Korthagen reflectie
probleemgedrag
Fase 1: beschrijf de ervaring/situatie waarop je de reflectie zal toepassen.
Op een zondagochtend was ik bij mijn bijbaantje aan het werk in de thuiszorg. Ik ging naar echtpaar S
en was erg benieuwd hoe ze reageerden op mij, aangezien ik weet dat ze elke dag anders kunnen
reageren op zorgmedewerkers. De ene keer is mw. aardig, de andere keer zegt ze niks en weer een
andere keer kan ze boos zijn om een voor ons onbekende reden. Ook dhr. reageert vanwege zijn
dementieel beeld elke dag anders en hij laat decorumverlies zien.
Ik maakte de deur open met de sleutel uit het sleutelkastje, want er werd niet opengedaan. Mw.
heeft de bel niet gehoord. Ik kwam om dhr. hulp adl te bieden. Dit heb ik gedaan. Tijdens het
begeleiden van dhr. naar zijn stoel kwam mw. naar mij toe om iets te vragen. Ze wilde dat ik alle
gordijnen van het hele huis open zou maken. Hun huis is gigantisch groot. Ik had er niet de tijd voor
en tevens is dit ook niet onze taak als thuiszorg. Ik heb dhr. verder begeleid naar zijn stoel en mw.
uitgelegd dat ik niet alle gordijnen ga openmaken. Wel heb ik aangeboden om één gordijn open te
maken, zodat dhr. en mw. wat meer licht in huis hadden. Het was buiten gewoon licht, dus donker
was het niet binnen. Mw. kan namelijk prima zelf lopen. Mw. balde haar vuisten en kwam dichter bij
mij staan. Ze begon te schreeuwen en riep dat ik waardeloos ben van de zorg en dat ik kon
ophoepelen. Ze vond het onzin dat ik niet eventjes de gordijnen open ging maken en het sloeg
nergens op zei ze. Ik heb geprobeerd om op vriendelijke manier uit te leggen dat ik kwam voor de
verzorging van dhr. en niet voor huishoudelijke klussen, maar mw. was niet voor reden vatbaar en
wees mij de deur. Omdat mw. steeds dichterbij kwam, heb ik dhr. een fijne dag gewenst en ben ik
gauw verder gegaan met mijn route.
Fase 2: terugblikken: wat gebeurde er concreet?
Het feit dat mw. dreigend naar mij toe kwam met gebalde vuisten en begon te schreeuwen maakte
mij bang: ik had kippenvel van de angst en kreeg het daarbij ontzettend warm. Ik had zo’n situatie
nog niet eerder meegemaakt bij dit echtpaar of op een andere plek. Ik had vooral paniekgedachtes.
Ik wilde weg, waarom was ik hier juist precies vandaag en op dit tijdstip, ik wil dhr. niet zomaar
achterlaten met een boze mw.
Tegelijkertijd had ik ook de gedachte dat mw. maar een kleine mw. is en dat ik hoogstwaarschijnlijk
een stuk sterker ben. Ik heb nauwelijks iets tegen mw. gezegd, aangezien ik dacht dat ze daardoor
alleen maar kwader zou worden. Mw. is erg boos en onvoorspelbaar, dat gaf een onveilig gevoel.
Toen mw. mij de deur wees, voelde het alsof ik als jong meisje in de zorg niet geaccepteerd werd.
Omdat ik verder geen weerwoord had en geen behoefte
had aan discussie of ruzie, heb ik gehoorzaamd en ben ik
vertrokken.
Fase 3: bewustwording van essentiële aspecten
Met de roos van Leary is te verklaren waarom ik mij zo
overdonderd voelde toen mw. boos werd. Ik trok mij
terug als reactie op mw., in de Roos van Leary past dit bij
onder-tegen gedrag. Volgens Umcg (z.d.) hebben veel
mensen de neiging om in te binden wanneer ze
overschreeuwd worden. Mw. toonde met haar gebalde
vuisten en geschreeuw offensief gedrag en zat dus in
deze situatie net in tegen-boven gedrag. Kerpel (2019)
schrijft in het geval dat beide personen in en rond tegen-
onder zitten, de kritische reactie van beide versterkt
probleemgedrag
Fase 1: beschrijf de ervaring/situatie waarop je de reflectie zal toepassen.
Op een zondagochtend was ik bij mijn bijbaantje aan het werk in de thuiszorg. Ik ging naar echtpaar S
en was erg benieuwd hoe ze reageerden op mij, aangezien ik weet dat ze elke dag anders kunnen
reageren op zorgmedewerkers. De ene keer is mw. aardig, de andere keer zegt ze niks en weer een
andere keer kan ze boos zijn om een voor ons onbekende reden. Ook dhr. reageert vanwege zijn
dementieel beeld elke dag anders en hij laat decorumverlies zien.
Ik maakte de deur open met de sleutel uit het sleutelkastje, want er werd niet opengedaan. Mw.
heeft de bel niet gehoord. Ik kwam om dhr. hulp adl te bieden. Dit heb ik gedaan. Tijdens het
begeleiden van dhr. naar zijn stoel kwam mw. naar mij toe om iets te vragen. Ze wilde dat ik alle
gordijnen van het hele huis open zou maken. Hun huis is gigantisch groot. Ik had er niet de tijd voor
en tevens is dit ook niet onze taak als thuiszorg. Ik heb dhr. verder begeleid naar zijn stoel en mw.
uitgelegd dat ik niet alle gordijnen ga openmaken. Wel heb ik aangeboden om één gordijn open te
maken, zodat dhr. en mw. wat meer licht in huis hadden. Het was buiten gewoon licht, dus donker
was het niet binnen. Mw. kan namelijk prima zelf lopen. Mw. balde haar vuisten en kwam dichter bij
mij staan. Ze begon te schreeuwen en riep dat ik waardeloos ben van de zorg en dat ik kon
ophoepelen. Ze vond het onzin dat ik niet eventjes de gordijnen open ging maken en het sloeg
nergens op zei ze. Ik heb geprobeerd om op vriendelijke manier uit te leggen dat ik kwam voor de
verzorging van dhr. en niet voor huishoudelijke klussen, maar mw. was niet voor reden vatbaar en
wees mij de deur. Omdat mw. steeds dichterbij kwam, heb ik dhr. een fijne dag gewenst en ben ik
gauw verder gegaan met mijn route.
Fase 2: terugblikken: wat gebeurde er concreet?
Het feit dat mw. dreigend naar mij toe kwam met gebalde vuisten en begon te schreeuwen maakte
mij bang: ik had kippenvel van de angst en kreeg het daarbij ontzettend warm. Ik had zo’n situatie
nog niet eerder meegemaakt bij dit echtpaar of op een andere plek. Ik had vooral paniekgedachtes.
Ik wilde weg, waarom was ik hier juist precies vandaag en op dit tijdstip, ik wil dhr. niet zomaar
achterlaten met een boze mw.
Tegelijkertijd had ik ook de gedachte dat mw. maar een kleine mw. is en dat ik hoogstwaarschijnlijk
een stuk sterker ben. Ik heb nauwelijks iets tegen mw. gezegd, aangezien ik dacht dat ze daardoor
alleen maar kwader zou worden. Mw. is erg boos en onvoorspelbaar, dat gaf een onveilig gevoel.
Toen mw. mij de deur wees, voelde het alsof ik als jong meisje in de zorg niet geaccepteerd werd.
Omdat ik verder geen weerwoord had en geen behoefte
had aan discussie of ruzie, heb ik gehoorzaamd en ben ik
vertrokken.
Fase 3: bewustwording van essentiële aspecten
Met de roos van Leary is te verklaren waarom ik mij zo
overdonderd voelde toen mw. boos werd. Ik trok mij
terug als reactie op mw., in de Roos van Leary past dit bij
onder-tegen gedrag. Volgens Umcg (z.d.) hebben veel
mensen de neiging om in te binden wanneer ze
overschreeuwd worden. Mw. toonde met haar gebalde
vuisten en geschreeuw offensief gedrag en zat dus in
deze situatie net in tegen-boven gedrag. Kerpel (2019)
schrijft in het geval dat beide personen in en rond tegen-
onder zitten, de kritische reactie van beide versterkt
