziet op de omvang van de lening.
o Risk transformation: surplus units willen dat het daar veilig staat, dus die
willen niet te veel risico’s lopen met hun spaargeld. Die hebben voorkeur
, voor geld uitlenen voor laag risico. Handig als bank ertussen zit want deficit
units willen juist meer risico’s bij investeringen.
- Betalingsverkeer
- Zakenbankactiviteiten (investment banking)
o Begeleiden van een beursgang (+ underwriting)
o Ondersteuning bij (financiering van) fusies en overnames
o Klanten helpen met risico’s afdekken door middel van derivaten
o Handel ten behoeve van klanten (market making)
o ‘echte’ handel voor eigen rekening (proprietary trading)
Punt 2:
Twee kwetsbaarheden:
1. Liquiditeitsrisico: liquiditeit
2. Insolventierisico: solvabiliteit
Bankbalans
Activa (bezittingen) Passiva (schulden)
Liquide activa (Spaar)deposito’s
Kredieten Marktfinanciering
Overige activa Eigen vermogen (kapitaal
Bankenboek (banking book)
• Kredieten en andere investeringen die de bank normaal gezien aanhoudt tot het
eind van hun looptijd.
Handelsboek (trading book)
• De posities in financiële instrumenten die door de bank worden aangehouden met
de intentie om te handelen
Waarom een handelsportefeuille?
- Zakenbankactiviteiten (proprietary trading en market making)
- Liquiditeitsrisicobeheer
, De passivazijde van de balans: wijzen van financiering
I. (Spaar)deposito’s (retail deposits)
II. Marktfinanciering (wholesale funding)
a. Interbancaire geldmarkt (veelal ‘overnight’)
b. Repo-markt (repurchase agreement): financieel instrument verkoopt met
afspraak dat je het over week, maand oid terugkoopt. Je verkoopt het eerst
(krijgt geld) en na afloop termijn moet je het weer terugkopen. Dus
economisch gezien leen je eigenlijk geld met het financiële instrument als
onderpand. Gedekte financiering.
c. Kortlopend schuldpapier (commercial paper). Ongedekte financiering
(unsecured funding). Obligaties die een bank uitgeeft met korte looptijd en
hoge nominale waarde.
- Verstrekte kredieten hebben doorgaans lange looptijd
o Vanwege looptijdtransformatie (“lending long and borrowing short”)
- Verstrekte kredieten zijn doorgaans illiquide
o Vanwege informatie-asymmetrie: bank heeft informatie over de kwaliteit
van de leningen, mogelijke kopers niet
o Dus de bank zal de leningen alleen met een flinke korting kunnen verkopen
- Kleine voorraad liquide activa
Vertrouwen is essentieel. Risico op bank run.
Klassieke bank run
• Bank run door depositohouders (spaarders)
• Enigszins ondervangen door het depositogarantiestelsel
Moderne bank run
• Marktfinanciering (wholesale funding)
Solvabiliteit
Eigen vermogen (kapitaal) is een buffer om verliezen op te vangen
• Verliesabsorberend vermogen
• ‘distance to default’ (afstand tot faillissement)
HOORCOLLEGE 1: INLEIDEND COLLEGE
Onderwerp 2: Het bijzondere van banken
Onderwerp 3: Prudentieel toezicht
Onderwerp 4: Prudentiële regelgeving in vogelvlucht
Onderwerp 5: Markttoegang en doorlopend toezicht
HOORCOLLEGE 2: KAPITAALVEREISTEN (DEEL I)
Onderwerp 1: De drie-pijlerstructuur
Onderwerp 2: Kapitaalvereisten (kwalitatief)
Onderwerp 3: Pillar 1 kapitaalvereisten
Onderwerp 4: Kapitaalbuffers
HOORCOLLEGE 3: EUROPEES BANKENTOEZICHT
Onderwerp 1: Grensoverschrijdend bankieren en het toezicht daarop
Onderwerp 2: Bankenunie (een introductie)
Onderwerp 3: Bankenunie – De eerste pijler: Het SSM
HOORCOLLEGE 4: KAPITAALVEREISTEN (DEEL II)
Onderwerp 1: (Nogmaals) kapitaalbuffers
Onderwerp 2: Pijler 2
Onderwerp 3: Dividenduitkeringen
Onderwerp 4: De leverageratio (hefboomratio)
Onderwerp 5: Liquiditeitseisen
Onderwerp 1(2): Hoe om te gaan met omvallende banken
Onderwerp 2(2): BRRD/SRM
HOORCOLLEGE 5: MREL/TLAC
Onderwerp 1: MREL/TLAC
HOORCOLLEGE 6: KREDIETVERSTREKKING
Onderwerp 1: Kredietverstrekking en NPL’S
Onderwerp 2: Kredietverstrekking en prudentieel toezicht
Onderwerp 3: Coronacrisis en prudentieel toezicht
Onderwerp 4: Klimaat en kapitaal
,HOORCOLLEGE 1 – SLIDES
ONDERWERP 2: HET BIJZONDERE VAN BANKEN
Het bijzondere van banken:
• Banken vervullen een essentiële rol in de economie
• Banken zijn kwetsbaar
• Bankensector is kwetsbaar
Kerntaak banken: het verzorgen van de verdeling van financiële middelen van
(rechts)personen met een overschot aan geld naar (rechts)personen met een tekort
daaraan. Hoe? Geld aantrekken van spaarders en uitzetten bij leningnemers via kredieten.
Het falen van ‘systeembanken’ kan grote gevolgen hebben. Een systeembank is een bank
die en spilfunctie in het bancaire systeem vervult, doordat andere banken en financiële
ondernemingen rekeningen aanhouden bij deze bank of daar op een andere wijze
afhankelijk van zijn.
Punt 1:
• ‘Smeerolie’ van de economie; door banken loopt de economie beter
• Aan de ene kant trekken banken spaargelden aan
• En aan de andere kant verstrekken ze kredieten
o Aan particulieren (consumptief/hypothecair)
o Aan het bedrijfsleven
• Financial intermediation
- Surplus units à financial intermediary (bank) à deficit units
- Surplus units en deficit units hebben verschillende wensen, bank vervult
transformatiefunctie:
o Maturity transformatie (looptijdtransformatie: borrowing short & lending
long). Surplus units hebben voorkeur voor lening met korte looptijd en
deficit units met een lange looptijd. Daarom hebben die twee units andere
wensen. Surplus units zijn bijvoorbeeld spaarders.
o Size transformation: ziet op de omvang van de lening.
o Risk transformation: surplus units willen dat het daar veilig staat, dus die
willen niet te veel risico’s lopen met hun spaargeld. Die hebben voorkeur
, voor geld uitlenen voor laag risico. Handig als bank ertussen zit want deficit
units willen juist meer risico’s bij investeringen.
- Betalingsverkeer
- Zakenbankactiviteiten (investment banking)
o Begeleiden van een beursgang (+ underwriting)
o Ondersteuning bij (financiering van) fusies en overnames
o Klanten helpen met risico’s afdekken door middel van derivaten
o Handel ten behoeve van klanten (market making)
o ‘echte’ handel voor eigen rekening (proprietary trading)
Punt 2:
Twee kwetsbaarheden:
1. Liquiditeitsrisico: liquiditeit
2. Insolventierisico: solvabiliteit
Bankbalans
Activa (bezittingen) Passiva (schulden)
Liquide activa (Spaar)deposito’s
Kredieten Marktfinanciering
Overige activa Eigen vermogen (kapitaal
Bankenboek (banking book)
• Kredieten en andere investeringen die de bank normaal gezien aanhoudt tot het
eind van hun looptijd.
Handelsboek (trading book)
• De posities in financiële instrumenten die door de bank worden aangehouden met
de intentie om te handelen
Waarom een handelsportefeuille?
- Zakenbankactiviteiten (proprietary trading en market making)
- Liquiditeitsrisicobeheer
, De passivazijde van de balans: wijzen van financiering
I. (Spaar)deposito’s (retail deposits)
II. Marktfinanciering (wholesale funding)
a. Interbancaire geldmarkt (veelal ‘overnight’)
b. Repo-markt (repurchase agreement): financieel instrument verkoopt met
afspraak dat je het over week, maand oid terugkoopt. Je verkoopt het eerst
(krijgt geld) en na afloop termijn moet je het weer terugkopen. Dus
economisch gezien leen je eigenlijk geld met het financiële instrument als
onderpand. Gedekte financiering.
c. Kortlopend schuldpapier (commercial paper). Ongedekte financiering
(unsecured funding). Obligaties die een bank uitgeeft met korte looptijd en
hoge nominale waarde.
- Verstrekte kredieten hebben doorgaans lange looptijd
o Vanwege looptijdtransformatie (“lending long and borrowing short”)
- Verstrekte kredieten zijn doorgaans illiquide
o Vanwege informatie-asymmetrie: bank heeft informatie over de kwaliteit
van de leningen, mogelijke kopers niet
o Dus de bank zal de leningen alleen met een flinke korting kunnen verkopen
- Kleine voorraad liquide activa
Vertrouwen is essentieel. Risico op bank run.
Klassieke bank run
• Bank run door depositohouders (spaarders)
• Enigszins ondervangen door het depositogarantiestelsel
Moderne bank run
• Marktfinanciering (wholesale funding)
Solvabiliteit
Eigen vermogen (kapitaal) is een buffer om verliezen op te vangen
• Verliesabsorberend vermogen
• ‘distance to default’ (afstand tot faillissement)
