OAT
–
Sjabloon
controleverklaringen
Hogeschool
Utrecht
2016-‐2017
Nienke
Beukema
,INHOUDSOPGAVE
RAAMWERK CONTROLEVERKLARING 3
INTERIM CONTROLE 4
AXIOMATISCH VOORBEHOUD 4
OAT: HERCULES BOUW 5
OAT: REAL ESTATE GROEP 6
OAT: MERCATOR 7
OAT: BOUW TOTAAL GROEP 8
OAT: FC JUNO 9
WITWASSEN 9
WEEK 5 CL WINKELREUS HOLDING B.V. 10
WEEK 8 CL HARDHOUT B.V. 12
WEEK 10 CL BOEM B.V. 13
WEEK 11 CL OVERVECHT B.V. 14
AFRONDING ACCOUNTANTSCONTROLE 15
2
,Raamwerk controleverklaring
1. Situatie
2. Objectieve verhindering/ subjectieve beperking
a. Objectieve verhindering à een verhindering waar de directie geen invloed op
uitgeoefend heeft à bijvoorbeeld voorraad in het buitenland (je kan hier niet komen
door oorlog) waar je niet kan controleren, afgebrand etc.
b. Subjectieve beperking à directie weerhoudt tot verkrijging van (alle) controle-
informatie à je mag bepaalde dingen niet controleren/ directie houdt gegevens
achter
o à Is er een andere manier om achter deze informatie te komen??
3. Melden bij directie
4. Is het van materieel of diepgaand belang?
Fraude geconstateerd à maatregelen van directie: met terugwerkende kracht (fraude
corrigeren) en maatregelen voor de toekomst (om het te voorkomen) à anders opdracht
teruggeven.
5. NV COS 705 artikel 13b, A1
à Onzekerheid in de controle à onvoldoende controle-informatie
à Onzekerheid in de verantwoording à afwijking in de financiële overzichten
6. Documentatie volgens NV COS 230
3
,Interim controle
§ Situatie
Mercator Holding NV huurt frequent externe deskundigheid in op basis van detachering bij het
bureau Whizzkid. Henk en de directeur van Whizzkid kennen elkaar nog van het gymnasium.
Intern worden de door de gedetacheerden van Whizzkid gewerkte uren niet geregistreerd. De
facturen gaan direct naar Henk van Zanten die de facturen beoordeelt en betaalt.
§ Intern controlerisico loopt de directeur
De directeur loopt een frauderisico. Henk kan bijvoorbeeld onopgemerkt rekeningen voldoen
van Whizzkid waar tegenover geen of onvoldoende geleverde prestaties staan.
§ Betekenis intern controlerisico accountant
Het ICR stijgt hierdoor. Indien een verhoogd ICR leidt tot een door de accountant niet
aanvaardbaar geacht AR, zal deze het DR dienen te verlagen om tot een goedkeurende
accountantsverklaring te kunnen komen.
§ Gevolgen vermijden door controlewerkzaamheden
Is de controle vervangbaar? Nee. Het betreft een onvervangbare interne controle.
à Nee: bepalen gevolgen voor de verklaring denk hier ook aan NV COS 240. Je hebt in dit
soort gevallen een onderzoek plicht en zal ook RvB/ RvC moeten informeren
à Ja: is er een vervangende (interne) controle? Nee -> aanvullende gegevensgerichte
werkzaamheden
Accountantsverklaring
§ Intern controlerisico niet kan vermijden door controlewerkzaamheden
De functievermenging en het ontbreken van primaire vastleggingen over de gewerkte uren
heeft een onzekerheid in de controle als gevolg à onvoldoende controle-informatie
§ Bepaal de impact
Immaterieel à goedkeurende accountantsverklaring
Materieel à met beperking
Diepgaand à oordeelonthouding
Opdracht teruggeven? Denk hier aan integriteit management
De accountant heeft een goedkeurende accountantsverklaring afgegeven. Achteraf blijkt dat
voornoemd intern controlerisico heeft geleid tot een materiële fout in de jaarrekening. Kan de
accountant zich beroepen op het axiomatisch voorbehoud?
Nee, de accountant kon de functievermenging en het ontbreken van primaire vastleggingen
(opzet/bestaan AO/IC) waarnemen. Er kan in deze geen sprake zijn van op goede gronden steunen
op de AO/IC, terwijl achteraf blijkt dat deze niet gewerkt heeft.
Axiomatisch voorbehoud
Als de accountant iets niet waarneemt (bv. omdat het niet in de steekproef zat) en daardoor onterecht
een goedkeurende verklaring afgeeft, terwijl hij wel alles heeft gedaan wat in een goed
accountantsonderzoek hoort plaats te vinden.
Als de accountant iets wel had kunnen waarnemen maar dat om onbekende reden niet heeft gedaan
kan hij zich niet verhalen op axiomatisch voorbehoud.
Accountant voert controle uit d.m.v. steekproef. Deze geeft zekerheid van 96%. Er is dus een overige
4% waar toch een afwijking van materieel belang in kan zitten. Hier wordt dus gekeken naar of de
accountant wel alles heeft gedaan volgens de regels en als dat zo is, maar alsnog een fout is daarna
dan kan hij zich hierop verhalen. Bovenstaand had hij dit al waargenomen.
4
,OAT: Hercules Bouw
1. Situatie
Verantwoordelijke accountant wordt verboden de voorraad op Sint-Maarten te inventariseren.
Wat zijn de mogelijke consequenties voor het oordeel van de accountant op deze
jaarrekening?
2. Sprake van subjectieve beperking/ objectieve verhindering
a. Andere wijze controleren, b.v. afloopcontrole.
Geen verdere afwijkingen à goedkeurende verklaring
b. Niet mogelijk? Dan sprake van subjectieve beperking
3. Materieel of diepgaand niet gegeven
4. NV COS 705 artikel 13b, A1
a. Voorraad materieel: controleverklaring met beperking
b. Voorraad diepgaand: controleopdracht teruggeven, is dit niet mogelijk? à
Oordeelonthouding
5. Documentatie volgens NV COS 230
5
,OAT: Real Estate Groep
1. Situatie
Aantekening lid van het controleteam:
“In de concept jaarrekening 2010 is onder de Niet in de balans opgenomen verplichtingen
melding gemaakt van diverse claims en aansprakelijkheidskwesties. In voorgaande
jaarrekeningen ontbrak deze melding.”
2. Werkzaamheden accountant na controlebevindingen NV COS 501
a. Alinea 9
b. Alinea 10
c. Alinea 12
3. Sprake van subjectieve beperking/ objectieve verhindering
d. Nee
4. Materieel of diepgaand
e. Materieel
5. NV COS 705 artikel 13b, A1
f. à De claims zijn goed verwerkt en toegelicht in de jaarrekening à goedkeurende
verklaring met eventueel paragraaf NV COS 706 alinea 6
g. à De claims zijn niet goed verwerkt en toegelicht in de jaarrekening à
controleverklaring met beperking. Als dit diepgaand was dan afkeurende verklaring
6. Documentatie volgens NV COS 230
6
,OAT: Mercator
1. Situatie
Lokale accountant van dochter in India geeft accountantsverklaring met beperking vanwege
bedenking van materieel belang in de jaarrekening.
2. Conclusie
Deze bedenking moet worden afgezet tegen de eigen materialiteitsinschatting rondom de
eigen jaarrekening van Mercator Holding NV en kan dan leiden tot:
a. Ofwel een goedkeurende verklaring als de bedenking voor de totale jaarrekening van
Mercator Holding NV als niet materieel is in te schatten.
b. Ofwel een verklaring met beperking indien de bedenking voor Mercator Holding NV
eveneens van materieel belang is.
Gegeven het feit dat de fout materieel is in India kan deze fout op consolidatieniveau
vanzelfsprekend niet diepgaand is.
7
, OAT: Bouw Totaal Groep
1. Situatie
BTG Regio West Nederland BV heeft een vordering op haar verzekeringsmaatschappij en
een schuld aan haar afnemer. Omdat sprake is van twee verschillende juridische entiteiten
beschikt BTG Regio West Nederland BV niet over de juridische mogelijkheid om het saldo of
de beide posten simultaan af te wikkelen. Directie weigert om de vordering en de schuld
afzondering op te nemen.
2. Sprake van subjectieve beperking/ objectieve verhindering
a. Nee
3. Materieel of diepgaand?
b. Niet aangegeven
4. NV COS 705 artikel 13b, A1
c. Niet materieel à goedkeurende verklaring
d. Materieel à controleverklaring met beperking
e. Diepgaand à afkeurende verklaring
5. Documentatie volgens NV COS 230
Berekenen of iets materieel/diepgaand is
De claim vertegenwoordigt in de jaarrekening van Bouw Totaal Holding BV een belang van
0,67% van het Groepsvermogen; 0,27% van het Totaal vermogen. Dit belang is dus niet materieel en
heeft geen invloed op de strekking van de controleverklaring.
8
–
Sjabloon
controleverklaringen
Hogeschool
Utrecht
2016-‐2017
Nienke
Beukema
,INHOUDSOPGAVE
RAAMWERK CONTROLEVERKLARING 3
INTERIM CONTROLE 4
AXIOMATISCH VOORBEHOUD 4
OAT: HERCULES BOUW 5
OAT: REAL ESTATE GROEP 6
OAT: MERCATOR 7
OAT: BOUW TOTAAL GROEP 8
OAT: FC JUNO 9
WITWASSEN 9
WEEK 5 CL WINKELREUS HOLDING B.V. 10
WEEK 8 CL HARDHOUT B.V. 12
WEEK 10 CL BOEM B.V. 13
WEEK 11 CL OVERVECHT B.V. 14
AFRONDING ACCOUNTANTSCONTROLE 15
2
,Raamwerk controleverklaring
1. Situatie
2. Objectieve verhindering/ subjectieve beperking
a. Objectieve verhindering à een verhindering waar de directie geen invloed op
uitgeoefend heeft à bijvoorbeeld voorraad in het buitenland (je kan hier niet komen
door oorlog) waar je niet kan controleren, afgebrand etc.
b. Subjectieve beperking à directie weerhoudt tot verkrijging van (alle) controle-
informatie à je mag bepaalde dingen niet controleren/ directie houdt gegevens
achter
o à Is er een andere manier om achter deze informatie te komen??
3. Melden bij directie
4. Is het van materieel of diepgaand belang?
Fraude geconstateerd à maatregelen van directie: met terugwerkende kracht (fraude
corrigeren) en maatregelen voor de toekomst (om het te voorkomen) à anders opdracht
teruggeven.
5. NV COS 705 artikel 13b, A1
à Onzekerheid in de controle à onvoldoende controle-informatie
à Onzekerheid in de verantwoording à afwijking in de financiële overzichten
6. Documentatie volgens NV COS 230
3
,Interim controle
§ Situatie
Mercator Holding NV huurt frequent externe deskundigheid in op basis van detachering bij het
bureau Whizzkid. Henk en de directeur van Whizzkid kennen elkaar nog van het gymnasium.
Intern worden de door de gedetacheerden van Whizzkid gewerkte uren niet geregistreerd. De
facturen gaan direct naar Henk van Zanten die de facturen beoordeelt en betaalt.
§ Intern controlerisico loopt de directeur
De directeur loopt een frauderisico. Henk kan bijvoorbeeld onopgemerkt rekeningen voldoen
van Whizzkid waar tegenover geen of onvoldoende geleverde prestaties staan.
§ Betekenis intern controlerisico accountant
Het ICR stijgt hierdoor. Indien een verhoogd ICR leidt tot een door de accountant niet
aanvaardbaar geacht AR, zal deze het DR dienen te verlagen om tot een goedkeurende
accountantsverklaring te kunnen komen.
§ Gevolgen vermijden door controlewerkzaamheden
Is de controle vervangbaar? Nee. Het betreft een onvervangbare interne controle.
à Nee: bepalen gevolgen voor de verklaring denk hier ook aan NV COS 240. Je hebt in dit
soort gevallen een onderzoek plicht en zal ook RvB/ RvC moeten informeren
à Ja: is er een vervangende (interne) controle? Nee -> aanvullende gegevensgerichte
werkzaamheden
Accountantsverklaring
§ Intern controlerisico niet kan vermijden door controlewerkzaamheden
De functievermenging en het ontbreken van primaire vastleggingen over de gewerkte uren
heeft een onzekerheid in de controle als gevolg à onvoldoende controle-informatie
§ Bepaal de impact
Immaterieel à goedkeurende accountantsverklaring
Materieel à met beperking
Diepgaand à oordeelonthouding
Opdracht teruggeven? Denk hier aan integriteit management
De accountant heeft een goedkeurende accountantsverklaring afgegeven. Achteraf blijkt dat
voornoemd intern controlerisico heeft geleid tot een materiële fout in de jaarrekening. Kan de
accountant zich beroepen op het axiomatisch voorbehoud?
Nee, de accountant kon de functievermenging en het ontbreken van primaire vastleggingen
(opzet/bestaan AO/IC) waarnemen. Er kan in deze geen sprake zijn van op goede gronden steunen
op de AO/IC, terwijl achteraf blijkt dat deze niet gewerkt heeft.
Axiomatisch voorbehoud
Als de accountant iets niet waarneemt (bv. omdat het niet in de steekproef zat) en daardoor onterecht
een goedkeurende verklaring afgeeft, terwijl hij wel alles heeft gedaan wat in een goed
accountantsonderzoek hoort plaats te vinden.
Als de accountant iets wel had kunnen waarnemen maar dat om onbekende reden niet heeft gedaan
kan hij zich niet verhalen op axiomatisch voorbehoud.
Accountant voert controle uit d.m.v. steekproef. Deze geeft zekerheid van 96%. Er is dus een overige
4% waar toch een afwijking van materieel belang in kan zitten. Hier wordt dus gekeken naar of de
accountant wel alles heeft gedaan volgens de regels en als dat zo is, maar alsnog een fout is daarna
dan kan hij zich hierop verhalen. Bovenstaand had hij dit al waargenomen.
4
,OAT: Hercules Bouw
1. Situatie
Verantwoordelijke accountant wordt verboden de voorraad op Sint-Maarten te inventariseren.
Wat zijn de mogelijke consequenties voor het oordeel van de accountant op deze
jaarrekening?
2. Sprake van subjectieve beperking/ objectieve verhindering
a. Andere wijze controleren, b.v. afloopcontrole.
Geen verdere afwijkingen à goedkeurende verklaring
b. Niet mogelijk? Dan sprake van subjectieve beperking
3. Materieel of diepgaand niet gegeven
4. NV COS 705 artikel 13b, A1
a. Voorraad materieel: controleverklaring met beperking
b. Voorraad diepgaand: controleopdracht teruggeven, is dit niet mogelijk? à
Oordeelonthouding
5. Documentatie volgens NV COS 230
5
,OAT: Real Estate Groep
1. Situatie
Aantekening lid van het controleteam:
“In de concept jaarrekening 2010 is onder de Niet in de balans opgenomen verplichtingen
melding gemaakt van diverse claims en aansprakelijkheidskwesties. In voorgaande
jaarrekeningen ontbrak deze melding.”
2. Werkzaamheden accountant na controlebevindingen NV COS 501
a. Alinea 9
b. Alinea 10
c. Alinea 12
3. Sprake van subjectieve beperking/ objectieve verhindering
d. Nee
4. Materieel of diepgaand
e. Materieel
5. NV COS 705 artikel 13b, A1
f. à De claims zijn goed verwerkt en toegelicht in de jaarrekening à goedkeurende
verklaring met eventueel paragraaf NV COS 706 alinea 6
g. à De claims zijn niet goed verwerkt en toegelicht in de jaarrekening à
controleverklaring met beperking. Als dit diepgaand was dan afkeurende verklaring
6. Documentatie volgens NV COS 230
6
,OAT: Mercator
1. Situatie
Lokale accountant van dochter in India geeft accountantsverklaring met beperking vanwege
bedenking van materieel belang in de jaarrekening.
2. Conclusie
Deze bedenking moet worden afgezet tegen de eigen materialiteitsinschatting rondom de
eigen jaarrekening van Mercator Holding NV en kan dan leiden tot:
a. Ofwel een goedkeurende verklaring als de bedenking voor de totale jaarrekening van
Mercator Holding NV als niet materieel is in te schatten.
b. Ofwel een verklaring met beperking indien de bedenking voor Mercator Holding NV
eveneens van materieel belang is.
Gegeven het feit dat de fout materieel is in India kan deze fout op consolidatieniveau
vanzelfsprekend niet diepgaand is.
7
, OAT: Bouw Totaal Groep
1. Situatie
BTG Regio West Nederland BV heeft een vordering op haar verzekeringsmaatschappij en
een schuld aan haar afnemer. Omdat sprake is van twee verschillende juridische entiteiten
beschikt BTG Regio West Nederland BV niet over de juridische mogelijkheid om het saldo of
de beide posten simultaan af te wikkelen. Directie weigert om de vordering en de schuld
afzondering op te nemen.
2. Sprake van subjectieve beperking/ objectieve verhindering
a. Nee
3. Materieel of diepgaand?
b. Niet aangegeven
4. NV COS 705 artikel 13b, A1
c. Niet materieel à goedkeurende verklaring
d. Materieel à controleverklaring met beperking
e. Diepgaand à afkeurende verklaring
5. Documentatie volgens NV COS 230
Berekenen of iets materieel/diepgaand is
De claim vertegenwoordigt in de jaarrekening van Bouw Totaal Holding BV een belang van
0,67% van het Groepsvermogen; 0,27% van het Totaal vermogen. Dit belang is dus niet materieel en
heeft geen invloed op de strekking van de controleverklaring.
8
