Samenvatting Basisboek Methoden en Technieken
Hoofdstuk 1 Wat zijn mijn onderzoeksprobleem, doelstelling en
onderzoeksvraag?
1.1 Wat is mijn probleemstelling?
Vrijwel altijd vormt een praktisch probleem de aanleiding voor een onderzoek. De analyse van een
praktijkprobleem kan ook aanleiding zijn tot meer dan één onderzoeksvraag en soms ook tot meer
onderzoeken. Onderzoeken zijn zelden losse onderzoeken, zij maken meestal deel uit van een
proces. Het is belangrijk dat de onderzoeker in dit proces alleen de rol van informatieleverancier
heeft en zich niet laat verleiden tot managements- en beleidsactiviteiten, tenzij hij naast de rol van
onderzoeker ook de rol van adviseur heeft.
Voordat je met een opdrachtgever in zee gaat, is het goed om een aantal zaken vast te stellen:
Wat is precies het probleem?
Hoe groot is het probleem?
Wat is de aanleiding?
Voor wie is het een probleem? Ook belangrijk om afspraken te maken over het publicatie- en
eigendomsrecht van het onderzoeksmateriaal.
Wat zijn de gevolgen van het probleem?
Als je een goede analyse van het praktijkprobleem hebt gemaakt, moet je samen met je
opdrachtgever vaststellen bij wie of wat je welk deel van het probleem gaat onderzoeken en welke
informatie jij daarvoor gaat verzamelen. Het doel van het onderzoek formuleer je in de doelstelling
het onderzoek heeft tot doel het verkrijgen van kennis en inzicht in … bij … om …
Niet altijd gaat het om het leveren van kennis, soms gaat het ook om het ontwerpen en testen van
instrumenten, dit is instrumenteel onderzoek.
1.2 Is er al informatie aanwezig?
Is er bestaande informatie?
Wanneer je het verzoek krijgt een onderzoek op te zetten met een bepaalde vraagstelling, begin je
meestal met een eerste oriëntatie. Als je ontdekt dat er al onderzoek is gedaan dat feitelijk antwoord
geeft op je onderzoeksvraag, is het handig als je dat aan het begin van het onderzoeksproces ontdekt
en niet aan het eind. Als tijdens het bronnenonderzoek blijkt dat er al relatief veel informatie is, kun
ja aan je opdrachtgever nogmaals de vraag voorleggen of het onderzoek gezien deze informatie nog
relevant is.
Wat is het nut van het gebruik van bestaande informatie?
Er is een aantal redenen om vroeg in de onderzoeksfase te beginnen met literatuuronderzoek, het
gaat daarbij om vragen als:
Waar baseren andere onderzoekers hun theorie op?
Wat voor opzet gebruiken andere onderzoekers voor vergelijkbaar onderzoek?
Hoe definiëren en meten onderzoekers vergelijkbare kenmerken?
Hoe ga je op zoek naar informatie?
Het zoekproces kent een aantal onderdelen:
Het vertalen en definiëren van de onderzoeksbegrippen
Omschrijf eerst goed je onderzoeksbegrippen en ga na welke wetenschappelijke
onderzoekstermen daaraan gekoppeld zijn. In een thesaurus staat aangeduid of iets een
officiële zoekterm is, maar ook of er bredere of smallere zoektermen en verwante
zoektermen zijn.
Beslis waar je gaat zoeken
Hoofdstuk 1 Wat zijn mijn onderzoeksprobleem, doelstelling en
onderzoeksvraag?
1.1 Wat is mijn probleemstelling?
Vrijwel altijd vormt een praktisch probleem de aanleiding voor een onderzoek. De analyse van een
praktijkprobleem kan ook aanleiding zijn tot meer dan één onderzoeksvraag en soms ook tot meer
onderzoeken. Onderzoeken zijn zelden losse onderzoeken, zij maken meestal deel uit van een
proces. Het is belangrijk dat de onderzoeker in dit proces alleen de rol van informatieleverancier
heeft en zich niet laat verleiden tot managements- en beleidsactiviteiten, tenzij hij naast de rol van
onderzoeker ook de rol van adviseur heeft.
Voordat je met een opdrachtgever in zee gaat, is het goed om een aantal zaken vast te stellen:
Wat is precies het probleem?
Hoe groot is het probleem?
Wat is de aanleiding?
Voor wie is het een probleem? Ook belangrijk om afspraken te maken over het publicatie- en
eigendomsrecht van het onderzoeksmateriaal.
Wat zijn de gevolgen van het probleem?
Als je een goede analyse van het praktijkprobleem hebt gemaakt, moet je samen met je
opdrachtgever vaststellen bij wie of wat je welk deel van het probleem gaat onderzoeken en welke
informatie jij daarvoor gaat verzamelen. Het doel van het onderzoek formuleer je in de doelstelling
het onderzoek heeft tot doel het verkrijgen van kennis en inzicht in … bij … om …
Niet altijd gaat het om het leveren van kennis, soms gaat het ook om het ontwerpen en testen van
instrumenten, dit is instrumenteel onderzoek.
1.2 Is er al informatie aanwezig?
Is er bestaande informatie?
Wanneer je het verzoek krijgt een onderzoek op te zetten met een bepaalde vraagstelling, begin je
meestal met een eerste oriëntatie. Als je ontdekt dat er al onderzoek is gedaan dat feitelijk antwoord
geeft op je onderzoeksvraag, is het handig als je dat aan het begin van het onderzoeksproces ontdekt
en niet aan het eind. Als tijdens het bronnenonderzoek blijkt dat er al relatief veel informatie is, kun
ja aan je opdrachtgever nogmaals de vraag voorleggen of het onderzoek gezien deze informatie nog
relevant is.
Wat is het nut van het gebruik van bestaande informatie?
Er is een aantal redenen om vroeg in de onderzoeksfase te beginnen met literatuuronderzoek, het
gaat daarbij om vragen als:
Waar baseren andere onderzoekers hun theorie op?
Wat voor opzet gebruiken andere onderzoekers voor vergelijkbaar onderzoek?
Hoe definiëren en meten onderzoekers vergelijkbare kenmerken?
Hoe ga je op zoek naar informatie?
Het zoekproces kent een aantal onderdelen:
Het vertalen en definiëren van de onderzoeksbegrippen
Omschrijf eerst goed je onderzoeksbegrippen en ga na welke wetenschappelijke
onderzoekstermen daaraan gekoppeld zijn. In een thesaurus staat aangeduid of iets een
officiële zoekterm is, maar ook of er bredere of smallere zoektermen en verwante
zoektermen zijn.
Beslis waar je gaat zoeken
