Aardrijkskunde, hoofdstuk 1: Globalisering
§1.1: Krimpende wereld
Globalisering
Globalisering of mondialisering is het proces waarbij de verwevenheid tussen gebieden en
samenlevingen toeneemt. Dus toenemende uitwisseling van goederen, kapitaal en informatie tussen
gebieden over de hele wereld. Globalisering speelt op een aantal terreinen (bron 6). Het heeft
invloed op de inrichting en functie van gebieden en het ruimtelijk gedrag van mensen. Het gevolg van
globalisering is het ontstaan van een netwerksamenleving.
Global village?
De relatieve afstand tussen gebieden neemt af als gevolg van de snelle daling van de reis- en
vervoerstijden en de kosten daarvan. We spreken van tijd-ruimtecompressie: tijd en ruimte worden
in elkaar gedrukt. Drie processen spelen daarbij een rol:
Ligging verandert. De absolute ligging verandert niet, de relatieve ligging kan wél
veranderen. Dit is de ligging van een plaats of gebied ten opzichte van andere gebieden. Je
let dan vooral op verandering in bereikbaarheid. Door globalisering kan de relatieve ligging
sneller veranderen, beslissend hiervoor zijn:
De positie van een gebied ten opzichte van belangrijke economische centra.
De ligging ten opzichte van een belangrijke vervoersas (corridor). Vervoersassen zijn
als vestigingsgebied alleen aantrekkelijk wanneer ze belangrijke economische
gebieden met elkaar verbinden, met het liefst aan het begin of einde een mainport
(haven of luchthaven) voor verder transport.
Afstand krimpt. De relatieve afstand – de afstand uitgedrukt in tijd, geld en moeite die het
kost om er te komen – daalt. Afstanden krimpen maar de regel van afstandsverval blijft
staan. Hieronder verstaan we dat de interactie tussen gebieden afneemt naarmate de
afstand toeneemt. De remmende factor zijn de vervoerskosten en dus toch de absolute
afstand.
Grenzen vervagen. Staatsgrenzen met een strenge grenscontrole gaan slecht met
globalisering. Multinationals trekken zich minder van deze grenzen aan, dat geldt ook voor
de uitwisseling van informatie, ideeën, cultuur, normen en waarden. Maar het blijft allemaal
selectief.
§1.1: Krimpende wereld
Globalisering
Globalisering of mondialisering is het proces waarbij de verwevenheid tussen gebieden en
samenlevingen toeneemt. Dus toenemende uitwisseling van goederen, kapitaal en informatie tussen
gebieden over de hele wereld. Globalisering speelt op een aantal terreinen (bron 6). Het heeft
invloed op de inrichting en functie van gebieden en het ruimtelijk gedrag van mensen. Het gevolg van
globalisering is het ontstaan van een netwerksamenleving.
Global village?
De relatieve afstand tussen gebieden neemt af als gevolg van de snelle daling van de reis- en
vervoerstijden en de kosten daarvan. We spreken van tijd-ruimtecompressie: tijd en ruimte worden
in elkaar gedrukt. Drie processen spelen daarbij een rol:
Ligging verandert. De absolute ligging verandert niet, de relatieve ligging kan wél
veranderen. Dit is de ligging van een plaats of gebied ten opzichte van andere gebieden. Je
let dan vooral op verandering in bereikbaarheid. Door globalisering kan de relatieve ligging
sneller veranderen, beslissend hiervoor zijn:
De positie van een gebied ten opzichte van belangrijke economische centra.
De ligging ten opzichte van een belangrijke vervoersas (corridor). Vervoersassen zijn
als vestigingsgebied alleen aantrekkelijk wanneer ze belangrijke economische
gebieden met elkaar verbinden, met het liefst aan het begin of einde een mainport
(haven of luchthaven) voor verder transport.
Afstand krimpt. De relatieve afstand – de afstand uitgedrukt in tijd, geld en moeite die het
kost om er te komen – daalt. Afstanden krimpen maar de regel van afstandsverval blijft
staan. Hieronder verstaan we dat de interactie tussen gebieden afneemt naarmate de
afstand toeneemt. De remmende factor zijn de vervoerskosten en dus toch de absolute
afstand.
Grenzen vervagen. Staatsgrenzen met een strenge grenscontrole gaan slecht met
globalisering. Multinationals trekken zich minder van deze grenzen aan, dat geldt ook voor
de uitwisseling van informatie, ideeën, cultuur, normen en waarden. Maar het blijft allemaal
selectief.
