Samenvatting - Juridische aspecten van bedrijfskunde (EBB053B05)

Samenvatting juridische aspecten van bedrijfskunde

Week 1

Hoofdstuk 1


Basis van het recht  Om orde te creëren in de samenleving
Definitie van recht  Een bestuurssysteem waarbij er wordt verwacht dat er operationeel wordt
gehandeld binnen een samenleving die uit twee of meer personen bestaat
Binnen een samenleving is er sprake van wederkerigheid (het afhankelijk zijn van elkaar), hierdoor
ontstaan er gedragsnormen
Ordening en eenvormigheid  Een gedragsnorm waarbij er niet wordt uitgegaan van goed of fout,
bijvoorbeeld dat je moet stoppen bij een rood stoplicht.


Verschillende normen:
 Morele normen: Hierbij wordt er wel gehandeld uit wat goed of fout is  positief moraal
 Godsdienstige normen: Hierbij wordt er gehandeld uit waar mensen in geloven door hun
godsdienst
 Fatsoensnormen: Hierbij wordt er gehandeld uit wat gebruikelijk is, dit is niet handelen naar wat
goed of fout is.
 Rechtsregels: Regels die zijn opgesteld door een hogere macht om orde in de samenleving te
behouden.


Objectieve, subjectieve, dwingende en aanvullende regelende recht:
 Objectieve recht: Het geheel aan recht wat voor iedereen geldt.
 Subjectieve recht: Het recht dat alleen voor een individu van toepassing is (het te laat krijgen van
je loon).
 Dwingende recht: Regels waar een persoon niet van mag afwijken
 Aanvullende of regelende recht: Een procedure of een aanvulling waar een persoon wel van mag
afwijken.


Privaat- en publiekrecht:
 Privaatrecht is tussen burger en burger
 Publiekrecht is tussen de overheid en een burger (de overheid is vaak voor het algemene belang en
de burger voor het eigen belang)

,Verschillende rechten binnen het privaatrecht:
 Personen en familierecht: Rechtsverhouding binnen en buiten het gezin
 Vermogensrecht: Rechtsverhouding die betrekking heeft op geld:
o Goederenrecht: rechtsverhouding van een persoon tot een goed, bijvoorbeeld: wie is de
eigenaar van een goed? Dit is een dwingend recht.
o Verbintenisrecht: rechtsverhouding van een persoon tot een persoon, bijvoorbeeld een
huurovereenkomst. Dit is een regelend recht
o Handelsrecht: Rechtsverhouding met betrekking tot handel en verkeer, bijvoorbeeld
verzekeringen.


Verschillende rechten binnen het publiekrecht:
 Staatsrecht: Alle regels en wetten  grondwet
 Bestuursrecht: Hoe de invulling van een land is bepaald, wie bestuurt het, en hoe wordt het
bestuurt?
 Strafrecht: Welke straf hangt aan welk feit?


Positief recht (rechtsbronnen)  Alle wetten en regels
 Gewoontewetten  Wetten die niet afkomstig zijn van de overheid
o Internationale gewoontewetten: wordt als geldig verklaard indien ze:
 Door alle staten als materieel of objectief worden gezien
 Door alle staten als subjectief of psychologisch worden gezien
o Nationale gewoontewetten: wordt als geldig verklaard indien ze:
 Alle staatssecretarissen, ministers en het kabinet moeten genoeg vertrouwen in de
volksvertegenwoordiger hebben
 Algemene rechtsbeginselen  Rechtsbeginselen uitgedrukt in de Latijnse taal
 Wetten:
o Wetten in formele zin: Door de statengeneraal bedacht
o Wetten in materiële zin: Door wetgevend orgaan bedacht
 Jurisprudentie: rechters bedenken soms zelf regels en wetten door hun uitspraken.
 Verdragen: Overeenkomsten tussen twee of meer landen:
o Bilateraal verdrag: Overeenkomst tussen twee landen
o Multilateraal verdrag: Overeenkomst tussen meer dan twee landen

,Supranationale organisaties  Wanneer de soevereiniteit moet worden ingeleverd, bijvoorbeeld bij de
Europese unie, die kan landen bepaalde dingen opleggen.
Intergouvermentele organisaties  De soevereiniteit wordt behouden, bijvoorbeeld de verenigde naties




Hoofdstuk 2
Het bestuur van de EU:
 Europese raad  Bestaat uit de regeringsleider van elk land, komt bijeen om de
belangrijkste beleidslijnen te bespreken en op te stellen (hoogste orgaan)
 Raad van ministers  Uit elk land komt een minister vergaderen over een bepaald
onderwerp, is het onderwerp landbouw komt uit elk land de minister van landbouw. De
verdrag doelstellingen dienen voor ogen gehouden te worden. Dit is de belangrijkste
wetgevende orgaan van de EU
 Europese commissie  Dagelijks bestuur. Hebben als enige orgaan het recht van
initiatief, ze mogen zelfstandig initiatieven nemen, de raad van minister mag geen besluit
nemen zonder voorstel van de Europese commissie. Ze mogen ook niet betreden buiten
een college  collegaliteitsbeginsel. Dit is de hoogste uitvoerende orgaan van de EU.
 Europees parlement  Volksvertegenwoordiging. Mogen wetten die vanuit de regering
komen aannemen of afkeuren. De Europese commissie legt verantwoording af aan het
Europese parlement.
 Hof van justitie  Rechtsprekende orgaan van de EU  Een rechter uit elk land komt
bijeen in Luxemburg wanneer er een conflict is over een verdrag (de rechters mogen 6
jaar zitten)


Wat voor besluiten kunnen de raad van ministers en het Europese comissie nemen?

,  Richtlijnen vaststellen: Richtlijnen vaststellen waar de nationale wetgeving aan moet
voldoen
 Verordeningen vaststellen: Een algemene verordening wat voor elke lidstaat geld
 Beschikkingen afgeven: Een beschikking is een individuele specifieke aanvraag


In het kort  Wetgevende macht is in handen van de raad van minister, uitvoerende macht is in
handen van de Europese commissie en de rechtsprekende macht is in handen van hof van justitie




Hoofdstuk 3


Beginselen die de macht van de overheid beperkt:
 Legaliteitsbeginsel  De vrijheid van een burger mag alleen worden beperkt zolang dat mag van
de wet
 Grondwet  Grondwet beschermt de burger, echter is de grondwet niet leidend er mag hier
inbreuk op worden gemaakt door de overheid, zolang deze grondwet dit toe staat
 Recht van democratie  Burgers hebben recht om hun eigen staten generaal te kiezen
 De machtenscheiding: Trias politica


Decentralisatie  Bevoegdheden worden verschoven naar een lager niveau:
 Territoriale decentralisatie  Bevoegdheden worden uitgeoefend door een kleiner gebied, denk
aan provincies of gemeentes
 Functionele decentralisatie  Bevoegdheden worden uitgeoefend door een organisatie die over
een bepaalde functie beschikt.


De trias politica: